رژیم غذایی مردم کشور کرواسی (قسمت اول)

جمهوری کرواسی، کشوری واقع در جنوب مرکزی اروپا، با جمعیتی بالغ بر ۴ میلیون نفر، وسعتی حدود ۵۶ هزار و ۵۹۴ کیومترمربع، لقب یکی از کم‌جمعیت‌ترین کشورهای واقع در اروپا را از آن خود کرده‌است. این کشور دارای آب و هوایی مدیترانه‌ای است که هر ساله، تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد را تجربه می‌کند. پوشش جنگلی و کوهستانی وسیع در کرواسی باعث ایجاد آب و هوای دلپذیر در فصل بهار می‌شود. حضور گیاهان، میوه‌ها و سبزیجات بومی و منطقه‌ای به دلیل جغرافیای این سرزمین، از عوامل مهم در رژیم غذایی مردم این کشور محسوب می‌شود. با کجارو همراه باشید و در مورد رژیم و عادات غذایی مردم کشور کرواسی، بیشتر بدانید.

زاگرب پایتخت کشور کرواسی

مردم کشور کرواسی، از رژیم غذایی متمایزی برخودار هستند؛ که در سراسر جهان به رژیمی متغیر، براساس مناطق مختلف جغرافیایی و آب و هوایی مشهورند. به طوری‌که مردم هر ناحیه در این کشور، از رژیم غذایی متمایز و مخصوص به خود پیروی می‌کنند . این مسئله ریشه در دوران باستان داشته و برگرفته از فرهنگ غذایی پیشینیان مردم کرواسی است. البته تفاوت در انتخاب مواد خوراکی و سبک و سیاق آشپزی در مناطق ساحلی کشور کرواسی، نسبت به سایر مناطق این سرزمین، برجسته‌تر و نمایان‌تر است و اینکه تاثیراتی که توسط کشورهای همسایه بر رژیم غذایی، مواد ترکیبی اولیه و روش‌های آشپزی آن صورت گرفته است، از دیگر عوامل موثر در متغیر بودن رژیم‌های غذایی هر منطقه نسبت به مناطق دیگر به شمار می‌‌رود.

مواد اولیه

اغلب موادی که مردم کرواسی، در تهیه‌ی غذاهای روزانه استفاده می‌‌کنند و در واقع از دیگر کشورها وارد برنامه‌ی غذایی آن‌ها شده است را موادی همچون فلفل پاپریکا (فلفل دلمه‌ای)، سیر، فلفل سیاه و شمار دیگری از ادویه‌ها و چاشنی‌ها تشکیل می‌دهد. ولی برخی از کارشناسان تغذیه در این کشور،  معتقدند که سرزمین‌هایی مانند یونان، رومانی، بومیان ایلیریا، استرالیا، ترکیه، فرانسه و مدیترانه از جمله مناطقی هستند که با وارد کردن فرهنگ غذایی کشورشان، باعث تغییراتی در نحوه‌‌ی استفاده‌ی مردم کرواسی از مواد و ترکیبات اصلی خوراکی، سبک و روش آشپزی و حتی ذائقه‌ی آن‌ها در انتخاب غذاهای رایج و عمومی شده است. به عنوان مثال می‌توان به ورود و استفاده‌ی موادی همچون روغن زیتون، حبوبات، رزماری، پرتقال، دارچین، آویشن، گلپر، مرزنجوش، میخک و جوز هندی اشاره کرد.

به نظر می‌رسد رژیم غذایی مورد استفاده توسط مردم روستایی و رعیت‌نشین کشور کرواسی، بر پایه‌ی گونه‌های مختلفی از چندین ماده‌ی اولیه‌ مانند حبوبات، محصولات خشک، گوشت، ماهی و سبزیجات است؛ و دستورالعمل‌های آشپزی آن‌ها مانند پخت انواع خوراک، کباب، سرخ شدنی‌ها و تنوع فوق‌العاده ای از سوپ‌ نیز بسیار ساده و بدون تشریفات خاص آشپزی صورت می‌پذیرد. درصورتی‌که رژیم غذایی طبقه‌ی متوسط در این کشور از دستورالعمل پیچیده‌تری نسبت به طبقه‌ی روستایی و رعیت‌نشین برخوردار بوده و آن‌ها برای طبخ انواع غذاهای موجود در برنامه‌ی غذایی روزانه‌ی خود، از مجموعه‌ی گسترده‌تری از حبوبات و چاشنی‌های متمایز استفاده می‌کنند.

