حمل و نقل عمومی در ایروان، ارمنستان

ایروان به‌لحاظ گشت‌وگذار، شهری رویایی برای گردشگران محسوب می‌شود و از محبوب‌ترین و مهم‌ترین مقاصد در سفر به ارمنستان است. تقریبا بیشتر مراکز تفریحی و گردشگری ایروان در مرکز شهر واقع شده و فاصله‌ی مکان‌های دیدنی آن با پای پیاده، زیر ۲۰ دقیقه است. در ایروان گاهی مشاهده می‌شود که عابران پیاده و نیز رانندگان، بیشتر قوانین راهنمایی رانندگی را نادیده می‌گیرند؛ بنابراین، هنگام عبور از خیابان‌ها حتما جوانب احتیاط را رعایت کنید. در صورت نیافتن مکان مورد نظر خود، می‌توانید از مردم و اهالی شهر کمک بگیرید.

فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس اولین چیزی است که پس از رسیدن به ایروان خواهید دید. این فرودگاه در فاصله‌ی ۳۰ دقیقه‌ای از مرکز شهر ایروان واقع شده است. می‌توانید با تاکسی یا اتوبوس از این فرودگاه به شهر برسید. کرایه‌ی تاکسی از فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس به مرکز شهر ایروان ۳۰۰۰ درام یا چیزی در حدود ۲۴۰۰۰ تومان است. این میزان برای اتوبوس در حدود ۲۰۰ درام است.

رایج‌ترین و پرطرفدارترین وسایل نقلیه‌‌ی عمومی در ایروان، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها هستند. مینی‌بوس‌های ایروان به Gazel معروف هستند که در روسیه ساخته شده‌اند. این خودروها مدت‌ها است که مورد استفاده بوده و اکنون در شرایط خوبی نیستند. تمامی اتوبوس‌های این شهر نو و قابل خدمات‌رسانی بوده که در چین و اوکراین ساخته شده‌اند. همچنین در برخی از این اتوبوس‌ها، اتصال وای‌فای نیز به رایگان در اختیار مسافران قرار داده می‌شود. کرایه‌ی مینی‌بوس‌های ایروان ۱۰۰ درام است. مسافران بایستی کرایه‌ی خود را به‌صورت نقدی به راننده دهند، چراکه اتوبوس‌های ارمنستان فاقد دستگاه الکترونیکی خوددریافت هستند.

اتوبوس‌های زیادی در سطح شهر ایروان تردد می‌کنند که اگر نام مسیر و نیز شماره‌ی اتوبوس مربوطه را بدانید، می‌توانید به‌راحتی و با استفاده از آن‌ها، به مقصد خود بروید. اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های ایروان تنها در ایستگاه‌های مشخص شده‌ی خود توقف می‌کنند. در بیشتر ایستگاه‌های اتوبوس ایروان، نقشه‌ی شهر وجود دارد و همچنین در برخی از اتوبوس‌ها نیز برنامه‌ی زمانی حرکت این وسایل نقلیه ثبت شده است. اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های ایروان از صبح زود تا ۱۱ و ۱۲ شب کار می‌کنند.

از جمله جایگزین‌های اتوبوس و مینی‌بوس در ایروان، می‌توان به تاکسی اشاره کرد. کرایه‌ی تاکسی در ایروان بسیار ارزان است و چیزی در حدود ۱۰۰ درام برای هر کیلومتر است. اما به‌طور کلی، کمترین میزان کرایه تاکسی در این شهر، حدودا ۶۰۰ درام است. تقریبا تمامی تاکسی‌های ایروان مجهز به دستگاه تاکسی‌متر هستند. تنها مشکلی که اینجا وجود دارد، این است که بیشتر راننده تاکسی‌های ایروان نمی‌توانند انگلیسی صحبت کنند. اپلیکیشن تلفن همراه Uber در ایروان کار نمی‌کند اما به‌جای آن یک برنامه‌ی بومی به نام Mobi Taxi وجود دارد که می‌توانید آن را روی گوشی هوشمند خود نصب کرده و اقدام به گرفتن تاکسی کنید. تاکسی تنها وسیله‌ی نقلیه‌ی عمومی در ایروان است که به‌طور ۲۴ ساعته کار می‌کند.

