حقیقتی نگران‌ کننده درباره هواپیماهای امروزی: قسمت اول

محمد میرافشاری | شنبه, ۲۶ دی ۹۴ ساعت ۱۷:۰۰

هواپیما وسیله‌ای است که سفر را بسیار آسان‌تر می‌کند و به راحتی می‌توان طی چند ساعت از یک‌ طرف کره زمین به طرف دیگر آن رفت. همین کاهش چشم‌گیر زمان باعث محبوبیت استفاده از آن شده است؛ اما نکته مهم در سفرهای هوایی ایمنی هواپیما است. آیا تمامی سفرهای هوایی ایمن هستند؟ در ادامه با قسمت اول از این مقاله ۲ بخشی در کجارو همراه باشید تا درباره نگهداری، تعمیر و شرایط ایمنی هواپیماها اطلاعاتی بیشتری کسب کنیم.

 در دهه گذشته بیشتر امور مهم نگهداری و تعمیر خطوط هوایی آمریکا به مکان‌هایی همچون السالوادور، مکزیک و چین انتقال یافته است. در این مکان‌ها مکانیک‌های بسیار اندکی گواهی اف.ای.ای را دارند (F.A.A مخفف Federal Aviation Administration سازمان فدرال هوانوردی آمریکا است) و بازرسی‌ها نیز به درستی انجام نمی‌گیرد.

چندی قبل، در سالن انتظار فرودگاه منتظر یک پرواز داخلی بودم. به خاطر مشکل به وجود آمده تاخیری طولانی مدت در پرواز صورت گرفت و مجبور شدیم به مدت چند ساعت در سالن منتظر آماده شدن پرواز دیگری باشیم. این تأخیر طولانی شد و در نهایت برای مسافران تبدیل به موضوعی حاد و جدی گردید و همگی شروع به گلایه کردند. هواپیمایی که من منتظر آن بودم دارای مشکل نگهداری جدی بود به طوری که مأمور نارنجی‌پوش روی باند فرودگاه نیز از عهده رفع آن برنیامد. کل هواپیما برای بررسی مجدد باید به جایی دیگری منتقل و هواپیمای دیگری جایگزین آن می‌گردید که همین کار هم به زمان زیادی نیاز داشت.

 کل افراد در سالن انتظار به امید برطرف شدن این مشکل منتظر نشسته بودند، از پنجره‌ی فرودگاه در حال تماشای خدمه بودم که چمدان‌ها و بقیه بارها را از هواپیما خارج می‌کردند. زمانی که هواپیمای جدید از راه رسید، خدمه سوخت‌گیری را انجام دادند، کیف‌ها و چمدان‌ها داخل هواپیما قرار گرفت و همه‌ چیز برای شروع پرواز آماده شد. این صحنه‌ یعنی تأخیر ساعت پرواز هواپیما را من به دفعات  شاهد بوده‌ام، هر چند بعد از مهیا شدن هواپیمای جدید سوار آن شدیم و خیلی زود به مقصد خود رسیدیم.

اگر درست مثل پروازی که ما داشتیم، هواپیماهای دیگر نیز دچار این مشکل شوند چه بلایی سر مقصد آن‌ها خواهد آمد؟ زمانی که شما وقت کافی برای انتظار نداشته باشید، حتماً در مورد تأخیر بیش از حد هواپیمایی خود نگران خواهید شد. فرض خود من بر این بود که زمانی که هواپیمایی دچار مشکل می‌شود باید به نزدیک‌ترین محل برای تعمیر و نگهداری موقت منتقل شود و سپس به سمت یک مرکز تعمیر و نگهداری مرکزی انتقال یابد یا حداقل داخل خود فرودگاه به طور اساسی تعمیر شود و اگر هواپیما به تعمیر بیشتری نیاز داشته باشد، احتمالاً این امر توسط کارکنان حرفه‌ای و آموزش‌دیده فرودگاه انجام می‌شود.

هواپیما در آشیانه

اگر شرکتی مانند اپل (Apple) برای انجام تعمیرات کوچک سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در فروشگاه‌های خود به چند صد دلار هزینه کردن نیاز داشته باشد، پس یک شرکت هواپیمایی برای انجام چنین تعمیراتی بزرگی حتماً به چند صد هزار دلار پول نیاز خواهد داشت.

