راز خانه‌های مخروطی ایتالیا؛ میراثی که از دل تاریخ می‌روید
در جنوبی‌ترین نقطه ایتالیا، یعنی در بخش «پاشنه چکمه» این کشور، منطقه «پولیا» (Puglia) با خورشید درخشان و پاستای «اورکیتا» شناخته می‌شود. با این حال، ویژگی شاخص این منطقه، خانه‌های سنگی و مخروطی‌شکل آن است که «ترولو» (Trullo) نام دارد. این خانه‌های منحصربه‌فرد، معماری سنتی منطقه را نمایندگی می‌کنند و در شهر «آلبروبلو» (Alberobello) واقع در منطقه پولیا، به‌صورت یک‌دست حفظ شده‌اند. این شهر امروزه در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و حدود ۱٬۵۰۰ خانه ترولو در آن باقی مانده است. (Suzanne Lovellinc)
پژوهش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد ریشه معماری منطقه پولیا به قرن یازدهم میلادی بازمی‌گردد؛ اما شکل کنونی ترولوها به تحولات قرن چهاردهم مربوط است. مهاجرت گسترده مردم به این منطقه، نیاز به ساخت خانه‌های جدید را افزایش داد؛ اما قوانین مالیاتی سنگین، ساخت‌وساز دائمی را پرهزینه کرده بود. برای فرار از مالیات، مردم خانه‌هایی از سنگ خشک و بدون ملاط ساختند که به‌راحتی قابل تخریب و بازسازی بودند. همین ترفند سبب پیدایش سازه‌های ترولو شد.
ترولوها با سنگ‌های آهکی سخت ساخته می‌شوند و هیچ ملاطی میان سنگ‌ها وجود ندارد. دیوارهای ضخیم آن‌ها نه‌تنها عایق حرارتی هستند، بلکه در تابستان خنک و در زمستان گرم می‌مانند. سقف‌ها از دو لایه سنگ تشکیل شده‌اند؛ لایه داخلی از سنگ‌های قوسی‌شکل برای استحکام، و لایه بیرونی از سنگ‌های مایل برای هدایت آب باران و ایجاد عایق ضدنفوذ.
برخی از سقف‌های ترولو با نمادهای سفید تزئین شده‌اند که بیشتر شامل صلیب یا قلب‌هایی با پیکان هستند. این نشانه‌ها که در دوران جدیدتر اضافه شده‌اند، جنبه تزئینی دارند و خانه‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کنند. در راس سقف نیز مجسمه‌های سنگی دست‌ساز قرار دارد که گاه شبیه مهره‌های شطرنج هستند و امضای استادکار سنگ‌تراش محسوب می‌شوند.
طراحی ترولوها به‌طور شگفت‌انگیزی کاربردی است. شکل مخروطی آن‌ها موجب هدایت آب باران به کانال‌هایی می‌شود که آب را در مخازن زیرزمینی جمع‌آوری می‌کنند. این آب برای آشامیدن و آبیاری زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود. هر خانواده معمولا دو یا سه ترولو را به‌هم متصل می‌کرد و فضای مرکزی با شومینه بزرگ، محل پخت‌وپز و گرمایش خانه بود. حیوانات نیز در ترولوی مجاور نگهداری می‌شدند تا نزدیکی و کارایی حفظ شود.
خانه‌های ترولو، با ترکیب هوشمندانه زیبایی و عملکرد، نمونه‌ای نادر از سازگاری انسان با محیط هستند. امروزه بازدید از آلبروبلو فرصتی است برای لمس گذشته‌ای که در میان سنگ و نور خورشید جاودانه شده است. شما نیز از دیدگاه خود درباره این میراث جهانی یونسکو با کجارو بگویید.
منبع عکس کاور: italianluxury.consulting | عکاس: نامشخص
