گردشگری حیات وحش: سمی ترین مارهای دنیا کدامند و در کجا یافت می شوند؟

شکی نیست که هرگاه اسمی از نیش، سم یا زهر می‌آید، یکی از اولین چیزهایی که به یاد می‌آوریم مارها هستند. خزندگان خونسردی که تاکنون ۳۴۰۰ گونه از آنها شناسایی شده است و تقریبا در اکثر نقاط کره زمین یافت می‌شوند. اکثر مارها زهر ندارند و سمی نیستند. همچنین دسته سمی و زهرآگین مارها اغلب اوقات از زهر خود برای شکار طعمه استفاده می‌کنند تا دفاع شخصی. در این مقاله در راستای گردشگری حیات وحش، نوع و مکان زندگی سمی‌ترین مارهای کره زمین را بررسی خواهیم کرد.

ارتباط این مقاله با گردشگری حیات وحش چیست؟

هنگامی که نام حوزه گردشگری حیات وحش به میان می‌آید، غالبا فکر به سمت و سوی سفر کردن به منظور مشاهده گونه‌های مختلف حیوانات سوق پیدا می‌کند. درست است که این تعریف کاملا صحیح است اما تمام بخش‌های گردشگری حیات وحش تنها به این تعریف ختم نمی‌شود. قطعا شناخت خطرات مقصد گردشگری ما به همان اندازه‌ای مهم است که شناخت جاذبه‌های آن اهمیت دارد. این مسئله در حوزه حیات وحش هم اهمیت خود را حفظ می‌کند. شناخت گونه‌های حیات وحش خطرناک یک منطقه و خودداری از مواجه شدن با آنها دقیقا به همان اندازه‌ مهم است که مشاهده گونه‌ها اهمیت دارد. در مقالات این چنینی از گردشگری حیات وحش، مقصود این است که بدانیم گونه‌های خطرناک مناطق مختلف کره زمین کدامند و در سفرهای گردشگری حیات وحش خود مراقب کدام حیوانات باشیم و خطرات کدام گونه‌ها را جدی بگیریم؟

در ادامه با لیست سمی‌ترین مارهای دنیا همراه باشید.

Belcher's Sea Snake

این امکان وجود دارد که شما به نحوی با این مارهای آبی آشنایی داشته باشید. این گونه از مارها نه تنها کمیاب نبوده، بلکه کاملا معمول و متداول‌اند؛ به نحوی که شاید تا به حال یکی از آنها را از نزدیک دیده باشید. این گونه از مارها با طرح راه راه بدنشان شناخته می‌شوند و معمولا علاقه و تمایلی به درگیری با سایر موجودات ندارند اما اگر احساس خطر کنند گاز می‌گیرند. سه مورد از هر چهار مورد گاز گرفتن این مار بی خطر است؛ چرا که تنها یک چهارم این مارها سمی‌اند اما همان یک چهارمی که زهرآگین هستند، سمی‌ترین مارهای جهان شناخته می‌شوند زیرا بیشترین میزان زهر را دارند. چند میلی‌گرم از سم این مار کافیست تا هزاران نفر را از پای در بیاورد. قطعا Belcher's Sea Snake سمی‌ترین مار جهان است اما زیاد هم نگران نباشید به لطف رفتار نسبتا آرامشان و اینکه تنها یک چهارم از این مارها سمی‌اند احتمال خطر اندک است. به یاد داشته باشید که این گونه از مارها در اقصی نقاط جهان یافت می‌شوند پس ظاهر آنها را به خاطر داشته باشید و سعی کنید که در مواجهه با آنها به هیچ وجه یک تهدید محسوب نشوید!

مار زنگی (Rattlesnake)

هنگامی که به سمی‌ترین مارهای کره زمین فکر می‌کنید، بی شک نام مار زنگی به ذهنتان خطور خواهد کرد. این گونه از مارها در سراسر قاره آمریکا به فراوانی یافت می‌شوند و در اصل نوعی افعی هستند. بدیهی است که نام این گونه از مارها به دلیل وجود قطعه‌ای زنگوله مانند در انتهای دمشان است که صدای خاص و متمایزی تولید می‌کند. مار زنگی خود به گونه‌های مختلفی تقسیم می‌شود که گاز گرفتن یا به اصطلاح نیش تمام گونه‌های آن احتمال منجر شدن به مرگ را دارد. همچنین زهر این مارها توانایی آسیب زدن شدید به اعضای بدن را دارد و حتی ممکن است باعث از دست رفتن دائمی عضوی از بدن شود. گونه‌ای خاص از مارهای زنگی که "Eastern Diamondbacks" یا «مار زنگی پشت الماسی» نام دارد سمی‌ترین مار زنگی است.

