روزشمار: ۳۰ شهریور؛ زادروز «فریدون مشیری»؛ شاعر مشهور معاصر
فريدون مشيری در سی‌ام شهريور ۱۳۰۵ در تهران به دنيا آمد. جد پدری پدر فریدون از سرداران و اسپهبدان نادر شاه افشار بوده است. پدربزرگ مادری او نیز میرزا جوادخان مؤتمن‌الممالک از شاعران روزگار ناصری بوده است. پدر فریدون، «ابراهیم مشیری افشار» بود و او نيز از علاقه‌مندان به شعر بود و در خانواده او هميشه زمزمه اشعار حافظ و سعدی و فردوسی به گوش می‌رسيد. مادرش اعظم‌السطنه ملقب به خورشيد به شعر و ادبيات علاقه‌مند بوده و گاهی شعر می‌گفت و پدر مادرش، ميرزا جواد خان موتمنالممالک نيز شعر می‌گفته و «نجم» تخلص می‌کرده و ديوان شعری دارد که چاپ نشده است.
مشيری سال‌های اول و دوم تحصيلات ابتدایی را در تهران بود و سپس و سه سال اول دبيرستان را در دارالفنون گذراند و آن‌گاه به دبيرستان اديب رفت.
فریدون مشیری با حکایات سعدی غزلیات حافظ و حماسه فردوسی بزرگ شد. در سال ۱۳۱۱ به دبستان رفت. پدرش او را در دبستان ادب که پشت مسجد سپه‌سالار قرار داشت ثبت‌نام کرد که با سیاوش کسرایی شاعر نام‌آشنا هم‌کلاس بود. دو سال بعد به‌علت ماموريت اداری پدرش به مشهد رفت و بعد از چند سال دوباره به تهران بازگشت. در مدت هفت سالی که در مشهد بودند فریدون دوران ابتدایی را با موفقیت پشت سر گذاشت سپس وارد دبیرستان شاه‌رضا شد. سال اول دبیرستان را در مشهد سپری کرد. در سال ۱۳۲۰ به خاطر حمله متفقین و آشفتگی اوضاع به تهران بازگشتند و فریدون را که هنوز سال اول را به پایان نرسانده بود در دبیرستان ادیب ثبت‌نام کردند و در سال دوم به مدرسه دارالفنون رفت.
او از دوران نوجوانی به شعر علاقه‌مند شد و از همان سال‌ها شعر سرودن را آغاز کرد به‌طوری که دراولين سال‌های دوران دانشجویی دفتری از غزل و مثنوی داشت و از ۱۳۳۰ به بعد آثارش را انتشار داد و علاقه‌مندان بسياری پيدا کرد.
مشيری هم‌زمان با تحصيل در سال آخر دبيرستان در اداره پست و تلگراف مشغول به کار شد، و در همان سال مادرش در سن ۳۹ سالگی درگذشت که اثر عميقی در او بر جا گذاشت.
روزها به کار مشغول بود و شب‌ها به تحصيل ادامه داد. از همان زمان به مطبوعات روی آورد و در روزنامه‌ها و مجلات کارهایی از قبيل خبرنگاری و نويسندگی را به عهده گرفت. بعدها در رشته ادبيات فارسی دانشگاه تهران به تحصيل ادامه داد. اما کار اداری از يک سو و کارهای مطبوعاتی از سوی ديگر، در ادامه تحصيلش مشکلاتی ايجاد کرد، اما او کار در مطبوعات را رها نکرد.
از سال ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۱ مسئول صفحه شعر و ادب مجله روشن‌فکر بود. اين صفحات که بعدها به نام هفت تار چنگ ناميده شد، به تمام زمينه‌های ادبی و فرهنگی از جمله نقد کتاب، فيلم، تئاتر، نقاشی و شعر می‌پرداخت. بسياری از شاعران مشهور معاصر، اولين بار با چاپ شعرهايشان در اين صفحه معرفی شدند.
مشيری در سال‌های پس از آن نيز تنظيم صفحه شعر و ادبی مجله سپيد و سياه و زن روز را بر عهده داشت.
فريدون مشيری در سال ۱۳۳۳ ازدواج کرد. همسر او اقبال اخوان دانشجوی رشته نقاشی دانشکده هنرهای زيبای دانشگاه تهران بود. او هم پس از ازدواج، تحصيل را ادامه نداد و به کار مشغول شد. فرزندان فريدون مشيری، بهار (متولد ۱۳۳۴) و بابک (متولد ۱۳۳۸) هر دو در رشته معماری در دانشکده هنرهای زيبای دانشگاه تهران و دانشکده معماری دانشگاه ملی ايران تحصيل کردند.
