این مقاله در تاریخ ۱۳۹۹/۰۳/۰۶ توسط زینب موحدی بهروزرسانی شده است.
برج ایفل را شاید بتوان مشهورترین برج جهان نامید. شهرت جهانگیر محبوبترین جاذبهی گردشگری جهان بههمراه اتمسفر فوقالعادهای که اطراف این بنا را فرا گرفته است، دست به دست هم دادهاند و بیش از ۲۵۰ میلیون نفر را برای تماشای آن به پاریس کشاندهاند. جذابیت برج ایفل را میتوان از سازههای مشابه پرتعداد آن در نقاط مختلف جهان دریافت که هدفی جز جذب بازدیدکننده ندارند؛ سازههایی چون برج ایفل ایران در کیش و برج ایفل چین در تیاندوچنگ که در این مقاله از کجارو معرفی شدهاند، فقط دو نمونه از این فهرست طویل هستند.
ایفل؛ برجی محبوب با مخالفانی معروف
بانوی آهنین فرانسه در ابتدا قرار بود دروازهی ورود به نمایشگاه جهانی پاریس و به عبارتی، محلی برای در معرض دید گذاشتن فرهنگ جهانی باشد. اما در زمان ساخت با هجمهی شدیدی از مخالفتهای پاریسیها مواجه شد. اهالی هنر و ادبیات شهر پاریس نمیتوانستند ارتباطی معنادار و زیباییشناسانه بین این هیولای آهنی و شهر تماشایی خود پیدا کنند. گروهی کثیر از هنرمندان سرشناس آن زمان که نام افراد سرشناسی چون امیل زولا، الکساندر دوما، شارل گارنیه و گیدو موپاسان در میان آنها مشاهده میشود، به مخالفت با ساخت این سازهی غولپیکر برخاستند و در طوماری علیه ساخت برج ایفل چنین نوشتند:
با وجود تمامی مخالفت ها با ساخت برج ایفل، «الکساندر گوستاو ایفل» (Alexandre Gustave Eiffel) شاهکار فلزی و مشبک خود را در سال ۱۸۸۹ به اتمام رساند و از آن زمان تاکنون این سازهی عظیم همواره مورد ستایش همگان بوده است. دههها است که شهرهای مختلف از پاریس تقلید میکنند و کپی هایی از برج ایفل را با زرقوبرق بسیار و در عین حال، فاقد ارزش هنری برای خود میسازند. قدیمیترین نمونه در این میان، برج بلکپول در لانکشایر در شمال انگلستان است که در سال ۱۸۹۴ ساخته شد و ۱۵۸ متر ارتفاع دارد. یکی دیگر از نسخههای معروفی که از روی برج ایفل ساخته شد، متعلق به هتل پاریزین ماکائو است که اقامتگاهی لوکس با امکانات تفریحی فراوان در ماکائو است.
حدود ۸۰ کپی از برج ایفل در جهان وجود دارد
یکی دیگر از سازههای معروف دیگری که با تقلید از معماری برج ایفل ساخته شده، برج مرتفعی است که در لاسوگاس قرار دارد. دو شهر دیگر نیز در ایالتهای تگزاس و تنسی هستند که علاوه بر نام خود که از پایتخت فرانسه به عاریه گرفتهاند، هرکدام یک برج ایفل هم برای خود ساختهاند. اما واقعیت آن است که هیچکدام از ماکتهای کوتاه و بلند ایفل از نظر زیبایی و شکوه با برج پاریسی ایفل برابری نمیکنند. در ادامهی این مقاله از کجارو نگاهی میاندازیم به چند نمونه از کپی های برج ایفل. به خاطر داشته باشید که حدود ۸۰ کپی برج ایفل در نقاط مختلف جهان وجود دارد و این فهرست، همه آنها را در بر نمیگیرد.
۱. جزیرهی کیش؛ ایران
بله؛ درست خواندید! جزیرهی کیش؛ ایران. برج ایفل کیش با ارتفاع ۳۰ متر در محوطهی بازار پردیس یک کیش ساخته شده است و با اینکه برج ایفل ایران نیز مانند سازهی مشابه خود در پاریس در زمان ساخت با انتقادهایی مواجه شد، اما پس از نصب بهسرعت مورد استقبال بازدیدکنندگان این جزیره قرار گرفت و به یکی از پرطرفدارترین جاهای دیدنی کیش تبدیل شد.
