سیر تحول سفرهای هوایی از آغاز تا به امروز

آیا می‌توانید در ذهن‌تان تصور کنید سوار بر هواپیمایی شده‌اید که تقریبا همه‌ی صندلی‌های آن خالی است و در حالی که خیلی راحت و آسوده به صندلی خود تکیه داده‌اید با یک دست خود به سیگار‌‌‌تان پک می‌زنید و در دست دیگر‌‌تان نوشیدنی خنکی دارید که هر از گاهی جرعه جرعه از آن می‌نوشید؟ البته نمی‌توانید تصور کنید، چون هواپیمایی با این ویژگی‌ها و امکانات را هرگز ندیده‌اید، اما در گذشته، پرواز با هواپیما همین قدر لوکس و تجملاتی بوده است. با همه‌ی این اوصاف، پرواز با هواپیما امروزه یک مسئله‌ی عادی است و شما در طی پروازتان ممکن است با مسافران دیگر بر سر عقب خواباندن صندلی‌تان بحث و مشاجره داشته باشید.

اولین پرواز مسافربری با اهداف اقتصادی

اولین مشتری صنعت هواپیمایی که بابت مسافرت خود با هواپیما پول پرداخت کرده، آبرام فل (Abram Phell) بوده است. در سال ۱۹۱۴ خلبانی بیست و پنج ساله به نام تونی جونز (Tony Jannus) اولین مسافر صنعت هوایی را طی پروازی که بیست و سه دقیقه  به طول می‌کشد از عرض خلیج تمپا (Tampa) عبور می‌دهد. آبرام، شهردار سنت پترزبورگ ایالت فلوریدا، چهارصد دلار به خاطر این پرواز تاریخ‌ساز پرداخت می‌کند که معادل ده هزار دلار زمان فعلی است. این پرواز در اول ژانویه‌ی ۱۹۱۴ اتفاق افتاد.

دقیقا صد سال بعد یعنی در اول ژانویه ی سال ۲۰۱۴، هشت میلیون نفر با هواپیما سفر کرده‌اند. فقط در این روز، به طور تقریبی صد هزار پرواز بر فراز آسمان صورت گرفته است.

ایجاد یک صنعت در زمینه‌ی پرواز

شرکت هواپیمایی Aeromarine در ایالات متحده، اولین دفتر هواپیمایی را به منظور فروش بلیت در سال ۱۹۲۲ تأسیس و راه‌اندازی کرد. اولین شرکت هواپیمایی با یک هواپیمای بوئینگ ۲۴۷ در سال ۱۹۳۳ مسافران خود را بر فراز آسمان جابجا می‌کرد. تعداد مسافران این هواپیما  فقط ده نفر بود که نهایتا با سرعت ۲۰۰ مایل بر ساعت پرواز می‌کرد. از نظر اکثر مردم این رخداد، باورنکردنی و معجزه‌آسا به نظر می‌رسید و این آغاز پیدایش صنعتی بود که امروزه به طور سالیانه ۶۷۵ میلیارد دلار ارزش مالی دارد.

 با من پرواز کن

در سال ۱۹۵۸ ترانه‌ی بیا با من پرواز کن (come fly with me) از فرانک سیناترا در صدر پر‌‌فروش‌ترین آهنگ‌های ایالات متحده قرار گرفت. سیناترا به خاطر علاقه‌ای که به هواپیما و سفر هوایی داشت این آهنگ را اجرا کرد که با موفقیت چشمگیری روبرو شد. مردم عاشق این آهنگ بودند اگر چه در واقعیت، اکثر مردم توان مالی نداشتند که بتوانند با هواپیما سفر کنند؛ حتی از نظر مالی این استطاعت را نداشتند که بر فراز خلیج تامپا پرواز کنند. در سال ۱۹۵۸ بیش از ۸۰درصد مردم امریکا نمی‌توانستند با هواپیما سفر کنند، زیرا قیمت بلیت هواپیما بسیار بالا بود.