اما ظاهراً من در این‌باره اشتباه می‌کردم. در طول چند دهه گذشته، خطوط هوایی آمریکا کارهای تعمیراتی سنگین و بزرگ خود را به هزاران کیلومتر آن طرف‌تر انتقال داده‌اند. این خطوط هوایی بزرگ، کارهای تعمیراتی خود را در کشورهای در حال توسعه‌ انجام می‌دهند تا از این طریق به میزان زیادی در هزینه‌های خود کاهش ایجاد کنند. در این کشورهای در حال توسعه مکانیک‌های مختلفی کل هواپیما را باز می‌کنند و بعد از تعمیر دوباره به حالت اولیه برمی‌گردانند. این مکانیک‌ها ممکن است حتی خواندن و یا نوشتن زبان انگلیسی را نیز بلد نباشند.

تقریباً تمامی هواپیماهای خطوط هوایی ایالت متحده آمریکا (US Airways) و شرکت هواپیمایی ساوت وست (Southwest)، هواپیماهای خود را به مرکز نگهداری و تعمیر در کشور السالوادور (کشوری در آمریکای لاتین) منتقل می‌کنند. شرکت هواپیمایی دلتا (Delta) نیز هواپیماهای خود را برای تعمیر به کشور مکزیک می‌فرستد. شرکت هواپیمایی آمریکان (American) هنوز هم بیشتر کارهای سنگین تعمیر و نگهداری هواپیماها را در آمریکا انجام می‌دهد اما بعد از ادغام این شرکت با خطوط هوایی ایالات‌متحده، به طور حتم آمریکن نیز تعمیرات خود را به خارج از کشور منتقل خواهد کرد.

تعمیرات هواپیما

شرکت‌های هواپیمایی به طور کامل کارهای مربوط به نگهداری و تعمیر خود را به خارج از مرزها انتقال می‌دهند و البته باید گفت که دلیل بسیار خوبی برای این کار وجود دارد و آن‌ هم کاهش هزینه‌های کارگر و دیگر منابع مورد نیاز است. مکانیک‌هایی که در السالوادور، مکزیک، چین و جاهای دیگر کارهای تعمیر و نگهداری را انجام می‌دهند، معمولاً هزینه کمتری نسبت به مکانیک‌های ایالات‌متحده آمریکا دریافت می‌کنند. البته این کار برای ملت آمریکا بدون هزینه‌های جانبی نبوده است و به دلیل همین برون‌سپاری تعداد مشاغلی که مربوط به نگهداری و تعمیر هواپیما هستند از ۷۲۰۰۰ موقعیت شغلی در سال ۲۰۰۰ به ۵۰۰۰۰ موقعیت شغلی در سال ۲۰۱۵ کاهش یافته است؛ اما مشکل تنها کاهش شغل نیست. یک قرن پیش، آپتون سینکلر (Upton Sinclair نویسنده معروف و پرکار آمریکایی) رمان خود را با نام «د جانگلتو» (The Jungleto) در مورد وضعیت اسفبار کارگران در کشتارگاه‌ها نوشت، اما تنها چیزی که مردم به آن توجه کردند امنیت و ایمنی گوشت‌هایی بود که از آن‌ها استفاده می‌کردند چون با مشاهده وضعیت اسفناک این کارگران مردم متوجه شدند که گوشت‌های مصرفی‌شان در شرایط بسیار نامساعد تهیه می‌شود.

سقوط هواپیما

در این موضوع نیز مسئله دقیقاً همین است، امنیت یکی از مسائل بسیار مهم در خطوط هوایی محسوب می‌شود. سازمان هوانوردی فدرال آمریکا به عنوان متولی نظارت بر تمامی امور هوایی کشور امریکا قرار بود تمامی مراحل تعمیر و نگهداری از هواپیماها را مورد آزمایش و بررسی قرار دهد اما به خاطر اینکه پول و نیروی انسانی کافی برای انجام این کار نداشت، موفق به انجام آن نشد.

یکی از مراکز خارجی تعمیر و نگهداری هواپیما که به سرعت در حال رشد است، در حوالی فرودگاه بین‌المللی السالوادور قرار دارد. این فرودگاه به نام اسقف اعظم «آرنولفو رومرو» (Arnulfo Romero) که در سال ۱۹۸۰ ترور شد، نام‌گذاری شده است. این فرودگاه به مرکزی شلوغ تبدیل شده و بسیاری از هواپیماهای خارجی برای تعمیر و نگهداری به این مکان منتقل می‌شوند.