نمایی از برج ایفل ایران (سمت چپ) را در کنار برج ایفل فرانسه (سمت راست) در تصویر بالا مشاهده میکنید. در این مقاله برای معرفی برج ایفل ایران از عکسهای سید حسین تهوری استفاده شده است.
هزینهی ساخت این برج رقمی بالغبر ۱۳ میلیارد ریال بود که یکی از بازاریان کیش پرداخت آن را به عهده گرفت. هدف از ساخت این سازه آن بود که بهوسیله نمایی از برج ایفل در ایران، گردشگران را جذب این جزیره کنند. اما ساخت برج ایفل کیش نیز مانند ساخت سازهی اصلی در پاریس با انتقادهایی مواجه شد.
مخالفان طرح ساخت برج نمادین ایفل در کیش بر این باور بودند که بهجای استفاده از نمادهای غربی شایسته است که بر داشتههای اصیل تاریخی و فرهنگی ایران تاکید شود. حال آنکه متولیان این برج معتقد بودند که المانهای ایرانی بهخاطر تکرار بیشازحد در همهجا و البته، پرداخت نادرست آنها دیگر جذابیتی برای مردم ندارد و نمیتوانند مسیر گردشگران را به این سمت تغییر بدهند.
در ساخت برج ایفل ایران از ۳۲ هزار پیچ و مهره استفاده شده است. تمامی مراحل طراحی و ساخت آن به عهدهی مهندسان ایرانی بود و طراحی آن بهگونهای انجام شده است که مقاومت کافی در برابر هرگونه ناملایمات شدید جوی و حتی لرزهها و رانشهای احتمالی زمین را داشته باشد.
عملیات ساخت و نصب برج ایفل ایران با ۳۰ متر ارتفاع در سال ۱۳۹۷ به پایان رسید و در شهریور همان سال طی مراسمی رسمی رونمایی شد. شبها، با نورافشانی زیبایی که روی برج انجام میشود، میتوان شاهد پرم سه رنگ ایران بود که به زیبایی روی آن نقش میبندد. حتی بهگفتهی متولیان آن، این امکان هم وجود دارد که در مناسبتهای خاص، پرچم کشورهای دیگر را هم روی آن نمایش داد.
۲. تهران؛ ایران
تهران در سالهای دههی ۴۰ شاهد ساخته شدن پاساژی برای فعالیت انتشاراتیها و صحافیها در نزدیکی میدان بهارستان بود که بعدها به برج ایفل تهران معروف شد. علت این نامگذاری، سازهی فلزی ایفلمانندی بود که روی پشتبام ساختمان نصب شد و این ساختمان را به مرتفعترین ساختمان تهران در آن دوران بدل کرد.
در حال حاضر، پاساژ فوق جایگاه خود را بهعنوان بلندترین ساختمان پایتخت از دست داده است، ساکنان قبلی آن از آنجا رفته و جای خود را به تولیدیهای پارچه دادهاند؛ اما برج ایفل تهران با همان شمایل اولیهی خود همچنان استوار بر سر جای خود ایستاده و مشغول دلبری از رهگذران خیابان جمهوری است. عکس این برج را آیسان زرفام تهیه کرده است.
۳. ملایر؛ ایران
وارد شهرستان ملایر در استان همدان که بشوید، پس از گذشتن از بلوارهای انقلاب، شهید بیات و نبوت در منتهیالیه شمالی شهر به دنیای مینیاتوری میرسید که قرار است ۱۳۸ اثر تاریخی مشهور ایران و جهان از جمله برج ایفل را در مقیاس یک دهم نمونههای اصلی در خود جای بدهد. گفته میشود پارک مینی ورلد ملایر، چهارمین نوع از پارکهای مینیاتوری جهان پس از کشورهای ژاپن، بلژیک و چین و همچنین، اولین نمونه در خاورمیانه است. عکس المان برج ایفل ملایر متعلق به مهدی بلوریان است.
بهغیر از المان نیمهی کارهی برج ایفل ملایر که مراحل ساخت آن هنوز به اتمام نرسیده است، مواردی مانند مجموعهی تخت جمشید، آرامگاه خیام و حافظ شیرازی، آكروپوليس یونان، طاق بستان، برج پیزا، پل ورسک، آبشار نیاگارا، تاج محل و ... نیز در پارک مینی ورلد ملایر حضور خواهند داشت. این پارک که به نام پارک ملل ملایر نیز شناخته میشود، بههمراه بام ملایر و جادهی سلامت مجموعهای گردشگری در شمال ملایر است که در زمینی به وسعت ۴۶۰ هکتار ساخته میشود و بیش از ۱۸۰ میلیارد ریال اعتبار به آن تخصیص داده شده است.