به‌طور کلی، رفت‌وآمد با وسایل نقلیه‌ی عمومی در ایروان برای تمامی اقشار جامعه بسیار ارزان‌قیمت و مقرون به‌صرفه است. اهمیتی ندارد که گردشگر باشید یا جزو مردم محلی ایروان؛ همواره راه خوب و ارزانی برای گشت‌وگذار در این شهر وجود دارد. در کشورهای توسعه یافته، کرایه‌ی تاکسی نسبت به دیگر وسایل نقلیه‌ی عمومی بسیار گران‌تر است. اما این موضوع در ارمنستان صدق نمی‌کند.

اگر شما هم از جمله عاشقان دنیای فناوری هستید، می‌توانید اپلیکیشن تلفن همراه شرکت‌های تاکسیرانی ایروان را روی گوشی خود نصب کرده و از خدمات آن‌ها بهره‌مند شوید.

این شرکت تاکسیرانی، اولین شرکتی بود که ارائه‌ی چنین خدماتی را در ایروان و بدون داشتن حتی یک دستگاه خودروی تاکسی، آغاز کرد. رویه‌ی کار GG Taxi مانند اپلیکیشن معروف و بین‌المللی Uber است. رانندگان تاکسی این شرکت با استفاده از تلفن همراه خود به مسافران سرویس‌دهی می‌کنند.

با استفاده از اپلیکیشن تلفن همراه یاد شده می‌توانید مقصد خود را روی نقشه مشخص کنید و نوع خودروی مورد نظر را نیز انتخاب کنید و در نهایت منتظر راننده شوید تا به مسیر شما برسد. تاکسی‌های این شرکت سه نوع هستند که شامل تاکسی ارزان، تاکسی بزرگ و تاکسی تجاری می‌شوند. تمامی رانندگان این شرکت در انجام وظیفه‌ی خود بسیار جدی و متعهد بوده و در رفتار خود نیز مودب و خوش‌برخورد هستند. خودروهای این شرکت دارای یک لوگو یا آرم در قسمت پشتی آن هستند و حتی برخی از این خودروها علامت تاکسی نیز روی بدنه‌ی خود ندارند. بنابراین ممکن است کمی زمان ببرد تا تاکسی‌های این شرکت را در خیابان‌های ایروان شناسایی کنید. یکی دیگر از نکات مثبت شرکت تاکسیرانی GG Taxi این است که رانندگان آن در کشور همسایه‌ی ارمنستان یعنی گرجستان نیز مشغول فعالیت هستند. به همین دلیل اگر قصد گشتی کوتاه در گرجستان را نیز داشتید، می‌توانید با تاکسی‌های این شرکت به‌سادگی به این کشور بروید. نرخ کرایه‌ی تاکسی‌های GG Taxi برای داخل و خارج از شهر ایروان در حدود ۱۰۰ درام برای هر یک کیلومتر و کمترین نرخ کرایه‌ی این تاکسی‌ها ۶۰۰ درام برای ۵ کیلومتر است.

Mobi Taxi یکی دیگر از شرکت‌های تاکسیرانی ایروان است. تاکسی‌های این شرکت نیز در فاصله‌ی بسیار اندکی از شما قرار دارند. رانندگان شرکت تاکسیرانی Mobi Taxi، با کمک سیستم مسیریابی تلفن همراه خود یا همان GPS، سریعا موقعیت مکانی شما را پیدا کرده و عازم محل شما می‌شوند. به‌گفته‌ی مدیران Mobi Taxi، این شرکت بیشترین تاکسی‌های ایروان را در اختیار دارد، بنابراین در تهیه‌ی خودرو هیچ مشکلی برای مسافران وجود نخواهد داشت. هنگامی که منتظر تاکسی خود هستید، می‌توانید مسیر رسیدن آن به خود را از طریق اپلیکیشن تلفن همراه این شرکت، تحت نظر داشته باشید.

یکی از نکات قابل‌توجه تاکسی‌های Mobi Taxi این است که تمامی تاکسی‌های این شرکت مجهز به اینترنت وای‌فای هستند. بنابراین می‌توانید در طول مسیر خود از اینترنت رایگان لذت ببرید. همچنین تاکسی‌های این شرکت، علامت «تاکسی» را روی خودروهای خود دارند که موجب می‌شود به‌سادگی آن‌ها را خیابان شناسایی کنید. برای استفاده از خدمات تاکسی‌های Mobi Taxi، می‌توانید اپلیکیشن تلفن همراه آن را از اینترنت دانلود کرده و از وب‌سایت آن استفاده کنید. این بدان معنا است که برای تهیه‌ی تاکسی، نیازی نیست با اپراتور شرکت صحبت کنید و تماس شما مستقیما به راننده‌ی تاکسی وصل می‌شود. نرخ کرایه‌ی تاکسی‌های Mobi Taxi برای داخل و خارج از شهر ایروان در حدود ۱۰۰ درام برای هر یک کیلومتر و کمترین نرخ کرایه‌ی این تاکسی‌ها ۶۰۰ درام برای ۵ کیلومتر است.

