تظاهرات در هنگ کنگ، زندگی مردم را مختل نکرده است
بسیاری از روزنامههای هنگ کنگ روز دوشنبه عکسی را در صفحههای اول خود منتشر کردند که افسر پلیسی با لباس ضدشورش را نشان میداد که اسلحهی خود را بهسمت معترضان نشانه گرفته بود. این عکس در تلویزیونهای سراسر دنیا بازتاب داشت و لحظهای تأثیرگذار از ماهها تظاهرات در هنگ کنگ را به تصویر کشید که اغلب از آن بهعنوان تظاهرات فلجکننده و آشوبگرانه در این شهر هفت میلیونی یاد میشود. اما تصاویر دیگر از شهر هنگ کنگ حاکی از آن است که با وجود اعتراضات مردم، زندگی تقریباً به شکلی عادی در جریان است.
هنگ کنگ که در ساحل جنوبی چین قرار دارد، طبق روال سابق فعالیت میکند، دستگاههای خودپرداز به مشتریان پول میدهند و معاملات در بازار بورس ادامه دارد، هرچند که از ماه ژوئن ۳۰۰ میلیارد دلار از ارزش بازار آن کاسته شده است و بسیاری از اقتصاددانها پیشبینی میکنند که این منطقه بهزودی دچار رکود شود. رستورانهای مدرن این شهر همچنان رزرو میشود و فروشندگان خیابانی مشغول فروش وسایل خود هستند. به غیر از موارد معدودی، قطارها سر ساعت حرکت میکنند و فرودگاه شهر که هفتمین فرودگاه شلوغ دنیا است، نیز به مسافران خدماترسانی میکند؛ هرچند که معترضان گفتهاند که روز یکشنبه مجدداً فرودگاه را مختل خواهند کرد.
وکلا، کارمندان دولت، حسابداران، معلمان و کارمندان هواپیمایی، همگی در هفتههای اخیر اقدام به برپایی تظاهرات کردهاند که از احساسات گستردهی ضددولتی حکایت دارد، هرچند پس از ساعتی به سر کار خود بازگشتند تا نشان دهند که حضور در محل کار همچنان اولویت اصلی آنها است. سال تحصیلی طبق برنامه، هفتهی آینده آغاز خواهد شد. با این حال، تعطیلی حملونقل سراسری و اعتصابهای عمومی هنوز محقق نشده است. جفری مک، کارمند ۳۳ سالهی یک فروشگاه ماهی در منطقهی کاولون، میگوید:
مردم شهر هنوز در حال خوردن غذا و کارکردن است. کارمندانی که برای صبحانهی خود خرید میکردند، هنوز هم هر روز صبح به اینجا میآیند و مثل همیشه به سر کارشان میروند. بهخاطر مشکل بزرگی که در هنگ کنگ پیش آمده است، ما زندگی خود را کنار نمیگذاریم. همهی ما نگران هستیم، اما زندگی ادامه دارد.
نگرانیها جدی هستند. اکثر ساکنان هنگ کنگ تاکنون شرایطی مشابه امروز را ندیدهاند. طبق سیاست «یک کشور، دو نظام»، هنگ کنگ که تا سال ۱۹۹۷ مستعمرهی بریتانیا بود، به چین برگردانده شد، هرچند دههها آزادی و استقلال نسبی امیدوارکنندهی آن هیچگاه تا به این زمان شکننده نشده بود. معترضان مطمئن هستند که با وجود هرجومرجها، سوپرمارکتهای ۷-ایلون و مکدونالد همچنان باز خواهند بود، معترضان از ۷-ایلون بهعنوان درمانگاه استفاده میکنند که در دفع گازهای اشکآور فوقالعاده عمل کرده است و مکدونالد نیز با توزیع غذا و آب به معترضان گرمازده کمک میکند. برای بسیاری از صدها هزار نفر ساکن هنگ کنگ که به اعتراضات میپیوندند، این تظاهرات یک نوع فعالیت آخر هفته به حساب میآید و با فرارسیدن روز دوشنبه، همه دوباره به سر کار خود برمیگردند. کارن لائو، دانشجوی ۲۲ ساله، میگوید:
زندگی ما در طول هفته خیلی طبیعی است. همین جمعهی گذشته من به همراه دوستانم به آرایشگاه رفتیم و بعد هم غذای ژاپنی خوردیم. به نظر خندهدار میرسد، چون در روز بعد با گاز اشکآور و خطرات جانی مواجه بودیم. فکر میکنم همین موضوع، اعتراضات ما را خاص کرده است. همهی ما مرمی عادی هستیم که زندگی عادی خود را داریم.