۴. ماکائو؛ چین
پاریزین ماکائو، هتلی لوکس تحت مالکیت شرکت لاسوگاس سندز در منطقهی مسکونی تجاری نوار کوتای در ماکائو است که حدود ۳۰۰۰ اتاق دارد. این اقامتگاه با الهام از معماری پایتخت فرانسه و بهرهگیری از جاذبههای شهری آن ساخته شده است و در این میان، یکی از پرتماشاگرترین المانها، برج ایفلی در مقیاس یک دوم و ارتفاع ۱۵۰ متر است که نمای تمام قد آن، از پنجرهی تقریبا یک سوم از اتاقهای هتل قابلمشاهده است. نورافشانی برج در شبها جلوهای بسیار تماشایی به هتل پاریزین ماکائو میبخشد.
عملیات ساخت برج ایفل ماکائو سال ۲۰۱۶ به اتمام رسید. برای نورافشانی آن از بیش از ۶۶۰۰ لامپ الایدی و ۲۶ کیلومتر سیم استفاده میشود و همچنین، دو آسانسور هم در آن تعبیه شده است تا بازدیدکنندگان را در کمتر از یک دقیقه به رستوران چینی مستقر در برج و سکوهای دید باز برج منتقل کند. از روی سکوی بزرگ دید باز طبقهی هفتم و سکوی کوچکتری که روی نوک برج در طبقهی سیوهفتم نصب شدهاند، میتوان چشماندازی رویایی و خارقالعاده از شهر و نوار کوتای را تماشا کرد.
برج ایفل ماکائو که در ورودی هتل پاریزین قرار دارد، بهخوبی موفق شده فضای رمانتیک شبهای پاریس را به این منطقه منتقل کند و خود بهتنهایی، تبدیل به یکی از جاذبههای گردشگری ماکائو شده است. این سازه برخلاف همتای پاریسی خود بهجای آهن از فولاد ساخته شده و مهندسی آن بهگونهای انجام شده است که هم در برابر بادهای سهمگین و گردبادهای ماکائو و هم در برابر ترافیک بالای حملونقل هوایی این منطقهی پرتردد و پرگردشگر مقاومت کند. با وجود تفاوتهای فاحش در نحوهی مهندسی دو برج، سازهی ماکائو را میتوان تمثالی وفادارانه از همتای پاریسی آن دانست. سومین برج ایفل چین از لحاظ جزئیات زیباییشناسانه و اجزایی مانند راهپلهها و صفحههای مشبک از برج ایفل پاریس پیروی کرده است.
۵. تیاندوچنگ؛ چین
تیاندوچنگ یا بهعبارتی پاریس جعلی چین، نوعی رشد بیرویه و هرزهرویی شهری در چین است که از نظر معماری، چشماندازهای شهری و فوارههایی که در ساخت آنها سعی شده از فرانسویها تقلید شود، شباهتهای بسیار زیادی با پاریس دارد. در حقیقت، این شهر در سال ۲۰۰۷ و با همین هدف ساخته شد که شبیه پاریس باشد و همین شباهتها آنها را بر آن داشته است که نسخهی خودشان را از برج ایفل بسازند.
برج ایفل چین (عکس بالا، سمت راست) را با برج ایفل پاریس (عکس بالا، سمت چپ) مقایسه کنید. نمایی واضحتر از سازه مشابه ایفل چین در تیاندوچنگ را در پایین مشاهده میکنید.
دومین برج ایفل چین با ۱۰۸ متر ارتفاع، در مقیاس یک سوم برج اصلی ساخته شده است و کمی بیشتر از هزار تن وزن دارد. این برج با طراحی بسیار شبیه به برج ایفل پاریسی، بارزترین سازهای است که در میانهی فضای ۱۲ مایل مربعی که چینیها در نزدیکی هانگژو، به سبک فرانسویها و با هدف زنده کردن شکوه اروپای کلاسیک ساختهاند، به چشم میخورد. جالب است که بدانید ساکنان این شهر بسیار هم به آن میبالند.