هواپیما‌های مسافربری لوکس و مجلل

در دهه‌ی ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ با هواپیما سفر کردن، نشان‌دهنده‌ی یک نوع خاص از سبک زندگی بود. در این دوران بود که اصطلاح  jet setter و  jet sette کاربرد پیدا کرد. اصطلاح jet setter به معنای "ثروتمندان سوار بر جت" بود؛ این اصطلاح برای توصیف ثروتمندانی به کار می‌رفت که این توان مالی را داشتند که با هواپیما به اقصی نقاط جهان سفر کنند. در آن روزگار مشتری شرکت هواپیمایی اکثرا افراد ثروتمند جامعه بودند. این افراد در حالی که از جواهرات خود استفاده می‌کردند و پالتو پوست گرانقیمت می‌پوشیدند به فرودگاه می‌رفتند، زیرا پرواز با هواپیما، بیشتر نشان‌دهنده‌ی یک سبک زندگی لوکس و تجملاتی بود تا اینکه صرفا وسیله‌ای باشد برای سفر راحت و بی‌دردسر. اما اوضاع به همین منوال باقی نماند و شرایط به کلی تغییر کرد.

سفر هوایی برای همه

در سال ۱۹۷۴ شرکت‌های هواپیمایی که برای پرواز از نیویورک تا لوس آنجلس کمتر از ۱۴۴۲ دلار به‌عنوان هزینه‌ی بلیت هواپیما مطالبه می‌کردند در واقع قانون را نقض می‌کردند. بعدها این قانون برداشته شد، به طوری که شرکت‌های هواپیمایی مجاز بودند خودشان درباره‌ی هزینه‌ی سفرهای هوایی تصمیم بگیرند تا اینکه در سال ۱۹۷۸هزینه‌ی سفرهای هوایی به میزان ۵۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. این کاهش قیمت بسیار قابل توجه و چشمگیر بود که باعث شد افراد بیشتری بتوانند از هواپیما برای مسافرت استفاده کنند. تعداد افرادی که توسط این شرکت‌های خطوط هوایی جابجا می‌شدند، بی‌سابقه و باورنکردنی بود، در همین زمان بود که اوضاع به کلی تغییر کرد.

درآمد بیشتر

شرکت‌های هوایی کم‌کم متوجه شدند که می‌توانند با کاهش قیمت هر بلیت و افزایش تعداد مسافران هر هواپیما، درآمد بیشتری کسب کنند. با این استراتژی یعنی پایین آوردن قیمت بلیت و بالا بردن تعداد افرادی که از پس هزینه‌ی بلیت هواپیما برمی‌آمدند، در واقع امکان سفر هوایی برای افراد بیشتری میسر می‌شود. آنها با استفاده از کوچکترین فضای موجود در کابین هواپیما صنعت هوایی را پرسودتر از همیشه کردند. در سال ۱۹۸۰ با اکران فیلم airplan  که یک فیلم کمدی موفق و محبوب بین عامه‌ی مردم بود، ایده‌ی پرواز و سفرهای هوایی جزئی از فرهنگ عامه‌ی مردم امریکا شد.

صندلی بیشتر

تعداد صندلی‌های کابین تنها عاملی بود که باعث می‌شد تعداد مسافران بیشتری از طریق خطوط هوایی جابجا شوند که در حقیقت باعث افزایش ظرفیت هواپیما می‌شد. در طی تمامی این سال ها تعداد صندلی‌های مسافران به طور دائم در حال افزایش بود. در سال ۲۰۰۱ ظرفیت حمل و نقل هواپیماها ۷۰درصد برآورد شد، در حالی که در سال ۱۹۹۱ این میزان ۶۲درصد بود. در اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰ شرکت‌های هواپیمایی حتی از ۵۰درصد ظرفیت حمل و نقل هوایی خود‌شان استفاده نمی‌کردند. امروزه رقابت شدیدی بین شرکت‌های هواپیمایی وجود دارد به طور حتم صندلی بیشتر مترادف است با پول و درآمدزایی بیشتر، ولی در روزگار فعلی که مسافران استرس و اضطراب بیشتری را نسبت به هر دوران دیگری تجربه می‌کنند. مطمئنا سفرهای هوایی باید به گونه‌ای باشند که افراد را کمتر در معرض شرایط بحرانی و استرس‌زا قرار دهند و باید سفری پر از آرامش را برای مسافران خود به ارمغان بیاورند.  

