در این بخش از سری مقالات «گردشگری حیات وحش»، با جوجه تیغی بیشتر آشنا خواهیم شد و حقایق جالبی از این پستاندار مطرح خواهیم کرد.
مقالههای مرتبط
جوجه تیغیها، پستانداران کوچکی با سر مخروطی شکل هستند که پاهای بسیار کوچکی داشته و کل بدنشان با تیغهای ریزی پوشیده شده است. برخلاف خارپشتها، تیغهای جوجه تیغی بهراحتی از بدنشان جدا نمیشود. برخلاف ظاهر نزدیکی که جوجه تیغیها با خارپشتها دارند، این دو جانورد در کل ارتباط خاصی به یکدیگر ندارند.
همانند ناخن در انسانها، تیغهای جوجه تیغی نیز از جنس کراتین است. طبق گزارشها سازمان حیات وحش آفریقا، یک جوجه تیغی روی سطح بدن خود حدود ۶.۰۰۰ تیغ دارد!
اندازه جوجه تیغیها به نحوی است که آنها در دست یک انسان بالغ جا میشوند. طول این حیوانات بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر است و وزن آنها نسبت به گونهشان متغیر است. وزن این حیوانات عموما بین ۱۵۵ تا ۱,۵۲۴ گرم است.
رژیم غذایی
نام جوجه تیغی در زبان انگلیسی "Hedgehog" است که این نام به نحوه غذا خوردن آنها باز میگردد. Hedge در زبان انگلیسی بهمعنی پرچین است و Hog هم معنای خوک میدهد. جوجه تیغیها عادت دارند که به زیر پرچینها بروند و غذای خود را از آنجا پیدا کنند و در آنجا حین خوردن غذا همانند خوک خرناس میکشند.
جوجه تیغیها از میوه، قارچ، هزارپا، حشرات، حلزون، کرم، موشهای کوچک، قورباغههای کوچک، تخم پرندگان، پرندگان کوچک، خزندگان، مارهای کوچک و حتی ریشه درختان تغذیه میکنند. جوجه تیغیها قادر هستند تا یک سوم وزن خود را در یک روز غذا بخورند!
رفتار و عادات طبیعی
جوجه تیغیها حیواناتی منزوی هستند که عموما بهتنهایی زندگی میکنند. این حیوانات بسیار به خوابیدن علاقه دارند و قادر هستند تا ۱۸ ساعت در روز بخوابند! جوجه تیغی شبانه شکار میکنند و کل روز را به استراحت کردن میپردازند.
در شب، جوجه تیغیها بهدنبال غذا میگردند. حس بینایی جوجه تیغیها ضعیف است و این پستانداران بیشتر از حس بویایی و شنوایی خود برای شکار استفاده میکنند. جوجه تیغیها ۴۴ عدد دندان دارند!
هنگامی که شرایط آب و هوایی محل زندگی جوجه تیغیها به هم میریزد و نامساعد میشود، ای پستانداران در محلی امن میخوابند تا شرایط به حالت طبیعی خود بازگردد. هنگامی که جوجه تیغیها احساس خطر میکنند، کاملا جمع میشوند بهطوریکه کل سطح بدنشان را تیغ فرا بگیرد و اینگونه جانور از دست شکارچی در امان میماند. هنگامی که جوجه تیغیها بهصورت یک توپ جمع میشوند، باید در جای خود ثابت بمانند. این پستانداران قادر نیستند تا هنگام جمع شدن قل بخورند.
تولید مثل
جوجه تیغیها سالی یک بار تولید مثل میکنند و در هر نوبت بین ۴ تا ۷ فرزند به دنیا میآورند. وزن نوزادان هنگام تولد بین ۳ تا ۲۵ گرم است. بهصورت معمول، جوجه تیغی ماده وظیفه محافظت و نگهداری از فرزندان را بر عهده میگیرد درحالیکه جوجه تیغی نر سعی در خوردن بچهها دارد! گاهی اوقات هنگامی که شرایط بسیار بحرانی میشود، جوجه تیغی مادر، خود به یک شکارچی تبدیل شده و فرزندانش را میخورد!
پس از گذشت سه تا هفت هفته، بچهها به حال خود رها میشوند و مستقل خواهند شد. جوجه تیغیها بهطور میانگین حدود سه تا هشت سال در دل حیات وحش عمر میکنند.
وضعیت بقا
طبق گزارشها سازمان بینالمللی حیات وحش، جوجه تیغیها در دسته «کمترین نگرانی» قرار میگیرند. این بدان معنا است که جوجه تیغیها از نظر وضعیت بقا در حالت بسیار خوبی قرار دارند و به هیچ وجه در معرض خطر انقراض نیستند.
گونهها
جوجه تیغیها گونههای مختلفی دارند که وزن و اندازه آنها نیز نسبت به گونه متفاوت است. در کل ۱۵ گونه جوجه تیغی وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به جوجه تیغی اروپایی، جوجه تیغی صحرایی، Atelerix ،Erinaceus و Hemiechinus اشاره کرد.
کجا جوجه تیغی ببینیم؟
طبق گزارشها نشنال جئوگرافیک، جوجه تیغیها در اروپا، آسیا، آفریقا و نیوزلند یافت میشوند. این پستانداران در وسیعی از نقاط زندگی میکنند و تقریبا قادر هستند تا با هر جو آب و هوایی کنار بیایند. از مناطق خشک و کویری گرفته تا جنگلهای بارانی، جوجه تیغیها بسته به گونهشان تقریبا در هر نقطهای یافت میشوند.
جوجه تیغیها لانههای خودشان را میسازند و این لانهها میتواند در دل خاک کنده شود یا اینکه با شاخ و برگ درختان روی سطح زمین ساخته شود. در بعضی مواقع مشاهده شده است که جوجه تیغیها در لانههای متروکهی دیگر حیوانات نیز زندگی کردهاند.
جوجه تیغی بهعنوان حیوان خانگی
گرفتن یک جوجه تیغی و نگهداری از آن بهعنوان یک حیوان خانگی، در اکثر شهرها و ایالتهای آمریکا ممنوع و غیرقانونی است اما در بسیاری از شهرها و کشورها این مسئله انجام میشود و جوجه تیغیها برای بعضی از افراد حکم حیوان خانگی را دارند. هرچند همانطور که پیشتر مطرح شد، از آنجایی که این حیوانات کل روز را میخوابند و شبها به فعالیت میپردازند، نگهداری از آنها بهعنوان حیوان خانگی کار چندان مناسبی به حساب نمیآید.
نظر شما در مورد جوجه تیغیها چیست؟ آیا تاکنون جوجه تیغی را از نزدیک مشاهده کردهاید؟ نظرات و تجربیات خود را با کجارو در میان بگذارید.
دیدگاه