سفر جاده ای در آلبانی، تجربه ای ناب از سرزمینی با تاریخ پرفراز و نشیب

کشور آلبانی، که نیمی از قرن بیستم را منزوی از جهان خارج سپری کرده، کشوری اسرارآمیز است و اخیرا توانسته جایی در میان مقاصد گردشگری اروپا تحت عناوین «ارزان و غیر معمول» برای خود دست‌و‌پا کند.

با این که «سرزمین عقاب‌ها» غالبا با گذشته‌ی پرتلاطم کمونیستی‌اش (۷۵۰ سنگر بتونی پراکنده در کشور شاهد این مدعا هستند) شناخته می‌شود ولی نباید این مسئله باعث نادیده گرفتن غنای تاریخی و فرهنگی این کشور شود.

بهترین راه برای آشنایی با قلعه‌های کهن، سایت‌های میراث جهانی و موزه‌های قوم‌شناسی، سفری جاده‌ای است، مخصوصا اگر محدودیت زمان داریدیا اگر از استفاده‌ی سیستم آشفته اتوبوسرانی این کشور هوشمندانه پرهیز می‌کنید.

اشکودرا (Shkodra)

کندوکاو در فرهنگ آلبانی را از شمال کشور آغاز کنید. اشکودرا، که زمانی بنابر موقعیت جغرافیایی استثنایی در تقاطع دو رودخانه و فاصله‌ی اندک با دریای آردیاتیک شهری تجاری بوده، امروزه به لطف سنت‌های ادبی و موسیقیایی‌اش مرکز فرهنگی کشور محسوب می‌شود.

اشکودرا در قرن سوم قبل از میلاد سنگری مهم برای ایلیریان‌ها و رومی‌ها بوده است. همچنین جنگل تاثیر‌گذار روزافا (Rozafa) که قدیمی‌ترین جنگل کشور است در این محل قرار گرفته است.

گردشی در پیرامون «شهر قدیمی» که اخیرا بازسازی شده کاری لذت‌بخش است. «نمایشگاه دائمی عکس ماروبی» جاذبه‌ای دیگر است که دارای مجموعه آثاری از اولین عکاسان آلبانی است.

هتل ترادیتا (Tradita) هتلی باشکوه است که تزئیناتی سنتی دارد و برای غذا خوردن و گذراندن شب توصیه می‌شود.

کروجا (Kruja)

برای رسیدن به کروجا، پایتخت تاریخی آلبانی، به جنوب برانید. سفر با آلبانی بدون توقف در این شهر که مترادف با قهرمان ملی آلبانی، اسکاندربرگ است، هیچ‌گاه کامل نمی‌شود.

مدت زمانی اسکاندربرگ در این محل ساکن بوده و از همین‌رو کروجا تا حد محلی مقدس برای آلبانیایی‌ها است.

بازدید از دیدنی‌های این شهر تنها چندین ساعت زمان می‌برد و شامل موزه اسکاندربرگ، موزه‌ی ملی قوم‌نگاری و زیارت‌گاه بکتاشی است که همگی در داخل قلعه‌ی کروجا واقع شده‌اند.

قلعه که در محلی منزوی در بالای تپه قرار گرفته است مقصدی جذاب برای گردش کردن در صبح زود است و دیدار از بازار سنتی (دقیقا چسبیده به دیوار قلعه) قبل از ازدحام اتوبوس‌های تور پیشنهاد می‌شود.

چشم‌اندازهای بی‌نظیر و موقعیت ویژه هتل پانوراما کروجه (Panorama Kruje) انتخابی ایده‌ال برای آن دسته از افراد است که برای حرکت به پایتخت، تیرانا، عجله‌ای ندارند.

برات (Berat)

در مسیر کروجا به تیرانا، برای رسیدن به شهر برات از بزرگ‌راه «SH4» و شهر لوشنیا به سمت جنوب حرکت کنید، یا می‌توانید از  میان شهر الباسان (Elbasan) عبور کنید، اما در نظر بگیرید شاید زمان سفر بیش از یک ساعت افزایش یابد.

برات که به «شهر هزار پنجره» شهرت دارد، به لطف ابنیه خاندان اتومان که در دو کرانه رود اسومی (Osumi) گسترده شده امروزه مانند ستاره‌ای در صنعت گردشگری آلبانی می‌درخشد.

محله‌ی قدیمی و ثبت‌شده در لیست یونسکو‌ی منگالم (Mangalem) با خیابان‌های تنگ و سنگ‌فرش شده بسیار خوش‌منظره است.

