کاخ امپراتوری توکیو؛ نمادی از حفظ سنت ها در ژاپن

امپراتوری ژاپن

در دوران امپراتوری (اشراف سالاری) فرهنگ بودایی با نفوذ قوی چین در قرن هشتم رشد و شکوفایی یافت. سپس پایتخت به شهر کنونی کیوتو یعنی جایی که قواعد اشراف سالاری در مدتی مدید در آن تداوم داشت انتقال یافت. افسانه گنجی (The Tale of Genji)، که گفته می‌شود یکی از کهن‌ترین رمان‌های جهان است در این محدوده زمانی نگاشته شده‌است: سلطان تنجی را باید بنیادگذار این دوره ژاپن دانست. وی امپراتوری بسیار مقتدر بود، شهر کیوتو پایتخت ژاپن، در دوره امپراتوری او به عظمت رسید. همچنین برخی از پادشاهان این دوره به علت گرایش به آئین بودا و تعصب در این دین دست از زندگی مجلل و اشرافی خود برداشتند. 

اولین امپراتوری 

سال ۶۶۰ پیش از میلاد «جیمو تنو» (امپراتورجیمو) نبیره «نینگی_ نومیکوتو» در یاماتو (ایالت کنونی نارا) به تخت پادشاهی نشست و او نخستین امپراتور ژاپن بود.

در این دوره آئین بودائی در این کشور رخنه کرد و به سرعت انتشار یافت، عامل اصلی پیشرفت آن، تبلیغ بی‌آزار و مسالمت‌آمیز و پرهیزگاری و اطاعت و انقیاد نسبت به حکومت بود. زمانی‌که ملکه سویکو بر این کشور سلطنت می‌کرد نایب السلطنه او موسوم به امیر شوتوکو_تیشی که مدت ۲۹ سال (۶۲۱-۵۹۲ میلادی) زمام‌‌دار واقعی ژاپن بود در ترویج آئین بودا کوشش کرد به کمک وی معابد بسیاری در سراسر ژاپن برای عبادت بودا ساخته شد. مساعی او در این راه به حدی بود که بوی لقب آشوکای ژاپن دادند.

در سال ۶۴۵ میلادی شورش عظیمی در ژاپن برپا شد که در تاریخ این کشور بنام اصلاح بزرگ از آن یاد می‌شود، دو تن از شورشیان باسامی کامتاری وامیر ناکا قدرت را قبضه کردند و سرانجام امیر ناکا تحت عنوان سلطان تنجی به سلطنت رسید و وحدت کشور را ایجاد کرد و بر خلاف گذشته که سلطان فقط ریاست قبایل را داشت امیر ناکا مرکزیت ایجاد کرد و به حکام ایالات و ولایات دستور داد که خراج مقرره را بپردازند. بدین ترتیب دوره سیاسی تاریخ ژاپن سپری شد و دوره امپراتوری آغاز شد.

در این دوره همزمان با قدرت گرفتن کشور چین، فرهنگ و هنر این کشور نفوذ بسیاری در ژاپن پیدا کرد. ژاپن در این دوره به سرعت رو به ترقی نهاد. تمول بسیار موجب فساد و هرج و مرج شد. بی‌عدالتی، دزدی و راهزنی افزایش یافت. خاندان‌های بزرگ نیز، امپراتوری را آلت دست خود کردند و علنا قدرت از امپراتور خلع شد. به این ترتیب حکومت امپراتوری جای خود را به «حکومت شوگونی» داد.

کاخ امپراتوری توکیو 

کاخ امپراتوری ژاپن یا کُوکیو (به ژاپنی: 皇居 kōkyo) قصر و قلعه‌ای است که در منطقه چیودای توکیو پایتخت ژاپن واقع شده‌است. در حال حاضر این قلعه محل اقامت امپراتور ژاپن، امپراتور آکی‌هیتو و خانواده سلطنتی ژاپن است و می‌توان گفت که این کاخ نمادی از حفظ سنت‌های در کشور ژاپن است.

از سال ۱۹۶۸ میلادی قسمت شرقی قصر در معرض بازدید عموم قرار گرفته‌است و بازدید از آن برای همگان آزاد است. در داخل این محوطه موزه سلطنتی ساننومارو قرار دارد. از سال ۱۹۹۳ میلادی ورود و بازدید از این موزه رایگان شده است.

کاخ سلطنتی کیوتو ژاپن (Kyoto Imperial Palace)، مجموع کاخ سلطنتی ژاپن است، هر چند که امپراتور ژاپن در کشور اقامت نمی‌کرد، بعدها امپراتور در کاخ سلطنتی توکیو از سال ١٨٦٩  اقامت گزید و سپس در سال ١٨٧٧ دستور به مرمت و حفاظت از کاخ سلطنتی کیوتو را صادر کرد.

