خانه تاریخی احسان کاشان؛ داستان سفر

بنت و پِر (Bente and Per) زوج جهانگرد اهل نروژ هستند که در شهر فردریکستاد زندگی می‌کنند. این زوج به کشورهای مختلفی در قاره‌های آسیا، اروپا، اقیانوسیه و آفریقا سفر کرده‌اند و داستان سفرهایشان را در وب‌سایت خود منتشر می‌کنند. هدف آن‌ها از این کار، انتقال لذت سفر به دیگران است. بنت و پر می‌خواهند با این کار، مردم را به سفرکردن تشویق کنند.

این زوج نروژی که دهه ۵۰ زندگی خود را می‌گذرانند به‌دنبال ماجراجویی و معنایی جدید در زندگی خود بودند؛ به‌دنبال راهی برای کشف زیبایی‌ها و تنوع این دنیا. آن‌ها بهترین راه برای رسیدن به پاسخ این سوال‌ها را در سفرکردن دیده‌اند. بنت و پر بر این باورند که سفر می‌تواند برای تمام انسان‌ها مفید باشد. آن‌ها به همه توصیه می‌کنند سفر کنند و با فرهنگ مردم دنیا آشنا شوند و افراد مختلفی را ملاقات کنند.

ره‌آورد آن‌ها از این سفرها «درک» و «صبر» بیشتر نسبت به مسائل پیرامون جهان هستی است و بر این باورند که سفر، زندگی انسان را غنی و پربار می‌کند. آن‌ها دوست دارند تجربه و خاطرات سفرهایشان را با دیگران به اشتراک بگذارند و اطلاعات مفیدی به مسافران آینده‌ی این مکان‌ها منتقل کنند.

از امشب قصد داریم در بخش داستان سفر در کجارو، داستان سفرهای این زوج نروژی را منتشر کنیم. ساعت ۲۲:۱۵ روزهای زوج، منتظر تجربه‌های بنت و پر باشید.

زمانی که سفر می‌کنید، پیدا کردن مکان زیبا و راحت بسیار مهم است. خصوصا زمانی که قرار است بیش از یک شب را در آنجا بگذرانید؛ اقامت در مکانی که محیطی متفاوت از خانه‌ی خودتان داشته باشد، بسیار مهم است. زمانی که در نروژ بودیم، اقامت در مکا‌ن‌هایی با چشم‌انداز زیبای دریاچه، اقیانوس یا رودخانه را تجربه کردیم. ما در سفرهایمان در مکان‌های مختلفی اقامت کرده‌ایم؛ از کنار آتشفشان گرفته تا قله‌هایی با چشم‌انداز بی‌نظیر، از کویر گرفته تا جنگل‌های گرمسیری.

زمانی که به شهر کاشان در ایران رسیدیم، چند صد متر داخل خیابان‌ها و کوچه‌های باریک راه رفتیم تا به در کوچکی رسیدیم که روی تابلوی آن نوشته بود اینجا «خانه قدیمی احسان» است. در پشت این در، سبک معماری بسیار متفاوتی از آنچه ما اروپاییان به آن عادت داریم را تجربه کردیم.

این درب کوچک، که در شهرهای کویری مانند یزد و کاشان متداول است، دو لنگه دارد و هرکدام کلون و کوبه‌ی متفاوتی دارند که یکی از آن‌ها برای ورود زنان و دیگری برای ورود مردها است. زن‌ها از درب سمت راست و مردها از درب سمت چپ استفاده می‌کردند که با کوبیدن کلون هر یک از درها، صدای متفاوتی ایجاد می‌شد. زمانی که کسی در می‌زد، اهل خانه از صدای کوبه، به‌راحتی متوجه می‌شدند فردی که در می‌زند مرد است یا زن. اگر زنی در خانه تنها بود و مردی در می‌زد، زن با شنیدن صدای کوبه می‌توانست در پشت در بماند تا حریم او حفظ شود.

در ابتدا تصور می‌کردیم این خانه در مکانی شیب‌دار ساخته شده است، اما واقعیت امر این نبود. مدتی طول کشید تا شیوه‌ی ساخت آن را متوجه شدیم. آن پله‌های باریک ما را به سه طبقه زیرِ زمین برد تا به حیاط بزرگی با حوض آب در مرکز آن برسیم. ماهی کپور و ماهی‌های دیگری داخل حوض و زیر سایه‌ی درختانی که دورتادور آن بودند، شنا می‌کردند.

دورتادور و در چهار طرف خانه احسان، تراس و پله‌هایی قرار داشت. خیلی زود متوجه شدیم که قرار است سه شب را در اتاقی زیرِ زمین بگذرانیم.

