پیشرفتهای علمی در زمینهی مطالعهی ژنومهای باستانی به باستانشناسان در درک دنیای باستان کمک فراونی کرده است. این بار آنها توانستند کل ژنوم انسان دوران باستان را از چیزی غیر از استخوان و از یک آدامس باستانی متعلق به ۵۷۰۰ سال پیش استخراج کنند.
این آدامس در کاوشهای باستانشناسان دانمارکی در سایت سیلتولم (Syltholm) در جزیره لولند (Lolland) در جنوب کشور دانمارک پیدا شده است. سیلتولم تاکنون بزرگترین سایت دوران سنگ در این کشور است. در این منطقه تالابی شرایط بهگونهای است که همهچیز در گل مهر و موم شده است و بقایای آلی حفظ شدهاند.
این آدامس نیز از جمله یافتههای سالم و باقیماندهی این سایت است که از درخت توس تهیه شده؛ به این صورت که با حرارت دادن پوست این درخت درست شده است. در دوران پیش از تاریخ از این ماده بهعنوان چسب روی ابزار سنگی و سلاح شکار استفاده میشده است. دانشمندان میگویند اینکه مردمان باستان این آدامس را میجویدند، میتواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ شاید این جویدن را برای نرم کردن این ماده و استفاده از آن بهعنوان چسب و داروی ضدعفونیکننده در درمان بیماریهای دندانی انجام میدادند یا مثل امروز صرفاً آدامس جویدن بوده است.
محققان دانشگاه کوپنهاک دانمارک با آزمایش روی بزاق موجود روی آدامس توانستهاند DNA جوندهی آن، چندین نوع از باکتریهای دهان از جمله میکروبهای مرتبط با بیماری لثه و همچنین اینکه فرد در آخرین وعده غذایی چه چیزی خورده است را مشخص کنند. این آزمایشها نشان داد که این آدامس متعلق به فردی مؤنث با چشمان آبی، پوست تیره و موهای قهوهای روشن بوده است. این فرد که اسم آن را لولا گذاشتهاند و سن آن مشخص نیست، در آخرین غذای خود اردک و فندق خورده بوده است.
اجداد لولا گروههای شکارگر و گردآورندهی غذا بودند که در سرزمین اصلی اروپا و در اروپای مرکزی زندگی میکردند و ویژگیهای لولا نشان داده است که از نظر ژنتیکی به آنها شباهت بیشتری نسبت به شکارگران منطقهی اسکاندیناوی دارد.