از ترکیه تا ایتالیا؛ پل هایی که فقط پل نیستند

یکی از آسان‌ترین و معمول‌ترین راه‌های پول درآوردن در زمان‌های قدیم و قرون وسطی برای نگهداری از بنای یک پل، ساختن ساختمان‌هایی روی آن و اجاره دادن آن فضا به فروشندگان و تاجران بوده است. امروزه تنها چند پل به این شکل در جهان وجود دارند که در ادامه مقاله، کجارو آن‌ها را به شما معرفی خواهد کرد.

فلورانس، ایتالیا؛ پل پونته وکیو

_{عکس از جاستین میر}

پل پونته وکیو یا پل قدیمی روی رودخانه آرنو در فلورانس، شهر مسحورکننده ایتالیایی، یکی از تماشایی‌ترین پل‌های قرون‌وسطایی جهان به شمار می‌آید. تمام محدوده این پل از قرن سیزدهم، خانه مغازه‌ها بوده است.

_{عکس از راند سیپروس}

تاجران پس از دریافت مجوز از مسئولان مربوطه، می‌توانستند اجناس خود را روی میزها به فروش بگذارند. زمانی که یک تاجر نمی‌توانست بدهی‌های خود را پرداخت کند، میزی که او کالاهای خود را رویش می‌فروخت (بانکو) توسط سربازها شکسته (روتو؛ شکسته در زبان ایتالیایی) می‌شد و تجارت آن‌ها به این ترتیب خاتمه می‌یافت. به این شیوه، بان کروتو (bancorotto) گفته می‌شد و بسیاری بر این باور هستند که مفهوم اقتصادی ورشکستگی از اینجا نشات گرفته است.

_{عکس از استیو کریو}

مغازه‌ها متعلق به بخش محلی بودند و توسط آن‌ها غالبا به قصابان، ماهی‌فروشان و دباغان اجاره داده می‌شدند؛ اما این تاجران آن‌قدر زباله و بوی زننده روی پل تولید می‌کردند که دوک فردیناندو مدیچی تصمیم گرفت آن‌ها را بیرون بیندازد و طلاسازان را جایگزین آن‌ها کند.

_{عکس از بروس استوکس}

مشکل اصلی، وجود راهروی واساری (Vasari Corridor) بود که تالار شهر فلورانس را به قصر خانواده حاکم متصل می‌کرد و به همین علت آن‌ها برای عبور از پل پونته وکیو باید این بوی زننده را تحمل می‌کردند. بنابراین، دوک تصمیم گرفت که ساکنان جدید روی پل باید طلاسازان باشند.

جواهرسازان کماکان بیشترین تعداد مغازه روی پل پونته وکیو را دارا هستند. در حقیقت، برخی از بهترین جواهرسازان فلورانس، تولیدات خود را روی این پل قرون‌وسطایی می‌فروشند. به غیر از آن‌ها، چندین مغازه سوغاتی فروشی و استودیوهای هنری نیز وجود دارند.

ارفورت، آلمان؛ پل کریما بروکه (Krämerbrücke)

_{عکس از مارک کروز}

پل کریما بروکه یا پل تاجران در شهر آلمانی ارفورت، بر فراز بریت اشتورم (Breitstrom)، انشعاب رودخانه گیقا (Gera River) واقع شده است. دو طرف این پل به‌صورت متراکمی از خانه‌های نیمه‌چوبی پوشانده شده است و یک کوچه باریک نیز در مرکز آن قرار دارد.

این خانه‌ها که هم‌اکنون توسط مغازه‌داران اجاره می‌شوند، محصولاتی چون صنایع دستی و پارچه، سرامیک‌های با دست رنگ‌آمیزی شده، بلورهای دست‌ساز، جواهرات، منبت‌کاری‌های چوبی و کالاهای آنتیک را به بازدیدکنندگان ارائه می‌کنند. روی این پل، چندین کافه و غذاخوری نیز وجود دارند که به شما غذاهای مخصوص لذیذ تورینگنی (یکی از ۱۶ ایالت آلمان) را پیشنهاد می‌کنند.

_{عکس از رولند لوبیگر}

پل کریما بروکه در اصل در سال ۱۱۱۷، به‌عنوان بخشی از مسیر تجاری ویا رگیا (Via Regia) از چوب ساخته شد؛ اما پس از آتش‌سوزی‌های بسیار، شورای شهر تصمیم گرفت تا این پل را دوباره از سنگ بسازد. پل سنگی در سال ۱۳۲۵ تکمیل شد. روی این پل، خانه‌های نیمه‌چوبی و دو کلیسای سنگی در دو طرف، ساخته شد. متاسفانه آتش‌سوزی تخریبگر دیگری در سال ۱۴۷۲، این شهر را فرا گرفت که تقریبا نصف شهر و تمام خانه‌های روی پل را به ویرانه تبدیل کرد.