TaxoLine یکی دیگر از شرکت‌های تاکسیرانی ایروان است که هم به‌صورت آنلاین و هم آفلاین در دسترس است. نوع ارائه‌ی خدمات TaxoLine نیز عمدتا مانند شرکت‌های معرفی شده‌ی پیشین است. البته یک تفاوت کوچک وجود دارد؛ شرکت تاکسیرانی TaxoLine یک مرکز تلفنی بزرگ دارد. اگر بخواهید تاکسی خود را با تلفن سفارش دهید، می‌توانید پس از انتخاب زبان مورد نظر، به متخصص این مرکز متصل شوید. بعد از انجام این کار، این شرکت با شما تماس گرفته و اطلاعات تاکسی‌تان اعم از شماره پلاک، رنگ خودرو، نوع خودرو و نیز زمان تقریبی رسیدن به مقصد را به شما اعلام می‌کند.

همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم، شرکت تاکسیرانی TaxoLine، دارای خدمات آنلاین نیز است. اپلیکیشن تلفن همراه این شرکت در Play Store و App Store برای هر دو پلتفرم اندروید و iOS در دسترس است. به‌محض ثبت شماره‌ی تلفن همراه خود در این اپلیکیشن، می‌توانید تاکسی خود را سفارش دهید. استفاده از آن بسیار ساده است؛ تنها چند کلیک کافی است تا کار تمام شود. این اپلیکیشن همچنین از سیستم مسیریابی یا GPS تلفن همراه شما نیز استفاده می‌کند تا هرچه سریع‌تر موقعیت مکانی شما را پیدا کند. شرکت تاکسیرانی TaxoLine، خدمات گسترده‌ای از جمله تاکسی‌های ۶ تا ۸ صندلی‌دار، رفت‌و÷آمد به فرودگاه، خدمات VIP و تاکسی‌های ون در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد. نرخ کرایه‌ی هر یک از تاکسی‌های ذکر شده بسته به نوع خدمات آن متفاوت است. برای اطلاع از قیمت و نرخ آن می‌توانید به وب‌سایت این شرکت سری بزنید.

Yandex Taxi یک شرکت تاکسیرانی روسی است که اخیرا وارد بازار حمل‌ونقل ایروان نیز شده است. Yandex Taxi نیز خدمات مشابهی مانند شرکت‌های GG Taxi و Mobi Taxi در اختیار مشتریان و مسافران خود قرار می‌دهد. این شرکت، ارزان‌ترین نرخ کرایه‌ی تاکسی در ارمنستان را دارد. طبق تعرفه‌های تاکسی‌های این شرکت، مسافران بایستی به‌ازای هر کیلومتر ۱۰۰ درام و به‌ازای هر دو کیلومتر ۲۰۰ درام پرداخت کنند. اما از آنجایی که این شرکت به‌تازگی وارد خدمات حمل و نقلی ایروان شده است، تعداد تاکسی‌های آن کم بوده و ازاین‌رو، میزان انتظار مسافران نیز بیشتر خواهد بود.

نرخ کرایه‌ی تاکسی‌های این شرکت برای مسیرهای خارج از شهر، ۱۵۰ درام برای هر کیلومتر است. یکی از نکات مثبت شرکت تاکسیرانی Yandex Taxi، این است که برای پرداخت کرایه می‌توانید کارت اعتباری خود را نزدیک تلفن همراهتان کنید تا اپلیکیشن این شرکت به‌صورت خودکار، هزینه‌ی آن را کسر کند. البته لازمه‌ی این کار، پشتیبانی تلفن همراه شما از فناوری NFC است. اپلیکیشن تلفن همراه این شرکت نیز مانند شرکت‌های پیشین، در Play Store و App Store موجود و قابل دانلود کردن است.

اگر تلفن همراه شما هوشمند نیست یا به اینترنت دسترسی ندارید، می‌توانید شماره تلفن مراکز تاکسیرانی ایروان را یادداشت کرده و در صورت نیاز با آن‌ها تماس بگیرید. البته می‌توانید درکنار خیابان نیز برای خود تاکسی بگیرید. تاکسی‌های زیادی در اطراف شهر وجود دارد که می‌توانید سوارشان شوید. اما اگر سوار این‌گونه تاکسی‌ها شوید، ممکن است با وجود بی‌بهره ماندن از خدمات خوب، سرتان کلاه رفته و کرایه‌ی بیشتری از شما بگیرند. این امکان وجود دارد که هنگام پیاده شدن، هزینه‌ای بسیار بیشتر از میزان نیاز پرداخت کنید.

