سازه افسانهای زیر خورشید نیمهشب؛ نسخه مدرن استونهیج در ایسلند
در یکی از دورافتادهترین نقاط جهان، روستای کوچک و ماهیگیری «رافارهوفن» (Raufarhöfn) در شمالیترین بخش ایسلند، بنایی سنگی و اسرارآمیز قد برافراشته که بسیاری آن را «استونهنج عصر جدید» مینامند. این سازه، یک ساعت آفتابی عظیم است که نهتنها پرتوهای خورشید را به دام میاندازد، بلکه ریشههای عمیقی در باورهای کهن نورس و اساطیر وایکینگها دارد. (Suzanne Lovellinc)
ایده اصلی این بنا از شعر حماسی «ولوسپا» (Völuspá)، یکی از مشهورترین بخشهای کتاب شعر «اِدا»، الهام گرفته شده است. این شعر داستان آغاز و پایان جهان، خلقت نخستین زن و مرد و همچنین شخصیتهای اساطیری از جمله ۷۲ کوتوله را روایت میکند که نماد فصول مختلف جهان هستند. هر یک از این ۷۲ کوتوله در هِنج قطبی، با یک بلوک سنگی مجزا که نامشان بر آن حک شده، نمایندگی میشوند.
یادمان هنج قطبی یا آرکتیک هنج، زاییده ذهن «ارلینگور ترودسن» (Erlingur Thoroddsen) است که آرزوی تجربه افقهای بیکران و خورشید ابدی را در سر داشت. طرحهای اولیه او در ۱۹۹۸ میلادی شکل گرفت و شش سال بعد، در سال ۲۰۰۴، با همکاری طراح پروژه، «هاکور هالدرسون» (Haukur Halldórsson)، این چشمانداز با الهام از فرهنگ و اساطیر محلی نهایی شد. هالدرسون نقشی کلیدی در طراحی بنا داشت؛ به گونهای که با نورپردازی طبیعی و منحصربهفرد ایسلند تعامل بینقصی داشته باشد.
هنج قطبی دایرهای به قطر تقریبی ۵۰ متر است که دروازههایی به ارتفاع ۶ متر رو به جهات اصلی دارد. در مرکز این دایره، ستونی به ارتفاع ۱۰ متر روی چهار پایه قرار گرفته که در بالای آن یک منشور شیشهای برشخورده، نور خورشید را به رنگهای اصلی تجزیه میکند. هدف از ساخت آن، جذب پرتوهای خورشید، انداختن سایهها در نقاط کاملاً مشخص و به دام انداختن نور در میان دروازههایی است که با دقت همتراز شدهاند.
بازدیدکنندگان در داخل دایره هنج قطبی میتوانند در «مسیر کوتولهها» قدم بزنند؛ جایی که بلوکهای سنگی قرار دارد. همچنین فضایی به نام «تالار پرتوها»، حس یک محراب را در میان ستونهای بلند تداعی میکند. در این میان، یک صندلی تنها که به «تختپادشاهی خورشید» شهرت دارد، مکانی عالی برای ثبت تصاویری بهیادماندنی است. هنج قطبی با فراهم آوردن چشماندازهای بینظیر از پدیده خورشید نیمهشب، تجربهای فراموشنشدنی برای هر مسافری که به این گوشهی دنیا سفر میکند، رقم میزند.
اگر فرصت سفر به ایسلند را داشتید، از بنای شگفتانگیز آرکتیک هنج دیدن میکردید؟ از دیدگاه خود با کجارو بگویید.
منبع عکس کاور: Suzanne Lovellinc | عکاس: نامشخص