روزشمار: ۱۰ تیر؛ روز صنعت و معدن

اختصاص ۱۰ تیر به عنوان روز ملی صنعت و معدن، فرصت مناسبی است كه به مهم‌ترین موتور محركه‌ی اقتصاد یعنی بخش صنعت و معدن نگاهی اندیشمندانه شود چرا كه این بخش به عنوان عامل مولد اشتغال پایدار در افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه نقش به‌سزایی دارد.

در سال ۱۳۵۷ با اوج‌گیری و سپس پیروزی انقلاب اسلامی معدن‌كاری و توسعه‌ی صنایع نیز مانند سایر فعالیت‌های تولیدی به لحاظ تغییر و تحولات بنیادی در كشور دچار ركود شد. بعد از تدوین و تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی، بر اساس اصول ۴۴ و ۴۵ قانون اساسی، برای جلوگیری از اتلاف ذخائر معدنی، شورای انقلاب اسلامی طی مصوبه‌ای از صدور اجازه بهره‌برداری جدید و یا تمدید مدت پروانه‌های قبلی ممانعت کرد و وزارت صنایع و معادن موظف شد كه قانون جدید معادن را تدوین کند.

در تاریخ ۱۳۵۹/۱/۲۷ شورای انقلاب اسلامی بهره‌برداری از معادن توسط شركت‌ها و موسسات دولتی را بلامانع اعلام نمود و متعاقب این امر طی ماده واحده‌ای كه به تصویب شورای انقلاب اسلامی رسید، دادستان كل كشور موظف شد كه ستادی بنام ستاد بهره‌برداری و حفظ و مراقبت معادن كشور را تشكیل دهد.

این ستاد در مراكز استان‌ها و شهرستان‌ها نیز تشكیل شد و كلیه‌ی ستادهای مذكور بر اساس آئین‌نامه‌های مربوطه وضعیت معادن را مورد بررسی قرار داده و نسبت به تعیین بهره‌بردار با تایید ستاد مركزی اقدام می‌کردند.

یكی از اعضای اصلی در ستاد بهره‌برداری و حفظ و مراقبت معادن كشور در مركزاستان‌ها و شهرستان‌ها، جهاد سازندگی بود. جهادگران به لحاظ ضرورتی كه احساس نمودند فعالیت گسترده‌ای را در زمینه‌ی معادن آغاز كردند.

در شرایط سیاسی اجتماعی خاص كه در سال‌های اولیه بعد از پیروزی انقلاب در كشور وجود داشت و خصوصا فعالیت‌های وسیع گروهک‌های ضد انقلاب وابسته به چپ و راست در جهت ایجاد ركود در امور اقتصادی و همچنین تحریم‌های اقتصادی استكبار شرق و غرب، جهادگران بر اساس اعتقادات و بر حسب وظیفه‌ای كه بر خود واجب میدانستند علی‌رغم همه‌ی كمبودها و مشكلات موفق به راه‌اندازی و فعال نمودن حدودا بیش از ۱۵۰ معدن مختلف در كشور شدند و در این راه دشوار و پر تلاطم با تلاشی فراموش‌نشدنی چندین شهید نیز تقدیم کردند.

حضور جهاد سازندگی در معادن و توسعه صنایع همراه با بهره گیری از نیروی انسانی باعث كمک‌های اقتصادی و فرهنگی به روستائیان همجوار مناطق معدنی و صنعتی شد و امكانات رفاه نسبی جهت كارگران فراهم شد و بسیاری از آنها از سال‌ها، استثمار شدن رهایی یافتند. و در این میان جهادگران انقلاب اسلامی در فعالیت‌های معدنی و صنعتی نیز نظیر سایر امور با ایثار و از خود گذشتگی خدمت کردند.

ایران با در اختیار داشتن منابع و ذخایر سوختی و همچنین سایر مواد معدنی مورد نیاز صنایع مختلف، در صورت برنامه‌ریزی صحیح و درازمدت، قدرت و امكان كافی جهت حصول پیشرفت‌های عمده صنعتی و نیل به خود كفایی را دارد. استخراج معادن و معدنكاری و توسعه صنعت در زمینه‌های گوناگون صنعتی از دیرباز در كشور ما متداول بوده و بعضی از مورخین نوشته‌اند كه مردم ایران از اولین كسانی بوده‌اند كه مس را استخراج و ذوب کرده‌اند. آثار بسیاری از حفاری‌های عظیم كه در بیشتر معادن ایران و بخصوص معادن سرب و مس دیده می‌شود و همچنین باقیمانده ظروف و وسایل فلزی نیز مؤید فعالیت‌های گسترده‌ی معدنی و صنعتی هستند.

افزایش درآمدها و رشد بهره‌وری در بخشهای مختلف و همچنین رشد تقاضا و فعال‌تر شدن بانک‌ها، بیمه، بورس و آموزش و همچنین گسترش بازارها، ارتقا نظام مدیریتی و حتی احترام به قانون، همه و همه از پیامدهای توسعه صنعتی و بهره‌برداری بهینه از معادن است.

امروزه تقریبا در كلیه‌ی زمینه‌های صنعتی، كشاورزی، ساختمانی، داروئی، دفاعی، الكترونیكی، بهداشتی و … مواد معدنی و كانی‌های اقتصادی بعنوان مواد اولیه و یا مواد خام و همچنین توسعه صنایع نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کردند و در مجموع یكی از اركان اصلی در اقتصاد هر كشور محسوب می شوند. بدیهی است كه این‌گونه ثروت‌های خدادادی و سرمایه‌های ارزشمند باید به نحوی مورد استفاده قرار گیرند كه ضمن حفظ حقوق نسل‌های آینده با روش‌های اصولی و صحیح حداكثر منافع حاصل شود.

در همین روز:

• رویداد تونگوسکا به وقوع پیوست. (۱۹۰۸ میلادی)
• ۹۹۹، اولین شماره‌ی اضطراری جهان در لندن معرفی شد. (۱۹۳۷ میلادی)
• جمهوری دموکراتیک کنگو استقلال خود را از بلژیک به دست آورد. (۱۹۶۰ میلادی)
• در اثر یک اشتباه فاجعه‌ی سایوز ۱۱ پدید آمد که در آن فشار کپسول سرنشینان هنگام آماده‌شدن برای بازگشت به زمین از دست رفت و به مرگ سه خدمه‌ی آن انجامید. (۱۹۷۱ میلادی)
• انحلال سازمان پيمان آسيای جنوب شرقی موسوم به سيتو (۱۹۷۷ میلادی)
• روز قوای مسلح در کشور گواتمالا
• روز نیروی دریایی در اسرائیل
• روز انقلاب در کشور سودان