کریما بروکه با فرم فعلیش با ۶۲ ساختمان دوباره ساخته شد، اما در طرح‌های توسعه بعدی تنها ۳۲ خانه باقی ماند. امروز، بین دو کلیسای واقع‌شده در دو طرف پل نیز، تنها یکی از آن‌ها، کلیسای سنت ایگیدیوس (St. Aegidius) در انتهای شرقی پل دیده می‌شود.

ونیز، ایتالیا؛ پل ریالتو

_{عکس از چن بک}

پل ریالتو یا «پونته دی ریالتو» در زبان ایتالیایی، قدیمی‌ترین پل در میان چهار پل بر فراز کانال بزرگ ونیز است. این پل در اصل از چوب در سال ۱۲۵۵ به‌جای یک پل شناور یا پانتونی ساخته شد که به مردم اجازه می‌داد به بازار ریالتو در ساحل شرقی دسترسی پیدا کنند.

این پل دارای دو سطح شیب‌دار بود که در یک منطقه مرکزی متحرک که برای عبور کشتی‌های بلند به بالا برده می‌شد به یکدیگر می‌رسیدند. فروشگاه‌ها در طول نیمه اول قرن پانزدهم به‌منظور تولید درآمد برای خزانه دولتی به این پل اضافه شدند.

به‌دلیل مشکل بودن نگهداری از پل چوبی (این پل دو بار تخریب شد و یک بار هم در طول یک شورش، سوزانده شد)، یک پل سنگی به‌جای آن ساخته شد. معماران مشهور، طرح‌های متعددی را پیشنهاد دادند اما تمام آن‌ها شامل یک رویکرد کلاسیک با چندین طاق بودند.

_{عکس از آدام اسموک}

در نهایت، طراحی سطح شیب‌دار پل چوبی اولیه، انتخاب و پل سنگی فعلی در سال ۱۵۹۱ ساخته شد. سازه کنونی دارای دو سطح شیب‌دار است که در یک طاق مرکزی به هم وصل می‌شوند. در دو طرف این طاق، مغازه‌ها به‌صورت ردیفی در سطح شیبدارهای مسقف قرار گرفته‌اند.

باث، انگلستان؛ پل پولتینی

_{عکس از دیه‌گو دلسو}

پل پولتینی روی رودخانه ایون در باث، واقع در شهرستان سامرست انگلستان توسط یک معمار به نام رابرت آدام طراحی شده است که در حقیقت از پل‌های پر از مغازه پونته وکیو و پونته دی ریالتو الهام گرفته شده است.

_{عکس از استیو کادمن}

پل پولتینی توسط ویلیام جان استون، یک وکیل ثروتمند اسکاتلندی و یکی از اعضای پارلمان، سفارش داده شد که یک ثروت قابل‌توجه به ارث برده بود و به‌خاطر ازدواج با فرنسیس پولتینی در نزدیکی باث زندگی می‌کرد. نام این پل در حقیقت از روی نام همسر وی برداشته شده است.

_{عکس از کلیو ریچاردسون}

املاک پولتینی در آن سوی رودخانه از شهر قرار داشت و فقط با سوار شدن به کشتی مسافربری قابل دسترسی بود. ویلیام برای همین به یک پل احتیاج داشت تا بتواند ملک بزرگ ۶۰۰ آکری خود را به شهری جدید در حاشیه شهر باث تبدیل کند.

پل نهایتا در سال ۱۷۷۴ تکمیل شد؛ اما در سه قرن اخیر، تغییرات بسیاری روی آن انجام گرفته است. در حقیقت پل فعلی، شباهت بسیار اندکی به ساختار اصلی آن دارد که در تصور رابرت آدام شکل گرفت. امروزه، پل متشکل از دو ردیف فروشگاه با طراحی پالادیانی لست و در میان آن‌ها یک خیابان باریک بر فراز پل قرار دارد که قدم‌زدن روی آن، حس جالبی برای بازدیدکنندگان به‌همراه دارد. فروشگاه‌های سمت شمالی با پایه‌زدن به دیوار پل و افزودن ستون و تیر، تناسب پل را به هم زده‌اند؛ اما سمت جنوبی پل کماکان بخشی از طراحی رابرت آدام را در خود دارد.

_{عکس از استیو کادمن}

این پل هم‌اکنون جزو ساختمان‌های رتبه یک جهانی، دسته‌بندی شده است.

