بریتانیا کجاست و شامل چه کشورهایی میشود؟
اغلب مردم، انگلیس را با بریتانیا یکسان میدانند؛ اما واقعیت بهشکل دیگری است. نکته جالبتر اینکه بریتانیای کبیر با پادشاهی متحد بریتانیای کبیر یکسان نیست.
بریتانیا یک واحد سیاسی پیچیده متشکل از کشورها و جزایر مختلف است که طی سدهها قبض و بسط، تجزیه و ضمیمهسازیهای متعددی را از سر گذراند تا به اتحادیه امروزی رسید. بریتانیا اولین کشور صنعتی است و در سدههای ۱۹ و ۲۰ میلادی، یکی از قدرتهای برتر جهان بود. در این مقاله بیشتر با این موجودیت جغرافیایی-سیاسی آشنا خواهیم شد.
دانستنیها درباره بریتانیا:
- بریتانیا کجاست؟
- بریتانیا شامل چه کشورهایی میشود؟
- تفاوت انگلیس، بریتانیا و پادشاهی متحد بریتانیای کبیر
- دانستنیهای جالب درباره بریتانیا
بریتانیا کجاست؟
بریتانیا کشوری جزیرهای است که در شمال غرب اروپای قارهای قرار دارد. بریتانیا کاملا توسط دریا احاطه شده است. پایتخت اداری بریتانیا، لندن نام دارد که جزو مراکز پیشروی تجاری، مالی و فرهنگی در جهان به شمار میرود.
از دیگر کلانشهرهای بریتانیا میتوان به بیرمنگام، لیورپول و منچستر در انگلستان، «ادینبرو» (Edinburgh) و «گلاسکو» (Glasgow) در اسکاتلند و «سوانزی» (Swansea) و «کاردیف» (Cardiff) در ولز اشاره کرد.
منبع عکس: The Times، عکاس: Matthew Dixon
در جنوب بریتانیا، «کانال انگلیس» (English Channel) این منطقه را از فرانسه جدا میکند. در شرق بریتانیا، «دریای شمال» (North Sea) قرار دارد. در غرب بریتانیا، «دریای ایرلند» (Irish Sea) بریتانیای کبیر را از ایرلند جدا میکند. بریتانیا از جهتی همجوار اقیانوس اطلس است؛ جنوب غرب انگلیس، ساحل شمال غرب ایرلند شمالی و غرب اسکاتلند در جوار اقیانوس اطلس هستند.
زمانی امپراتوری بریتانیا ۳۰ درصد خشکیهای زمین را در بر میگرفت. امپراتوری بریتانیا شامل مستعمرههای بریتانیا میشد که امروزه اغلب آنها مستقل شدهاند. مستعمرههای سابق بریتانیا که از ۵۶ کشور مستقل تشکیل شدهاند، طبق مصوبهای در سال ۱۹۷۱، به «اتحادیه کشورهای مشترکالمنافع» (Commonwealth of Nations) تبدیل شدند؛ بدینترتیب، بریتانیا همچنان ارتباط خود را با بخشهایی از امپراتوری سابق خود حفظ کرده است.
منبع عکس: ICET Ltd، عکاس: نامشخص
در سال ۱۹۷۳، بریتانیا به «اتحادیه اروپا» (European Union) پیوست؛ اما بسیاری از بریتانیاییها به این اتحاد بیمیل بودند. «وینستون چرچیل» (Winston Churchill)، نخستوزیر مشهور بریتانیایی، دراینباره گفت:
ما در اشتراک اروپایی چیزی جز نیکی و امید نمیبینیم؛ اما رویا و رسالت خود را داریم. ما با اروپا هستیم؛ اما جزوی از آن نیستیم. ما در پیوند با هم هستیم؛ اما جزوی از یک کل نیستیم. ما منافع مشترک داریم و شریک هم هستیم؛ اما جذب یکدیگر نشدهایم.
در همهپرسی ژوئن سال ۲۰۱۶، ۵۲ درصد از بریتانیاییها به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند؛ بدینترتیب بریتانیا اکنون جزو اتحادیه اروپا محسوب نمیشود.