Death Adder

Death Adder بیشتر از بقیه مناطق، در استرالیا یافت می‌شود. این گونه از مارها شدیدا سمی بوده و زهر آنها می‌تواند منجر به فلج شدن، ایست تنفسی و مرگ در عرض شش ساعت شود. با درمان و رسیدگی سریع به نیش این مار، می‌توان از مرگ و آسیب‌های جدی دیگر جلوگیری کرد؛ اما بدون درمان، حدود ۵۰% از گزیدگی‌ها منجر به مرگ خواهد شد. جالب است بدانید که این گونه از مارها گاها مارهای دیگر را هم شکار می‌کنند!

تایپان خاکی

در حالی که زهر تایپان خاکی در مقایسه با مار Belcher's Sea Snake به هیچ وجه قابل قیاس نیست، اما با این حال بسیار احمقانه خواهد بود اگر قدرت کشندگی تایپان را دست کم بگیریم! میزان زهری که در یک گاز گرفتن این مار مصرف می‌شود می‌تواند ۱۰۰ نفر را از پا در بیاورد. با این حال نگران نباشید؛ تایپان‌ها معمولا از درگیری با انسان‌ها خودداری می‌کنند و احتمال برخورد با این گونه مارها و مورد حمله قرار گرفتن توسط آن‌ها بسیار کم خواهد بود اما با این وجود همچنان خطر این مارها را جدی بگیرید.

Eastern Brown Snake

این گونه از مارها جزو آن دسته از مارهایی قرار می‌گیرند که همیشه تهاجمی عمل می‌کنند و به هیچ وجه آرام نیستند. این گونه از مارها بیشتر در استرالیا یافت می‌شوند. این نکته را همیشه مد نظر داشته باشید که مارهای ایسترن براون تنها در نقاط دور افتاده زندگی نمی‌کنند بلکه می‌توان آن‌ها را در شهرها و در میان جمعیت و شلوغی نیز یافت. اگر این مار کسی را به عنوان تهدید ببیند، او را تا خارج از محدوده خودش تعقیب خواهد کرد و اگر مار از امنیت خودش اطمینان کامل نداشته باشد نیش می‌زند. اگر کار به آنجا کشیده شد، مار در طول یک حمله خود چند بار هدف خود را گاز خواهد گرفت. کمتر از نصف مارهای ایسترن براون سمی هستند اما زهر گونه‌های سمی آن موجب فلج شدن یا مرگ می‌شود. مارهای ایسترن براون را می‌توان به دلیل نزدیکی بیش از حدشان به جمعیت و مردم و همچنین تهاجمی بودن بیش از حدشان، خطرناک‌ترین مارهای جهان دانست!

Blue Krait

این گونه از مارها شاید زیاد شناخته شده و مشهور نباشند اما بد نیست بدانید که زهر آن شانزده برابر مار کبرا قوی است و پادزهر خاص و مشخصی هم برای زهر این گونه مار وجود ندارد که همین مسئله این مار را به یکی از تهدیدهای خطرناک تبدیل می‌کند. اما خوشبختانه از سویی دیگر، این گونه از مارها تمایلی به درگیری و مهاجم بودن ندارند و بیشتر شب‌ها به بیرون می‌آیند که همین مسئله عدم رو در رویی با آنها را افزایش می‌دهد.

مامبای سیاه

مامبای سیاه (Black Mamba) اغلب در آفریقا یافت می‌شود. مقدار زهری که از یک بار گاز گرفتن مامبای سیاه خارج می‌شود قادر است تا ده نفر را از پا در بیاورد (حتما با خود می‌گویید فقط ده نفر؟ هنوز در فکر میزان زهر آن مار آبی هستید مگر نه؟). مامبای سیاه سرعتی معادل ۲۰ کیلومتر بر ساعت دارد که همین ویژگی این مار را به سریع‌ترین مار جهان تبدیل می‌کند. مامبای سیاه نیز همچون مار ایسترن براون در یک بار حمله به دفعات گاز می‌گیرد و اگر درمان و رسیدگی صورت نگیرد، نتیجه صد در صد مرگ خواهد بود. علت نامگذاری این مار به دلیل رنگ کامل مشکی داخل دهانش است.