به یاد داشته باشید که راننده تاکسی همواره دستگاه تاکسی‌متر را پیش از حرکت کردن، روشن کند. از سوار شدن به تاکسی‌هایی که دارای دستگاه تاکسی‌متر نیستند، خودداری کنید.

یکی دیگر از راه‌های رفت‌و‌آمد در ایروان مترو است. پروژه‌ی شبکه‌ی متروی ایروان در دهه‌ی ۷۰ میلادی آغاز شد اما ساخت آن هنوز هم به پایان نرسیده است. متروی این شهر تنها یک خط و ۱۰ ایستگاه دارد. مترو یکی از سریع‌ترین راه‌های حمل‌ونقل در ایروان است اما طرفداران زیادی بین مردم ندارد، چراکه ایستگاه‌های آن بسیار کم‌ هستند. متروی ایروان از ۶ صبح تا ۱۱ شب آماده‌ی خدمات‌رسانی به مردم است و دارای امکاناتی مانند اینترنت رایگان است.

یکی از ارزان‌ترین روش‌ها برای رفت‌وآمد در ایروان، اتوبوس‌های برقی هستند. کرایه‌ی این وسایل نقلیه، تنها ۵۰ درام است. در ایروان تنها ۵ مسیر برای اتوبوس‌های برقی وجود دارد. این‌گونه وسایل نقلیه برای کسانی مناسب است که عجله نداشته و زمان زیادی دارند، چراکه اتوبوس‌های برقی بسیار آرام حرکت می‌کنند.

در ایروان امکان اجاره‌ی خودرو وجود دارد. اجاره‌ی خودروهای روسی مانند لادا ۲۵۰۰۰ درام یا ۲۰۰ هزار تومان به‌ازای هر روز است. این میزان برای خودروهای اروپایی در حدود ۴۰٫۰۰۰ درام یا ۳۲۰٫۰۰۰ تومان است. اگر خودرویی را به‌مدت چند روز اجاره کنید، هزینه‌ی کمتری در بر خواهد داشت. همچنین می‌توانید از طریق وب‌سایت rentyerecan.com اقدام به اجاره‌ی خودرو کنید. اجاره‌ی دوچرخه در ایروان، ۱۰٫۰۰۰ درام برای هر یک روز است.

رفت‌و‌آمد در داخل شهر، با استفاده از اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها بسیار ساده است. در ایروان سه پایانه‌ی مسافربری وجود دارد که می‌توانید از طریق آن‌ها، به دیگر شهرهای ارمنستان بروید.

پایانه‌ی مسافربری مرکزی Kilikia در مرکز شهر واقع شده است. می‌توانید با استفاده از اتوبوس‌های شماره‌ی ۵، ۳۱ و ۲۵۹ به این پایانه برسید. پایانه‌ی مسافربری David of Sassoun نیز در مرکز شهر قرار دارد که می‌توانید با اتوبوس شماره‌ی ۲۲ و مینی‌بوس‌های شماره‌ی ۲۶ و ۲۳ به این پایانه برسید. پایانه‌ی مسافربری شمالی یا Northern نیز در منطقه‌ی Kanaker در حومه‌ی ایروان واقع شده است که می‌توانید با اتوبوس شماره‌ی ۳۲ به آنجا برسید.

از پایانه‌ی مسافربری Kilikia و با اتوبوس شماره‌ی ۲۰۳ آن می‌توانید به کلیسای جامع اچمیادزین بروید. این کلیسا یکی از جاذبه‌های گردشگری بسیار پرطرفدار ایروان است. کرایه‌ی مینی‌بوس برای کلیسای جامع اچمیادزین ۲۵۰ درام است. مینی‌بوس‌های ایروان در عرض ۱۰ دقیقه شما را به هر نقطه از این شهر که بخواهید می‌برند اما برای رفتن به کلیسای اچمیادزین، ۲۰ دقیقه زمان نیاز است. مینی‌بوس‌های این شهر از صبح زود تا ۱۰ شب آماده‌ی فعالیت هستند. کرایه‌ی تاکسی تا کلیسای اچمیادزین، حدودا ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ درام خواهد بود.