صعودی به قلعه‌ی «Kalaja»، که همچنان ساکنی در آن زندگی می‌کنند، نفس را با مناظر دراماتیکی از کوه‌های پیرامون و شهر زیرپا در سینه حبس می‌کند. از آثار هنری قرن شانزدهم موزه‌ی «Onfuri» که در داخل کلیسای دورمیشن مریم مقدس قرار گرفته دیدن کنید، بزرگترین کلیسای داخل قلعه که ساخت آن به قرن هجدهم بازمی‌گردد.

از تپه پایین بیایید و در خانه‌ی قرن هجدهمی اتومان‌ها، موزه‌ی قوم‌نگاری را خواهید یافت که در آن جلوه‌هایی از فرهنگ آلبانیایی به نمایش گذاشته شده است.

در برات حداقل یک یا دو شب را سپری خواهید کرد و هیچ‌ اقامتگاهی با هتل «Osumi» قابل مقایسه نیست، هتلی که توسط خانواده اداره می‌شود و در محله منگالم واقع شده است.

برای خوردن و نوشیدن از پل به سمت آنتیگونی (Antigoni) بروید و یا از رستوران روباز هتل «Tomori» بهره بگیرید.

گیروکاسترا (Gjirokastra)

در آخرین ایستگاه تور فرهنگی شمال به جنوب آلبانی، گیروکاسترا قرار گرفته است، شهری که همراه با برات در لیست میراث جهانی یونسکو به عنوان سکونت‌گاه کهن اتومان‌ها ثبت شده است.

بهترین راه برای رسیدن به این‌جا راندن به شمال لوشنیا و حرکت از بزرگراه SH4 از میان ناحیه تپلنه (Tepelene) و دره‌ی درینو (Drino) است. این دو جاذبه به شکل بسیار زیبایی در کتاب «Letters on Albania»، نوشته‌ی لرد بایرون، به خوبی وصف شده‌اند.

زمانی که به سمت مرکز گیروکاسترا حرکت می‌کنید، شهر قدیمی با گذرگاه‌های سنگ‌فرش شده با سنگ آهک شما را افسون خواهد کرد. این شهر همچنین زادگاه اسماعیل کاداره، مشهورترین نویسنده‌ی آلبانی است.

برای نظاره کردن چشم‌اندازهای گسترده‌ی دره‌ها، پیاده یا سواره به قلعه گیروکاسترا بروید. به فرهنگ‌دوستان توصیه می‌شود از موزه‌ی توپخانه، موزه‌ی ارتش (چسبیده به زندان قدیمی) و موزه‌ی جدید گیروکاسترا دیدن کنید.

در داخل دیواره‌های قلعه، لاشه‌ی جنگنده‌ی نیروی هوایی آمریکا قرار گرفته به طرز عجیبی در سال ۱۹۵۷ در نزدیکی تیرانا سقوط کرد.

در شهر قدیمی از موزه‌ی قوم‌نگاری دیدن کنید که در داخل خانه‌ی سابق دیکتاتور کمونیست و بدنام آلبانی، انور خوجه (Enver Hoxha) قرار گرفته است. علاوه‌بر آن خانه‌ی زکاتی (Zekate) و اسکندولی (Skenduli) الگوهایی از معماری عمارات قرن هجدهم و نوزدهمی خاندان اتومان هستند.

شبی را در هتل ۳۰۰ ساله گیروکاسترا سپری کنید و از طعم خوراکی‌های سنتی در رستوران (Kujtimi) در قلب شهر قدیمی لذت ببرید.

نکات مهم

در پایتخت برای کرایه‌ی ماشین امکانات متعددی وجود دارد، یا می‌توانید این کار در پودگپریکا (Podgorica) و مونته‌نگرو در نزدیکی مرز انجام دهید. حواس‌تان باشد بیمه‌ی آلبانیایی در قرارداد لحاظ شود.

اشتهار آلبانی به شرایط جاده‌ای صعب متاسفانه به هیچ‌وجه اغراق شده نیست، اما اصلاحات عظیمی در سال‌های اخیر از شمال به جنوب در کار بوده تا مسافران در مسیر خود با چالش‌های زیر ساختی در بزرگراه‌های اصلی مواجه نشوند.

علائم راهنمایی در طول مسیر به میزان کافی وجود دارد و برای تامین کافئین بدن و سوخت خودرو پمپ بنزین‌های متعددی تعبیه شده است.

فقط حواستان باشد تا مینی‌بوس‌ها، پیاده‌های بیخیال یا گاوها و گوسفندان وحشی که ناگهان در میانه‌ی مسیر ظاهر می‌شوند برایتان مشکلی ایجاد نکنند.