سیگار کشیدن ممنوع

در گذشته و زمانی که سفرهای هوایی به تازگی میسر شده بود، برای مسافران قانون و مقررات زیادی وجود نداشت. در آن روزگار افراد ثروتمند نه تنها با لباس‌های شیک و تجملاتی خود با تمام تشریفات سوار هواپیما می‌شدند، بلکه هر چقدر هم که دلشان می‌خواست داخل هواپیما سیگار می‌کشیدند. سیگار کشیدن داخل هواپیما تا سال ۱۹۸۸ مجاز بود تا اینکه از این سال سیگار کشیدن در پروازهای داخلی که دو ساعت یا کمتر از دو ساعت طول می‌کشیدند دیگر مجاز نبود. در سال ۱۹۹۰ محدودیت‌ها بیشتر شد به طوری که در سفرهای داخلی که شش ساعت یا کمتر طول می‌کشیدند ممنوعیت استعمال سیگار وجود داشت. امروزه سیگار کشیدن در هیچ شرایطی طی سفرهای هوایی مجاز نیست. ممنوعیت سیگار کشیدن اولین محدودیتی بود که در هواپیماها اعمال شد، اما این تنها ممنوعیت اعمال شده نبود، بلکه محدودیت‌های دیگری کم‌کم اضافه شد.

سفرهای هوایی بعد از یازده سپتامبر  ۲۰۱۱

دو ماه بعد از حملات یازده سپتامبر در آمریکا قانون جدیدی برای امنیت پرواز و حمل ونقل هوایی تصویب شد. قبل از یازده سپتامبر امنیت پروازها توسط هر فرودگاه به طور جداگانه کنترل می‌شد، اما اکنون امنیت پروازها توسط آژانس فدرال هوانوردی آمریکا کنترل می‌شود.   

محدودیت‌ها و کنترل‌های بیشتر

امروزه محدودیت‌ها و نظارت‌های کنترلی بیشتری نسبت به گذشته اعمال می‌شود به طوری که پروسه‌ی بازرسی‌ها با شدت و جدیت بیشتری صورت می‌گیرد. امروزه مسافران هواپیما ممکن است قبل از سوار شدن به هواپیما مجبور باشند کفش‌های خود را دربیاورند. مسافران باید خیلی زودتر از انجام پرواز در فرودگاه حاضر باشند. به طور کلی این بازرسی‌ها فشار عصبی زیادی بر مسافران تحمیل می‌کند و ممکن است قبل از سوار شدن به هواپیما مدت زمان بیشتری را منتظر بمانند. به هر حال در چنین شرایطی مسافران خسته و عصبی خواهند شد.

مشاجره بر سر عقب بردن صندلی هواپیما

اخیرا یک پرواز عادی از نوارک (Newark) به مقصد دنور (Denver) بسیار حاشیه‌ساز شد و توجه رسانه‌های ملی آمریکا را به سمت خود معطوف کرد. داستان این پرواز یک اقدام هواپیما‌‌‌ربایی نبوده است، بلکه داستان از آنجایی شروع می‌شود که یکی از مسافران هواپیما به نام جیمز بیچ با‌‌ استفاده از ابزاری که به سینی صندلی متصل می‌کند مانع از این می‌شود که مسافر جلویی صندلی خود را به سمت عقب ببرد و استراحتی کند. جیمز بیچ در حالی که داشته روی سینی جلوی صندلی با لپ تاپ خود کار می‌کرد، اجازه نمی‌داد خانمی که در صندلی جلو نشسته بوده، صندلی خود را به سمت عقب بخواباند و مشاجره از همین جا شروع می‌شود. مسافر جلویی صندلی خود را با زور و خشونت به سمت عقب می‌خواباند و جیمز بیچ در پاسخ، صندلی را به سمت جلو هل می‌دهد. این خانم بر می‌گردد و نوشیدنی خود را به صورت او می‌پاشد و چنان جر و بحثی در می‌گیرد که خلبان هواپیما به سمت شیکاگو تغییر مسیر می‌دهد و هر دو مسافر قانون‌شکن از هواپیما اخراج می‌شوند.