یکی دیگر از مشخصه‌های رژیم غذایی مردم کشور کرواسی، علاقه‌ی شدید آن‌ها به فراورده‌های پروتئینی همچون سوسیس و کالباس است. به گونه‌ای که در تمامی مناطق موجود در این کشور، بخش مهمی از کالای فروشگاه‌‌ها، غذاهای تهیه‌شده در رستوران‌ها و مواد فروشی‌ در مغازه‌های کشور کرواسی، به این محصولات اختصاص داده شده است. البته نباید نقش پررنگ رژیم غذایی کشور یوگوسلاوی سابق را در بین مردم این کشور نادیده گرفت. غذاهایی که براساس فرهنگ غذایی، مواد اولیه‌ی ترکیبی و دستورالعمل‌های آشپزی مردم کشور یوگوسلاوی، طبخ و حتی امروز نیز به عنوان رایج‌‌ترین خوراکی‌های مصرفی مردم کرواسی شناخته می‌شوند.

انواع نوشیدنی

Kavana

مردم کشور کرواسی، در مکانی به نام kavana که در واقع همان قهوه‌فروشی است، از نوشیدن انواع آشامیدنی‌های موجود در رژیم غذایی کشور خود لذت می‌برند. این مکان‌ها معمولا به دو بخش بیرونی و درونی تقسیم‌بندی می‌شوند. بخش بیرونی از فضایی بزرگ و بسیار راحت تشکیل شده و محلی راحت برای نشستن و لم دادن مشتریان کرواسی در نظر گرفته شده‌است. و اما محل درونی از فضایی سرپوشیده و با وسعتی کوچک‌تر نسبت به فضای بیرونی ساخته شده است. صاحبان kavana معمولا با بستنی و کلوچه، قهوه و برخی از نوشیدنی‌‌های بومی کشورشان از مشتریان خود پذیرایی می‌کنند.

Espresso

این مکان‌ها صبح بسیار زود حدودا ساعت ۶:۰۰ صبح، شروع به فعالیت می‌کنند و به عنوان اولین نوشیدنی، اغلب قهوه‌ی اسپرسو را به مشتریان خود، پیشنهاد می‌دهند. اتمام ساعات کاری در kavana نیز اغلب در ساعت ۱۱:۰۰ شب صورت می‌پذیرد؛ اما در فصل تابستان تا دیروقت و حول و حوش ساعت ۲:۰۰ صبح، در حال ارائه‌ی سرویس به مردم هستند. یکی از نکات قابل‌توجه در این مکان‌ها، ارائه‌ی برخی از غذاهای مغزی و پرطرفدار به مشتریان است. با وجودی‌که انواع ساندویچ از محبوبیت بسیاری برخوردار است؛ اما در kavana هیچ نوع ساندویچی به مردم پیشنهاد نمی‌شود. شعار اول سلامتی بعد سود، به طور کاملا عملی در این مکان‌ها اجرا می‌شود.

قهوه، چای و نوشیدنی‌های شیرین

انواع قهوه

Makijato

در سراسر جهان، مردم کشور کرواسی را به عنوان قهوه‌خورهای حرفه‌ای می‌شناسند. به طوری‌که متوسط سهم هر کروات برای مصرف قهوه، ۵ کیلوگرم در سال است. شاید این مسئله به دوران امپراطوری اتریش - مجارستان بازگردد؛ البته نمی‌توان حکومت امپراطوری عثمانی سابق را در عادت قهوه‌خوری مردم کرواسی نادیده گرفت. قهوه‌خانه‌های سنتی که در این کشور وجود دارند، روزانه پذیرای تجمع زیادی از مردم کروات هستند که علاوه بر نوشیدن انواع قهوه، به بیان مسائل روز اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... می‌پردازند.