امروز ه این مکان برای بازدید عموم  آزاد است  و آژانس خانواده سلطنتی میزبان تورهای عمومی ساختمان چند بار در روز می‌باشند. این قصر در گیون  کیوتو، یک محوطه مستطیل شکل ۱/۳ کیلومتری شمال به جنوب و ۰/۷ کیلومتری  شرق به غرب است که همچنین شامل باغ‌های کاخ سلطنتی نیز می‌باشد، واقع شده است.

 کاخ سلطنتی رسما  از  اواخر قرن دوازدهم در همین مکان  واقع شده است. این  قصر، مانند بسیاری از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین ساختمان‌ها در ژاپن، توسط آتش ویران شد و چند بار در طول دوره از تاریخ خود بازسازی و مرمت شده است، گفته می شود که این قصر تاکنون هشت بار ویران و مجددا بازسازی شده است. در این بنا معماری‌های گوناگونی از قرن دوازدهم و دوره های پس آن به چشم می‌خورد.

عکس هوایی از کاخ امپراتوری ژاپن. خندق چیدوریگافوچی در قسمت شمال غربی کاخ دیده می‌شود

قسمت شرقی کاخ امپراتوری ژاپن

نگاهی به تاریخچه کاخ امپراتوری

در سال ۱۸۶۸ میلادی امپراتور میجی در اولین سال امپراتوری خود نام قلعه ادو را به قلعه توکیو تغییر داد و این مکان به عنوان محل اقامت امپراتوران ژاپن انتخاب شد.

در سال ۱۸۶۹ میلادی امپراتور میجی نام قلعه توکیو را به قلعه امپراتور تغییر داد.

در سال ۱۸۷۳ میلادی به علت آتش سوزی‌ای که در قصر رخ داد. محل اقامت امپراتور به طور موقت به گئی رینکان (به ژاپنی: 迎賓館 Geihinkan) منتقل شد.

در سال ۱۸۸۸ میلادی قصر جدید در این مکان افتتاح شد و به نام جدید کیوجو (به ژاپنی: 宮城) خوانده شد.

در سال ۱۹۴۵ میلادی در اثر بمباران هوایی قصر اصلی دچار آتش سوزی شده و امپراتور شووا بطور موقت در قصر دیگری اقامت گزید.

امپراتور بعد از جنگ، ساخت خانه های مردم را که طی جنگ و بمباران های مهیب از بین رفته بود به ترمیم قصر مقدم دانسته و ساخت قصر را به سال‌های بعد موکول کرد که در سال ۱۹۴۸ میلادی نام قصر به کُوکیو تغییر پیدا کرد.

در سال ۱۹۶۸ میلادی بعد از چهار سال کار ساخت قصر جدید امپراتور به پایان رسید اما قصر جدید به طور رسمی از سال بعد مورد استفاده امپراتور شووا قرار گرفت.

در حال حاضر امپراتور آکی‌هیتو و همسر ایشان کوکومیچیکو هم در گئی رینکان و هم در این قصر اقامت دارند. (خانواده سلطنتی در زمان آکی‌هیتو، پسر هیروهیتو، چهره‌ای دوستانه‌تر از خود نشان داده و به نماد "وحدت مردمی" تبدیل شده، نقشی که بر اساس قانون اساسی وظیفه این خانواده است.)

معماری کاخ امپراتوری 

 معماری در ژاپن هم مانند چین از گودال‌های (چاله) اولیه آغاز می‌شود و ساختمان‌های ساده با بام کاه گلی و بر روی پایه‌های خیزرانی محدود می‌شود. معماری این سرزمین قطعا بایستی هماهنگ با اقلیم آن باشد که چنین امری صورت گرفته است، یعنی وجود جنگل‌های بسیار و همچنین بارش باران دو عامل هستند که نقش اساسی در معماری، به ویژه استفاده از مصالح داشته‌اند، کاربرد چوب به عنوان مصالح اصلی و ایجاد سقف‌های شیب‌دار در مقابل باران‌های سیل‌آسای آن سرزمین حائز اهمیت است. نمونه‌های خانه‌های اولیه (گودالی) از دوره «یایویی» یافت شده است.