خانه تاریخی احسان در کاشان با بادگیری بلند در پس زمینه

اتاق غذاخوری در خانه تاریخی احسان، کاشان

مردم زیرک کاشان می‌دانستند که بهترین شیوه زندگی در این شهر گرم کویری، کندن زمین و ساخت اتاق‌هایی در زیرزمین است. دما در زیرِ زمین در هر دو فصل گرم و سرد سال مناسب‌تر است. آن‌ها زمین را می‌کَندند و گودال مستطیل‌شکلی ایجاد می‌کردند. سپس ساختمان خانه را در چهار طرف آن می‌ساختند؛ حیاط بزرگی نیز در مرکز خانه قرار داشت. همیشه مکان‌هایی که نور خورشید به آن‌ها نمی‌رسد خنک هستند. این سبکِ خانه‌سازی در شهرهای کویری ایران بسیار مرسوم است. خانه‌های قدیمی ایران معمولا ۴ طبقه بودند؛ ۲ طبقه زیرزمین و دو طبقه روی آن. اعضای خانه در طول سال، بسته به اینکه خورشید به کدام جهت می‌تابید، در اتاق‌های چهار طرف خانه زندگی می‌کردند. در فصل زمستان در اتاق‌های چهار طرف زندگی می‌کردند که با وجود پنجره‌های زیاد، نور خورشید به داخل می‌تابید. در حالی که در فصل تابستان، در بخش‌هایی زندگی می‌کردند که نور خورشید کمتر به آنجا نفوذ می‌کرد.

پشت درهای کوچک این خانه‌ها، قصری چندین طبقه در زیرزمین خواهید یافت

زمانی که در آنجا بودیم متوجه شدیم که کاشان بیش از ۴۰۰ خانه به همین سبک دارد که برخی از آن‌ها کاخ‌های بزرگی هستند. وقتی از بیرون به نمای این شهر نگاه کنید، هیچ چیز پر زرق‌وبرقی وجود ندارد و غیرممکن است تصور کنید که این شهر پر از چنین یادگاری‌های لوکس و دُرهای باارزشی در پشت دَرهای ناآشنا باشد.

سه مورد از این کاخ‌ها امروزه به روی عموم باز است و از جاذبه‌های گردشگری اصلی کاشان برای ایرانی‌ها و همچنین گردشگران خارجی است که به سوی کاشان می‌آیند.

ما علاوه بر اینکه در یکی از این خانه‌های زیرزمینی سنتی افسانه‌ای اقامت کردیم، از دو خانه‌ی دیگر که برای عموم آزاد است و امروزه تبدیل به موزه شده است، بازدید کردیم؛ «خانه عباسیان» و «خانه تاریخی بروجردی» که در سال ۱۲۳۶ خورشیدی ساخته شده است. هر دوی این موزه‌ها را می‌توان کاخ‌های بزرگی محسوب کرد که ۲ تا ۳ هزار متر مربع وسعت دارند و با شگفتی تمام با موزاییک‌های شیشه‌ای، کاشی و چوب تزیین شده‌اند.

در این خانه‌ها برای صاحب‌خانه و خدمتکاران، حیاط‌های مجزایی وجود دارد که با حوض‌های کم‌عمق تزیین شده‌اند؛ انعکاس زیبایی روی سطح آب حوض‌ها ایجاد می‌شود. درختان میوه و بادام موجود در این حیاط‌ها، سایه‌ی دلپذیری ایجاد می‌کنند.

خانه تاریخی بروجردی، کاشان

خانه تاریخی عباسی، کاشان

خانه احسان که از خانه های تاریخی کاشان به شمار می‌رود، مکانی فوق‌العاده برای اقامت است. این خانه تاریخی مکان لوکسی نیست؛ اتاق‌های ساده اما تمیزی دارد که در فصل سرد زمستان، گرم و مناسب هستند. در اینجا غذاهای ایرانی خانگی و خوشمزه سرو می‌شود.

آرزوی همیشگی ما در سفر، اقامت در مکانی زیبا و راحت است. باید بگوییم برخلاف مکان‌های اقامتی دیگری که تاکنون تجربه کرده‌ایم، خانه تاریخی احسان کاشان این ویژگی‌ها را داشت.

تنها مشکلی موجود که باید به آن اشاره کنیم این است:

در بیشتر مکان‌های اقامتی ایران، خدماتی که در اروپا ارائه می‌شود و ما به آن‌ها عادت کردیم اصلا وجود ندارد. کارکنان این مکان‌ها حقیقتا عالی هستند و برخوردشان نیز بسیار خوب است؛ اما ما به‌عنوان توریست «عدم توجه کافی به مکان‌های توریستی ایران» را حس کردیم. این موضوع به‌شدت در تضاد با خصوصیت بارز مردم ایران، یعنی «مهمان‌نوازی و توجه به توریست‌ها» است.

خانه تاریخی احسان کاشان در کوچه‌ی باریکی که چند صد متر از خیابان اصلی فاصله دارد، قرار گرفته است.

در بخش بعدی داستان سفر، منتظر داستان جدیدی از تجربه‌های بنت و پر باشید.