منبع عکس: Drapers، عکاس: Ivan Marc
بریتانیا شامل چه کشورهایی میشود؟
تاریخ بریتانیا را میتوان از اوایل قرن دهم میلادی پی گرفت؛ در آن زمان «اتلستن» (Athelstan) پادشاهی از تبار آنگلوساکسون (Anglo-Saxons؛ قبایلی از ژرمنها که از اوایل قرن پنج میلادی در جنوب و شرق بریتانیا سکونت داشتند)، با جلب وفاداری پادشاهیهای «سلتی» (Celtic) پیرامون، به اولین حکمران مناطقی تبدیل شد که پیشتر میان شاهان متعددی تقسیم شده بود. طی فتوحاتی که در سدههای بعدی رخ داد، پادشاهیهای بیشتری تحت سلطه آنگلوساکسونها درآمدند.
از سال ۱۹۲۲ میلادی، بریتانیا شامل کشورهای انگلستان، ولز و اسکاتلند میشود. گاه از اصطلاح «کشورهایی درون یک کشور» برای توصیف بریتانیا استفاده میشود. در برخی گزارشهای آماری، برای اشاره به اسکاتلند و ولز عنوان «منطقه» (region) نیز به کار رفته است.
منبع عکس: Hangar 5، عکاس: نامشخص
گرچه بریتانیا یک کشور مستقل واحد است که شامل دو قلمرو قانونی اسکاتلند و انگلستان-ولز میشود. هرکدام از این دو قلمرو حتی بعد از پیوستن به بریتانیا، همچنان نظام قانونی خود را حفظ کردهاند. از سال ۱۹۹۸، اسکاتلند و ولز به استقلال قابلتوجهی دست یافتند. پارلمان و دولت بریتانیا تنها در امور کلی نظیر سیاست خارجی، تجارت و امنیت تصمیمگیرنده است.
کشورهای بریتانیا تیمهای ملی ورزشی خود را دارند و در سطح جهانی با یکدیگر رقابت میکنند؛ اما در مسابقات المپیک، کشورها با پرچم پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی مسابقه میدهند.
منبع عکس: Sky Sports، عکاس: نامشخص
انگلیس
- جمعیت: ۵۹,۵۳۰,۰۰۰ نفر (سال ۲۰۲۲)؛ شامل ۸۷ درصد جمعیت بریتانیا
- مساحت: ۱۳۰,۲۷۹ کیلومتر مربع؛ شامل ۵۶ درصد مساحت بریتانیا
- پایتخت: لندن
- ارزش افزوده ناخالص (GVA): ۱,۴۳۳ میلیارد پوند، شامل ۸۶ درصد ارزش افزوده ناخالص بریتانیا
انگلیس بیشترین مساحت و جمعیت را در میان کشورهای بریتانیایی دارد. مسئولیت اداره پارلمان بریتانیا در لندن نیز با انگلیس است. انگلیس با کشور ولز در غرب و با اسکاتلند در شمال مرز زمینی دارد. کشور ایرلند نیز از طریق دریای ایرلند با انگلیس، دارای مرز آبی است. انگلیس نقش محوری در کشورهای بریتانیا دارد و در واقع بریتانیا و پادشاهی متحد از پیوستن دیگر کشورها به پادشاهی انگلیس به وجود آمد.
منبع عکس: Wikimedia، عکاس: David Liuzzo
ولز
- جمعیت: ۳,۱۴۶,۰۰۰ نفر (سال ۲۰۲۲)، شامل ۴ درصد جمعیت بریتانیا
- مساحت: ۲۰,۷۳۵ کیلومتر مربع، شامل ۹ درصد مساحت بریتانیا
- پایتخت: کاردیف
- ارزش افزوده ناخالص (GVA): ۵۶ میلیارد پوند، شامل ۳ درصد ارزش افزوده ناخالص بریتانیا
ولز در جنوب غرب بریتانیای کبیر واقع است. جزیره «انگلسی» (Anglesey) در شمال غرب ولز نیز جزو این کشور محسوب میشود. طی مصوبه اتحاد سالهای ۱۵۳۵ و ۱۵۴۲ میلادی، ولز بهطور رسمی به انگلستان پیوست. از همان قرن شانزدهم، ولز با عناوین «کشور»، «قلمرو» و «ملک» توصیف میشد. طی عهدنامههای دیگری که بین سالهای ۱۷۴۶ تا ۱۹۶۷ نیز بسته شد، به این دو قلمرو ترکیبشده «انگلستان» میگفتند.
