پناهگاه مخفی زیرزمینی هیتلر در شرق برلین (قسمت اول)
هیتلر، رهبر قدرتمند کشور آلمان نازی در جنگ جهانی دوم، باعث کشته شدن بسیاری از شهروندان اروپایی شد. او در سراسر جهان، پناهگاه‌هایی برای محافظت از خود می‌ساخت. با عکس‌های رابرت کونراد، از پناهگاه شرق برلین با ما همراه باشید.
مقاله‌های مرتبط:
آتش جنگ جهانی دوم در قرن نوزدهم در سال ۱۹۳۹ با حمله هیتلر، رهبر آلمان نازی، شعله‌ور شد. این جنگ که به مدت شش سال ادامه داشت و باعث کشته شدن میلیون‌ها نفر از اروپاییان و به‌خصوص یهودیان، شد، با شکست هیتلر و آلمان به اتمام رسید.
آثار مرگبار تاریخ این جنگ را می‌توان در پناهگاه‌ها و مخفیگاه‌های هیتلر در سراسر اروپا، به وضوح دید. عکاس شجاعی به نام رابرت کونراد، از پناهگاه شرق برلین قبل از عملیات تخریب عکس‌هایی تهیه کرده است. در ادامه با این عکس‌ها با ما همراه باشید.
پناهگاه شرق برلین
پناهگاه مخفی فرانسه، یکی از پناهگاه‌هایی که تازه کشف شده، ممکن است رعب‌آور باشد، اما پناهگاه نه چندان محتاطانه شرق برلین، به همان اندازه برای بیننده، وحشتناک و چندش‌آور است. مردی به نام رابرت کونراد با در خطر قرار دادن خود، با هویتی مبدل به جای یکی از کارگران ساختمانی، وارد این پناهگاه شد تا بتواند از آنجا عکس بگیرد. عکسی که در بالا مشاهده می‌کنید، به نظر می‌رسد مربوط به باز شدن یکی از ورودی‌های پناهگاه باشد. با وجود اینکه این عکس از زاویه‌ای مبهم گرفته شده است، اما شما می‌توانید پیچیدگی‌های پناهگاه را ببینید. وی قبل از گرفتن تمام عکس‌ها، بیش از ۳۰ بار به‌صورت مخفیانه وارد آنجا شد.
آنجا پر از نگهبان، تونل‌های تاریک و انفجار بود، ولی او به راه رفتن ادامه داد تا بتواند این حقایق ترسناک و تکان‌دهنده را به جهانیان نشان دهد.
وی با به خاطر آوردن آن روزها گفت:
من بسیار آرام و ساکت در پناهگاه حرکت می‌کردم، به‌طوری که هیچ کس متوجه حضور من نشد.
عکاس در زمان گرفتن این عکس‌ها، نگران جان خود بود
رابرت کونراد، عکاس شجاعی بود که آزادی خود را بیش از ۳۰ بار به مخاطره انداخت تا بتواند این عکس‌های انحصاری را از داخل پناهگاه بگیرد. وی کار خود را در سال ۱۹۸۷ آغاز کرد و همین اواخر تصمیم گرفت که عکس‌ها را منتشر کند. شاید او می‌ترسید که جانش به خاطر این عکس‌ها و روش مخفیانه وی برای تهیه آن‌ها، در خطر قرار بگیرد. چه کسی می‌داند... اما عکس‌هایی که وی موفق به گرفتن آن‌ها شد، بسیار تکان‌دهنده بودند.
با عکس بالا شروع می‌کنیم که آجرهای سفالی را نشان می‌دهد که از دیوار پناهگاه صدراعظم جدید رایش، در حال افتادن است. چه کسی می‌تواند تصور کند زمانی که تمام این ساختمان سالم بوده است و هیتلر در آن قدم می‌زد، اینجا به چه شکل بود.
