روزشمار: ۱۴ شهریور؛ ثبت اولین دوربين عکاسی با حلقه فیلم توسط موسسه جرج ایستمن (کداک)
جرج ایستمن کارآفرین و بنیانگذار آمریکایی کمپانی کداک، در ۱۲ جولای ۱۸۵۴ در واترویل نیویورک به دنیا آمد. وی در همین شهر در حال تجربهاندوزی در زمینه عکاسی بود که حلقه فیلمی اختراع کرد که خشک، شفاف و انعطافپذیر بود. ایستمن، بلافاصله اختراع خود را به ثبت رساند. او پس از این، نهتنها به تولید و پخش فیلم حلقهای مشغول شد، بلکه با تاسیس شرکت کداک دوربینهایی را روانه بازار کرد که چندی بعد عکس گرفتن را به سرگرمی همگانی میلیونها نفر در سراسر جهان تبدیل کرد. او کسی است که عکاسی را برای همه مردم ممکن کرد.
کمپانی کداک را عکاسان سالهای نه چندان دور بهخوبی میشناسند. ایستمن کداک (Eastman Kodak) یک شرکت چند ملیتی سازنده تجهیزات، مواد خام و خدمات عکاسی است. شعار شرکت کداک برای تبلیغ این محصولات شگفتانگیز این بود:
شما دکمه را فشار دهید، ما بقیه کارها را انجام میدهیم!
این شرکت مخترع اولین دوربینهای عکاسی دستی بود که موجب عمومیت یافتن هنر عکاسی شد و از قدیمیترین و معروفترین تولیدکنندگان تجهیزات و مواد عکاسی در جهان به شمار میرفت و تصاویر نخستین فرود انسان بر کره ماه توسط یکی از دوربینهای این شرکت تصویربرداری شد.
تاریخچه شرکت کداک
نقطه پیوند عکاسی و ایستمن از یک سفر خانوادگی در تعطیلات سال ۱۹۲۹ میلادی شروع شد. ایستمن که برای عکاسی از اعضای خانواده خود دوربینی تهیه کرده بود، از وزن زیاد و گرانی تجهیزات راضی نبود.
سه سال زمان لازم بود تا ایستمن دنیای عکاسی را متحول کند. در حقیقت، از همان روز بهمدت سه سال، شبها و در ساعات بیکاری خود مدام در آشپزخانه مشغول آزمایش موادی بود تا بتواند امولسیون ژلاتین را در جایگاه نگاتیو فیلم دوربین قرار دهد. سرانجام پس از یک سری آزمایشهای مستمر و طولانیمدت او در سال ۱۸۷۹ توانست ماشینی با قابلیت کارایی با نگاتیو خشک جهت تهیه عکس اختراع کرده و به ثبت رساند.
وی در سال ۱۸۸۰، تولید تجاری نگاتیو خشک را در انبار اجاره ساختمانی در روچستر نیویورک آغاز کرد. ایستمن یک سال بعد با کمکهای مالی یک دوست خانوادگی کارخانهدار به نام «هنری آ.استرانگ» کمپانی «Eastman Dry Plate» را برپا کرد. وی مدتی بعد به سبب فعالیتهای شدید شرکت مجبور به استعفا از بانک شد.
در سال ۱۸۸۳ ایستمن موفق شد کسبوکار خود را به یک ساختمان چهار طبقه در خیابان استیت، روچستر نیویورک، مکانی که بعدها به دفتر مرکزی کداک تبدیل شد، منتقل کرد. در سال ۱۸۸۴ فعالیتهای کمپانی ایستمن که حال به یک کمپانی تولید فیلم تبدیل شده بود گسترش یافت و او توانست فیلمهای حلقهای را جایگزین نگاتیوهای شیشهای کند که با استقبال بسیار بینظیری مواجه شد.
ایستمن در سال ۱۸۸۵، EASTMAN American Film را که نخستین فیلم عکاسی شفاف (آنچه که ما امروز میشناسیم) را روانه بازار کرد. این شرکت همچنین موفق شد دفتر دیگری در لندنانگلستان تاسیس کند.
در سال ۱۸۸۸ جرج ایستمن، حق انصاری رول فیلم عکاسی را به نام کداک به ثبت رساند. این پیشرفت باعث شد وی در چهارم سپتامبر سال ۱۸۸۸ علامت تجاری کداک را به ثبت رسانده و یک سال بعد شرکت ایستمن را پایهگذاری کند. هنگامی که ایستمن نام کداک را برای کمپانی و محصولات خود برگزید، از او سؤالات بسیاری در مورد علت انتخاب این نام پرسیده شد و او در پاسخ گفت که از دوران کودکی علاقه خاصی به حرف «K» داشته و همیشه آن را حرف موردعلاقه و قدرتبخش میدانسته است. از نظر او انتخاب کلمهای که با این حرف شروع و با آن خاتمه مییابد، قطعا خوششانسی و موفقیت فراوانی برای او دربر خواهد داشت که همین طور هم شد.
