تکه‌های تاریخ؛ سفری به زیباترین موزائیکهای باستانی جهان
موزائیکها آثار هنری رنگارنگی هستند که می‌توانند سطوح را تزیین کنند؛ به‌عنوان مثال از موزائیکها برای پوشش سقف، کف زمین و مجسمه‌ها استفاده می‌شود. در گذر زمان موزائیکها با شکل‌های جذاب‌تری تولید شدند و هر یک از آن‌ها روایت‌گر داستان دوره خود هستند. از زیباترین موزائیکهای جهان می‌توان به موزائیک اسکندر در ایتالیا، موزائیک شاهچراغ در ایران و موزائیک گلادیاتور در آلمان اشاره کرد. در ادامه با کجارو همراه شوید تا موزائیکهای معروف دنیا را ببینید و داستان آن‌ها را بخوانید. (Love Exploring)
- موزائیک اسکندر؛ تصویری از جنگ اسکندر
- موزائیک سر مدوسا؛ چهره هیولای اساطیری
- موزائیک گلادیاتور؛ روایت داستان‌های باستانی
- موزائیک جنگ تروآ؛ طرحی از جنگ تروآ
- موزائیک نقشه مادبا؛ یکی از کهن‌ترین نقشه‌های جهان
- کف‌پوش موزائیکی کوزماتی؛ طرحی انتزاعی و خاص
- موزائیک آرامگاه شاهچراغ (ع)؛ جلوه هنر ایرانیان
- موزائیک نیکیا؛ اثری ساده و جذاب
- ماسک موزائیکی کتسالكواتل؛ مارهایی درهم تنیده و فیروزه‌ای
- موزائیک کلیسای سنت جورج؛ تصاویری رنگارنگ
موزائیک اسکندر؛ تصویری از جنگ اسکندر
یکی از مشهورترین موزائیکهای دوران باستان، «موزائیک اسکندر» (The Alexander Mosaic) است که در ایتالیا در شهر باستانی «پمپئی» (Pompeii) کشف شد. قدمت این موزائیک به حدود ۱۰۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد. این موزائیک تصویر رهبر مقدونی-یونانی یعنی «اسکندر کبیر» (Alexander the Great) را نشان می‌دهد که با اسب به میدان نبرد می‌تازد؛ در حالی که «داریوش سوم» (Darius III)، پادشاه ایرانی دوره هخامنشیان، در حال گریختن با ارابه‌اش، به عقب نگاه می‌کند.
موزائیک سر مدوسا؛ چهره هیولای اساطیری
در گذشته یونانی‌ها و رومی‌های باستان آثار هنری به شکل «سر مدوسا» (Medusa) می‌ساختند و در خانه‌های خود قرار می‌دادند؛ آن‌ها معتقد بودند با این کار نحسی از آن‌ها دور می‌شود. مدوسا دختری بود که به نوعی هیولای اساطیری یونانی تبدیل شده بود و هر کس به او نگاه می‌کرد، به شکل سنگ در می‌آمد. در شهر باستانی «ولیلی» (Volubilis) در مراکش موزائیکی کشف شده است که تصویر مدوسا را نشان می‌دهد؛ قدمت موزائیک سر مدوسا به‌صورت تقریبی به ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال پس از میلاد می‌رسد. (توضیح گورگون--britannica)
موزائیک گلادیاتور؛ روایت داستان‌های باستانی
در سال ۱۸۵۲ میلادی یک موزائیک رومی به نام «موزائیک گلادیاتور» (Gladiator Mosaic) از ویلایی در روستای «ننیگ» (Nennig) کشف شده است؛ این روستا که در کشور آلمان قرار دارد، بیش از ۲,۰۰۰ سال پیش مکان سکونت رومی‌ها بود. این موزائیک به‌طور شگفت‌انگیزی سالم باقی مانده است و در آن تصاویر متنوعی مثل ارگ‌نواز، شیپورچی، مسابقات متنوع گلادیاتوری و نیز‌ه‌انداز به چشم می‌خورد. از دیگر تصاویر این موزائیک می‌توان به مبارزان و حیوانات وحشی اشاره کرد.
موزائیک جنگ تروآ؛ طرحی از جنگ تروآ
«موزائیک جنگ تروآ» (Trojan War Mosaic) در دوران روم ساخته شده است و قدمت آن تقریبا به ۱,۶۰۰ سال قبل می‌رسد. این موزائیک در شهر «الرستن» (Al-Rastan) در شمال کشور سوریه کشف شده است. براساس فرضیه‌ها احتمال می‌رود این موزائیک کف یک حمام باستانی باشد. این اثر هنری با مساحت ۱۲۰ مترمربع، تصویری از جنگ تروآ را نشان می‌دهد که این تصویر شامل سربازانی همراه با شمشیر و سپر می‌شود. جنگ تروآ به جنگ افسانه‌ای در میان یونانیان باستان و شهر اسطوره‌ای «تروی» (Troy) گفته می‌شود.