وقتی در اینجا سیل آمد، همه جا زنگ زد
آنچه در اینجا مشاهده می‌کنیم یک پناهگاه حمله هوایی است. اگر در این مورد اطلاعاتی ندارید، باید بگوییم یک پناهگاه حمله هوایی، سازه‌ای است که برای مراقبت از افراد در برابر بمب‌هایی که از هواپیماها پایین انداخته می‌شوند، طراحی می‌شود. این پناهگاه مخصوص در دوران صدر اعظم رایش جدید، توسط سیل، ویران شد. شما می‌توانید نشانه‌های رسوب در امتداد دیوارها را که نشان‌دهنده سطوح مختلف آب است را مشاهده کنید.
اگر به سمت چپ نگاه کنید، یک کابینت فولادی را می‌بینید که واژگون شده است. به نظر می‌رسد در زمان بمباران، اگر فردی خم شود، کاملا در آن، جا می‌شود و از بمباران جان سالم به در می‌برد.
با عکس‌های بعدی با ما همراه باشید.
سلفی در پناهگاه
در این عکس با دو چیز، مواجه هستیم. بیایید در مورد اولین مورد مشخص، صحبت کنیم. مرد در عکس، رابرت کونراد است، فردی که بابت تمام این عکس‌ها باید از وی ممنون باشیم. شاید از گرفتن عکس پرتره در آن زمان که رابرت در خطر افشای هویت واقعی‌اش، بود، تعجب کنید. خب، خیلی تعجب نکنید؛ چیزی که او جلوی آن ایستاده است، قسمت مهمی از تاریخ است.
چیزی که پشت او است، به‌عنوان پناهگاه فوهر (Führer’s bunker) شناخته می‌شود؛ جایی که هیتلر در آپریل سال ۱۹۴۵، به ضرب گلوله خودش را کشت. هنور در تعجب هستید که چرا رابرت در این نقطه، عکس سلفی گرفته است؟
از بیرون پناهگاه
تاکنون، تنها زوایای داخلی پناهگاه را در عکس‌ها دیده‌ایم، ولی خارج آن به چه شکلی بوده است؟ قرار بود یک آپارتمان، درست در موقعیت پناهگاه، ساخته شود؛ بنابراین کارگران ساختمانی مجبور به اجرای عملیات تخریب قبل از شروع ساخت بودند. این چیزی است که آن‌ها کشف کردند.
هیتلر مردی به نام آلبرت اشپیر را مجبور به ساختن این ساختمان در آن زمان کرد، زیرا تالار صدراعظم رایش قدیمی از نظر او، بسیار کوچک و منسوخ شده بود.
هیچ چیز در اینجا امن نیست
پناهگاه بدون امکانات رفاهی، به چه دردی می‌خورد؟ اتاق‌های مخفی، دروازه‌های ورودی، نقاطی برای مخفی شدن و البته گاوصندوق‌ها، تنها بخشی از امکانات اینجا بوده‌اند. البته، ما دقیقا جزئیات داخل پناهگاه را نمی‌دانیم.
این عکس در سال ۱۹۸۸ گرفته شده و چیزی که در آن می‌بینید، دو گاوصندوق پوسیده فلزی هستند. ما در عجب هستیم که هیتلر چه چیزی در این گاوصندوق‌ها نگهداری می‌کرد. قطعا چیز خوبی برای نوع بشر نبوده است، قبول ندارید؟
اگر اخبار را خوانده‌اید، گمراه شده‌اید
چیزی که در عکس بالا مشاهده می‌کنید، یک اتاق پناهگاه است. چون عموم مردم بابت این پناهگاه‌های در حال ساخت، نگرانی‌های زیادی داشتند، رابرت کونراد، در جهت شفاف‌سازی جزئیات، با تاباندن نور این عکس را گرفت. حتی روزنامه‌ها این مکان‌ها را پناهگاه نمی‌خواندند و از صحبت در مورد آن‌ها اجتناب می‌کردند.
