از زنگ تفریح تا هتل دنج؛ مدارس متروک ژاپن چگونه نجاتبخش روستاها شدند؟
با تعطیلی سالانه ۴۵۰ مدرسه در ژاپن به دلیل کاهش جمعیت، این ساختمانهای متروکه اکنون با تغییر کاربری به اقامتگاههایی جذاب برای گردشگران تبدیل شدهاند. نور صبحگاهی از پنجرههای بلند کلاس میتابد و ردیف میزهای چوبی را روشن میکند؛ جایی که روزگاری دانشآموزان در آن حروف الفبا را تمرین میکردند؛ اما امروز به جای هیاهوی کودکان، این کلاسها میزبان مسافرانی هستند که در جستوجوی آرامش و تجربهای متفاوت از فرهنگ روستایی ژاپن، راهی کوهستان شدهاند. (BBC)
اینجا «هاره تو که» (Hare to Ke) است؛ یک مدرسه ابتدایی سابق که حالا به مهمانسرایی دنج در جزیره «شیکوکو» (Shikoku) تبدیل شده است. این مدرسه که در سال ۱۹۴۵ میلادی بیش از ۵۰۰ دانشآموز داشت، در سال ۲۰۰۵ و پس از کاهش تعداد شاگردانش به تنها پنج نفر، تعطیل شد؛ اما داستان این ساختمان تمام نشد و اکنون نمادی از تلاش ژاپن برای احیای مناطق روستایی است.
بحران جمعیتی و فرصتسازی از ساختمانهای خالی
ژاپن با یکی از پایینترین نرخهای زادوولد در جهان و پیری سریع جمعیت دستوپنجه نرم میکند. بر اساس آمارهای رسمی، سالانه نزدیک به ۹۰۰٬۰۰۰ نفر از جمعیت این کشور کم میشود و جوانان برای کار و زندگی راهی شهرهای بزرگ میشوند. نتیجه این مهاجرت، تعطیلی حدود ۴۵۰ مدرسه در هر سال است.
شهر میوشی نیز از این قاعده مستثنا نیست. جمعیت این شهر از حدود ۷۷٬۰۰۰ نفر در سال ۱۹۵۵ به ۲۰٬۰۰۰ نفر کاهش یافته و ۴۰ درصد ساکنان آن بالای ۶۵ سال سن دارند. مقامات محلی که با دهها مدرسه خالی روبهرو بودند، تصمیم گرفتند با تغییر کاربری این فضاها، روح تازهای به کالبد شهر بدمند.
معماری با طعم نوستالژی و طبیعت
«شوکو اِوموتو» (Shuko Uemoto)، طراح اهل توکیو، پس از بازدید از میوشی و دیدن پتانسیلهای طبیعی منطقه، تصمیم گرفت مدرسه ابتدایی «دِای» (Deai) را احیا کند.
او با حمایت مردم محلی، این مدرسه را به اقامتگاهی تبدیل کرد که در آن امکاناتی مانند سونا با منظره جنگل، غذاهای محلی و اتاقهایی در کلاسهای درس ارائه میشود.
تمرکز بر کیفیت خواب و آرامش
یکی از ویژگیهای متمایز این اقامتگاه، برنامه «سفر خواب» (Sleep Trip) است. این برنامه با الهام از سکوت عمیق کوهستان طراحی شده و شامل دمنوشهای گیاهی سفارشی، رایحهدرمانی و صداهای آرامشبخش طبیعت است تا مهمانان، بهویژه شهرنشینانی که از بیخوابی رنج میبرند، تجربهای عمیق از استراحت داشته باشند.
مسافران در اینجا نهتنها در کلاسی تغییریافته میخوابند، بلکه با مفاهیم سنتی زمان در فرهنگ ژاپن آشنا میشوند و با ریتم آرام طبیعت ارتباط برقرار میکنند. به نظر میرسد این روند جدید، راهی هوشمندانه برای حفظ میراث فرهنگی و معماری روستایی ژاپن است؛ راهی که نه با تخریب، بلکه با بازآفرینی خاطرات گذشته، آیندهای پایدار برای شهرهای کوچک میسازد.
شما چه فکر میکنید؟ کجای ایران چنین پتانسیلهایی دارد؟ نظرات خودتان را برای ما و خوانندگان دیگر کجارو هم بنویسید.
منبع عکس کاور: Hare to Ke | عکاس: نامشخص