منبع عکس: Wikimedia، عکاس: نامشخص
اسکاتلند
- جمعیت: ۵,۴۷۱,۰۰۰ نفر (سال ۲۰۲۲)، شامل ۹ درصد جمعیت بریتانیا
- مساحت: ۷۷,۹۲۵ کیلومتر مربع، شامل ۳۵ درصد مساحت بریتانیا
- پایتخت: ادینبرو
- ارزش افزوده ناخالص (GVA): ۱۲۷ میلیارد پوند، شامل ۸ درصد ارزش افزوده ناخالص بریتانیا
اسکاتلند در بخش شمالی بریتانیای کبیر قرار دارد. مجمعالجزایر «اورکنی» (Orkney) و «شتلند» (Shetland) در ساحل شمالی و جزایر «هبرید» (Hebrides) در ساحل شمال غربی نیز جزو اسکاتلند محسوب میشوند.
از سال ۱۶۰۳ میلادی، اسکاتلند از لندن فرمان میگرفت. اسکاتلند در سال ۱۷۰۷ رسما به انگلستان و ولز پیوست و بدینترتیب «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر» (United Kingdom of Great Britain) شکل گرفت. صفت «بریتانیایی» (British) از این زمان برای اشاره به تمام مردم پادشاهی به کار گرفته شد.
منبع عکس: Wikimedia، عکاس: نامشخص
روابط میان کشورهای تشکیلدهنده بریتانیا با انگلیس گاه با جدال و شورش آشکار و حتی جنگ همراه بوده است. در اواخر سده بیستم، سطح بالاتری از خودگردانی به اسکاتلند و ولز داده شد و بدینترتیب آن تنشها نیز فرونشست.
تفاوت انگلیس، بریتانیا و پادشاهی متحد بریتانیای کبیر
انگلیس، بریتانیا و پادشاهی متحد بریتانیای کبیر یکی نیستند؛ هرچند همپوشانیهایی با هم دارند.
طی تعریفی که در ۱۲ آوریل سال ۱۹۲۷ ارائه شد، «پادشاهی متحد» بهمعنای «بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی» است. پادشاهی متحد در «جزایر بریتانیا» (British Isles) در اقیانوس اطلس شمالی و در حدود ۵۰ کیلومتری ساحل شمال غرب اروپا واقع شده است. «جزایر بریتانیا» اصطلاحی جغرافیایی برای گروهی از جزیرهها شامل بریتانیای کبیر، ایرلند و بسیاری جزیرههای کوچکتر است.
منبع عکس: World Atlas، عکاس: نامشخص
پادشاهی متحد بیشتر مساحت و جمعیت جزایر بریتانیا را در بر میگیرد. پادشاهی متحد، چهار کشور را در خود جای داده است؛ انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی. هرکدام از این کشورها عضو پادشاهی متحد هستند و جایگاه برابری دارند.
شهر مرکزی و اداری پادشاهی متحد، لندن است. در قلمرو پادشاهی متحد، حدود ۷۰,۰۰۰,۰۰۰ نفر (سال ۲۰۲۳) سکونت دارند. تمام چهار کشور پادشاهی متحد، پایتخت، پارلمان و اختیارات مالی و قانونگذاری خاص خود را دارند. «سرزمینهای فرادریایی بریتانیا» (British Overseas Territories) و بقایای امپراتوری بریتانیا جزو پادشاهی متحد بریتانیای کبیر محسوب نمیشوند.
بریتانیا اصطلاحی جغرافیایی برای اشاره به جزیره بریتانیای کبیر است؛ یعنی همان جزیرهای که انگلیس در آن قرار دارد. با این حال، بریتانیا و انگلیس یکی نیستند. انگلیس، ولز و اسکاتلند رویهمرفته بریتانیا را تشکیل میدهند. تمام بریتانیاییها انگلیسی نیستند و انگلیس تمام بریتانیا را در بر نمیگیرد.
