روزشمار: ۲۸ تیر؛ روز جهانی نلسون ماندلا
«نلسون ماندلا» نمادی زنده از عالیترین ارزشهای سازمان ملل متحد است. او در جریان سالهای طولانی در زندان، اعتقاد تزلزلناپذیر خود را به عدالت و برابری انسان حفظ کرد. وی به محض آزادی از زندان با کسانی آشتی کرد که عامل بیشترین رنجهای او بودند و رهبری مسیر، در جهت تبدیل آفریقای جنوبی به جامعهای مردم سالار و طرفدار برابری و چندنژادی را بر عهده گرفت. ماندلا همچنین، برای صلح، آرامش و منزلت انسان در سرتاسر جهان به گونهای خستگیناپذیر تلاش میکرد. مشارکت وی در برنامههای مبارزه با ایدز، سبب ایجاد زمینههای تازه علیه انگ و بدنامی شد.
نلسون ماندلا به جهان آموخت که کرامت زنان و مردان تنها بنیانی است که میتوان جوامعی عدالتمحور را بر پایه آن بنا نهاد. او به ما نشان داده است که صلح، یک ایدهآل و یا مبحثی انتزاعی نیست، بلکه یک سبک زندگی است. روشی برای تعامل با دیگران و با جهان است.
در نوامبر ۲۰۰۹ مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ۱۸ جولای، روز تولد نلسون ماندلا، رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی و برنده جایزه صلح نوبل را به پاس خدمات وی در رواج فرهنگ صلح، روز جهانی «نلسون ماندلا» اعلام کرد.
«نلسون ماندلا» متولد ۱۸ جولای ۱۹۱۸ میلادی است. وی نخستین رئیس جمهور آفریقای جنوبی است که در انتخابات دموکراتیک عمومی برگزیده شد. ماندلا پیش از ریاست جمهوری از فعالان برجسته مخالف آپارتاید در آفریقای جنوبی و رهبر کنگره ملی آفریقا بود.
نلسون ماندلا به خاطر حضور در فعالیتهای مقاومت مسلحانه بر ضد آپارتاید محاکمه و زندانی شد. مبارزه مسلحانه، برای نلسون ماندلا، آخرین راه چاره بود. او همواره پایبند به خودداری از توسل به خشونت بود. ماندلا در طول ۲۷ سال زندان، که بیشتر آن را در یک سلول در جزیره روبن سپری کرد، مشهورترین چهره مبارزه علیه آپارتاید در آفریقای جنوبی شد. نلسون ماندلا را در آفریقای جنوبی اغلب تحت عنوان «مادیبا» میشناسند. این عنوان افتخاری را بزرگان خاندان ماندلا به وی دادهاند، این عنوان مترادف با نام نلسون ماندلاست. بسیاری از مردم آفریقای جنوبی نیز به نشانه احترام، وی را «مخولو» (پدربزرگ) صدا میکردند.
ریاست کنگره ملی آفریقا
نخستین انتخابات دموکراتیک آفریقای جنوبی که در آن همه افراد میتوانستند شرکت کنند در تاریخ ۲۷ آوریل ۱۹۹۴ برگزار شد. کنگره ملی آفریقا اکثریت را در انتخابات به خود اختصاص داد و نلسون ماندلا، به عنوان رهبر کنگره ملی آفریقا، به عنوان نخستین رئیس جمهور سیاهپوست کشور برگزیده شد. نلسون ماندلا به عنوان رئیس جمهور از ماه می ۱۹۹۴ تا ژوئن ۱۹۹۹، رهبری انتقال آفریقا از فرمانروایی اقلیت و آپارتاید را به کشوری دموکراتیک بر عهده داشت و به خاطر حمایت از صلح ملی و بینالمللی تحسین بینالمللی را به دست آورد.
زمانی که آفریقای جنوبی میزبانی جام جهانی راگبی ۱۹۹۵ را بر عهده داشت، نلسون ماندلا اتباع غیر سفیدپوست آفریقای جنوبی را به حمایت از تیم اتحادیه ملی راگبی آفریقای جنوبی که پیش از آن مورد نفرت همگان بود دعوت کرد. و پس از آنکه تیم اسپرینگبوک با پیروزی بر نیوزیلند به قهرمانی رسید، ماندلا با پوشیدن لباس اسپرینگبوک جام قهرمانی را به کاپیتان سفیدپوست این تیم، «فرانکو پینار» اهدا کرد. این اقدام ماندلا گامی مهم در راستای برقراری آشتی میان سیاهان و سفیدپوستان آفریقای جنوبی محسوب شد.
ماندلا پس از پایان دوره ریاست جمهوری خود در سال ۱۹۹۹، تبدیل به یکی از طرفداران سازمانهای فعال اجتماعی و حقوق بشر شد. وی جوایز بینالمللی بسیاری از جمله نشان لیاقت و نشان سنت جان از ملکه الیزابت دوم و نشان آزادی ریاست جمهوری از «جرج دبلیو بوش» دریافت کرد.
ماندلا سرانجام در روز پنجشنبه ۵ دسامبر ۲۰۱۳ میلادی در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی در سن ۹۵ سالگی درگذشت.
جوایز و افتخارات نلسون ماندلا
- عفو بینالملل سفیر جایزه وجدان (۲۰۰۶)
- جایزه صلح نوبل (۱۹۹۳)
- عضو افتخاری حکم افتخاری کانادا
- حکم افتخاری سنت جورج
- مدال آزادی ریاستجمهوری
- جایزه صلح لنین (۱۹۹۰)
- بهارات رانتا (۱۹۹۰)
- حکم لیاقت (۱۹۹۵)
- آزادی شهر از ژوهانسوبرگ (۲۰۰۴)
در همین روز:
- درگذشت استاد «جلالالدين همایی» اديب برجسته معاصر (۱۳۵۹ شمسی)
- درگذشت خسرو شکیبایی، بازیگر سینما و تلویزیون (۱۳۸۷ شمسی)
- مسافرت حج برای ایرانیان با گذرنامه بینالمللی ممنوع شد. (۱۳۵۲ شمسی)
- ولادت «زينالدين بن علی شامی» معروف به «شهيد ثانی» صاحب شرح لمعه (۹۱۱ قمری)
- آغاز جنگهای بيست و پنج ساله انگلستان و دانمارک (۸۷۱ میلادی)
- كشف ماهيت كهكشان راه شيری توسط «ويليام هرشل» ستارهشناس انگليسی (۱۷۸۲ میلادی)
- تولد «رابرت هوک» دانشمند انگليسی و پايهگذار علم هواشناسی (۱۶۳۵ میلادی)
- تصويب قانون استقلال هند در پارلمان انگلستان (۱۹۴۷ میلادی)