گیاهان دارویی استان فارس (قسمت دوم)

محبوبه رستمی | پنجشنبه, ۲۹ بهمن ۹۴ ساعت ۱۱:۱۵

در ایران، ۸۰۰۰ گونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی گیاهی وجود دارد که ۲۳۰۰ نوع آن جز گیاهان دارویی هستند. برخی از شهرها و استان‌های کشور، به‌دلیل برخورداری از موقیعت جغرافیایی خاص، میزبان گونه‌های گیاهی مفید و گاهی هم نادر هستند که استان فارس در این میان جای می‌گیرد. درادامه با کجارو همراه باشید تا به بررسی چند نمونه از گیاهان دارویی در این استان بپردازیم.

مقاله مرتبط:

گیاهان دارویی استان فارس (قسمت اول)

۱۰ گیاه دارویی در استان کهکیلویه و بویر احمد

گیاهان دارویی استان کرمان

گیاهان دارویی استان مازندران

اغلب ما سفر را کسب تجربه‌ای جدید می‌دانیم. تجاربی که بی‌شک در آینده از آن استفاده خواهیم کرد. بیماری و درد در هر شرایطی ممکن است به سراغ انسان بیاید که گاهی در شرایط سفر و کوهنوردی دسترسی به کادرپزشکی و درمان برایمان امکان‌پذیر نیست. گاهات دارویی در اسن شرایط کمک موثری خواهند بود.اکثر این گیاهان در یکی از اندام‌های خود ماده‌ ای دارند که به بهبود و تسکین دردهای ما کمک می‌کند.

ترشک

نام علمی: Rumex acetosella

ویژگی‌های ظاهری: گیاهی به ارتفاع۳۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر و دارای ریشه ی ضخیم و ساقه راست و بی‌کرک که برگ‌های آن بیضی شکل است و گل‌های کوچک آن مجتمع به‌صورت دسته‌های ۳ تا ۸ تایی در قسمت انتهایی ساقه قرار دارند. رنگ گل‌های آن سبز یا سبز مایل به قرمزاست.

ترشک بومی آمریکای شمالی و اروپا است و هرچند که برگ‌های آن خوراکی است اما خواص دارویی آن به ریشه اش برمی‌گردد. این گیاه سرشار از آهن است و ازاین‌رو درمان بسیار مناسبی برای کم خونی به شمار می‌رود. مسکن درد‌های مفاصل(دانه گیاه)، موثر در تصویه خون، ضدعفونی‌کننده وتنظیم ترشح اسید معده از خواص گیاه ترشک است. می‌توان برای تقویت مو، ناخن و کیفیت پوست از آن بهره گرفت زیرا جذب مواد مغذی را افزایش می‌دهد.

هشدار: مصرف بیش از اندازه به‌دلیل فراوانی اسید اکسولید در این گیاه باعث آسیب به مثانه و کلیه می‌شود.

ثعلب

نام علمی: Orchis mascula

ویژگی‌های ظاهری: این گیاه خوشه‌ای که دارای برگ‌های پهن است ارکید یا ارکیده نیز نامیده می‌شود. ثعلب دارای گل‌های سفید یا صورتی با خط و نقطه‌های بنفش و ارغوانی‌ است.

ثعلب مقوی نیروی جنسی است و در درمان ناراحتی معده، ورم کلیه و مثانه، کم خونی، تقویت اعصاب، درمان سرماخورگی ، رعشه و تشنج می‌توان از آن بهره گرفت. اگر از لاغری مفرط رنج می‌برید مصرف این گیاه با بستنی برای شما مفید است( این گیاه پیازی است و از پیاز آن بعد خشک و پودر کردن در بستنی سازی استفاده می‌شود)

هشدار: مصرف زیاد ثعلب باعث سقط جنین و از کار انداختن تار‌های صوتی‌می‌شود.