اهالی هنگ کنگ بهدنبال تغییر هستند، پکن هم تمایلی به فشار بیشتر به هنگ کنگ ندارد و بهجای سرکوب خونین، سیاست بنبست را در پیش گرفته است. حتی دولت محلی هم نمیداند که آیا این تظاهرات را تهدیدی روبه رشد توصیف کند یا تمرینی محتاطانه. بهمحض اینکه وزارت امور خارجهی آمریکا به مسافران آمریکایی برای سفر به هنگ کنگ هشدار دارد، مقامات هنگ کنگ اعلام کردند که این شهر همچنان پذیرای گردشگران است و در اعتراضات مسالمتآمیز، پیشینهای طولانی دارد. دولت هنگ کنگ در بیانیهای گفته است:
تأثیر این برخوردهای غیرقانونی فقط به منطقهی کوچکی در نزدیکی مسیرهای راهپیمایی محدود شده است و گسترده نیست.
باوجود ادعای پکن که معترضان را به تلاش برای انقلاب رنگی متهم میکند، مشابه آنچه که در کشورهای خاورمیانه و اروپای شرقی اتفاق افتاد، هیچ نشانهای از ناپایداری سیاسی یا فروپاشی جامعهی مدنی که از ویژگیهای بارز چنین وقایعی است در این اعترضات به چشم نمیخورد. در هیچیک از وقایع هنگ کنگ نمیتوان گفت که اعتراضات، اندک یا ناموفق بوده و خسارتهای مالی یا خشونت چشمگیری اتفاق افتاده است.
با اینکه فروشگاهها شاید برای انجام تجارت باز باشند، اما آن دسته که با گردشگران خارجی و بازدیدکنندگان سرزمین اصلی چین سروکار دارند، در تنگنا قرار گرفتهاند. علاوه بر این، برندها و هتلهای لوکس و خطوط هوایی نیز شاهد کاهش درآمد خود بودهاند یا انتظار میرود که چنین اتفاقی را تجربه کنند. گردشگران نیز احتمالاً بهخاطر همین اعتراضات، سفر خود را به تعویق میاندازند. رونالد لام، سخنگوی شرکت هواپیمایی کاتای پاسیفیک، حامل پرچم هنگ کنگ، در بیانیهای گفته است:
رویدادهای اخیر در دو ماه گذشته تأثیر چشمگیری بر تجارت مسافری ما در ماه ژوئیه نداشته است. با این حال، انتظار داریم در ماه آگوست و پس از آن اثر فوقالعاده زیادی بر درآمد شرکت بگذارد؛ بهخصوص که حجم مسافران تجاری و تفریحی به هنگ کنگ به میزان درخورتوجهی کاهش یافته است.
هزاران نفر از شهروندان هنگ کنگ از اوایل ماه ژوئن، هر هفته به خیابانها آمدهاند، در واقع اولین تظاهرات در اعتراض به لایحهی استرداد زندانیان به سرزمین چین شروع شد، جایی که حزب کمونیست کنترل دادگاهها را در اختیار دارد. از آن زمان به بعد، درخواست معترضان فراتر از لغو لایحهی مذکور رفته و شامل حق رأی و تحقیق دربارهی ادعاهای مطرحشده راجع به خشونت پلیس شده است.
اکثر معترضان رفتار مسالمتآمیزی داشتهاند، برگزارکنندگان نیز برای انجام این اعتراضات مجوزهای لازم را گرفته و تظاهراتکنندگان هم اغلب در همان مسیرهای موردتأیید پلیس حرکت کردهاند. با اینکه اخیراً عناوین خبرها به تظاهرات غیرمسالمتآمیز صدها هزار نفر اشاره کرده است، اما فقط چند صد نفر بودهاند که جادهها را بسته، اموال را تخریب کرده و با پلیس درگیر شدهاند. در همین ماه، پلیس فقط در یک روز بیش از ۸۰۰ قوطی گاز اشکآور علیه معترضان استفاده کرده است. در ماه ژوئیه، معترضان با حمله به مجلس قانونگذاری محلی، پنجرهها را شکستند و روی دیوارها گرافیتی کشیدند.
معترضان هنگ کنگی، پلیس را به اعمال خشونت بیش از حد و اجازه به لباسشخصیهای دارای مصونیت، برای تعرض به تظاهراتکنندگان متهم کردهاند. پلیس میگوید که نسبت به معترضان، نهایت خویشتنداری را نشان داده است، در صورتی که برخی از معترضان با سلاحهای موقت (ابزاری مانند بطری نوشیدنی که اسلحه نیستند، اما میتوان از آن بهعنوان اسلحه استفاده کرد) به پلیس حمله کردهاند. بهعنوان مثال، در تصویر پلیسی که تفنگ خود را بهسمت معترضان چماق به دست نشانه گرفته است، پلیس به کسی شلیک نمیکند، هرچند یک نفر شلیک اخطار میکند.