جشنواره توماتینا اسپانیا؛ تفریح یا اسراف؟

 مراسم توماتینا هر ساله در کشور اسپانیا جشن گرفته می‌شود. مراسمی که هزاران و شاید میلیون‌ها نفر با گوجه‌فرنگی به جان یکدیگر می‌افتند. اما این مراسم که پس از جنگ جهانی دوم به وجود آمده است، در چندین سال اخیر حسابی مورد نقد قرار گرفته است. بسیاری معتقد‌اند که این مراسم چیزی نیست به جز اسراف مواد غذایی و به خصوص گوجه فرنگی!

در آخرین چهارشنبه‌ از ماه آگوست هر سال، شهر کوچک بونیول در اسپانیا از بزرگ‌ترین نبرد گوجه‌ای جهان میزبانی به عمل می‌آورد و آن چیزی نیست به جز: «توماتینا»

این مراسم که همیشه تبدیل به یک آشوب واقعی می‌شود، از سال ۲۰۱۳ میلادی به بعد، تحت نظارت مقامات اجرا می‌شود و قوانینی را بر آن اعمال کرده‌اند تا جمعیت مردم کمتر ۲۰ هزار نفر باشد تا بتوانند مراقب مردم باشند و در صورت بروز مشکل سریعا وارد عمل شوند. مقامات شرکت کننده‌ها را مجبور کرده‌اند تا از چندین قانون پیروی کنند.

هرچند با وجود این قوانین، این مراسم هنوز هم به شبیه به یک جنگ گروهی تمام عیار است. یکی از قوانین وضع شده این است که شرکت کننده‌ها قبل از پرتاب کردن گوجه‌فرنگی، باید آن را در کف دستان خود له کنند. گویا وقتی یک گوجه‌فرنگی سالم به سر کسی می‌خورد حسابی دردناک است.

اگر روزی در این مراسم شرکت کردید، متوجه خواهید شد که همه مردم لباس‌های کهنه خود را می‌پوشند. دلیل آن هم ساده است چرا که هیچ نوع لباس و پوششی از این مراسم که از پرتاب چندین تن گوجه فرنگی آبدار تشکیل شده است، سالم بیرون نمی‌آید. نکته دیگر این است که هیچکس حق ندارد قبل از اعلام رسمی مراسم توسط مقامات حتی دست به گوجه فرنگی بزند.

اگر در مورد تاریخچه این تفریح عجیب کنجکاوید، باید گفت که مراسم لاتوماتینو برای اولین بار در اواخر جنگ جهانی دوم اجرا شد. اما دلیل اصلی آغاز شدن آن، مشخص نیست و هرکسی برای خود تاریخچه‌ای مخصوص به خودش را دارد.

در هر حال، تنها دلیل پابرجا ماندن این مراسم این است که از نظر ۹۹ درصد مردم اسپانیا، توماتینو یک تفریح ناب است.

این مراسم معمولا یک ساعت به طول می‌انجامد و سراسر خیابان قرمز رنگ می‌شود و بعد از مراسم، ماشین‌های آتش‌نشانی به وسیله آب‌پاش‌هایشان خیابان‌ها و شرکت کننده‌ها را می‌شویند. اسیدی بودن گوجه‌فرنگی باعث می‌شود تا سطح خیابان پس از شستشو حسابی تمیز شود. در سال ۲۰۱۵ تخمین زده شد که حدود ۱۴۵ تن گوجه‌فرنگی برای این مراسم سالانه مصرف شده است.

اما نکته قابل تامل اینجا است که وقتی آخرین گوجه هم پرتاب شد و خیابان‌های شهر از پالپ گوجه فرنگی پوشیده شد، آیا این تفریح واقعا ارزشش را داشته است که این حجم از مواد غذایی اسراف شود؟ توماتینو توسط مردم بسیاری از کشورهای دیگر محکوم شده است و اگر بخواهیم تمامی این محکومیت‌ها را خلاصه کنیم، منظور نهایی‌شان این جمله است: در جهانی که میلیون‌ها نفر سوتغذیه و فقر مواد غذایی دارند، چرا باید این حجم از مواد غذایی که می‌تواند بسیاری را از گرسنگی نجات دهد، هدر می‌دهید؟

به عنوان مثال، در سال ۲۱۰۶ میلادی، در کشور نیجریه نوعی شرایط اورژانسی در خصوص گوجه‌فرنگی به وجود آمد و ۸۰ درصد از محصولات آن از بین رفت و کشور را در شرایطی بحرانی قرار داد. پس از این جریان، در شبکه‌های اجتماعی طوفانی از انتقادات به وجود آمده بود که همگی مراسم توماتینو در اسپانیا را به شدت محکوم و مورد انتقاد قرار داده بودند.

اگرچه که غلت زدن اسپانیایی‌ها در گوجه فرنگی باعث قحطی نیجریه نشده بود، اما با این حال هر کسی که این دو موضوع را کنار هم بگذارد، دلش به درد می‌آید.

مراسم توماتینا مدتی در کشور هند اجرا شد و بلافاصله با انتقاد تند مردم مواجه شد و مقامات مجبور شدند سریعا این فستیوال را از برنامه سالانه کشور حذف کنند.

اما مردم والنسیا نظر دیگری دارند. آن‌ها می‌گویند که گوجه‌فرنگی‌های مصرفی در این مراسم، به درد هیچ کار دیگری نمی‌خورند و مصرف خانگی یا صنعتی ندارند. آن‌ها معتقد‌اند که این گوجه‌ها در حال فاسد شدن هستند و با قیمتی بسیار ارزان خریده شده‌اند و حتی قابل خوردن هم نیز نیستند.

شهردار بونیول به خبرنگار بی‌بی‌سی گفته است:

کمبودها و فقر غذایی، شبیه به آن چیزی که در نیجریه رخ داده است، چه توماتینا برگزار شود و چه برگزار نشود، رخ خواهد داد و شما اگر به سطل زباله‌های شهر نگاهی بیاندازید، می‌بینید روزانه چیزهای بیشتر و ارزشمندتری از گوجه‌های مصرفی توماتینا دور انداخته می‌شود.

نظر شما چیست؟ آیا این مراسم را نوعی تفریح ناسالم می‌دانید یا به عنوان یک تفریح و مراسم آن را تایید می‌کنید؟ در بخش نظرات ما را همراهی کنید.