رازهای رودخانه «قایقخوار» آمازون فاش شد!
در اعماق جنگلهای آمازون، جایی که رودخانهای دورافتاده و خطرناک به نام سانتیاگو (Santiago) روزگاری به «قایقخواری» شهرت داشت، یک همکاری بیسابقه میان دانش سنتی بومیان و روشهای علمی مدرن، به کشفی خیرهکننده منجر شده است. اعضای جامعه بومی با کمک محققان موفق به شناسایی ۱۴۴ گونه ماهی در این آبهای ناشناخته شدند. در میان این گنجینه زنده، پنج گونه برای اولین بار در اکوادور ثبت شده و یک گونه نیز آنقدر منحصربهفرد است که احتمالا یک کشف کاملا جدید برای دنیای علم باشد. (BBC)
رودخانه سانتیاگو به دلیل دور از دسترس بودن و جریانهای آبی خطرناکش، تاکنون از چشم دانشمندان دور مانده بود. افسانههای محلی حکایت از آن داشتند که حفرهای در رودخانه، قایق غریبهها را میبلعد و به همین دلیل، کمتر کسی جرئت کاوش در آن را داشت.
خلاصه اینکه، ترکیب جریانهای تند و خطرناک رودخانه در یک منطقه بکر و ناشناخته باعث شد که رودخانه، لقب «قایقخوار» را بگیرد.
اما این مطالعه نشان داد که این رودخانه مرموز، برخلاف تصور، سرشار از حیات است. تنوع ماهی کشف شده در یک منطقه بسیار کوچک ۲۱ کیلومتر مربعی، معادل ۱۷ درصد از کل گونههای ماهی آب شیرین ثبت شده در اکوادور است، که اهمیت حیاتی این اکوسیستم را آشکار میسازد.
این پروژه نه تنها به شناخت تنوع زیستی آمازون کمک کرده، بلکه زندگی شرکتکنندگان بومی را نیز دگرگون کرده است. یکی از ماهیگیران بومی که نقش کلیدی در این اکتشافات داشت، پس از این تجربه، آنچنان به علم علاقهمند شد که در مرداد ۱۴۰۴ (اوت ۲۰۲۵) به دبیرستان برگشت تا تحصیلات خود را تکمیل کند و پس از آن در رشته زیستشناسی به تحصیل بپردازد.
وقتی از او درباره دیدن نامش در یک مقاله علمی پرسیده شد، با چشمانی اشکبار و لبخندی بر لب گفت:
احساس غرور میکنم.
اینجا میتوان دید که چگونه تلفیق دانش بومی و علم مدرن میتواند هم به اکتشافات بزرگ علمی منجر شود و هم الهامبخش نسلهای آینده برای حفاظت از گنجینههای طبیعی سیارهمان باشد.
نظر شما دربارهی این همکاری شگفتانگیز بین دانش سنتی و علم مدرن چیست؟ نظرات خود را با ما و خوانندگان دیگر کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس کاور: www.bbc.com | عکاس: Karen Toro