پاریس جعلی چین، علاوه بر شاهکار گوستاو ایفل، دارای یک طاق پیروزی، ساختمانهایی با معماری نئوکلاسیک فرانسوی و فوارهای از باغهای لوکزامبورگ هم است. ساکنان این شهر حتی یک خیابان شانزلیزه هم برای خود دارند. با اینکه این شهر در ابتدای تاسیس خود در بیش از یک دههی گذشته خالی از سکنه مانده بود و از این لحاظ، شهر ارواح لقب گرفته بود، اما اکنون گردشگران خارجی و داخلی بسیاری هستند که فقط با هدف عکس گرفتن با برج ایفل چین بهسمت این شهر سرازیر میشوند.
۶. شنزن؛ چین
در حقیقت چند سازه با تقلید معماری ایفل در چین ساخته شده و چند برج در این کشور هستند که لقب برج ایفل چین را با خود یدک میکشند. پارک موضوعی پنجرهای رو به جهان در شنزن، در جنوب شرقی این کشور، بهخاطر در اختیار داشتن بیش از ۱۰۰ کپی از جاهای دیدنی معروف جهان به خود میبالد. برج ایفل چین با ارتفاع ۱۱۰ متر در شهری درست در نزدیکی هنگکنگ واقع شده و بر اهرام مصر و تاجمحل و سایر سازههای نمادین در این پارک سایه افکنده است.
۷. لاس وگاس؛ ایالات متحدهی آمریکا
کپی ۱۶۵ متری برج ایفل در ایالت لاسوگاس، به یکی از هتلهای آن تعلق دارد. این هتل که با دکوراسیونی به سبک فرانسویها ساخته و با جاذبههای گردشگری آن آراسته شده است، در سال ۱۹۹۹ آغاز به کار کرد و برجی که در آن قرار داده شده است، از نظر ارتفاع، حدود نصف نسخهی اصلی آن است. در ازای پرداختن فقط ۱۴ تا ۱۹ دلار میتوان به بالای برج رفت و از تماشای مناظر عالی نوار لاسوگاس (the Strip) لذت برد. طاق پیروزی این هتل، برخلاف نمونهی واقعی آن در پایتخت فرانسه که بیش از یک مایل با برج ایفل واقعی فاصله دارد، درست در کنار ایفل لاسوگاسی قرار گرفته است و بخشی از املاک این هتل ۳۰۰۰ اتاقه به شمار میآید.
۸. پاریس، تگزاس؛ ایالات متحدهی آمریکا
انگیزهی ساخت ایفلهای تقلبی در شهرهای مختلف را خیلی راحت میتوان حدس زد. یکی از مهمترین آنها، این است که هر پاریسی باید یک ایفل داشته باشد. ساکنان شهر پاریس در ایالت تگزاس هم با همین انگیزه این کار را کردند. اشتباه نکنید؛ آنچه روی برج میبینید واقعا یک کلاه است. ایفلی که در تگزاس بنا شده تا به امروز تنها نسخهای است که کلاه قرمز رنگ گاوچرانهای تگزاسی را بر سر گذاشته است. این برج در سال ۱۹۹۳ و توسط اتحادیهی آهنگران منطقه ساخته شد. کلاه برج، پنج سال پس از احداث آن و زمانی روی آن قرار داده شد که عدهای از محلیها میخواستند برج ۲۰ متری خودشان را برای شکست دادن رقیبخود در تنسی مرتفعتر کنند. ارتفاع اصلی این برج یک شانزدهم نسخهی واقعی آن است.
۹. پاریس، تنسی؛ ایالات متحدهی آمریکا
برج ایالت تنسی ، در ابتدا سازهای چوبی در دانشگاه «کریسشن» برادرز بود و بعدها در سال ۱۹۹۳، به پارک یادبود شهر انتقال یافت. اندازهی این برج، یک بیستم برج معروف فرانسوی است و پس از آن که چوبهای آن رو به تخریب گذاشت، تبدیل به سازهای فلزی شد. این شهر کوچک و برج آن در ۸۵ مایلی شمال غربی نشویل واقع شدهاند.
۱۰. دنیای والت دیزنی، فلوریدا؛ ایالات متحدهی آمریکا
نمونهی دیگری از برج ایفل، زینتبخش غرفهی فرانسه در نمایشگاه جهانی Epcot در والت دیزنی ورلد است. وقتی که بازدیدکنندگان این پارک موضوعی از تماشای میکی و گوفی فارغ شدند، میتوانند به کنار رود سن پناه ببرند و کمی حالوهوای پاریس را تجربه کنند. برج ایفلی که در این محوطه ساخته شده، یکدهم اندازهی برج واقعی ارتفاع دارد و سازندگانش خیلی به ایدههای گوستاو ایفل وفادار نماندهاند.
