باورنکردنی اما واقعی؛ روستایی که زنانش دیوارها را به اثر هنری تبدیل می‌کنند!
روستای «تیبله» (Tiébélé) در جنوب بورکینافاسو، نمونه‌ای درخشان از همزیستی هنر، فرهنگ و همکاری جمعی است. این روستا با خانه‌های گلی دایره‌ای و مستطیلی خود که از سده پانزدهم میلادی برجای مانده‌اند، به‌دست قبیله آفریقایی «کاسنا» (Kassena) ساخته شده است. دیوارهای تزئین‌شده با طرح‌های هندسی و نمادهای اسطوره‌ای نه‌فقط جنبه زیبایی‌شناسی، بلکه کارکرد فرهنگی و حفاظتی دارند. (Archdaily)
مردان ساخت بنا را در فصل خشک انجام می‌دهند و زنان پیش از فصل باران با رنگ‌های طبیعی آن را تزئین می‌کنند. هر رنگ معنایی خاص دارد و هر نقش، نشانه‌ای از باورها، جایگاه اجتماعی یا رویدادهای خانوادگی است.
تزئین هر خانه روستای تیبله به‌صورت جمعی انجام می‌شود؛ زنان روستا گرد هم می‌آیند، پیرترین زن طرح را مشخص می‌کند و دیگران با دقت و مهارت کار را ادامه می‌دهند. این سنت علاوه بر حفظ هویت فرهنگی، پیوند میان نسل‌ها را استوار می‌کند. مصالح مورد استفاده کاملا محلی است و ضخامت زیاد دیوارها، خانه را هم عایق حرارت و هم مقاوم در برابر خطرها می‌کند.
در گذرگاه‌های روستای تیبله، نمادهای متفاوتی دیده می‌شود؛ از اشکال هندسی و ستارگان گرفته تا حیواناتی چون مار و کروکودیل. هر یک پیامی خاص دارند و به‌نوعی زبان بصری مردم روستا محسوب می‌شوند.
با وجود مشکلات اقتصادی و خطر فرسایش، مردم تیبله همچنان به این هنر وفادارند و هر چند سال با برگزاری جشن زنان نقاش، خانه‌ها را بازسازی می‌کنند. این سنت اکنون الهام‌بخش معماران و طراحان معاصر نیز شده است.
تیبله فراتر از یک روستا است؛ تجلی زنده‌ای از همکاری انسانی، تداوم فرهنگی و هنر جمعی که مرز میان معماری و زندگی را در هم آمیخته است. شما نیز از دیدگاه خود درباره این روستا با کجارو بگویید.
منبع عکس کاور: Daily Sabah | عکاس: نامشخص