Kava Sa Slagom

بخش اعظمی از دستگاه‌های ساخت قهوه، در رستوران‌ها و هتل‌های کشور کرواسی یافت می‌شود. در ابتدای ساعات شروع یک روز خاطره‌انگیز، یک فنجان قهوه‌ی خوش‌عطر و باکیفیت، از ملزومات یک صبحانه‌ی عالی در هتل‌ها و رستوران‌های این کشور به شمار می‌آید. یک فنجان قهوه‌ی اسپرسوی غلیظ و داغ، با عطر فوق‌العاده‌ای که سراسر فضا را پر کرده است، بسیار مطبوع و خوشایند به نظر می‌رسد.

Bijela Kava

البته تنوع جالبی از قهوه در کشور کرواسی وجود دارد که هنگام صبحانه میل می‌شود؛ مانند kava sa mlijekom یا  makijato که با مخلوط قهوه با مقدار کمی از شیر تهیه می‌شود. kava sa šlagom که با ترکیب قهوه با خامه‌ی غلیظ بدست می‌آید؛ و bijela kava یا قهوه‌ی سفید که بسیار خوش‌طعم، خوش‌عطر و اشتهاآور به نظر می‌رسد؛ از جمله‌ نوشیدنی‌های پرطرفدار در این کشور به شمار می‌آید. البته نباید حضور همیشگی قهوه‌ی کاپوچینو را فراموش کرد.

چای گیاهی

Caj Sa Limunom

چای گیاهی نیز در بین مردم کشور کرواسی بسیار محبوب و پرمصرف به نظر می‌رسد. به عنوان نمونه می‌توان به crni čaj (چای سیاه)، indijski čaj (چای هندی)، Čaj sa limunom (چایی همراه با یک برش از لیمو) و sa mlijekom (ترکیب چای با شیر) اشاره کرد.

نوشیدنی‌های شیرین

Obična Voda

بخش زیادی از نوشیدنی‌های شیرین در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی را انواع آ‌ب‌های شیرین تشکیل می‌دهند. نوشیدن obična voda پس از یک فنجان قهوه‌ی اسپرسو، امری ضروری و از عادات مردم کرواسی به شمار می‌رود. انواع آب‌میوه‌های تازه نیز در بین مردم این کشور، نه تنها از محبوبیت بسیاری برخوردار بوده، بلکه بخشی از نوشیدنی‌های ضروری روزانه‌ی آن‌ها را تشکیل می‌دهند. آب معدنی نیز در بطری‌ها و بسته‌بندی‌های مختلف در دسترس مردم کشور کرواسی قرار دارد و با توجه به اندازه‌ی آن‌ها، لغت معینی را برای آن در نظر می‌گیرند. مثلا برای آب معدنی cl10 از کلمه‌ی dec، برای cl20 از کلمه‌ی dva deca و برای cl30 از کلمه‌ی tri deca استفاده می‌کنند.

پاستا

Manistra Ma Mome

پاستا یکی از پرمصرف‌ترین غذاها در کشور کرواسی به شمار می‌آید. در رژیم غذایی مردم این کشور، بویژه در ناحیه‌ی دالماشیا (ناحیه‌‌ای در کرانه‌ی دریای آدریاتیک و بخشی از جمهوری کرواسی)، طبخ انواع پاستا در سطح گسترده‌ای صورت می‌پذیرد. پاستا با سس گوجه‌فرنگی از جمله غذاهایی است که همچون میخی به میز غذاخوری مردم این منطقه منگنه شده است، و در زبان محلی به آن manistra na pome می‌گویند.

البته مردم کشور کرواسی، علاوه بر سس گوجه فرنگی، از سس کرمی که با کمک قارچ تهیه می‌شود و همچنین سس بدست آمده از گوشت قیمه قیمه شده نیز استفاده می‌کنند که طعمی متفاوت را به ظرف غذای متشکل از پاستا می‌بخشد. تنوع فوق‌العاده‌ای از انواع پاستا در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی وجود دارد که در نوع خوب جالب و منحصر بفرد است.