مشيری توجه خاصی به موسيقی ايرانی داشت و در پی همين دلبستگی طی سال‌های ۵۰ تا ۵۷ عضويت شورای موسيقی و شعر راديو را پذيرفت و در کنار «هوشنگ ابتهاج»، «سيمين بهبهانی» و «عماد خراسانی» سهمی بسزا در پيوند دادن شعر با موسيقی و غنی ساختن برنامه گل‌های تازه راديو ايران در آن سال‌ها داشت.
فريدون مشيری در سال ۱۳۷۷ به آلمان و آمريکا سفر کرد و مراسم شعرخوانی او در شهرهای کلن، ليمبورگ و فرانکفورت و همچنين در ۲۴ ايالت آمريکا از جمله در دانشگاه‌های برکلی و نيوجرسی به‌طور بی‌سابقه‌ای مورد توجه دوستداران ادبيات ايران قرار گرفت. در سال ۱۳۷۸ طی سفری به سوئد در مراسم شعرخوانی در چندين شهر از جمله استکهلم و مالمو و گوتبرگ شرکت کرد.
سرانجام فريدون مشيری پس از نيم قرن حضور در فضای شعر زمانه‌اش، در آبان ماه سال ۱۳۷۹ در سن ۷۴ سالگی بر اثر بيماری، چشم از جهان فرو بست. مزار ایشان در بهشت زهرا، قطعه ۸۸ از قطعه هنرمندان ردیف ۱۶۴، شماره ۹ است .
فريدون مشيری در دوران شاعری خود، در هيچ دورانی متوقف نشد. شعرش بازتابی است از همه مظاهر زندگی و حوادثی که پيرامون او در جهان گذشته و همواره، ستايش‌گر خوبی و پاکی و زيبایی و بيانگر همه احساسات و عواطف انسانی بوده و بيش از همه خدمت‌گزار انسانيت است.
نمونه‌ای از شعرهای لطيف مشيری که در ياد اغلب شعردوستان هست شعری است به نام کوچه که شايد بتوان او را گویای شخصيت کامل شعری مشيری دانست:
بی تو مهتاب شبی باز ازآن کوچه گذشتم
همه تن چشم شدم خيره بدنبال تو گشتم
شوق ديدار تو لبريز شد از جام وجودم
شدم آن عاشق ديوانه که بودم
در نهان‌خانه جانم گل ياد تو درخشيد
باغ صد خاطره خنديد
عطر صد خاطره پيچيد
زنده یاد مشیری درآمد آخرین شب شعرش را در آمریکا به سازمان کمک به معلولین کهریزک اختصاص داد و با وجود کسالت در این جلسه که در شب یازدهم ژانویه ۱۹۹۸ میلادی در لس‌آنجلس برگزار شد حضور یافت. فریدون مشیری در شب‌های دیگر چنین کاری نکرد و تنها برای کمک به بیماران و دردمندان حاضر شد که خط و شعر خود را بفروشد. جالب است بدانید که آن شب یکی از اشعار فریدون را خانمی به مبلغ ۱۰۰۰ دلار خریده بود و اشعار دیگر هم به تفاوت از ۲۵۰ تا ۵۰۰ دلار خریداری شد. فریدون مشیری همچنین در سال ۱۳۷۸ طی سفری به سوئد در مراسم شعرخوانی در چندین شهر از جمله استکهلم و مالمو و گوتبرگ شرکت کرد.
در همین روز:
- دو وزارت خانه جديد به نام «وزارت بهداری» و «وزارت كشاورزی» تشكيل شد. (۱۳۲۰ شمسی)
- ارتشبد «فریدون جم» به‌سمت سفیر ایران در اسپانیا تعیین شد. (۱۳۵۰ شمسی)
- تهاجم چرخ بال‌های آمريكایی به كشتی خدماتی «ايران اجر» در خليج فارس (۱۳۶۶ شمسی)
- پايان طوفان نوح و قرار گرفتن كشتی حضرت نوح (ع) در كوه جودی
- گلستان شدن آتش نمرود بر حضرت ابراهيم خليل (ع)
- عيد سعيدغديرخم و انتخاب اميرالمؤمنين امام علی (ع) به جانشينی پيامبر اسلام (۱۰ قمری)
- وفات حكيم و سياست‌مدار بزرگ «خواجه نصيرالدين طوسی» (۶۷۲ قمری)
- زادروز اسكندر مقدونی (۳۵۶ پیش از میلاد)
- فرمان تأسیس و ایجاد شهر بخارست پایتخت امروزی رومانی توسط امپراتور ولاد. (۱۴۵۹ میلادی)
- آغاز سفر تاريخی «فرناندو ماژلان» دريانورد و مكتشف بزرگ پرتغالی (۱۵۱۹ میلادی)
- سازش ايران و عثمانی بر سر بغداد (۱۶۳۸ میلادی)