منبع عکس: Wikimedia، عکاس: Jeff Schmaltz
انگلیسیها، اسکاتلندیها و ولزیها را میتوان بریتانیایی نامید؛ اما بنا به تعریف، نمیتوان اهالی ایرلند شمالی را بریتانیایی خطاب کرد. ساکنان ایرلند شمالی، مثل دیگر کشورهای پادشاهی متحد، شهروند بریتانیا هستند؛ اما در جزیره بریتانیای کبیر زندگی نمیکنند.
به عبارتی، تفاوت عمده بریتانیا با پادشاهی متحد بریتانیای کبیر این است که ایرلند شمالی جزو پادشاهی متحد است؛ اما جزو بریتانیا نیست. ایرلند شمالی با عناوین «استان»، «حوزه» یا «منطقه» نیز در پادشاهی متحد نامیده میشود.
ایرلند در قرن هفدهم میلادی تحت کنترل انگلستان قرار گرفت و طی مصوبه اتحاد سال ۱۸۰۰، رسما به پادشاهی متحد بریتانیای کبیر پیوست. در سال ۱۹۲۱، ایرلند به دو بخش ایرلند جنوبی و ایرلند شمالی تقسیم شد. ایرلند شمالی جزو پادشاهی متحد باقی ماند؛ اما ایرلند جنوبی از پادشاهی متحد جدا شد و در سال ۱۹۲۲ دولت خود را تاسیس کرد.
منبع عکس: Wikimedia، عکاس: Jonto
در سال ۱۹۳۷، دولت ایرلند جنوبی قانونی اساسی بر مبنای جمهوری اتخاذ کرد و از آن پس با نام رسمی ایرلند مسیر خود را از کشورهای پادشاهی متحد جدا کرد. در سال ۱۹۴۹، ایرلند از اتحادیه کشورهای مشترکالمنافع خارج شد و با نام «جمهوری ایرلند» رسمیت یافت.
پس از همهپرسی در ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند، مجلسی برای شراکت در قدرت برقرار شد؛ با این حال، حتی تا امروزه نیز میان «اتحادیهگرایان» (unionists) (کسانی که طرفدار ادامه تسلط بریتانیا بر ایرلند شمالی هستند) و «ملیگرایان» (nationalists) (کسانی که طرفدار پیوستن به جمهوری ایرلند هستند) تنش وجود دارد.
ایرلند شمالی با جمعیت ۱,۹۰۴,۰۰۰ نفر (سال ۲۰۲۲)، سه درصد جمعیت پادشاهی متحد را تشکیل میدهد. این کشور ۱۳,۵۶۲ کیلومتر مربع مساحت دارد و از این لحاظ، ۵٫۵ درصد مساحت پادشاهی متحد را در بر میگیرد. بلفاست، پایتخت و مهمترین شهر ایرلند شمالی محسوب میشود. این کشور با ارزش افزوده ناخالص ۳۴ میلیارد پوند، دو درصد ارزش افزوده ناخالص پادشاهی متحد را تامین میکند. در مورد امور ایرلند شمالی، دولت بریتانیا با همکاری و توافق جمهوری ایرلند تصمیم میگیرد.
منبع عکس: Wikimedia، عکاس: نامشخص
چون انگلیس بزرگترین کشور در جزیره بریتانیای کبیر است، گاه به اشتباه این دو را یکی میگیرند. انگلیس بیشتر بخش جنوبی بریتانیای کبیر را تشکیل میدهد و شامل مجمعالجزایر «سیلی» (Scilly) در ساحل جنوب غربی و جزیره «وایت» (Wight) در ساحل جنوبی نیز میشود.
به عبارت دیگر میتوان گفت انگلیس بخشی از بریتانیا و بریتانیا بخشی از پادشاهی متحد بریتانیای کبیر است.
منبع عکس: Sketchplanations، عکاس: نامشخص
دانستنیهای جالب درباره بریتانیا
- بریتانیا نقش مهمی در اقتصاد جهانی بهویژه در فناوری و صنعت ایفا کرده است؛ با این حال، از جنگ جهانی دوم به بعد، محصولات فرهنگی شامل ادبیات، تئاتر، فیلم، تلویزیون و موسیقی مهمترین محصولات صادراتی بریتانیا بودهاند. شاید بزرگترین صادرات بریتانیا، زبان انگلیسی باشد که امروزه در تمام جهان صحبت میشود و یکی از مهمترین بسترها برای تبادلات فرهنگی و اقتصادی است.