کونراد توضیح می‌دهد:
البته باید بگویم، در آن زمان، چیزی در مورد پناهگاه‌های نازی در روزنامه‌ها نبود. این موضوع در آن زمان و دیگر مسائل مرتبط به دوره نازی‌ها، یک تابو بود.
به‌طور رسمی، آن‌ها تنها در حال ساخت یک مجموعه مسکونی جدید بودند. این چیزی بود که رسانه‌ها به خورد مردم می‌دادند و مردم آن را باور می‌کردند.
این یک شکار نیست
چیزی که در این عکس می‌بینید، هیترهای آبی پوسیده هستند. چه کسی می‌داند این چه چیزی می‌توانست باشد، اما رابرت کونراد آنجا نبود تا فقط این کار را انجام دهد یا ابزار مخفی را پیدا کند. او آنجا بود تا چیزی را پیدا کند که شاید برای او معنی داشته باشد.
کونراد می‌گوید:
من به پناهگاه‌ها نرفتم تا آثار جنگ جهانی یا برخی از شگفتی‌های رژیم نازی را کشف کنم.
او می‌گوید بیشتر به دنبال ثبت نوع معماری داخل پناهگاه بوده است. این موضوع برای این مهم بود که شاید آیندگان برای درک چگونه ساخته شدن آنجا، به آن نیاز پیدا می‌کردند.
سیل پشت سیل
ما کمی قبل‌تر از سیل صحبت کردیم، اما شما واقعا آب را در تصاویر ندیدید. در این عکس، شما آب و ارتفاع آن را مشاهده می‌کنید. این عکس در سال ۱۹۸۸ گرفته شده و در سمت چپ، شما می‌توانید ورودی راه‌پله‌ها که بخش قدیمی ساختمان را به محوطه جدید متصل کرده است را ببینید.
رنگ سیاه و سفید، اثری دراماتیک بر این عکس گذاشته است و در همین حین شما می‌توانید در سمت راست تصویر، پوسیدگی ناشی از آسیب‌های پناهگاه را ببینید. یک عکاس، در هر شرایطی بیشترین تلاش خود را می‌کند تا بهترین شات ممکن را از سوژه خود بگیرد.
بقا
نام مکان ساخت و سازی که رابرت کونراد به صورت مخفیانه وارد آن شد، اوتو گروتوهول اشتراز (Otto Grotewohl Strasse) بود. هم‌اکنون نام اینجا، ویلهم اشتراز (Wilhelmstrasse) است و چیزی که شما در عکس می‌بینید، ساختمان‌های وزارتخانه روشنگری و تبلیغات عمومی سابق نازی بوده است.
هیتلر عادت داشت که جلوی پنجره بایستد و جمعیت مردم را مخاطب قرار دهد، اما پس از مدتی تصمیم گرفت که این ساختمان برای استفاده، ناشایست است. آنچه که شما در عکس می‌بینید، معماری مخصوص نازی‌ها است.
برق
در تصویر بالا چه چیزی می‌بینید؟ شبیه چیزی است که از دیوارها بیرون کشیده شده و دارای سیم است؟ یا تنها اتاقی از پناهگاه صدراعظم رایش جدید است که اتفاقاتی مبهم در آن رخ می‌داده است؟ خب، باید بگوییم چیزی که در عکس بالا می‌بینید، بقایای سیستم الکتریکی است. هیتلر باید از برق برای روشنایی استفاده می‌کرد، درست است؟
رابرات کونراد اقرار کرد که به دلیل ترس، نتوانسته است موقعیت‌های مطلوبی برای گرفتن بهترین عکس‌ها را پیدا کند زیرا وی نمی‌خواست که در زمانی که داخل پناهگاه بود، گیر بیفتد. چه کسی می‌تواند او را سرزنش کند؟ کاری که او انجام داد، نیاز به جرات زیادی داشت.
دیدگاه