افرادی که جزو کودکان نسل انفجار هستند، وضعیت سلامتی بهتری دارند. آن‌ها از نظر فیزیکی فعال‌تر هستند و بیشتر از نسل‌های پیشین خود عمر می‌کنند. بسیاری از آن‌ها در حال نزدیک شدن به سن بازنشستگی هستند و بسیاری دیگر بازنشسته شده‌اند؛ به همین دلیل این نسل زمان بیشتری برای خودشان دارند نسبت به کسانی که در حال تشکیل خانواده و زندگی هستند و به مشاغل مختلف می‌پردازند فرصت بیشتری برای سفر دارند.
یکی از ویژگی‌های دیگر آن‌ها، ذهن ماجراجو و دوستدار ماجراجویی است. به همین دلیل است که بسیاری از آن‌ها دوست دارند تجربه‌های خاص زندگی را امتحان کنند و سفرهای خارجی را فرصت مناسبی برای تجربه این ماجراجویی‌ها می‌دانند.
طبق یک نظرسنجی که توسط Visa انجام شده است، بیش از ۲۵ درصد از افرادی که بالای ۶۵ سال سن دارند، سفرهای بین‌المللی را تجربه می‌کنند. مهم‌ترین دلیلی که باعث می‌شود سایر آن‌ها نتوانند چنین سفرهایی را تجربه کنند، سن و سال نیست بلکه نداشتن درآمد کافی است.
با وجود این، عوامل تنش‌زای فیزیولوژیکی و محیطی که در سفر وجود دارد، پیر و جوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اکثر افرادی که سفر می‌کنند معمولا با سرماخورگی، پاشنه پیچ خورده یا مشکلاتی از این دست به خانه بر می‌گردند.
در افرادی که سن بالاتری دارند احتمال ابتلا به این مشکلات و درگیر شدن با بیماری‌های مزمن بسیار بیشتر می‌شود. در ادمه با چند مورد از بیماری‌هایی که با سفر و در سنین بالا احتمال آن بیشتر می‌شود، آشنا می‌شویم و روش‌هایی برای پیشگیری از آن‌ها عنوان می‌کنیم.
بیماری‌های مرتبط با سفر که با افزایش سن تغییر می‌کنند
با وجود اینکه تحقیقات کمی در مورد این موضوع انجام شده است، مشکلات مرتبط با سلامتی که افراد سالمند ممکن است در سفر تجربه کنند با مشکلات مسافران جوان‌تر ممکن است کمی متفاوت‌تر باشد. در یکی از اولین و بزرگ‌ترین تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است، شبکه نظارت GeoSentinel، بیماری‌های مرتبط با سفر را در ۷۰۳۴ فرد سالمند یعنی ۶۰ ساله و بالاتر با بیماری‌های ۵۶ هزار و ۴۲ فرد جوان یعنی از ۱۸ تا ۴۵ ساله مقایسه کرده است.
میانگین سنی سالمندان در این تحقیق ۶۶ سال بوده است. ۲۲ درصد از آن‌ها بالای ۷۰ سال سن داشته‌اند.
همه بیماران در یکی از کلینیک‌های GeoSentinel که در سراسر شش قاره وجود دارد، ویزیت شده بودند و به‌خاطر مشکلی به آنجا مراجعه کرده بودند و یکی از بیماری‌های مرتبط با سفر در آن‌ها تشخیص داده شده است.
خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با سفر در سالمندان
نتایج این تحقیق در ژورنال پزشکی سفر منتشر شده است. این نتایج نشان می‌دهد که بسیاری از بیماری‌های مرتبط با سفر که در سالمندان اتفاق می‌افتد، ممکن است نتیجه تغییرات فیزیولوژیکی مرتبط با سن باشد. همچنین، احتمال وجود بیماری‌های پنهان نیز درصد ابتلا را افزایش می‌دهد.
محققان دریافته‌اند که این بیماریها بیشتر از سایر بیماریها در سالمندان تشخیص داده شده است:
- عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی مثلا پنومونی یا سینه‌پهلو و برونشیت
- اِدِم ریوی در ارتفاعات بالا (تجمع مایعات در ریه‌ها)
- فلبیت و آمبولی ریه (وجود لخته خون در رگ‌ها که گاهی به ریه وارد می‌شود)
- نیش‌زدگی بندپایان (از انواع حشرات و عنکبوت‌ها)
- مالاریای شدید
- ریکتیزیوز (بیماری باکتریایی که توسط شپش، کنه، هیره و کک موش منتقل می‌شود)
- التهاب معده
- زخم معده
- ازوفاژیت یا التهاب مری و بازگشت اسید به مری یا ریفلاکس گاستروازوفاژیال (ترش کردن)
- تروما و جراحات
- عفونت ادراری
- بیماری قلبی
احتمال ابتلا به بیماری‌های مرتبط با سفر در جوانان
جوانانی که به این کلینیک‌ها مراجعه کرده بودند، بدون مشکل و بیماری نبودند. در جوانان معمولا بیماری‌های زیر تشخیص داده شده است:
- اسهال شدید
- عفونت‌های تنفسی فوقانی (از جمله گلودرد، سینوزیت و سرماخوردگی)
- آنفلوانزا و بیماری‌های مشابه آن
- مالاریا
- تب دنگی
- عفونت‌های دستگاه تناسلی
- بیماری‌هایی که از راه جنسی انتقال پیدا می‌کنند
- تب حلزون (بیماری‌ای که از طریق کرم‌های انگلی منتقل می‌شود)
نکاتی برای حفظ سلامتی سالمندان در طول سفر
با در نظر داشتن بیماری‌هایی که احتمال ابتلا به آن‌ها در طول سفر برای سالمندان بیشتر می‌شود، این دسته از افراد باید روش‌های زیر را برای پیشگیری از این بیماریها در نظر بگیرند. سالمندان با رعایت نکات زیر می‌توانند در طول سفر به خصوص در سفرهای خارجی، مراقب سلامتی خود باشند و بدون هیچ بیماری و ناراحتی از سفر به خانه برگردند.