موزائیک نقشه مادبا؛ یکی از کهن‌ترین نقشه‌های جهان
«موزائیک نقشه مادبا» (Madaba Map) در «کلیسای سنت جورج» (Church of Saint George) در کشور اردن نگهداری می‌شود. نقشه مادبا که قدمت آن به ۵۴۲ تا ۵۷۰ پس از میلاد بازمی‌گردد، یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های نقشه‌کشی باستانی در جهان است. این موزائیک شامل نقل‌قول‌هایی از کتاب مقدس مسیحیان و غیره می‌شود. در واقع این موزائیک برای نمایش موضوعات مرتبط با مسیحیت طراحی شده بود و برای مسیریابی مورد استفاده قرار نمی‌گرفت. این نقشه بیش از یک میلیون موزائیک داشته است.
کف‌پوش موزائیکی کوزماتی؛ طرحی انتزاعی و خاص
«کف‌پوش موزائیکی کوزماتی» (Cosmati Pavement) در «کلیسای وست‌مینستر» (Westminster Abbey) واقع در کشور انگلستان و شهر لندن، شاهکاری هنری است. این کف‌پوش موزائیکی به مساحت ۵۶ مترمربع، در سال ۱۲۵۸ میلادی به دستور «شاه هنری سوم» (King Henry III) ساخته شد. این کف‌پوش طرحی انتزاعی دارد و همین موضوع آن را با سایر کف‌پوش‌های قرن سیزدهم متمایز می‌کند. در این کف‌پوش از سنگ‌هایی مانند «پورفیری» (porphyry) و شیشه‌های رنگی مات استفاده شده است.
موزائیک آرامگاه شاهچراغ (ع)؛ جلوه هنر ایرانیان
بنای آرامگاه شاهچراغ در ایران و شهر شیراز قرار دارد. این آرامگاه از بیرون مانند سایر مکان‌های مذهبی در ایران به‌نظر می‌رسد؛ اما وقتی وارد آن می‌شوید، تزییناتی خارق‌العاده و متفاوت را می‌بینید. تمام فضای داخلی این بنا یعنی کف، دیوارها و سقف با موزائیکها، کاشی‌های رنگارنگ و قطعه‌های شیشه‌ای و آینه‌ای پوشیده‌اند. آینه‌کاری جذاب این آرامگاه باعث شده است که از آن به‌عنوان «مسجد آینه‌ای» یاد شود. این بنا در سده ششم هجری قمری ساخته شده است.
موزائیک نیکیا؛ اثری ساده و جذاب
در یونان در جزیره آتشفشانی «نیسیروس» (Nisyros Island)، روستایی به نام «نیکیا» (Nikia) وجود دارد که کف میدان آن با موزائیکهای سیاه و سفید پوشانده شده است. «موزائیکهای نیکیا» اگرچه ساده هستند، طراحی جذابی دارند و فرصت خوبی برای عکاسی فراهم می‌کنند. این موزائیکها را هنرمندی بومی در طول دهه ۱۸۰۰ میلادی خلق کرده است. این موزائیکها را در سایر نقاط یونان مثل جزیره «رودس» (Rhodes) نیز دیده می‌شوند.
ماسک موزائیکی کتسالكواتل؛ مارهایی درهم تنیده و فیروزه‌ای
«ماسک موزائیکی کتسالكواتل» (Mosaic mask of Quetzalcoatl) از چوب «سدر» ساخته شده است و برای تزیین آن از کاشی‌های فیروزه‌ای استفاده است. این اثر که قدمت آن به اوایل قرن پانزدهم بازمی‌گردد، دو مار درهم‌تنیده را نشان می‌دهد. این مارهای درهم‌تنیده تصویری از یک بینی و دو چشم بزرگ را ایجاد کرده‌اند. علاقه‌مندان می‌توانند این اثر را در «موزه بریتانیا» (British Museum) تماشا کنند.
موزائیک کلیسای سنت جورج؛ تصاویری رنگارنگ
«کلیسای سنت جورج» (St George’s Church) در کشور صربستان و شهر «توپولا» (Topola) قرار دارد. درون این کلیسا حدود ۴۰ میلیون موزائیک شیشه‌ای وجود دارد که آن‌ها بخش‌های مختلف این کلیسا مثل کف و دیوارها را پوشانده‌اند. این کلیسا در واقع آرامگاه خاندان سلطنتی صربستان است که به دستور «شاه پیتر یکم» (King Peter I) اول ساخته شد و کار ساخت آن در سال ۱۹۳۰ میلادی به پایان رسید.
آیا موزائیکها برای شما جذاب هستند و در سفرهای خود به آثار باستانی به آن‌ها توجه می‌کنید؟ خوشحال می‌شویم نظرهای خود را با ما و همراهان کجارو به اشتراک بگذارید.
منبع عکس کاور: سایت ویکی‌مدیا؛ عکاس: Ali.infinite (شاهچراغ؛ ایران، شیراز)
