شکلاتی که می خوریم از کجا می آید؟


شکلات یکی از خوراکیهای محبوب دنیا است. آیا تابهحال فکر کردهاید که شکلات از کجا و تحت چه شرایطی به دست ما میرسد؟
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۷/۰۷/۱ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۰/۰۲/۱۷ بهروزرسانی شده است.
کمتر ماده غذایی در دنیا وجود دارد که بهاندازه شکلات، محبوب باشد. در منوی دسرها، در راهروی فروشگاههای مواد غذایی، در گوشه کابینت و... خلاصه هر جا که نگاه کنید شکلات پیدا میشود. آیا تابهحال به این فکر کردهاید که این همه شکلات از کجا میآید؟
نتایج تحقیقات فوربس، مراکز تجاری بینالمللی و گروههای تحقیق بازار، سایت آموزشی کسبوکار «World’s Top Exports» مشخص کردهاند که بخش بزرگی از شکلاتهای دنیا قبل از ارسال به اقصی نقاط جهان، کجا تولید میشوند. نکته قابلتوجه اینکه کشورهای اروپایی در صدر این فهرست قرار دارند و بیش از ۷۳ درصد از شکلاتهای صادراتی از کشورهای اروپایی میآید. در ادامه فهرست فهرست ده کشور را میبینید که بهترتیب بیشترین مقدار صادرات شکلات ردهبندی شدهاند:
۱. آلمان
۲. بلژیک
۳. ایتالیا
۴. هلند
۵. لهستان
۶. ایالات متحده آمریکا
۷. کانادا
۸. فرانسه
۹. بریتانیا
۱۰. سوئیس
نگاهی اجمالی به این فهرست، حقیقت عجیبی را نشان میدهد. اینکه شکلات معمولا در کشورهای استوایی تولید نمیشود؛ یعنی در کشورهایی که ماده اولیه آن یعنی کاکائو رشد میکند. البته تاریخچه تبدیل شدن این کشورها که کاکائو در آنها رشد نمیکند، به برترین کشورهای تولیدکننده شکلات، داستان شیرینی نیست.
عکس از وبسایت matadornetwork
شکلات از کاکائو تهیه میشود که دانههای بو داده درخت کاکائو است. این گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است و شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد، مردم نوعی نوشیدنی تهیه شده از کاکائو را مصرف میکردند.
تمدنهای مایا و آزتک، نوشیدنیهای ترکیبی کاکائو با چیلی، عسل و آب مینوشیدند. دقیقا مشخص نیست که شکلات برای اولینبار چطور به اروپا رفت. در حالی که برخی گزارشها نشان میدهد کریستف کلمب، ارنان کورتس و سایر کاشفان اسپانیایی شکلات را به اروپا آوردهاند. برخی دیگر میگویند که شکلات هدیهای بوده از طرف یک راهب مذهبی برای پادشاه اسپانیایی که از طرف آمریکا اورده شده است.
پس از مدتی اروپاییها به شکلات علاقهمند شدند؛ ولی از دهه ۱۶۰۰ میلادی، سایر کشورهای استعماری مثل ایتالیا، پرتغال، هلند، فرانسه و انگلستان نیز شروع به واردات شکلات کردند. درختان کاکائو به آفریقا و جزایری در کارائیب برده شدند و هلندیها نیز آن را به اندونزی امروزی بردند. شکلات همچنان بهعنوان یک نوشیدنی مصرف میشد تا اینکه نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی زمانی که مردی سوئیسی شکلات شیری را در سال ۱۸۷۶ ساخت و فرد دیگری در سال ۱۸۷۹ دستگاه مخصوصی برای میکس کردن شکلات ابداع کرد و به این ترتیب، جویدن شکلات و خوردن آن آسانتر شد.
عکس از وبسایت matadornetwork
تقاضا برای شکلات رو به افزایش گذاشت و در سراسر اروپا محبوب شد. این محبوبیت باعث افزایش کاشت کاکائو در مستعمرههای کشورهای اروپایی در آمریکا، جنوب شرق آسیا و آفریقا شد. این کشتوکارها تا حد زیادی به کار بردهها وابسته بود یا در مزارعی صورت میگرفت که شرایط کار در آنها، سخت و ملالانگیز بود.
بسیاری از بزرگترین تولیدکنندگان شکلات، زمانی کشورهای استعماری بودند که با تکیه بر استثمار انسانها و زمینها، این محصول را تولید میکردند.
برای مثال، کشور بلژیک بیشتر کاکائوی مورد نیاز خود را از کنگو تهیه میکرد، در حالی که شرکتهای فعال در آلمان و انگلستان، کاکائو را از مزارع تحت سلطه بردهداران پرتغالی در غرب آفریقا خریداری میکردند. در طول سالهای بعد از جنگ جهانی اول، بزرگترین تولیدکنندگان شکلات در انگلستان و آلمان تلاش کردند تا مواد مورد نیاز خود را از تولیدکنندگان اخلاقی تهیه کنند، ولی شکست خوردند. لاول ژوزف ساتر در کتابش به نام «شکلات در محاکمه: برده داری، سیاست و اخلاق تجارت» در این مورد نوشته است.
عکس از وبسایت matadornetwork
البته تأثیر استعمارگری هنوز هم باقی مانده است؛ بسیاری از کشورهایی که در استعمارگری مقصر هستند، بیشترین شکلات فروخته شده در سطح دنیا را دارند و هنوز کاکائو را از کشورهایی وارد میکنند که زمانی آنها را اشغال کرده بودند. به نقل از ورلد اطلس، آفریقای غربی هنوز هم با اختلاف، بیشترین کاکائوی دنیا را تولید میکند. کشورهای زیر برترین تولیدکنندگان کاکائو در دنیا محسوب میشوند:
۱. ساحل عاج
۲. غنا
۳. اندونزی
۴. نیجریه
۵. کامرون
۶. برزیل
۷. اکوادور
۸. مکزیک
۹. پرو
۱۰. جمهوری دومینیکن
خوشبختانه امروزه در بعضی از این کشورها شرایط کاری برای کارگران خوب است، ولی انجمن ضدبردهداری که در اوایل دهه ۱۹۰۰ میلادی بر علیه تهیه منابع از مزارع غربی آفریقا توسط بردههای تحت سلطه پرتغال میجنگید، هنوز هم تولید شکلات را در کنار صناعی چون مد و استخراج الماس، در فهرست صنایعی قرار میدهد که از کودکان بهعنوان نیروی کار استفاده میکند. به نقل از وزارت کار آمریکا، بیش از دو میلیون کودک در مزارع کاکائو در غنا و ساحل عاج کار میکنند و روزانه کمتر از یک دلار درآمد دارند.
عکس از وبسایت matadornetwork
به نظر میرسد که مصرف شکلات به این زودیها کاهش پیدا نمیکند. بررسیهای World Top Exports نشان داده است که صادرات شکلات از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸، هر سال چهار درصد افزایش پیدا کرده است که این افزایش بیشتر از همه در لهستان، ایتالیا، کانادا و مکزیک بوده است. پس این بار که در مقابل قفسههای شکلات فروشگاهها ایستادهاید، به تاریخچه شکلاتهایی که از سراسر دنیا به دستتان میرسد فکر کنید و شاید بخواهید دنبال شرکتهایی بگردید که مواد اولیه خود را از منابعی مطابق با اصول اخلاقی تهیه میکنند.
دیدگاه