فاس؛ قدیمی ترین پایتخت مراکش

در طول تاریخ پرفراز و نشیب مراکش، عنوان پایتخت همواره متعلق به یکی از چهار شهر رباط، مراکش، مکناس یا فاس بوده است. پس از دو بار گرفتن و بازپس دادن این عنوان؛ در حال حاضر، این شهر رباط است که عنوان پایتخت مراکش را به دوش می‌کشد. هر کدام از شهرهای مراکش، رباط، مکناس و فاس، از چندین دوره عروج و افول جان سالم به‌ در برده‌ و توانسته‌اند معماری و فرهنگ گذشته با شکوه خود را تا حد زیادی حفظ کنند. با کجارو همراه باشید و سفری مجازی به باستانی‌ترین پایتخت مراکش، شهر فاس، را از دست ندهید.

فاس توسط ادریس بن عبدالله، فرزند محمد، بنا شد. او که در سال ۷۸۴ موفق به فرار به شمال آفریقا می‌شود، تصمیم می‌گیرد دولت جدید خود را تاسیس کند. بنابراین، در ساحل شرقی رودخانه فاس شهری بنا کرد که بعدها به قلب تپنده دولت قدرتمند سلسله ادریسی تبدیل شد. این امپراتوری تا پایان قرن دهم پابرجا ماند. در حال حاضر، در مراکش امروزی از ادریس به عنوان پایه‌گذار استقلال ملی یاد می‌شود.

متاسفانه، او هیچ‌وقت نتوانست شاهد به پایان رسیدن آنچه آغاز کرده بود باشد. ادریس بن عبدالله در سنت ۴۶ سالگی مسموم شد و درگذشت. گفته می‌شود که خلیفه معروف عباسی، هارون الرشید، در این قتل دست داشته است. همچنین، او شانس این را نداشت که شیرینی پدر شدن را بچشد و پسرش تنها دو ماه پس از مرگ او به دنیا آمد. اما، در مقابل، ادریس دوم تبدیل به جانشینی بزرگ و شکوه‌مند شد. تا زمانی که به سن ۲۰ سالگی رسید، شهر دیگری در حاشیه دیگر رودخانه بنا کرده بود. این شهر، همان شهری است که فاس نامیده شد و پایتخت ایالتی به همین نام شد. هر دو بخش شهر در قرن ۱۱ در هم ادغام شدند و تا پایان قرن ۱۲، فاس به یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای جهان اسلام تبدیل شد.

جاذبه‌های باستانی فاس شما را به دل تاریخ می‌برند و حس و حال گذشته این مکان‌های افسانه‌ای را برای شما تداعی می‌کنند. یکی از این جاذبه‌ها، فاس ال بالی (Fes El Bal)، محله‌ای قدیمی است که با دیواری باستانی احاطه شده و به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. حدود ۹۴۰۰ خیابان اصلی و فرعی در این بخش وجود دارد ـ در واقع فاس ال بالی یکی از بزرگ‌ترین مناطق بدون خودرو در جهان. نمای خارجی و درهای بسیاری از ساختمان‌ها به زیبایی زینت شده‌اند. این محله قدیمی به چند منطقه مختلف تقسیم شده که متعلق به گروه‌های مختلف اجتماعی چون بافندگان، کفاشان، سفالگران، قالی‌بافان و ... می‌شود.

در فاس ال بالی یک دانشگاه مذهبی هم وجود دارد. دانشگاه قرویین (al-Karaouine) در واقع قدیمی‌ترین موسسه آموزش عالی است که از ابتدا تاکنون همواره به فعالیت علمی خود ادامه داده است. مسجد این دانشگاه ظرفیت ۲۰ هزار نفر دارد و بزرگ‌ترین مسجد شمال آفریقا در دوره قرون وسطی بوده است. دانشگاه قرویین؛ همچنین، یکی از مقدس‌ترین مکان‌های کشور ـ آرامگاه ادریس دوم ـ  را در خود جای داده است.

یک محله قدیمی دیگر که کمی جدیدتر از فاس ال بالی است، در قرن سیزدهم توسط سلسله بربرها تاسیس شد. این محله توسط دیوارهایی مستحکم احاطه شده که محله یهودی‌ها (Mellah) را با کنیسه ابن دانان محسور می‌کند، قلعه دفاعی سابق قصبه شرادا (Qasba Sherarda) و کاخ سلطنتی دارالمخزن (Dar El Makhzen) مجموعا ۱۰۰ هکتار را به خود اختصاص داده‌اند. از توصیف این کاخ نباید سرسری گذشت، چراکه یکی از برجسته‌ترین بناهی تاریخی کل کشور مراکش است.

این مجموعه کاخ توسط دیوارهای بلندی احاطه شده است و دارای دروازه‌های برنزی حکاکی شده است. حوض‌هایی از جنس سنگ مرمر را می‌توان در دو حیاط کاخ پیدا کرد. عمارت سلطان با کاشی‌های نفیس و مجسمه‌‌های هنری زیبا تزئین شده است. این کاخ در قرن ۱۷ ساخته شد و تا مدت‌ها اقامتگاه اصلی حاکمان بود. حتی در حال حاضر دسترسی به کاخ تنها برای مقامات عالی رتبه ممکن است، نه برای مردم عادی. اما با وجود تور مجازی شما می‌توانید نگاهی به کاخ و بسیاری از بناهای تاریخی دیگر از مراکش داشته باشد. سفر خوبی داشته باشید!

تور مجازی

در این بخش می‌توانید ۱۵ تصویر پانورامای زیبا از قسمت‌های مختلف شهر فاس ببینید.

برای دسترسی به سایر مقاله‌های تور مجازی، می‌توانید به صفحه اختصاصی آن در کجارو مراجعه کنید.