آمازون زیر فشار گرمایش زمین؛ جنگلی که دیگر تاب نمیآورد
جنگلها ستون فقرات اقلیم زمین هستند. آنها کربن ذخیره میکنند، بارشها را متعادل میسازند و زیستگاه میلیونها گونه گیاهی و جانوریاند. در میان آنها، جنگلهای آمازون و «آند» (Andes) نقشی کلیدی در تغذیه رودها، شکلدهی به آبوهوا و پشتیبانی از جوامع انسانی دارند. افزون بر این، پژوهشی تازه از دانشگاه «ویک فارست» (Wake Forest University) و همکاران بینالمللی آن نشان میدهد که که گونههای درختی در این منطقه، با سرعت کافی برای سازگاری با افزایش دما تطبیق پیدا نمیکنند. (Earth)
«ویلیام فارفان-ریوس» (William Farfan-Rios)، نویسنده اصلی مقاله میگوید:
جنگلهای آمازون و آند با سرعت تغییرات اقلیمی تطبیق پیدا نکردهاند. نتیجه این امر، «بدهی اقلیمی» روبهرشدی است که سلامت و کارکرد متنوعترین جنگلهای زمین را تهدید میکند.
پژوهش دانشگاه ویک فارست بیش از ۶۶٬۰۰۰ درخت از ۲٬۵۰۰ گونه را طی بیش از ۴۰ سال دنبال کرده است. انتظار میرفت گونههای سازگار با آبوهوای گرم، به تدریج جایگزین گونههای مناسب برای شرایط خنکتر شوند؛ فرآیندی که «گرماگرایی» نام دارد؛ اما از دشتهای آمازون تا ارتفاعات آند، شواهد اندکی از این روند دیده شد. درختان رشد کردند، مردند و باززایی داشتند؛ اما توازن کلی تقریبا ثابت ماند.
نشانههای تطابق با تغییرات اقلیمی بیشتر در جنگلهای میانارتفاعی بین ۱٬۲۰۰ تا ۲٬۰۰۰ متر ظاهر شد؛ جایی که مرگومیر درختان خنکپسند افزایش یافته است. در مقابل، دشتهای آمازون تغییر چشمگیری نشان ندادند؛ وضعیتی که ظاهرا پایدار است؛ اما در عمل نشانهای از خطرات آینده محسوب میشود.
به باور پژوهشگران، «بدهی اقلیمی» (climatic debt) میتواند جنگلها را به آستانههایی برساند که بازگشت از آن ممکن نباشد. از آنجا که درختان مناطق گرمسیری دامنه دمایی محدودی را تحمل میکنند و در دشتها گونههای گرمتر برای جایگزینی وجود ندارد، سرعت سازگاری آنها از سرعت تغییرات اقلیمی عقب میماند.
مطالعه ویک فارست نشان میدهد که جنگلهای استوایی که روزگاری تابآور تصور میشدند، در برابر تغییرات سریع اقلیمی آسیبپذیرتر از جنگلهای معتدل هستند.
پیام روشن است: متنوعترین جنگلهای جهان در حال تغییرند؛ اما نه بهاندازهای که با سرعت گرمایش هماهنگ شوند. اگر این روند ادامه یابد، آمازون و آند ممکن است با نقاط بحرانی روبهرو شوند که هم اکوسیستمها و هم جوامع انسانی را تهدید میکند. هماکنون، تداوم پایش این جنگلها حیاتی است؛ چراکه آنها نقش آزمایشگاه طبیعی و هشداردهندهای زودهنگام را برای آینده اقلیم ایفا میکنند.
به نظر شما برای جبران عقبماندگی جنگلها از تغییرات اقلیمی چه راهکاری میتوان ارائه داد؟ نابودی جنگلها چه تاثیری بر اکوسیستم و آینده انسان دارد؟ دیدگاهها و دانستههای خود را با کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس کاور: popularmechanics.com | عکاس: نامشخص