وقتی مرگبارترین ریزش کوه کانادا به جاذبه گردشگری این کشور تبدیل می‌شود
شهر فرانک کانادا یکی از جاذبه‌های گردشگری این کشور است. در سال ۱۹۰۳ بخشی از شهر به علت ریزش کوه، کاملا نابود شد. در این حادثه ۱۰۰ نفر جان باختند، اما به علت بزرگی و سنگینی سنگ هیچ تلاشی برای بیرون آوردن اجساد صورت نگرفت و آن‌ها تا ابد زیر این صخره آرام گرفتند. با کجارو همراه باشید تا از جزییات بیشتر این حادثه مطلع شوید.
مقاله‌های مرتبط:
در ساعات اولیه صبح روز ۲۹ آوریل سال ۱۹۰۳، بخش عظیمی از سنگ‌های کوه ترتل (Turtule Mountain) در آلبرتای کانادا ریزش و به دره‌ای سقوط کرد که در آن حدود ۶۰۰ نفر از مردم فرانک در خواب بودند. این شهر پرجمعیت معدن زغال سنگ، فقط دو سال قبل از این واقعه ساخته شده بود و در دامنه کوه ترتل قرار داشت. در کمتر از ۱۰۰ ثانیه، ریزش سنگ قسمت شرقی این شهر را نابود کرد و باعث مرگ حدود ۱۰۰ نفر شد. ابعاد یکی از توده‌های سنگی ریزش کرده بسیار سرسام آور بود و یک کیلومتر طول، ۵۰۰ متر عرض و ۱۵۰ متر عمق داشت و وزن آن ۹۰ میلیون تن برآورد شد. به دلیل بزرگ و سنگین بودن این تخته سنگ هیچ تلاشی برای بیرون کشیدن اجساد صورت نگرفت و آن‌ها زیر سنگ ۴۵ متری مدفون شدند.
کوه ترتل که دقیقا در جنوب شهر فرانک واقع شده، از یک لایه سنگ قدیمی روی مصالح نرم‌تر مثل سنگ رست و ماسه سنگ تشکیل شده است. طی فرایند شکل‌گیری این کوه، لایه‌های افقی سنگ تا شده‌اند و در نهایت به صورت عمودی درآمده‌اند و حالت بسیار ناپایداری دارند. علاوه بر این، کوه روی یک گسل واقع شده که این امر سبب ناپایداری صخره‌های زیرین کوه می‌شود. شکاف‌های سطحی در قله کوه این اجازه را می‌دهد که آب به اعماق کوه ترتل نفوذ کند. آب باعث فرسایش سنگ‌ها می‌شود و یخ زدن و ذوب شدن مکرر آن سبب عریض‌تر شدن این شکاف‌ها شده و حتی کوه را ناپایدارتر می‌کند. در نهایت فرسایش لایه‌های نرم ماسه سنگ و سنگ رست در لایه‌های زیرین کوه، زیر لایه‌های قدیمی‌تر سنگ آهک برآمدگی قابل توجهی ایجاد کرده بود. کوه ترتل فقط منتظر ریزش بود. مردم بومی بلک فوت و کوتنای در مورد ناپایداری کوه اطلاع داشتند و از اردو زدن در اطراف آن اجتناب می‌کردند. آن‌ها این کوه را «کوهی که حرکت می‌کند» می‌نامیدند.
با کشف زغال‌سنگ در کوه ترتل، یک شرکت آمریکایی-کانادایی معدنی در این منطقه راه‌‌اندازی کرد و شهر فرانک که بعدها به نام مالک آن، هنری فرانک نام‌گذاری شد، برای زندگی کارگران و معدن‌چیان این معدن بنا شد. جشن بزرگی برای ساختن این شهر در روز ۱۰ سپتامبر سال ۱۹۰۱ برپا شد که شامل سخنرانی رهبران محلی، رویدادهای ورزشی، شام و تور بازدید از معدن بود و طرح‌های برنامه‌ریزی شده برای این شهر مطرح شد. راه‌آهن کانادا قطار ویژه‌ای برای انتقال مردم از مناطق مجاور به این جشن اختصاص داده بود.
کوه ترتل کمتر از دو سال بعد ریزش کرد. بلافاصله بعد از این اتفاق، مردم شرکت معدن زغال سنگ را به خاطر این فاجعه سرزنش کردند و آن را مقصر مرگ جان باختگان می‌دانستند که چندان هم خلاف واقع نبود. در حالی که دلیل اصلی ریزش کوه، ساختار ناپایدار زمین‌شناسی آن بود، بعدها مطالعات انجام شده در مورد این حادثه، مطرح کرد که کوه در حالت «تعادل» قرار داشت و حتی کوچک‌ترین تغییر شکل مانند استخراج زغال سنگ از معدن باعث ریزش آن می‌شد.
معدن چند هفته بعد از آن فاجعه بازگشایی شد و جمعیت شهر فرانک نه تنها دوباره به ۶۰۰ نفر رسید، بلکه روز‌به‌روز بیشتر هم شد. اگرچه بعضی از مردم از ترس ریزش دوباره کوه از این شهر رفتند، اما خیلی‌ها نیز در فرانک ماندند و در سال ۱۹۰۶ جمعیت این شهر به ۱۱۷۸ نفر رسید. منطقه مسکونی جدید، در قسمت شمال‌غرب شهر اصلی، میان خطوط راه‌آهن توسعه یافت تا پاسخگوی جمعیت رو به رشد شهر باشد. شهر در آن زمان یک کارخانه ذوب روی، یک هتل سه طبقه و یک باغ وحش کوچک داشت. اما ترس از ریزش دوباره کوه هنوز هم پابرجا بود. در نهایت در سال ۱۹۱۱ دولت به مردم دستور داد که این شهر را ترک کنند، زیرا زندگی در این منطقه بسیار خطرناک بود. طی چند سال شهر به آرامی خالی از سکنه شد. معدن زغال سنگ هم در سال ۱۹۱۷ بسته شد.
امروزه فرانک شهری با ۲۰۰ نفر جمعیت است. تخته سنگ هنوز هم ۳۰۰ هکتار از این دره را پوشش می‌دهد و سالانه حدود ۱۰۰۰۰۰ گردشگر را به این منطقه می‌کشاند. در سال ۱۹۷۷ محل ریزش سنگ در فرانک جز آثار تاریخی استان تعیین شد و در سال ۱۹۸۵ یک مرکز راهنمای گردشگری در این محل افتتاح شد تا تاریخ معدن زغال سنگ و ریزش کوه را به بازدیدکنندگان این محل توضیح دهد.
عکس‌های شهر قبل از ریزش کوه:
دیدگاه