Krpice Sa Zeljem

آشپزهای کروات، با روش‌هایی شبیه به روش آشپزهای ایتالیایی با اضافه کردن انواع خوراکی‌های گوشتی به پاستا، غذایی با طعم ایتالیایی را برای میهمانان خود به ارمغان می‌آورند. به عنوان مثال می‌توان از کوفته‌ی سیب‌زمینی با پاستا نام برد که ترکیب این دو غذا با یکدیگر بسیار لذیذ و اشتهاآور به نظر می‌رسد.

Sporki Makaruli

اضافه کردن آلو و کشمش نیز یکی دیگر از ترفندهایی است که آن‌ها هنگام طبخ پاستا به کار می‌برند؛ این کار طعمی دلنشین را برای غذای طبخ شده به همراه خواهد داشت. Krpice sa zeljem (پاستای تهیه‌شده همراه با کلم پخته) و Šporki makaruli (پاستای سنتی کشور کرواسی که با گوشت طعم‌دار شده توسط سس سیر تهیه می‌شود)، از جمله مشهورترین پاستاهای طبخ‌شده در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی محسوب می‌شوند.

سوپ

سوپ‌ها در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی، به عنوان یک عضو جدایی‌ناپذیر شناخته شده‌اند. قطعا در هر وعده‌ی غذایی، یک سوپ لذیذ خانگی، پیش‌غذای جمع خانواده‌ی مردم کرواسی خواهد بود. بویژه در یک‌شنبه‌های هر هفته، مادر خانواده با تدارک یک سوپ لذیذ و مقوی در کنار غذای اصلی، لذت چشیدن یک وعده‌ی غذایی مطبوع و وصف‌ناشدنی را به اعضای خانواده‌اش هدیه می‌کند. جالب است بدانید که در تهیه‌ی سوپ‌ها نیز انواع پاستا دخیل بوده و این از اهمیت این ماده‌ی غذایی در رژیم غذایی مردم این کشور به شمار می‌آید. آشپزهای کشور کرواسی با اضافه کردن پاستا و سمولینا به سوپ‌های خود، طعم جالب و دل‌پسندی را بوجود می‌آورند که در نوع خود بسیار پرطرفدار و محبوب محسوب می‌شود.

Zagorska Juha

همچنین مخلوط دامپلینگ (غذایی تهیه شده بر پایه‌ی خمیری نرم که معمولا مابین آن را از انواع گوشت، میوه، سبزیجات و حتی آجیل پر می‌کنند) و سوپ، یکی دیگر از غذاهایی است که توسط مردم کشور کرواسی طبخ می‌شود. البته نکته‌ی مهمی که باید در تهیه‌ی سوپ به عنوان پیش‌غذا رعایت شود، سبک بودن آن است که مردم با میل کردن سوپ، بدون احساس سیر شدن، بتوانند از غذای اصلی و انواع دسر استفاده کنند. به هرحال کرم، آرد و روغن از مواد اولیه و اصلی در تهیه‌ی سوپ‌های کرواسی به شمار می‌آید و با استفاده از این مواد تنوع جالب و بی‌نظیری از سوپ، در رژیم غذایی سنتی کشور کرواسی تهیه می‌شود.

Ajngemahtec

ناحیه‌ی دالماشیا، از جمله نواحی است که مردم آن به تهیه‌ی انواع سوپ که با تکه‌های بزرگی از ماهی طبخ می‌شود، علاقه‌ی شدیدی داشته و با اضافه کردن مقداری هویج و برنج، طعم بی‌نظیری به سوپ ماهی می‌دهند. از جمله سوپ‌هایی که توسط مردم کشور کرواسی تدارک دیده می‌شود؛ می‌توان از Zagorska juha (سوپی تهیه‌شده با قارچ، گوشت خوک نمک‌زده و خشک‌شده و فلفل‌های شیرین)، Ajngemahtec (سوپی تهیه‌شده با مرغ و سبزیجات) و سوپ گوشت گوساله‌ی دودی‌شده نام برد.