منبع عکس: English 100، عکاس: نامشخص
- از شمالیترین بخش بریتانیا در اسکاتلند تا جنوبیترین منطقه بریتانیا در ساحل انگلیس، حدودا ۱,۰۰۰ کیلومتر است. عرض بریتانیا نیز در بیشترین حالت به ۵۰۰ کیلومتر میرسد. هیچ نقطهای از بریتانیا نیست که بیشتر از ۱۲۰ کیلومتر از ساحل فاصله داشته باشد.
- در مقیاس جهانی، بریتانیا مساحت کوچکی را اشغال میکند؛ تقریبا برابر با مساحت ایالت «اورگن» (Oregon) آمریکا یا کشور آفریقایی گینه؛ اما تنوع اقلیم بریتانیا و تغییرات سریع چشماندازها ممکن است برای گردشگران شگفتانگیز باشد که چطور در چنین مساحت کمی اینقدر تنوع دیده میشود.
منبع عکس: UKRI، عکاس: نامشخص
از دیگر دانستنیهای جالب درباره بریتانیا، میتوان به این موارد اشاره کرد:
بریتانیاییها خیلی چای مینوشند؛ حدودا ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ فنجان در روز
بریتانیایی روزانه حدود ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ تا ۱۶۰,۰۰۰,۰۰۰ فنجان چای مینوشند؛ یعنی حدود ۳۶,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ فنجان در سال. تقریبا تمام بریتانیاییهایی که چای مینوشند (۹۸ درصد ایشان)، به چای خود شیر اضافه میکنند تا چایی مخصوص و لذیذ به نام چای انگلیسی پدید آید.
منبع عکس: brit tea، عکاس: نامشخص
تمبر در بریتانیا ابداع شد
قبل از رواج تمبر پستی، ارسال نامه پرهزینه بود. در ماه مه سال ۱۸۴۰، اولین تمبر در بریتانیا چاپ شد که «پنی سیاه» (the Penny Black) نام داشت و منقش به نقش ملکه ویکتوریا بود. ظهور تمبر پستی ارسال نامهها را ارزانتر کرد و باعث شد ارسال کارت پستال، نامه و کارت تبریک کریسمس افزایش یابد.
منبع عکس: Sotheby's، عکاس: Michael Bowles
ملکه گذرنامه نداشت
الیزابت دوم در طول ۷۰ سالی که ملکه بریتانیا بود، بیش از ۱۰۰ سفر رسمی به کشورهای مختلف انجام داد. او در سفرهای خود برخلاف دیگران، نیازی به گذرنامه بریتانیایی نداشت؛ چون گذرنامههای بریتانیایی، خود به نام ملکه صادر میشد و در واقع ملکه یک شخصیت حقوقی بود.
منبع عکس: Daily Express، عکاس: نامشخص
لندن طولانیترین نمایش در حال پخش جهان را دارد
در «تئاتر سنت مارتین» (St. Martins Theatre) در غرب لندن، طولانیترین نمایش جهان اجرا میشود. نمایشنامه «تلهموش» (The Mousetrap) «آگاتا کریستی» (Agatha Christie) از سال ۱۹۵۲ تابهحال، یعنی بیش از ۷۰ سال روی صحنه است.
منبع عکس: The Mousetrap، عکاس: Tristram Kenton
غلتاندن پنیر یک ورزش است
در مسابقه غلتاندن پنیر، یک قالب پنیر ۳٫۲ کیلوگرمی را روی تپهای به نام «کوپر» (Cooper) میغلتانند و شرکتکنندهها باید آن را دنبال کنند. طبق برآوردی، این مسابقه از قرن پانزدهم میلادی برگزار میشود. سالی یک بار، مسابقهدهندگان در تپه کوپر در شهرستان «گلاسترشایر» (Gloucestershire) جمع میشوند و در مسابقه غلتاندن پنیر به رقابت میپردازند.
مسابقه غلتاندن پنیر ورزش خطرناکی است؛ با این حال، این سنت هیچگاه کنار گذاشته نشد. برنده این مسابقه، یعنی کسی که اولین نفر از خط پایان میگذرد، برنده قالب پنیر میشود.