۱۱. توکیو؛ ژاپن
نسخهی ژاپنی برج ایفل، خود در اوج شایستگی به نمادی کامل برای یک شهر مدرن تبدیل شده است. برج توکیو (Tokyo Tower) با ارتفاعی در حدود ۳۳۳ متر (۹ متر اختلاف با همزاد پاریسی خود) یکی از مرتفعترین سازههای پایتخت ژاپن است. از زمان ساخته شدن این برج در سال ۱۹۵۸ تاکنون بیش از ۱۵۰ میلیون بازدیدکننده از سکوی دید باز آن بازدید کردهاند. برج بهصورت قرمز و آبی رنگآمیزی شده است تا با متمایز کردن آن از خط افق شهر، از برخورد هواپیماها از آن جلوگیری کنند.
۱۲. پراگ؛ جمهوری چک
در همان زمانی که بحثهای داغی در پاریس در مورد برج تازه افتتاح شده ایفل شدت داشت، مردم کشور چک تصمیم به به ساخت یک برج مشابه در شهر پراگ گرفتند که ساخت این برج ۲ سال پس از ایفل به پایان رسید. موقعیت برج پترین (Petrin lookout tower) که در ابتدا بهعنوان برج مخابراتی کاربرد داشت، روی تپه پترین است. این موقعیت، برج پترین را بسیار جذاب کرده، چراکه از فراز این برج میتوانید چشماندازهای زیبایی را از رودخانه ولتاوا تماشا کنید.
۱۳. مونته گوربیا؛ شمال اسپانیا
ایفل اسپانیایی، نمونهای روستایی از برج شهیر فرانسوی وجود دارد که در حومهی یکی از شهرهای منطقهی باسک در شمال اسپانیا نصب شده است. این سازهی فولادی در ارتفاع ۱۵۰۰ متری روی کوه مونته گوربیا (Monte Gorbea) به چشم میخورد. این کوه از سال ۱۹۹۴ بهعنوان یک پارک طبیعی ملی به رسمیت شناخته شده است. هدف از این کار، محافظت از تنوع حیرتانگیز پوشش گیاهی و جانوری منطقه است. سراسر این منطقه را درختان راش پوشانده است و جانورانی مانند گراز وحشی در آنجا سکونت دارند.
۱۴. سوکره؛ بولیوی
در شهر سوکره (Sucre) در بولیوی میتوانید برج ایفل کوچک را بیابید. گوستاو ایفل، چند سازه را در پایتخت کشور بولیوی یعنی شهر لاپاز طراحی کرد. این برج ۲۰ سال پس از برج ایفل ساخته شده و دولت بولیوی در ساخت آن نقش داشته است. این برج بهطور قابلتوجهی کوچکتر از برج ایفل است، ولی همیشه به اینکه توسط مرد بزرگی طراحی شده است، مباهات میکند! این برج برای خدمات هواشناسی استفاده میشده است.
۱۵. لیون؛ فرانسه
سازهی فولادی برج «متالیک فورویر» (Metallic Tower of Fourvière)، شباهتهای بسیاری با برج واقعی ایفل در پاریس دارد. این برج در سال ۱۸۹۴ ساخته شد، اما دو دهه طول کشید تا در نمایشگاه یونیورسال ۱۹۱۴ لیون بهطور رسمی به جهانیان معرفی شد. این برج مشابه ایفل را که در حال حاضر بهعنوان یک آنتن رادیویی تلویزیونی استفاده میشود، از هر نقطه از شهر لیون میتوان دید. این سازهی ۸۵ متری، همچنان یکی از زیباترین جاذبههای لیون است.
۱۶. آلزاس؛ فرانسه
جدیدترین مشابه ایفل را میتوان در خود خاک فرانسه یافت. «برج بلودره» (Belvedere Tower) که در سال ۱۹۹۷ میلادی ساخته شده است، بهطور اختصاصی برای خدمات پخش رسانهای استفاده شده و متاسفانه بهعنوان جاذبه گردشگری شناخته نمیشود. برج بلودره که در ارتفاع ۱۹۴ متری در شهر آلزاس قرار گرفته است، بهعنوان بزرگترین برج مخابراتی فرانسه شناخته میشود.