لینکلن، انگلستان؛ پل های (High Bridge)

پلِ های در لینکلن در شرق انگلستان، تاکنون قدیمی‌ترین پل در بریتانیا محسوب می‌شود که هنوز روی آن، ساختمان‌هایی قرار دارد. این پل، ساخته‌شده در سال ۱۱۶۰، نام خود را از خیابانی گرفته است که در آن از میان رودخانه ویتام (Witham) عبور می‌کند. اولین ساختمان بر پلِ های، یک کلیسای کوچک بود که به سنت توماس بکت اختصاص داده شد. این کلیسا در سال ۱۲۳۵ ساخته اما در سال ۱۵۴۹ بلا استفاده شد. سال بعد از آن، پل با یک پلت‌فورم بسیار بزرگ پوشانده شد و یک ردیف از مغازه‌ها ساخته شدند. این فضاها تا امروز روی این پل مورد استفاده هستند. کلیسای کوچک نهایتا در سال ۱۷۶۲ خراب شد.

در اواخر قرن هجدهم، رودخانه زیر پل لایروبی و سطح بستر رودخانه برای تسهیل عبور کرجی‌ها، کاهش داده شد. گذرگاه طاق‌دار پل نیز با عنوان شکاف افتخار (Glory Hole) شناخته می‌شود.

ناربون، فرانسه؛ پل بازرگانان (Pont des Marchands)

پونده مقشاند، به‌معنای پل بازرگانان، یک پل تاریخی در ناربون در جنوب فرانسه است. این پل به‌عنوان پایه‌ای برای مجموعه‌ای از خانه‌ها و مغازه‌ها عمل می‌کند. زیر این پل، کانال دلا رابین از میان شهر قدیمی عبور می‌کند. این پل در قرن یکم ساخته شده و در اصل دارای شش یا احتمالا هفت طاق بوده است. امروزه، تنها یک طاق بر فراز کانال قرار دارد.

باد کرویتسناخ، آلمان؛ پل الد ناهه (Alte Nahebrücke)

پل آیت نال بقوکه در زبان آلمانی یا پل الد ناهه در زبان انگلیسی، یک پل طاق‌دار قرون‌وسطایی است که بر فراز رود ناهه و یک کانال به نام مولن تایش (Mühlenteich) در باد کرویتسناخ در غرب آلمان قرار دارد. این پل که در قرن چهاردهم ساخته شده است، یک اتصال مهم جاده‌ای از شهر ماینتس به تری‌یر به شمار می‌آمده است. پل الد ناهه در حقیقت به‌عنوان بخشی از استحکامات شهری، ساخته شد.

بخشی که بر مولن تایش قرار دارد، خانه چهار ساختمان قدیمی است. بخش دیگر که بر فراز رود ناهه واقع شده است در طول جنگ جهانی دوم توسط سربازان آلمانی منفجر شد تا دسترسی نیروهای آمریکایی به این منطقه را محدود کنند.

لووچ، بلغارستان؛ پل کاورد بریج (Covered Bridge)

پل کاورد بریج در شهر لووچ در بلغارستان با بیش از یکصد متر طول، بر فراز رودخانه اسام (Osam)، بخش‌های قدیمی و جدید لووچ را به هم متصل می‌کند. این بنا، یکی از مهم‌ترین و قابل تشخیص‌ترین نشانه‌های این شهر است.

پل اصلی در سال ۱۸۷۴، پس از آنکه پل قدیمی توسط یک سیل ویران گشت، ساخته شد. پل کاملا مسقف شد و خانه حدود ۶۴ فروشگاه شد. کاورد بریج در یک آتش‌سوزی در سال ۱۹۲۵ تخریب و یک پل مدرن‌تر به‌جای آن در سال ۱۹۳۱ ساخته شد. در سال ۱۹۸۲-۱۹۸۱ این پل مورد بازسازی قرار گرفت و پل فعلی دارای ۱۴ فروشگاه است.

بورسا، ترکیه؛ پل ایرگاندی (Irgandı Bridge)

پل ایرگاندی با یک طاق بر فراز گوک‌دره (Gökdere)، یک انشعاب رودخانه نیلوفر (Nilüfer River) در شهر بورسا در ترکیه قرار دارد. این پل توسط یک بازرگان ثروتمند به نام مصلح‌الدین در سال ۱۴۴۲ در طول حکومت مراد دوم، ششمین سلطان و خلیفه امپراتوری عثمانی، سفارش داده شد. این پل در اصل بیش از ۳۰ مغازه داشته است.