مار ببری

این گونه از مارها، مارهای بومی استرالیا به شمار می‌آیند و تشخیص دادن آنها به دلیل رنگ مشکی و زردشان بسیار آسان خواهد بود. گاز گرفتن یا به اصطلاح نیش زدن این مار بسیار دقیق خواهد بود و زهر آن هم بسیار قوی است. اگر پس از گزیدگی تا مدت زمان چهل و پنج دقیقه درمان و رسیدگی صورت نگیرد نتیجه به مرگ ختم خواهد شد.

کبرای فیلیپینی

مارهای کبرای فیلیپینی به علت گردن پهنشان به سادگی قابل تشخیص هستند. در حالی که ظاهر مار کبرا ترسناک است و وحشت بسیار زیادی ایجاد می‌کند، اما اکثر مارهای کبرا آنقدری سمی نیستند که بتوانند جایگاهی در لیست ما پیدا کنند. اما کبرای فیلیپینی می‌تواند! کبرای فیلیپینی بسیار مار خطرناکی خواهد بود. زهر این مار بسیار قوی و کشنده است و خطر اصلی از جایی آغاز می‌شود که متوجه می‌شویم این مار به هیچ وجه لازم نیست برای حمله نیش بزند. تنها کاری که لازم است انجام دهد پاشیدن زهر خود به طرف هدف است. درست است؛ کبرای فیلیپینی می‌تواند زهرش را به سمت طعمه یا هدف بپاشد و قادر است این کار را در فاصله ۳ متری هم انجام دهد و همچنان زهر به هدف اصابت کند! زهر این مار می‌تواند موجب فلج شدن بشود و پس از سی دقیقه منجر به مرگ خواهد شد.

مار جعفری

مار جعفری که در اصطلاح به «مار افعی فلس اره‌ای» (Saw Scaled Viper) هم معروف است، معمولا در شرق دور و خاورمیانه یافت می‌شود و معمولا در تاریکی زندگی می‌کنند. خطر اصلی در مورد این خزنده مرگبار این است که زهر آن بسیار دیر و آهسته اثر می‌گذارد به همین دلیل ممکن است فرد گزیده شده به دنبال درمان نرود. رسیدگی و درمان صحیح می‌تواند از مرگ در اثر زهر این مار جلوگیری کند اما در صورتی که درمان انجام نشود، شخص گزیده شده به صورت کاملا آهسته و دردناک در طول دو یا چهار هفته جان خود را از دست می‌دهد. به یاد داشته باشید که مارهای جعفری در ایران هم وجود دارند و حتما خطر آنها را جدی بگیرید.

حال شما خطرناک‌ترین و سمی‌ترین مارهای جهان را می‌شناسید. بعضی از آنها (همانند مار Blue Krait) بسیار آرام هستند و دوری از آنها بسیار ساده و آسان خواهد بود. در حالی که بعضی دیگر همانند مار ایسترن براون بسیار تهاجمی هستند تا حدی که ممکن است در وسط یک شهر شلوغ به سراغ شما بیایند و تهاجمی عمل کنند. بعضی از مارها به دلیل سرعت زیاد و تهاجمی بودنشان خطرناکند. بعضی دیگر به خاطر فراوانی و شایع بودنشان خطرناکند و بعضی دیگر هم به دلیل کشنده بودن زهرشان خطرناک هستند. همانطور که خواندید، اکثریت مارها تهاجمی نیستند و اگر کاری با آنها نداشته باشیم و یک تهدید برایشان محسوب نشویم با انسان کاری نخواهند داشت و حمله نخواهند کرد و حتی در صورت حمله مارها و گزیده شدن، با رسیدگی و درمان به موقع می‌توان از خطرهای جدی جان سالم به در برد.

نظر شما در مورد مارهای سمی و خطرات آنها چیست؟ نظرات خود را با کجارو در میان بگذارید.