۱۷. گواتمالا سیتی؛ گواتمالا
برجهای ایفل کمی در آمریکای لاتین وجود دارد. از نظر فنی سازهای که در کشور گواتمالا قرار دارد را نمیتوان یک کپی دانست. این سازه در سال ۱۹۳۵ ساخته شد و با نام «برج مصلح» (Tower of the Reformer) شناخته میشود. این سازه یادآور بنای معروف پاریسی است و برای احترام به رئیسجمهوری سابق گواتمالا به نام «جاستو روفینو باریوس» بنا شد. در ابتدا یک ناقوس در بالای این سازه قرار داشت. اما این ناقوس بعدها جای خود را به یک فانوس بخشید.
۱۸. برازیلیا؛ برزیل
برزیلیها نیز یک نسخه مشابه ایفل را در پایتخت کشورشان، یعنی شهر برازیلیا احداث کردهاند. برج تلویزیون برازیلیا (Brazilia TV Tower) ارتفاعی حدود ۲۲۴ متر دارد. در ارتفاع ۷۴ متری برج یک سکوی دیدهباز وجود دارد که هر ساله بیش از ۳۰۰ هزار گردشگر از آن بازدید میکنند. با وجود اینکه این برج به بزرگی ایفل نیست، ولی برج تلویزیون برازیلیا از تمام ساختمانهای دیگر شهر بلندتر است.
۱۹. اسلوبوزیا؛ رومانی
کپی دیگری از برج ایفل را میتوان در اسلوبوزیا پیدا کرد؛ شهری کوچک که در شرق رومانی و ۷۵ مایلی بخارست واقع شده است. تقلید رومانیاییها از برج فرانسویها در املاک شخصی و با هزینهی یک میلیاردر رومانیایی ساخته شد. این سازهی معماری که بهسختی به ۵۳ متر میرسد شبها نورافشانی میشود.
۲۰. لاهور؛ پاکستان
خیلی از مردم وقتی میشنوند شهر لاهور در پاکستان هم برج ایفل خود را دارد، حیرتزده میشوند. برج ایفل لاهور با جزئیاتی بسیار شبیه به برج اصلی و در مقیاس یک چهارم نمونهی واقعی آن ساخته شده است. از این سازه هم میتوان بالا رفت و منظرهای متفاوت از شهر را از بالای برج تماشا کرد.
۲۱. گومز پالاسیو، ایالت دورانگو؛ مکزیک
گومز پالاسیو شهری کوچک در فاصلهی تقریبا ۲۱۵ مایلی شرق مونترری است و برج آن، تقلید هنرمندانه و زیبای مکزیکیها از برج نمادین فرانسویها است. سازهی مکزیکیها فقط یک ششم اندازهی برج واقعی ایفل است و ۵۸ متر ارتفاع دارد. مخارج ساخت این برج توسط جوامع فرانسوی زبان شهر گومز پالاسیو تامین و در سال ۲۰۰۷ ساخته شد.
۲۲. ریگا؛ لتونی
اگر منصفانه بخواهیم سخن بگوییم، باید گفت که این برج مخابراتی صرفا برداشتی آزاد از معماری برج ایفل و خطوط منحنی آن است که در شهر ریگا در کشور لتوونی واقع شده است و شباهتی آنچنانی به نماد فرانسه ندارد. این برج ۳۶۹ متری، مرتفعترین برج مخابراتی خودایستا در اتحادیهی اروپا به شمار میآید! علاوه بر این، سازهی آیندهنگرانهی لتوونی دارای یک سکوی دید باز بهسمت چشماندازهای خیرهکننده و طبیعت چشمنواز پیرامون خود است.
۲۳. صوفیه؛ بلغارستان
کپی برج ایفل در نزدیکی شهر صوفیه در منطقهای قرار دارد که بهعنوان پاریس کوچک (Little Paris) شناخته میشود. ایفل بلغارستانی با ۳۲ متر ارتفاع، حدودا یک دهم برج ایفل واقعی است. با وجود این، جذابیتهای خاص خود را برای جذب بازدیدکننده دارد. روی سکویی با دیوارهای شیشهای که در بخش یک سوم پایینی برج نصب شده، یک رستوران مشغول به کار است.