غذاهای دریایی

Salata Od Hobotnice

در رژیم غذایی مناطق ساحلی کشور کرواسی، خوراکی‌های خوش‌طعم و لذیذی وجود دارد که می‌توان آن‌ها را گونه‌های مختلفی از انواع غذاهای دریایی نامید. salata od hobotnice (سالاد اختاپوس)، از خوراکی‌هایی است که مردم این مناطق از کشور کرواسی از آن به عنوان پیش‌غذا استفاده می‌کنند. salata od jastoga (غذایی به نسبت گران، تهیه‌شده از گوشت خرچنگ دریایی که با استفاده از روغن زیتون و دیگر ادویه‌های بومی کشور کرواسی، خوش‌طعم و مطبوع شده است) نیز یکی دیگر از پیش‌غذاهایی است که مردم ساکن نواحی ساحلی کشور کرواسی، قبل از میل کردن غذای اصلی، آن را مصرف می‌کنند. آن‌ها ماهی را به سه روش کباب‌شده، بخارپز و سرخ‌شده آماده می‌کنند.

Salata Od Jastoga

البته کباب کردن ماهی روی آتش، از رایج‌ترین روش‌های تهیه‌ی این غذای خوش‌طعم است که در سطح وسیعی، توسط فروشندگان خیابانی تهیه و به مردم عرضه می‌شود. ماهی‌های تازه‌ی کبابی که میانگین وزن هرکدام به ۳۰۰ کیلوگرم تا ۴۰۰ کیلوگرم می‌رسد، ‌صحنه‌ای اشتهاآور و وسوسه‌انگیز است که هوش از سر هر بیننده یا رهگذر برده و او را مجبور به امتحان طعم و مزه‌ی آن می‌کند.

در کشور کرواسی، رستوران‌های زیادی مشغول فروش انواع ماهی‌های سرخ‌شده و کبابی به مشتریان خود هستند. به محض ورود به این مکان‌ها، پیشخدمت با معرفی تنوعی از خوراک‌های ماهی و اشاره به وزن آن‌ها، لیستی از غذاهای لذیذ و خوشمزه را مقابل مشتریان قرار می‌دهند. قطعا انتخاب یک غذا از بین آن همه خوردنی‌های وسوسه‌انگیز، بسیار سخت خواهد بود. اما نکته‌ای که در سرو ماهی‌های پخته شده در این رستوران‌ها به چشم می‌خورد، همراهی کردن مقداری چغندر برگی سوئیسی (یک گیاه بومی در منطقه‌ی دالماشیای کشور کرواسی) و سیب‌زمینی آب‌پز، به همراه سیر است که بدون استثنا در کنار تمامی ظرف‌های ماهی، وجود دارد.

Crni Rizot

از جمله ظرف غذای ماهی خوشمزه و لذیذ kovac) John Dory: ماهی طلایی که تن آن بادامی‌شکل و اندامی پهن دارد و گوشتش خوراکی و لذیذ است)، brancin (ماهی خاردار) و škrpina (ماهی کژدم) و تنوع زیادی از انواع ماهی است که می‌توان در بین لیست غذاهای ارائه شده به مردم سواحل دریایی کشور کرواسی یافت.

Plava Riba

برخی از خوراک ماهی‌ها از قیمت پایین‌تری نسبت به سایر غذاها برخوردار است که یک مزیت برای مردمی که از درآمد کافی برخوردار نیستند به شمار می‌آید؛ از این غذاها می‌توان به  plava riba (ماهی روغنی)، girice، lignje na žaru (ماهی مرکب سرخ شده)، crni rižot  (ریزوتوی غلیظ که با ترکیبی از ماهی مرکب و چاشنی سیاه‌رنگی که باعث تیره شدن غذای تهیه شده می‌شود) و انواع ماهی‌‌های کوچک که به عنوان طعمه‌ی دیگر ماهی‌ها استفاده می‌شوند، اشاره کرد؛ که با سرخ شدن در ظرفی پر از روغن داغ، به عنوان یکی از ارزان‌ترین ظرف غذاهای تشکیل شده از ماهی، به مردم فروخته می‌شوند.

خوراک صدف

اما چندین ظرف غذای دیگر نیز در رژیم غذایی مردم کشور کرواسی وجود دارد، که از قیمتی بسیار گزاف برخوردار است. خوراک خرچنگ، خوراک صدف اویستر و خوراک صدف دو کپه، از جمله ظرف‌های غذاهایی هستند که هر فرد کروات، توان خرید و تهیه‌ی آن‌ها را نخواهد داشت.

ادامه دارد...