هواپیماهایی که برای خطوط هوایی ایالات‌متحده آمریکا، ساوت وست، جت آبی (Blue jet) و بسیاری از خطوط هوایی کوچک‌تر آمریکایی پرواز می‌کنند، معمولاً در این منطقه برای تعمیر و نگهداری فرود می‌آیند. آئرومن (Aeroman) پایگاه اصلی تعمیر برای خطوط هوایی ملی السالوادور بود. این پایگاه مجموعه‌ای از ۵ سوله، ۱۸ خطوط تولید و تعدادی فروشگاه تخصصی است که به طور خودکار تمامی مراحل تعمیرات را انجام می‌دهد. این شرکت برای توصیف خود از یک واژه‌ی چندملیتی با عنوان «پیشرو در جهان برای ارائه‌ی راه‌حل‌های تعمیر و نگهداری هواپیما» استفاده می‌کند. حدود ۲۰۰۰ مکانیک و سایر کارکنان در مجموعه‌ی فرودگاهی کار می‌کنند که به شدت توسط حصار و سیم‌خاردار محافظت می‌شود.

سقوط هواپیما در آب

هواپیماهایی که از ایالت متحده برای تعمیر به آئرومن فرستاده می‌شود، متحمل شرایطی به نام «نگهداری سنگین» (heavy maintenance) می‌شوند که اغلب به باز شدن کامل هواپیما می‌انجامد. نگهداری سنگین به این صورت است که هر صفحه و پنل باله‌ها، دم‌ها، فلپ‌ها و سکان‌ها باز می‌شود. بخش‌های دیگری همچون کابل‌ها، راکت‌ها، بلبرینگ‌ها و پیچ و مهره‌های داخل آن نیز باز خواهند شد تا مورد آزمایش و بررسی دقیق قرار گیرند. ارابه فرود نیز جداشده و به خاطر احتمال وجود ترک، نشت هیدرولیکی و خوردگی، مورد بررسی و آزمایش قرار می‌گیرد. موتور هواپیما هم مورد آزمایش و بررسی دقیق قرار می‌گیرد. داخل هواپیما، صندلی مسافران، محل قرارگیری چمدان‌ها، موکت و پنل‌های کناری آزمایش و بررسی می‌شوند. سپس تمامی موارد جدا شده و پس از رفع ایرادات آنها را دقیقاً در محل قبلی خود قرار می‌دهند.

این کار بسیار سخت و پیچیده است و انجام آن به نیروی بسیار زیادی نیاز دارد. تمامی دستورالعمل‌ها و راهنماهای موجود به زبان انگلیسی نوشته شده‌اند. براساس قوانین اف.ای.ای، برای اینکه یک مکانیک بتواند به گواهی این سازمان دست یابد، باید قادر به خواندن، نوشتن و صحبت کردن به زبان انگلیسی باشد. بیشتر مکانیک‌ها در السالوادور و برخی از کشورهای در حال توسعه دیگر که کار تعمیر و نگهداری هواپیماها و جت‌های بزرگ را انجام می‌دهند، معمولاً این استانداردها را ندارند. در مرکز آئرومن السالوادور، تنها یک مکانیک از ۸ مکانیک گواهی اف. ای.ای را دارند. در یک پایگاه تعمیرات اساسی استفاده شده توسط خطوط هوایی ایالات‌متحده در چین، این نسبت به ازای یک مکانیک با گواهی اف.ای.ای برای هر ۳۱ مکانیک بدون این گواهی است. در مقابل، زمانی که تمامی کارهای تعمیر و نگهداری در داخل ایالت متحده انجام می‌شود، بیشتر کارکنان و مکانیک‌ها دارای گواهی اف.ای.ای هستند.

هواپیمای سقوط کرده

در یک شرکت تعمیر و نگهداری هواپیماهای آمریکایی در تولسا، تعداد مکانیک‌هایی که گواهی ندارند به کسانی که این گواهی را دارا هستند ۴ به ۱ است. از آنجایی که کار تعمیر و نگهداری سخت و دشوار است و انجام آن در خارج از مرزهای ایالت متحده ارزان‌تر خواهد بود، به نظر می‌رسد این کار به مهارت زیادی نیاز ندارد؛ اما واقعیت این نیست. اگر بخشی از هواپیما به درستی تعمیر نشود یا قسمت‌های مختلف آن به درستی در جای خود قرار نگیرند، مشکل بسیار بزرگی پیش خواهد آمد. فرض کنید در حین تعمیر، مکانی که برای قرار دادن چمدان‌ها از آن استفاده می‌شود به درستی در جای خود قرار نگیرد. با ,ورود هواپیما به هر چاله هوایی، ممکن است وسایل از آن خارج شود و بر سر مسافرها فرود آید و آسیب‌هایی را نیز بر آنها وارد کند.

ادامه دارد...

منبع: Vanity Fair

مطالب مرتبط:

دیدگاه