مشورت با پزشک قبل از سفر
قبل از سفرهای طولانی، حتما با پزشک خود مشورت کنید و ویزیت شوید. از ۴ تا شش هفته قبل از سفرهای خارجی یا بعدتر از آن، به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک شما یا متخصص پزشکی سفر، شرایط آمادگی بدنی شما را برای مسافرت ارزیابی می‌کند. داروهایی که در حال مصرف آن‌ها هستید بازبینی می‌کند و آن‌ها را برای طول سفر تجویز می‌کند. اگر لازم باشد نسخه شما را تجدید می‌کند یا تغییر می‌دهد. علاوه بر این، پزشک اطمینان حاصل می‌کند که واکسن‌های مورد نیاز را به موقع دریافت کرده باشید. هم واکسن‌های روتین که در کودکی زده‌اید و هم واکسن‌هایی که برای سفر به مقصدهای خاص، توصیه می‌شود که دریافت کنید.
از جمله واکسن‌هایی که برای بعضی مقصدها توصیه می‌شود، واکسن هپاتیت، واکسن حصبه یا تب زرد را می‌توان نام برد.
نتایج تحقیقات انجام شده تاکید می‌کند که برگزارکنندگان تورهای تفریحی باید به مسافران سالمند خود یادآوری کنند که ارزیابی‌های پزشکی قبل از سفر بسیار اهمیت دارد و از آن‌ها درخواست می‌کنند که این ویزیت پیش از سفر را حتما انجام دهند.
پیشگیری از لخته شدن خون
سالمندان باید توصیه‌های سلامتی مبنی بر پیشگیری از لخته شدن خون را جدی بگیرند. مسافران می‌توانند برای پیشگیری از ترومبوز ورید عمقی یا ایجاد لخته در رگ‌ها، چند مرحله پیشگیری را دنبال کنند.
در سفرهای طولانی با اتوبوس یا هواپیما، نباید برای مدت طولانی به یک شکل بنشینید. اگر برایتان مقدور است صندلی‌های راحت با فضای جلوی پای بزرگ انتخاب کنید تا بتوانید در طول سفر پاهای خود را بکشید، انگشتان پای خود را تکان دهید و هر دو ساعت کمی قدم بزنید.
در طول سفر به اندازه کافی آب بنوشید و جوراب واریس بپوشید.
رعایت بهداشت
در طول سفر بیشتر از همیشه بهداشت را رعایت کنید. برای کمک به کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونت دستگاه تنفسی تحتانی مثلا سینه پهلو و برونشیت، دست‌های خود را مرتبا بشویید. نواحی اطراف خود را در صندلی هواپیما یا اتوبوس که احتمال وجود پاتوژن‌ها (عوامل بیماری‌زا) وجود دارد، ضدعفونی کنید؛ مثلا سینی صندلی یا وسایل سرگرمی موجود در هواپیما. برای این کار می‌تونید از اسپری‌های ضدعفونی‌کننده استفاده کنید.
اگر امکان ضدعفونی کردن آن‌ها وجود ندارد، سعی کنید تا جایی که ممکن است با این نواحی تماس نداشته باشید یا اینکه بعد از تماس، حتما دست‌های خود را بشویید.
اطمینان حاصل کنید که سابقه شما در واکسیناسیون آنفلوانزا و سینه پهلو، به‌روز باشد. توصیه می‌شود که سالمندان در محیط‌های شلوغ، از ماسک‌های دهان و بینی استفاده کنند.
پیشگیری از ارتفاع‌زدگی
ارتفاع زدگی یا بیماری ارتفاع، یکی از بیماری‌های رایج در سفر است. سفر به برخی مقصدهای گردشگری باعث ایجاد تغییرات عمده در ارتفاع و اقلیم می‌شود. قبل از سفر، مسیر سفرتان را با پزشک در میان بگذارید. در صورتی که به نواحی مرتفع سفر می‌کنید، متخصصان توصیه می‌کنند که به آرامی و کم کم، فرایند عادت به ارتفاع و اقلیم را انجام دهید. به این ترتیب، بدن شما کم کم و به مرور زمان با شرایط تطبیق پیدا می‌کند.