در سال ۱۸۸۹ این شرکت نخستین رول فیلم یا همان حلقه فیلم شفاف را به بازار فروش عرضه کرد. این ابداع زمینهای برای توسعه دوربینهای motion picture یا تصویربرداری توسط توماس ادیسون در سال ۱۹۸۱ شد. نام شرکت در این سال به ایستمن تغییر پیدا کرد.
شرکت در سال ۱۸۹۱ نخستین دوربین daylight-loading را که امکان تعویض فیلم دوربین در نور عادی را فراهم میآورد، معرفی کرد. ایستمن همچنین کارخانه اصلی تولید کاغذ و نگاتیو عکاسی خود را به یک ساختمان جدید منتقل کرد، این در حالی بود که نخستین ساختمان کارخانه خارج از آمریکا را در هاروی انگلستان تاسیس کرد.
در سال ۱۸۹۲ نام شرکت ایستمن به نام ایستمن کداک تغییر پیدا کرد. موفقیت ایستمن کداک روز بروز بیشتر میشد بهطوری که سال بعد شرکت یک ساختمان ۱۶ طبقه در خیابان استریت برای تولید دوربینهای فانوسی که در آن زمان طرفداران بسیاری داشت ساخت.
دوربین جیبی کداک در سال ۱۸۹۵ معرفی شد. مکانیزم این دوربین بهگونهای بود که فیلم در آن تعبیه شده بود و از یک پنجره کوچک برای تنظیم میزان نوردهی بهره میبرد.
در مدتزمان بسیار اندکی دوربینهای عکاسی کداک در سراسر جهان شهرت یافت و میزان تقاضای آن بهشدت سرعت گرفت. کداک به ساخت دوربینهای خود ادامه داد طوری که پیش از شروع قرن بیستم صد هزار دوربین تولید کرد . در این سالها کداک ماهانه حدود 640 کیلومتر فیلم و کاغذهای عکاسی تولید میکرد. این شرکت در سال ۱۹۸۶ همچنین شروع به تولید فیلم عکاسی برای صنعت سینما و اشعه ایکس کرد.
شرکت ایستمن در سال ۱۸۹۷ شعبه دیگری در فرانسه تاسیس کرد و سال بعد دوربین تاشوی جیبی کداک یا Folding Pocket KODAK را که اغلب آن را بهعنوان جد تمامی دوربینهای نگاتیوی مدرن میدانند، روانه بازار کرد.
در سال ۱۸۹۹ شرکت ادیسون و ایستمن کداک برای اولین بار فیلمهای ۳۵ میلیمتری را به بازار عرضه کردند که با توجه به رواج دستگاههای ادیسون، بهزودی به قطع استاندارد فیلمسازی بدل شد. در این سال ایستمن کارکنان خود را بهدلیل عملکرد مناسب و خوب تشویق کرد و به آنها جایزه مالی اعطا کرد.
کداک در سال ۱۹۰۰ دوربین یک دلاری BROWNIE را معرفی کرد که به خیلی از افراد جهان امکان عکاسی را داد. در آن زمان این دوربین ۱ دلار و هر حلقهی فیلم آن ۱۵ سنت قیمت داشت.
در سال ۱۹۰۱ کداک شعبه دیگری در نیوجرسی راهاندازی کرد و خود جورج ایستمن شخص نظارت بر این بخش را بر عهده گرفت در حالی که هنری استرانگ بهعنوان شریک اصلی تجاری وی ریاست دفتر نیویورک را بر عهده داشت.
در سال ۱۹۰۲ شرکت کداک ماشینی ساخت که نهتنها تولید حلقههای فیلم را تسهیل میکرد، بلکه حتی به کاربران آماتور اجازه میداد بدون نیاز به تاریکخانهها فیلم خود را ویرایش کنند. در همین سال ایستمن که حال به یک ثروتمند مشهور تبدیل شده بود، تصمیم گرفت تا خانهای را که همیشه در خوابهای کودکیاش میدیده بنا کند. از همین رو مشهورترین معمار آن دوران در آمریکا «فوستر وارنر» را به خدمت گرفت و ساخت خانه را آغاز کرد. خانهای را به مساحت ۳۲۰۰ متر با ۵۰ اتاق و مجهزترین سیستم گرمایش، تلفن، برق و از همه مهمتر با طراحی داخلی طراحان کاخ سفید که هزینه ساختش مبلغی معادل ۳۳۵ هزار دلار آن زمان شد، در روچستر نیویورک بنا کرد. خانه وی در سال ۱۹۹۶ به موزه بینالمللی عکاسی و فیلم تبدیل شد.
کداک در سال ۱۹۰۳ فیلم KODAK Non-Curling Film را معرفی کرد. این فیلمها برای مدت زمانی نزدیک به ۳۰ سال بهعنوان استانداردی برای عکاسان آماتور باقی ماندند.
