هند، سرزمین جشنواره ها (قسمت دوم)

مطالعه قسمت اول

در دنباله‌ی معرفی جشنواره‌های گوناگون هند، با چند فستیوال بومی دیگر این کشور آشنا خواهیم شد.

گانش چاتورتی، جشنواره‌ای است که زادروز یکی از خدای هندوها یعنی، «گانشا» را گرامی می‌دارند. گفته می‌شود گانشا، خدای سعادت و نیز پیام‌آور آغازی جدید است. طی این فستیوال، مردم هند به مدت ۱۰ روز، به پرستش و عبادت صدها مجسمه و بت خدای گانشا در اندازه‌های مختلف می‌پردازند. در آخرین روز از این جشنواره، مردم مجسمه‌ی گانشا را در آب غسل می‌دهند. سپس مردم به خیابان‌ها آمده و به جشن و آواز و پایکوبی می‌پردازند.

• محل برگزاری: مهاراشترا و آندرا پرادش
• زمان برگزاری: ماه آگوست یا سپتامبر

جشن رخشابندان، عهد و میثاقی است که عشق خواهر و برادری را نشان می‌دهد. رخشابندان که در لغت به معنی «عهد محافظت» است، قطعا از جمله جشنواره‌های منحصر به‌فرد و خاص جهان به شمار می‌رود. طی این جشنواره، خواهر خانواده، مچ‌بند یا ریسمانی مقدس به دست برادرش بسته و برای او آرزوی خوشبختی می‌کند. در مقابل، برادر او نیز با خود عهد می‌کند که خواهرش را از هرگونه صدمات و خطرات حفظ کند.

• محل برگزاری: نواحی مرکزی، غربی و شمال هند
• زمان برگزاری: ماه آگوست

پوش میلا، جشنواره‌ای سالانه است که در سنتینیکتان به مدت سه روز برگزار می‌شود. البته ممکن است گردشگران بیشتر از سه روز در اینجا بمانند. یکی از جاذبه‌های اصلی این جشنواره، آوازخوانی گروه موسیقی سنتی بنگال است.

صنایع دستی روستاهای بنگالی نیز در این جشنواره به فروش می‌رسند. گردشگران همچنین می‌توانند در طول جشنواره‌ی پوش میلا، از دانشگاه معروف ویسوا براتی نیز بازدید کنند که توسط یکی از شخصیت‌های برجسته‌ی هندی یعنی رابیندرانت تاگور تاسیس شده است.

• محل برگزاری: سنتینیکتان، بنگال غربی، هند
• زمان برگزاری: ماه دسامبر

ویساکی جشن برداشت محصولات کشاورزی هند و نیز گرامیداشت سال نو پنجابی است. طی این فستیوال، جشن‌های مختلفی در روستاهای پنجاب برگزار می‌شود. مردم در طول روز در مزارع کشاورزی به برداشت گندم می‌پردازند و در پایان با جشن و پایکوبی به خانه‌های خود باز می‌گردند. مردم پنجاب در خیابان‌ها به رقص و شادی می‌پردازند. جشنواره‌ی ویساکی در میان هر دو پیروان هندو و سیخ گرامی داشته می‌شود و همه با هم مشغول جشن و شادی می‌شوند.

• محل برگزاری: پنجاب، هند
• زمان برگزاری: ماه آوریل

دوسهرا جشنواره‌ی خاص و منحصر به‌فردی است که مردم طی آن، پیروزی خوبی بر بدی را جشن می‌گیرند. این جشنواره رابطه‌ی نزدیکی با حماسه‌ی هندوها، رامایانا و پیروزی او بر پادشاه شرور یعنی راوانا دارد. در طول جشنواره‌ی ۱۰ روزه‌ی دوسهرا، بازیگران محلی به ایفای نقش حماسه‌ی راما پرداخته و مردم را سرگرم می‌کنند. این جشنواره با به آتش کشیدن تندیس راوانا که نماد پلیدی و شرارت است، به پایان می‌رسد.

• محل برگزاری: سرتاسر هند
• زمان برگزاری: ماه‌های سپتامبر و اکتبر

جشنواره‌ی شتر پوشکار، یکی از پرطرفدارترین فستیوال‌های هند است. در گذشته، این جشنواره مختص حیوانات دامی و چارپایان بود که طی آن گاو، گوسفند، شتر و دیگر حیوانات دامی خرید و فروش می‌شدند. اما امروز، علاوه بر موارد یاد شده، این جشنواره‌ی ۵ روزه شامل فعالیت‌ها و سرگرمی‌های دیگری مانند مراسم ازدواج و مسابقات «سبیل» نیز می‌شود.

از جمله جدیدترین بخش‌های اضافه شده به این جشنواره می‌توان به برگزاری مسابقه‌ی کریکت بین مردم محلی پوشکار و گردشگران اشاره کرد. مردم در این جشنواره اقدام به فروش صنایع دستی خود می‌کنند. جشنواره‌ی شتر پوشکار با یک مسابقه‌ی شتردوانی و نیز پخش موسیقی آغاز می‌شود.

• محل برگزاری: پوشکار، راجستان، هند
• زمان برگزاری: ماه اکتبر یا نوامبر

این فستیوال هندویی در گرامیداشت زادروز «لرد کریشنا» برگزار می‌شود. جشنواره‌ی کریشنا جانماشتامی، فستیوال کم‌نظیری است که طی آن مردم به پایکوبی، آوازخوانی، تهیه‌ی غذاهای سنتی، تزئین خانه‌هایشان، بازدید از معابد و اجرای نقش لرد کریشنا می‌پردازند.

یکی از جاذبه‌های دیدنی این جشنواره، شکستن ظرف سفالی داهی هیندی است که حاوی کشک بوده و در ارتفاع بالایی آویزان است. مردم با قرارگیری روی همدیگر، برج‌های انسانی می‌سازند و نفر بالایی سعی می‌کند با شکست ظرف سفالی، کشک آن را روی زمین بریزد. گروه برنده، جوایز و هدایای بسیاری دریافت می‌کند. این جشنواره، نمادی از کارهای بازیگوشانه‌ی دوران کودکی لرد کریشنا است که عادت داشت با دوستانش، لبنیات همسایه‌ها را دزدیده و بخورد.

• محل برگزاری: سرتاسر هند اما این جشنواره در ماتورا و ورینداوان از محبوبیت بیشتری برخوردار است
• زمان برگزاری: ماه آگوست یا سپتامبر

جشنواره‌ی دو روزه‌ی همیس در صومعه‌ی بودایی واقع در لاداک برگزار می‌شود. این فستیوال، روز تولد بنیان‌گذار آئین «بودایی تبتی» یعنی «پادماسامباوا» را گرامی می‌دارد. زنان و مردان محلی با لباس‌های سنتی و عمامه‌های مخصوص خود را آراسته کرده و در صومعه‌ی شهر جمع می‌شوند. زنان با مقدار زیادی جواهرات دست‌ساز خود را می‌پوشانند. لاماها یا همان کیشی‌های بودایی با ماسکی بر صورتشان به رقص و پایکوبی می‌پردازند که از محبوبیت بالایی در میان گردشگران برخوردار است.

• محل برگزاری: صومعه همیس، همیس، لاداک، هند
• زمان برگزاری: ماه جولای

مطالعه قسمت سوم