۲۴. سیدنی، استرالیا
برج AWA در شهر سیدنی استرالیا یک مجموعه اداری است که در سال ۱۹۳۹ ساخته شد. بهمنظور دور زدن محدودیتهای حداکثر ارتفاع برای ساختمانها در سیدنی و الهام گرفتن از برج ایفل، مالکان این سازه تصمیم گرفتند که یک فرستنده بزرگ را در بالای برج بسازند. این سازه برای سالهای زیادی بلندترین سازه شهر سیدنی محسوب میشد تا اینکه تعدادی آسمانخراش مدرن از آن سبقت گرفتند! برج مذکور ابتدا یک سکوی تماشا نیز داشت که در بازسازی سال ۱۹۹۴ برچیده شد.
۲۵. بلکپول؛ انگلستان
به نظر میرسد برج بلکپول در لانکشایر انگلستان، قدیمیترین سازهی فلزی و مشبکی باشد که با تقلید معماری برج ایفل در خارج از خاک فرانسه ساخته شده است. این برج مرتفع و قدیمی که قدمت آن به سال ۱۸۹۴ برمیگردد، با ارتفاع ۱۵۸ متری خود در آسمان آبی این شهر ساحلی کوچک و گمنام دلبری میکند و در حقیقت، معروفترین جاذبهی گردشگری آن قلمداد میشود.
۲۶. فیلیاترا؛ یونان
شهرک فیلیاترا در یونان، معروف به پاریس کوچک در ۱۷۳ مایلی جنوب غربی آتن، محل استقرار یک کپی ۲۶ متری از برج ایفل است که دقیقا در ورودی آن قرار داده شده است. این سازه توسط یک مجسمهساز و پزشک یونانی به نام «هریس فورناراکیس» طراحی شده و میتوان گفت این برج، تنها جاذبهی گردشگری منطقهای ناشناخته و خلوتی است که هیچ بازدیدکنندهای ندارد.
۲۷. برلین؛ آلمان
طراحی برج مخابراتی برلین (Funkturm Berlin) که در سال ۱۹۲۶ ساخته شد، متعلق به یک معمار آلمانی به نام «هنریش استرومر» (Heinrich Straumer) است. با اینکه گوستاو ایفل در انجام این کار نقشی نداشت، اما شباهتهای این برج را با سازهای که چهار دهه پیش از آن در پاریس بنا شد را بهوضوح میتوان دید.
۲۸. پاریژ؛ روسیه
روستای پاریژ (برگرفته از اسم پاریس)، روستایی در استان چلیابینسک روسیه است که در فاصلهای دورتر از ۱۷۷۰ کیلومتری شرق مسکو قرار دارد. برج ایفل این روستا (عکس اول)، در حقیقت یک برج مخابراتی با ارتفاعی در حدود ۵۰ متر است که در سال ۲۰۰۵ در این روستا بنا شد.
۲۹. فس؛ مراکش
برج ایفلی که سال ۲۰۱۲ در مراکش ساخته شد در حقیقت نمادی از دوستی بین فرانسه و مراکش است. نمایی از برج را در بالا (عکس دوم) مشاهده میکنید؛ به نظر میرسد این برج در منطقهای کمتر توسعه یافته نصب شده است.
دنیا به چند ایفل نیاز دارد؟
الکساندر گوستاو ایفل، شاهکار نمادین و دلربای خود را با این نیت بنا کرد که تنها ۲۰ سال برپا باشد و بعد از آن جمعآوری بشود. اما دههها پس از آن زمان نهتنها برج پاریسی همچنان پابرجا است، بلکه نمونههای دیگری هم از آن یا با الهام گرفتن از آن در نقاط مختلف جهان، از چین گرفته تا آمریکا و کانادا و حتی جمهوری آذربایجان و پاکستان و ایران ساخته شد. هیچکدام از کپی های برج ایفل که نامشان در بالا ذکر شد و هیچکدام از سایر برج های شبیه ایفل در هر نقطه از دنیا که از حضور در این فهرست جا ماندهاند، بهطور کامل شبیه برج پاریسی نیستند. اما همگی DNA یکسانی دارند و شباهتهای آنها، بهخصوص از نظر مشبک بودن و استفاده از خطوط منحنی در طراحی آنها را نمیتوان منکر شد. یک سوال در اینجا مطرح میشود و آن، این است که تعداد دقیق کپی های برج ایفل چقدر است و از آن مهمتر اینکه، دنیا به چند ایفل نیاز دارد؟