از پایانه‌ی مسافربری شمالی (Northern) می‌توانید به «دریاچه‌ی سوان» بروید. سوان بزرگ‌ترین دریاچه‌ی ارمنستان است که در ۶۰ کیلومتری ایروان واقع شده است. سواحل و تفریحگاه‌های بسیاری در سوان وجود دارد. برای رفتن به این مکان می‌توانید سوار مینی‌بوس شماره‌ی ۳۱۷ پایانه‌ی مسافربری شمالی بشوید. حدودا یک ساعت مسافت این راه بوده و کرایه‌ی آن نیز ۶۰۰ درام است. اگر بخواهید با تاکسی به سوان بروید، بایستی هزینه‌ای بالغ بر ۱۰٫۰۰۰ درام متقبل شوید. مینی‌بوس‌های این پایانه از صبح زود تا هفت شب کار می‌کنند اما آخرین مینی‌بوس سوان ساعت ۵ عصر به‌سمت ایروان حرکت می‌کند.

همچنین می‌توانید به معبد بازسازی شده‌ی گرانی (Garni) که در ۳۰ کیلومتری ایروان واقع شده نیز سری بزنید. برای این کار، بایستی سوار مینی‌بوس شماره‌ی ۲۸۴ شوید. پس از رسیدن مینی بوس به گرانی، برای رسیدن به معبد این دهکده، بایستی ۱۰ دقیقه پیاده‌روی کنید. اهالی این دهکده مردمی خون‌گرم و مهمان‌نواز هستند که گردشگران را برای رفتن به معبد راهنمایی می‌کنند. مینی‌بوس‌ها پس از پر شدن، از هر ۳۰ دقیقه حرکت کرده و گرانی را به مقصد ایروان ترک می‌کنند. اولین مینی‌بوس ساعت ۱۱ صبح از ایروان به‌سمت گرانی می‌رود و آخرین مینی‌بوس نیز ساعت ۷:۳۰ شب به ایروان باز می‌شود. کرایه‌ی مینی‌بوس از ایروان تا گرانی ۳۰۰ درام است، در صورتی که این میزان برای تاکسی، ۱۰٫۰۰۰ درام یا حتی بیشتر است.

از گرانی می‌توانید به‌سمت گغارد بروید. گغارد، مجموعه‌ای باستانی و دارای یک صومعه است. تنها راه رسیدن به این مکان، تاکسی است که هزینه‌ای بالغ بر ۲۰۰۰ درام دارد. از دیگر مکان‌هایی که در ارمنستان می‌توانید ببینید، «صومعه‌ی تاتو» است که در فاصله‌ی ۲۵۰ کیلومتری ایروان واقع شده است. هیچ وسیله‌ی نقلیه‌ی عمومی از ایروان به تاتِو وجود ندارد اما می‌توانید ابتدا به شهر گوریس رفته و از آنجا به تاتِو بروید. فاصله‌ی گوریس از تاتو تنها ۲۰ کیلومتر است. برای رفتن به گوریس، بایستی در ایروان سوار مینی‌بوس‌های پایانه‌ی مسافربری Kilikia شوید. کرایه‌ی این مسیر ۲۵۰۰ درام است اما به یاد داشته باشید که این روش، بهترین و آسان‌ترین راه برای رسیدن به گوریس نیست؛ چراکه هنگام حرکت از ایروان بایستی ۵ ساعت در راه باشید و هنگام بازگشت از گوریس نیز ۵ ساعت دیگر در جاده باشید.

روش ایدئال برای رفتن به تاتو، تاکسی است. کرایه‌ی رفت‌وبرگشت تاکسی به تاتو حدودا ۳۰٫۰۰۰ درام است. با استفاده از تاکسی می‌توانید به روستای « هالیدروز» بروید و از آنجا با کمک تله‌کابین «بال‌های تاتو» در عرض تنها ۱۰ دقیقه به تاتو برسید. تله‌کابین «بال‌های تاتو» طولانی‌ترین تله‌کابین کابلی بدون توقف جهان است که طول آن ۵٫۷ کیلومتر است. این تله‌کابین از ۱۰ صبح تا ۸ شب کار می‌کند و هزینه‌ی آن ۳۰۰۰ درام است.

همچنین یک ایستگاه قطار در ایروان وجود دارد که می‌توانید از طریق آن به شهر «گیومری» و نقاط دیگر کشور بروید.

به‌عنوان آخرین نکته، این موضوع را مد نظر داشته باشید که تاکسی گرفتن درکنار جاده‌های ایروان کار دشواری خواهد بود، زیرا ارمنی‌ها دوست ندارند غریبه‌ها را سوار خودروی خود کنند.