فاز جدید مرمت‌های چغازنبیل آغاز شد

قطع بودجه مستقل پایگاه‌های ملی و جهانی از سال ۸۸ و پس از آن صورت گرفت که به دستور مسئولان وقت سازمان میراث فرهنگی، استقلال پایگاه‌های میراث جهانی از بین رفت و بودجه آن‌ها به ادارات میراث فرهنگی استان‌ها تحویل شد.

همان زمان که بودجه مستقل پایگا‌ه‌های میراث ملی و جهانی قطع شد، برخی کارگا‌ه‌های مرمت و حفاظت پایگا‌ه‌های میراث فرهنگی کشور نیز به‌دلیل نبود بودجه تعطیل شدند. امروز اما شرایط برای پایگا‌ه‌های میراث فرهنگی، اندکی دگرگون شده است و با تغییرات ایجاد شده در کشور، بزرگترین زیگورات (نیایشگاه دوره عیلامی) بر جای مانده در جهان وضعیت بهتری نسبت به گذشته دارد.

چغازنبیل نخستین اثر ایران است که در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. این نیایشگاه باستانی میراث ماندگار جهانی است که البته در سال‌های گذشته بارها مورد تعرض قرار گرفت. از سوی دیگر، استانی شدن پایگا‌ه‌ها و نبود اعتبارات موجب شد تا کارشناسان و کارکنان پایگا‌ه‌های جهانی با حقوق معوقه، قراردادهای عمرانی، دخالت‌های استانی و پیش‌ نرفتن اقدامات پژوهشی مواجه شوند. اقدامات تخریب‌گرایانه نهادهای خصوصی و دولتی نیز در اطراف چغازنبیل چنان عرصه را بر بنای باستانی چغازنبیل تنگ کرد که بخش مهمی از اقدامات حفاظتی و مرمتی در این سایت جهانی را به تعطیلی کشاند. اما دو روز پیش خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی با سفر به استان خوزستان و بازدید از محوطه باستانی چغازنبیل توانستند کارگاه فعال مرمت این محوطه باستانی ثبت جهانی شده را از نزدیک مشاهده کنند. احمد خنیفر، سرپرست کارگاه مرمت و حفاظت پایگاه جهانی چغازنبیل به خبرنگاران گفت که اقدامات مرمتی بیشتر جنبه حفاظتی دارد تا تغییرات جوی و بارندگی‌ها این بنای ارزشمند دوره عیلامی را بیشتر دچار فرسایش و تخریب نکند.

به گفته احمد خنیفر، فعالیت‌های مرمتی پایگاه جهانی چغازنبیل از سال ۱۳۷۷  آغاز شده و تاکنون ادامه یافته است. این فعالیت‌ها با هدف مرمت و حفاظت آغاز شد و اکنون نیز تیم مرمت، حفاظت، معماری، باستان‌شناسی، زمین‌شناسی و آزمایشگاه در حال فعالیت در محوطه باستانی چغازنبیل هستند.

مرمت‌گران فصل جدید مرمت‌ها را بر مرمت‌های حفاظتی در چغازنبیل متمرکز کرده‌اند. حفاظت از حجم‌های خشتی، مرمت نماهای آجری و نقاطی که احتمال دارد بر اثر بارندگی‌ها و عوامل جوی تخریب شود و نیز فروریختگی‌ها کانون توجه مرمت‌گران است. آن‌ها اندودهای گاه‌گلی را برای حفاظت از حجم خشتی چغازنبیل به اتمام رسانده‌اند. 

به گفته احمد خنیفر، فاز جدید مرمت‌های چغازنبیل از سه ماه پیش، پس از دریافت اعتبارات بودجه‌ای توسط مدیر جدید پایگاه چغازنبیل آغاز شد.

او گفت:

هم‌اکنون کارهای اندود طبقات تمام شده و تنها اندود دیوارها و قله بنای چغازنبیل در پیش است که پیش‌بینی می‌شود تا پیش از نوروز به پایان برسد. همچنین ساماندهی و آماده‌سازی محوطه برای نوروز نیز انجام می‌شود.

سرپرست مرمت‌های چغازنبیل می‌گوید که فعالیت‌های مرتبط به راهنمایی و هدایت بازدیدکنندگان با هدف آسیب نرساندن به محوطه و بنای چغازنبیل انجام می‌شود.

خنیفر افزود:

مسیر بازدید در چغازنبیل نیاز به ساماندهی دارد. همچنین آماده‌سازی بوفه و بلیط فروشی در کنار پارکینگ محوطه نیز باید انجام شود. سرویس‌های بهداشتی جدید نیز در حال احداث هستند. قرار است از مضیف‌های احداث شده به‌عنوان غرفه فروش محصولات فرهنگی و آثار و صنایع دستی و سالن نمایش فیلم‌های محوطه تاریخی در تعطیلات نوروزاستفاده شود.

وی با تاکید بر احتمال تعطیل شدن فعالیت‌های مرمت در چغازنبیل در تعطیلات نوروز به‌دلیل حجم زیاد بازدیدکنندگان، از آموزش نیروهای مرمتی حاضر در محوطه به‌عنوان راهنما و نیروهای حفاظتی از محوطه چغازنبیل در نوروز خبر داد و گفت:

نیروهای مرمتی در چغازنبیل به‌خوبی تمامی محوط‌ه‌ها را می‌شناسند و اطلاعات کاملی از مجموعه دارند چون از سال‌های ابتدایی شکل‌گیری پایگاه چغازنبیل، در حال فعالیت در این محوطه باستانی هستند.

احمد خنیفر همچنین از حل شدن مشکل بودجه چغازنبیل در دوره جدید خبر داد و افزود:

تاکنون مشکل بودجه وجود نداشته و اعتبارات جدید مرمتی نیز اختصاص یافت.

محوطه باستانی چغازنبیل، شهری باستانی مربوط به دوره عیلام میانه است که به دستور اونتاش نپیریتاش از شاهان مقتدر آن دوره در مساحت صد هکتاری بنا شد.

منبع: chn