در سال ۱۹۰۷ تعداد کارمندان کداک از ۵۰۰۰ نفر در سراسر جهان میگذشت. این شرکت سال بعد نخستین فیلم مبتنی بر استات سلولز را معرفی کرد و دفتر دیگری در استرالیا باز کرد.
در سال ۱۹۱۱ شرکت کداک ساختمان اصلی کارخانه دوربینهای فانوسی را به Hawk-Eye Works تغییر نام داد و سال بعد این بخش را به مرکز طراحی عینک تبدیل کرد. در سال ۱۹۱۲ ایستمن، فیزیکدان معروف «دکتر کنت میس» را بهعنوان سرپرست آزمایشگاه تحقیقاتی خود استخدام کرد.
در سال ۱۹۱۳ شرکت پرتره ایستمن را برای عکاسان حرفهای معرفی کرد و سال بعد ساختمان مرکزی خود واقع در خیابان استیت روچستر را به یک ساختمان مدرن ۱۶ طبقه تبدیل کرد.
در سال ۱۹۱۷ شرکت کداک درگیر جنگ جهانی اول شد. این شرکت کمکهای زیادی به ارتش و نیروی هوایی کرد و تجهیزات بسیاری نظیر لنزهای ضدضربه برای ماسکهای گاز در اختیار آنان گذاشت.
در سال ۱۹۲۳ کداک با معرفی فیلم ۱۶ میلیمتری و دوربینهای فیلمبرداری و پروژکتورهای ۱۶ میلیمتری، خود را رسماً وارد عرصه سینما کرد. در سال ۱۹۲۵ جورج که ۷۱ سال داشت، ریاست کداک را به «ویلیام استابر» سپرد و خودش روی امور بشردوستانه متمرکز شد.
برقراری دانشکده موسیقی ایستمن و دانشکدههای دندانپزشکی و پزشکی در دانشگاه روچستر، کمک به ساخت پردیس دوم دانشگاه امآیتی در کنار رودخانه چارلز و اهدای آن به دانشگاه همپتون، ارائه بودجه برای کلینیکها در لندن و دیگر شهرهای اروپایی برای کمک به ساکنان کمدرآمد، از جمله فعالیتهای بشردوستانه وی بود.
در سال ۱۹۲۷ تعداد کارمندان کداک از مرز ۲۰۰۰۰ نفر گذشت. این شرکت سال بعد با ارائهی فیلمهای KODACOLOR 16 میلیمتری رنگ را به سازندگان آماتور فیلم هدیه کرد.
در سال ۱۹۲۹ این شرکت در حالی که با وجود ۲۰ هزار کارمند در جهان خود را به شرکت جهانی تبدیل کرده بود، فیلم صوتی را به صنعت فیلم ناطق اهدا کرد.
در سال ۱۹۳۲ ایستمن که ۸۵ سال داشت، بهعلت سخت شدن بافتهای ستون فقرات فلج شده بود و نمیخواست بقیه عمر را به آن صورت بگذراند و متکی به کمک دیگران باشد و به همین دلیل در ۱۴ مارس ۱۹۳۲ خودکشی کرد. او در آخرین جمله وصیتنامهاش نوشت:
من کارم را انجام دادم. پس ماندن دیگر لزومی ندارد.
در همین روز:
- توافق ایران و ابوظبی در تعیین مرزهای آبی (۱۳۵۰ شمسی)
- درگذشت «دکتر محسن هشترودی»؛ ریاضیدان، استاد ممتاز دانشگاه (۱۳۵۵ شمسی)
- تصرف مصر توسط خلفای فاطمی و بنای شهر قاهره بهعنوان مركز حكومت آنان (۳۵۸ قمری)
- عقد عهدنامه گردان میان افشاریان ایران و عثمانی (۱۷۴۶ میلادی)
- زادروز لس آنجلس (۱۷۸۱ میلادی)
- وقوع كودتای ضدسلطنتی در جريان انقلاب فرانسه (۱۷۹۷ میلادی)
- اختراع اولين موتور برق توسط «اديسون» مبتكر آمريكایی (۱۸۸۲ میلادی)
- كشف پنيسيلين توسط «الكساندر فلمينگ» دانشمند برجسته انگليسی (۱۹۲۸ میلادی)
- يک هواپيما به رکورد پرواز هر ساعت ۳۰۰ مايل (۴۸۰ کيلومتر) رسيد. (۱۹۳۳ میلادی)
- آغاز محاصره «استالينگراد» شوروی توسط آلمان در جريان جنگ جهانی دوم (۱۹۴۲ میلادی)
- نيروی هوایی عراق (در جريان جنگ عراق و ايران) دو کشتی نفتکش را در آبهای جزيره خارک هدف حمله قراداد. (۱۹۸۲ میلادی)