گل نسترن

نام علمی: Rosa canina

ویژگی‌های ظاهری: گیاهی با ارتفاع ۱ تا ۵متر و گل‌های صورتی، قرمز، سفید و به‌ندرت زرد رنگ که در ارتفاعات به‌صورت خودرو وجود دارد. میو‌ه‌ی نسترن بیضی شکل و به رنگ قرمز روشن تیره است.

این گیاه تقویت کننده قلب و اعصاب به‌دلیل خاصیت آرامبخشی، خواب‌آورخوبی است.نسترن دارای مقادیر بسیار زیاد ویتامین C است ازاین‌رو در طب سنتی شربت، عرق و خود گیاه جایگاه ویژه‌ای دارد. ازدیگر خواص این گیاه مطبوع می‌توان به درمان ورم وسنگ کلیه، دفع سنگ صفرا، از بین بردن معده درد و ضد اسهال بودن آن اشاره کرد. نسترن بوی بد بدن را دفع می کند و باعث شفافیت پوست‌ می‌شود.

هشدار: این گیاه هیچ منع مصرفی ندارد اما دانه‌های آن سمی است و به‌هیچ‌وجه نباید از آن استفاده شود.

بادام وحشی (بخورک)

نام علمی: Amygdalus scoparia

ویژگی‌های ظاهری: درختچه‌ای سبز رنگ و خارداربا ارتفاع ۶ متر و برگ‌های پیچ خورده و گل‌های سفید رنگ که بومی ایران است و به آن بادام کوهی نیز گفته می‌شود. میوه‌ی این گیاه کرک ‌دار،تخم مرغی شکل ودارای هسته زرد رنگ است.

دمنوش برگ بادام کوهی تسکین دهنده است و در بسیاری از دردها به‌عنوان مسکن از آن بهره می‌گیرند. روغن بخورک در درمان برونشیت و سرفه بسیار موثر است. کمک به درمان میگرن، تنگی نفس، ورم سینه و ریه، درمان سیاه سرفه از دیگر خواص بادام کوهی به شمار می‌رود. صمغ این درخت که به صمغ شیرازی معروف است مصارف دارویی و صنعتی بسیاری دارد که از بین مصارف دارویی آن می‌توان به خرد کننده سنگ مثانه،درمان دندان درد ومحرک اشتها اشاره کرد.

لاله واژگون

نام علمی: Fritillaria

ویژگی‌های ظاهری: حدود ۶۰گونه‌ از این گیاه تاکنون مشاهده شده‌است. پیاز متورم لاله‌ی واژگون که دارای مقدار زیادی نشاسه و تازه‌ی آن سمی و غیر قابل خورن است در آشپزی چینی مورد استفاده قرار می‌گیرد( سم پیاز آن‌را می‌گیرند).

این گل بسیار زیبا عمری کوتاه ودر طب چینی جایگاه ویژه‌ای دارد اما در ایران فقط از بذر آن استفاده می‌شود. تقویت روده، کاهش تنگی نفس و درمان ورم مقعد از خواص بذر لاله‌ واژگون است.

موسیر

نام علمی: Allium hirtifolium

ویژگی‌های ظاهری: گیاهی از خانواده سیرو بی‌شک هم خواص با آن است. ریشه‌ی موسیر پیاز مانند و برگ‌های آن باریک با گل‌هایی بنفش رنگ است. از گل این گیاه به‌عنوان گل زینتی نیز استفاده می‌شود.

استفاده از موسیر در افراد دیابتی برای کاهش قند خون آن‌ها مفید است. رفع تنگی نفس، رفع فراموشی، قاعده آور، پایین آورنده فشارخون، ادرارآور، ترمیم کننده زخم‌ها، تسکین دهنده التهاب کبد، رفع سیاتیک، تنظیم فشار خون، رفع نقرس از خواص موسیر است. افراد سرد مزاج برای تقویت قوای جنسی می‌‌توانند از موسیر کمک بگیرند. قابل ذکر است که تاثیر مثبت موسیر را بر دستگاه اعصاب کاهش سردردهای میگرنی نمی‌توان ندیده گرفت. موسیر نقش قابل‌توجهی در کاهش چربی خون و جلو گیری از تصلب شرایین دارد.