معماری ژاپنی را به شکل عرفی با ساختمان‌های چوبی، با ارتفاع کم و سقف‌های سفالی یا کاهگلی می‌شناسند. در این ساختمان‌ها درهای کشویی (فوسوما) به جای دیوار به کار برده می‌شوند و به این ترتیب این امکان را به دست می‌دهند که پیکربندی فضاهای داخلی را، بسته به موقعیت، بتوان تغییر داد. آدم‌ها در شکل سنتی معماری ژاپنی معمولا روی کوسن یا روی زمین می‌نشستند. صندلی‌ها و میزهای بلند تا قرن نوزدهم میلادی چندان مورد استفاده نبود. اگرچه از قرن نوزدهم به بعد ژاپن بسیاری از نشانه‌های معماری غربی، مدرن و پست مدرن را در طرح‌های سنتی ژاپنی ادغام کرده و امروز در تکنولوژی و طراحی معماری پیشرو است. اما در این کاخ هیچ‌گونه از نشانه‌های مدرنیسم دیده می‌شود.

امپراتور وقت ژاپن، ناگاوکا- کیو از این تاثیری که فرهنگ چین بر ژاپن گذاشته بود ناراضی بود. همین سبب شد تا پایتخت خود را به شهر Heian-kyoto که همان کیوتوی امروزی است، منتقل کند. با این حال ساختار این شهر نیز مانند شهر نارا و متاثر از ساختار شهرهای چینی است اما معماری معابد و خانه‌های این شهر نمونه‌هایی از هنر اصیل و بومی ژاپن هستند.

در این دوره به تدریج استفاده از مصالح بنایی سنگین وزن مانند سنگ و سفال کنار گذاشته شد و به جای آن ژاپنی‌ها به استفاده از چوب در دیوار و سقف و پارتیشن ساختمان‌های خود روی آوردند. از چوب درخت صدر به عنوان پوشش در معماری داخلی استفاده می‌شد و چوب درخت کاج و صنوبر را برای ساخت سازه‌ی بنا استفاده می‌کردند. در این دوران بود که ژاپنی‌ها از تکنیک "سقف پنهان" برای حل مشکلات زهکشی سقف استفاده کردند. این تکنیک فقط منحصر به ژاپنی‌هاست زیرا بارندگی آنجا بسیار زیادتر از چین و کره است.

بزرگ شدن ابعاد ساختمان‌ها در پایتخت منجر به این شد تا فاصله‌ی ستون‌ها از یکدیگر از قاعده و قانون و تناسبات خاصی در همه‌ ساختمان‌ها پیروی کند. واحدی که در آن زمان برای فاصله‌ بین ستون‌ها به کار می‌رفت واحد کِن بود. برای درک بهتر مطلب باید گفت که کِن در معماری ژاپن مانند پیمون در معماری ایران است. طراحی عناصر و اجزا در معماری ژاپن بر اساس کِن موجب استانداردسازی اجزای معماری شده و باعث شده تا معماری ژاپن ساختاری مدولار داشته باشد.

با ساخت کاخ سلطنتی توکیوسبکی اشرافی به نام Shinden-Zukuri رواج پیدا کرد. این سبک مخصوص ساختمان‌های مسکونی است. در این سبک ساختمان‌ها متقارن و مانند بازو در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و باغی مرکزی در بین احجام تعریف می‌شود. طراحی این باغ مرکزی به خوبی با چشم اندازهای طبیعی اطراف ترکیب می شود و در هماهنگی کامل با طبیعت است. در کل باغ ژاپنی از یک سو امتداد معماری و از سوی دیگر طبیعت مجسم است.

معماری ژاپن همانند سایر هنرها مثل نقاشی و پیکرتراشی از مدلهای چینی پیروی کرده که سبک دوره تانگ را می‌توان از روی مجموعه‌های معابدی مانند «هوریوجی»، «کندو» یا « تودای‌بی» که هنوز در ژاپن پا برجاست هستند، بازسازی کرد.

معماری ژاپن پیوندی عمیق و منطقی با طبیعت برقرار کرده است. تقریبا تمام مواد ساختمانی ریشه گیاهی دارند. زیرا درجه حرارت، آب و هوای مرطوب باعث شده که ۹۰% جزایر ژاپنی تحت پوشش گیاهی قرار گیرند. الوارهای گونه‌های به خصوصی همانند گیاهان مخروطی همچون سدر، کاج، سرو صنوبر برای ساخت اسکلت و استخوان‌بندی ساختمان و از درختانی برگ ریز چون: بلوط، شاه بلوط برای تزئینات منزل در معماری سنتی استفاده می‌شده است.

تصاویری از کاخ 

کاخ امپراتوری توکیو سالانه پذیرای صد‌ها هزار گردشگر از سرتاسر جهان است و برای همه گردشگران بسیار جذاب است که امپراتورهای ژاپن در چه فضایی زندگی می‌کردند. گرچه این کاخ از کاخ‌های باشکوه شرقی و غربی کمی دور است و نسبت به آن‌ها جلال و عظمتی کمتری دارد. با همه این توصیف‌ها اگر برای سفر به ژاپن و توکیو رفتید دیدن این کاخ و طبیعت بی‌نظیر اطراف آن را از دست ندهید.