نائورو، جزیره ای که در پی استخراج فسفات از بین رفت

اولین کسانی که در نائورو سکنی گزیدند، مردم "میکرونزی" و "پلی‌نزی" بودند که به‌مدت حداقل ۳۰۰۰ سال در این جزیره زندگی کردند. این جزیره دور از دسترس غربی‌ها بود، مگر این‌ که ملوان یا مجرمی فراری به این مکان پناه می‌آورد. نائورو تقریبا جزیره‌ای ناشناخته بود تا این‌ که در اواخر قرن نوزدهم میلادی توسط امپراتوری آلمان تصاحب و از مستعمراتش شد. چیزی نگذشت که اروپاییان ذخایر فسفات را در این جزیره پیدا کردند و این مکان تبدیل به معدنی شد که قدرت‌های استعمارگر خارجی به استثمارش پرداختند. بعد از به استقلال رسیدن نائورو در سال ۱۹۶۸، بهره‌کشی از معادن این جزیره شدت یافت؛ تا جایی‌ که بیشتر فسفاتش استخراج شد و در پی آن، اقتصاد نائورو بسیار تضعیف شد. طی فرآیند بارور کردن زمین‌های کشاورزی در کشورهای دوردست، زمین‌های خود جزیره نابارور شد. امروز، زمین‌های این جزیره خشک و بی‌آب‌ و علف شده است و ۸۰ درصد آن پر از قله‌هایی شده‌ که آکنده از سنگ‌ آهک است.

ذخایر فسفات نائورو در نتیجه‌ی فضله‌ی پرندگان و در طول هزاران سال به‌ وجود آمده است که از آن با عنوان "گوانا" یاد می‌شود. این ذخایر غنی در نزدیکی سطح زمین هستند و عملیات استخراج را بسیار ساده می‌کنند. قبل از این‌ که حق استخراج فسفات از این معادن طی قراردادی به بریتانیا داده شود، این آلمانی‌ها بودند که برای اولین بار اقدام به استثمار ذخایر این جزیره کردند. بعد از جنگ‌ جهانی اول، "جامعه ملل"، کشورهای بریتانیا، استرالیا و نیوزیلند را به‌عنوان متولیان نائورو اعلام کرد که طی آن، سازمان "کمیسیون فسفات بریتانیا" تشکیل شد و مسئولیت حقوق فسفات را به عهده گرفت.

بعد از این‌ که نائورو تبدیل به ملتی مستقل شد، دولت نوپای این جزیره، تمامی حقوق تجارت فسفات را از استرالیا خریداری کرد که به تبع آن، اقتصادش روند رو به رشدی را تجربه کرد.

سود حاصل از استخراج فسفات در معادن، سرانه‌ی درآمد نائورو را به بیشترین میزان در میان تمامی ملت‌های تازه استقلال‌یافته رساند. در حالی که تجارت بهره‌برداری از معدن در حال رونق بود، زمین‌های جزیره به‌ کلی نابود شدند. در فرآیند استخراج فسفات در نائورو، خاک سطح زمین را بر‌داشته و فسفات را از بین دیواره‌ها و ستون مرجان‌های باستانی و نیز فرورفتگی‌های ناصاف که بین آ‌نها وجود دارد، بیرون می‌کشند. این فسفات‌ها برای محصولات کشاورزی  یا چیزهای دیگر بلااستفاده‌ هستند، اما عمل استخراج آن، موجب از بین رفتن باروری خاک می‌شود. این عملیات استخراج، زندگی آبزیانی را که در اطراف جزیره زندگی می‌کنند نیز با ریختن پسماند فسفات به داخل آب مختل کرده است.

محل حفاری برای فسفات در سال ۲۰۰۷

ستون مرجان‌ها، تنها چیزی‌ است که بعد از استخراج فسفات باقی می‌ماند

وقتی که فسفات به اتمام رسید، اعتباری که برای مدیریت سرمایه‌ی جزیره تخصیص داده شده بود از بین رفت. همچنین قرار بود چندین طرح سرمایه‌گذاری شامل هتل و شرکت هواپیمایی نائورو احداث شوند که هیچ‌گاه عملی نشدند و در نهایت منجر به وارد شدن لطمه‌های اقتصادی به این جزیره شد. نائورو که به‌ لحاظ اقتصادی درمانده شده بود، شروع به صدور گذرنامه برای مردم کشورهای دیگر به قیمت ناچیز کرد و از سوی دیگر پناهنده‌های جنگی را که دیگر کشورها از پذیرش‌شان امتناع کرده بودند نیز پذیرفت. این موضوع منجر به ایجاد "مرکز نگهداری نائورو" در سال ۲۰۰۱، توسط استرالیا و تبدیل آن به منبع درآمد و اشتغال‌زایی مناسبی در جزیره شد.

اقتصاد و زمین‌های نائورو، تنها قربانیان این جزیره نبودند. مردم نائورو در زمره‌ی بیمارترین و چاق‌ترین افراد دنیا هستند که از قند خون و فشار خون بالا رنج می‌برند. فقط تعداد اندکی از مردم اینجا بیش از ۶۰ سال عمر می‌کنند.

قبل از این‌ که نائورو به استقلال برسد، مردم اینجا به ماهیگیری و کشاورزی می‌پرداختند و غذای خود را از ماهی تازه، میوه و سبزیجات تهیه می‌کردند. با درآمد آسانی که از فسفات به‌ دست می‌آمد، مردم کم‌کم شروع به استفاده از غذاهای کنسروی و یخ‌زده‌ی وارد‌اتی کردند. به‌ همین دلیل است که نائورو بیشترین نرخ چاقی و دیابت را در کل دنیا دارد. ۹۴ درصد از ساکنان این جزیره اضافه‌وزن دارند و ۷۲ درصد آنان دچار چاقی مفرط هستند. بیش از ۴۰ درصد جمعیت نائورو مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند. همچنین مشکلات تغذیه‌ای بسیاری مانند بیماری کلیوی و قلبی، دامن‌گیر مردمان این جزیره است.

نائورو هنوز هم مقدار کمی فسفات صادر می‌کند. اما درآمد حاصل از آن برای مدیریت جمعیت ۱۰ هزار نفری‌اش کافی نیست. کمک‌های خارجی که عمدتاً از استرالیا، تایوان و نیوزیلند به این مکان می‌رسد، تنها دلیل زنده‌ ماندن مردم نائورو است.

جمعی از شرکت‌کنندگان در راهپیمایی برای مبارزه با دیابت و داشتن تناسب اندام دور فرودگاه نائورو