منبع عکس: House & Garden، عکاس: Mark Hawkins
«استونهنج» (Stonehenge) از اهرام مصر قدیمیتر است
استونهنج یکی از مشهورترین بناهای پیشاتاریخی جهان محسوب میشود که در بریتانیا قرار دارد. این محوطه در عصر مفرغ بهعنوان یک گورستان ساخته شد؛ اما بسیاری نمیدانند که این بنا قدیمیتر از اهرام مصر است. اولین سنگهای محوطه در ۳,۰۰۰ سال قبل از میلاد و حلقه سنگها نیز در اواخر عصر نوسنگی یعنی حدود ۲,۵۰۰ قبل از میلاد برپا شد. اهرام مصر در حدود ۲,۵۰۰ تا ۲,۴۰۰ قبل از میلاد ساخته شدند.
منبع عکس: history.com، عکاس: David Goddard
دهکدهای ولزی طولانیترین نام را در اروپا دارد
«شنفرپوشگوینگیش» (Llanfairpwllgwyngyll) با نام کامل «شنفرپوشگوینگیشگوگریخوئیرندروبوشنتیسیلیوگوگوگوخ» (Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch) طولانیترین نام را میان دهکدههای اروپایی دارد و یکی از طولانیترین نامهای روستاها در جهان است.
اغلب تابلوهای جادهای ولز به دو زبان ولزی و انگلیسی نوشته شدهاند. کوتاهترین حالت اسم روستا «شنفرپوش» است که معادل انگلیسیاش اینگونه ترجمه میشود: «کلیسای مریم مقدس در تورفتگی فندق سفید، نزدیک گرداب خروشان و کلیسای «تیسیلیو» (Tysilio) مقدس نزدیک غار سرخ».
منبع عکس: ITVX، عکاس: Silvia Kusidlo
چیکن تیکا ماسالا (Chicken Tikka Masala) غذای ملی انگلیس است
ساکنان بریتانیا «چیکن تیکا ماسالا» را خوراک ملی خود میدانند؛ هرچند که این غذا پیوندهایی نیز با هند دارد. چیکن تیکا ماسالا از پخت تکههای کبابیشده مرغ در سسی به دست میآید که حاوی ادویههای فراوان از جمله ماسالا است. کتابهای آشپزی بریتانیایی-آسیایی در شهرت یافتن این غذا نقش داشتند؛ اما مشخص نیست که دقیقا چه کسی دستور پخت آن را نوشت.
منبع عکس: Serious Eats، عکاس: Eric Kleinberg
از دهه ۱۹۷۰ میلادی، صادرات جغور بغور بریتانیایی به ایالات متحده ممنوع شد
جغور بغور اسکاتلندی با نام «هگیس» (haggis)، ترکیبی از دل و جگر و ریه گوسفند بهعلاوه بلغور جو، پیه، پیاز و ادویههای متنوع است. از سال ۱۹۷۱، این خوراک در آمریکا ممنوع شد؛ به این دلیل که دپارتمان کشاورزی آمریکا تشخیص داد که ریه گوسفند میتواند محل تجمع باکتری باشد و نباید بهعنوان خوراک انسانی سرو شود.
منبع عکس: CNN، عکاس: نامشخص
اسب تکشاخ حیوان ملی اسکاتلند است
نام اسکاتلند با افسانه و اسطوره آمیخته است؛ بنابراین جای تعجبی هم ندارد که حیوان ملی اسکاتلند، موجودی افسانهای باشد. برای اولینبار در قرن دوازدهم میلادی از اسب تکشاخ بهعنوان نماد ملی استفاده شد. نقش اسب تکشاخ با زنجیر طلایی بهوفور در اسکاتلند دیده میشود.
منبع عکس: Discover Britain، عکاس: نامشخص
بنا بر باور اسکاتلندیها، اسب تکشاخ یکی از قویترین حیوانات و نماد خلوص، پاکی، مردانگی و قدرت است. زنجیر طلایی احتمالا نشانه این است که شاهان اسکاتلندی آنقدر قدرتمند هستند که حتی اسب تکشاخ را میتوانند رام کنند.
منبع عکس: National Geographic، عکاس: نامشخص
اگر تجربه بازدید از بریتانیا را داشتهاید، نظر خود را با ما و دیگر کاربران کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس کاور: Mental Floss، عکاس: نامشخص
دیدگاه