برخی از پزشکان، داروهایی مثل استازولامید را برای پیشگیری یا کاهش علائم بیماری ارتفاع تجویز می‌کنند. با توجه به سوابق بیمار و وضعیت سلامتی، به برخی از سالمندان که دارای مشکلاتی مثل بیماری‌های قلبی و ریوی هستند، ممکن است توصیه شود که از سفر به نواحی مرتفع، به کلی اجتناب کنند.
پیشگیری از گزش حشرات
در طول سفر باید خودتان را از گزیده شدن توسط حشرات و عنکبوت‌ها در امان نگه دارید. پیراهن‌های آستین بلند و شلوار بپوشید. می‌توانید از اسپری‌های مخصوص دورکننده حشرات استفاده کنید. هتل‌ها و اقامتگاه‌هایی را انتخاب کنید که پنجره‌های آن‌ها دارای توری مانع ورود حشرات باشد.
سالمندانی که قصد دارند در فضای باز و در طبیعت بخوابند باید از پشه‌بند استفاده کنند.
خرید بیمه درمانی تکمیلی سفر
به سالمندان توصیه می‌شود که حتما بیمه درمانی مسافرتی تهیه کنند. بسیاری از بیمه‌های سفری که برای مسافران خارج از کشور ارائه می‌شود، مراقبت‌های پزشکی و درمانی را پوشش نمی‌دهند. اگر بیمه شما جزو این موارد است، حتما بیمه درمان تکمیلی برای سفرتان تهیه کنید.
نتایج این تحقیقات نشان داده است که سالمندانی که در طول سفر خارجی به این کلینیک‌ها مراجعه کرده‌اند، بسیار بیشتر از جوانان، در معرض ابتلا به بیماری‌هایی قرار داشته‌اند که جان آن‌ها را تهدید می‌کرده است. داشتن بیمه درمانی مناسب برای سفر، به مسافران اجازه می‌دهد تا در صورت ابتلا به بیماری‌های مختلف، بتوانند بهتر و بیشتر از خدمات پزشکی استفاده کنند و سلامت خود را بازیابند.
اگر قرار است به مناطق دوردست سفر کنید، اطمینان حاصل کنید که بیمه درمانی شما، خدماتی مثل انتقال خدمات درمانی ضروری را پوشش می‌دهد.
مراقبت همیشگی
در طول سفر همیشه مواظب باشید. بدون شک همه خطراتی که در سفر وجود دارد، برایتان پیش نخواهد آمد چه در سفر چه در خانه و هیچکس دوست ندارد در محدودیت سفر کند؛ ولی همیشه با اخطارها و توصیه‌های ارائه شده توجه کنید و وقتی وارد محیط جدید می‌شوید بیش از همیشه این توصیه‌ها را در نظر بگیرید.
در بسیاری از مقصدهای گردشگری به دلیل اقلیم متفاوت یا شرایط دیگر، احتمال ابتلا به برخی بیماریها بیشتر است و مسافران را با چالش‌های بیشتری روبه‌رو می‌کند. گاهی بهتر است از سفر به برخی مقصدها که در آن احتمال شیوع بیماری‌های خاص یا احتمال وقوع حوادث طبیعی وجود دارد، اجتناب کنید.
در طول سفر خود، زمانی را برای استراحت و توقف در نظر بگیرید. با تعیین یک برنامه شلوغ برای سفر، خودتان را در شرایط ایجاد استرس‌های جدید قرار ندهید. لازم نیست پروازهای پشت سر هم را برای سفرتان رزرو کنید و می‌توانید زمان استراحت بین دو پرواز برای خودتان در نظر بگیرید تا سفری بدون استرس داشته باشید.
گاهی اوقات افراد در طول سفر، برخی از التزامات مربوط به امنیت و سلامتی را کنار می‌گذارند. مثلا فراموش نکنید که کمربند ایمنی را در خودرو ببیندید. از سفر کردن در شب و در نواحی ناشناخته اجتناب کنید.
نکات مهم و پایه در مورد امنیت و سلامتی آب و مواد غذایی را همیشه در نظر داشته باشید. کفش‌های مناسب برای سفر بپوشید چون قرار است زیاد راه بروید.
محققان و ارائه‌کنندگان نتایج این تحقیقات اعلام کرده‌اند که سن می‌تواند مهارت‌های حسی، حرکتی و ادراکی را کاهش دهد که باعث می‌شود احتمال سقوط و سایر آسیب‌های تروماتیک بیشتر شود.
ولی در نظر داشته باشید که سفر کردن در مجموع برای سلامتی و سرزندگی ما، نقشی حیاتی و قابل توجه دارد. با ایجاد آمادگی برای سفر می‌توانید از سفرتان لذت ببرید و در عین حال، سالم و سرحال به خانه برگردید.