با فرارسیدن فصل سرما و کاهش دما، ایمنی پروازها به فرآیندی حیاتی به نام «یخزدایی» گره میخورد. این عملیات کلیدی به خطوط هوایی امکان میدهد تا با وجود خطرات ناشی از تشکیل یخ روی بالها، پروازهایی ایمن را در شرایط نامساعد جوی زمستان به انجام رسانند. (afar)
اسپری مایع یخزدا روی هواپیما
هنگامی که دما به نزدیکی نقطه انجماد یا پایینتر از آن میرسد، حتی یک لایه نازک یخ روی هواپیما میتواند به یک مسئله ایمنی جدی تبدیل شود. به همین دلیل است که اگر در بسیاری از مناطق در ماههای زمستان سوار هواپیما شوید، به احتمال زیاد یک تیم آموزشدیده، قبل از بلند شدن، هواپیما را با مایع یخزدا اسپری میکند تا یخ و برف را از بین ببرد یا از چسبیدن بیشتر آنها جلوگیری کند.
حتی مقادیر کم برف، یخ یا سرما یا همان آلایندههای یخی، بهویژه روی بالها و دم، برای هواپیماها خطرناک است. اولا، این آلایندهها وزن اضافی ایجاد میکنند که میتواند محاسبات عملکردی خلبانان، مانند سرعت صعود و طول باند مورد نیاز را با چالش مواجه کند. ثانیا، آنها با جریان هوا تداخل کرده، نیروی بالابر (Lift) را کم میکنند و میتوانند دریچهها را مسدود کرده یا مانع از عملکرد صحیح حسگرها شوند. به عبارت ساده، یخزدایی به مسافران اجازه میدهد تا در شرایط زمستانی با خیال راحت پرواز کنند.
بهترین زمان یخزدایی از هواپیماها
به گفته یک کارشناس عملیات فرودگاهی، یخزدایی میتواند در هر زمانی از سال مورد نیاز باشد و این موضوع به دمای بیرون بستگی دارد.
بازرسیها روی همه هواپیماها زمانی که دما به زیر ۱۰ درجه سانتیگراد میرسد، حتی برای مدت کوتاهی، انجام میشود. برای مثال، اگر هوا مرطوبتر باشد و دما در طول شب کاهش یابد، ممکن است صبح روز بعد، حتی اگر دما کمی گرمتر شود، انباشتگی یخ وجود داشته باشد.
پس از هر پرواز در ماههای سردتر، خدمه پرواز، هواپیما را برای هرگونه آلودگی یخی بازرسی میکنند و در صورت مشاهده، به تیم یخزدایی اطلاع میدهند. مسئولیت هر شرکت هواپیمایی، و نه فرودگاه، است که مطمئن شود همه هواپیماهایش به درستی برای بلند شدن از باند آماده هستند.
اگر هواپیمایی نیاز به یخزدایی داشته باشد، معمولا این کار بعد از سوار شدن همه مسافران و خدمه و آماده شدن هواپیما برای برخاستن انجام میشود. دلیل انتخاب این زمان آن است که محلولهای مورد استفاده برای از بین بردن و جلوگیری از تجمع یخ، دوره محافظت محدودی دارند و زمان بسیار مهم است. معمولا حدود ۲۲ دقیقه بین زمانی که هواپیما یخزدایی میشود و زمانی که باید بلند شود، فاصله است.
چگونگی یخزدایی از هواپیما
در برخی فرودگاهها، یخزدایی درست در کنار گیت انجام میشود. در فرودگاههای دیگر، بهویژه آنهایی که در مناطق برفی قرار دارند، هواپیماها از گیت فاصله گرفته و به ایستگاههای یخزدایی نزدیکتر به باند فرودگاه میروند. در آنجا، هواپیما یخزدایی شده و میتواند بلافاصله پس از آن بلند شود.
مرحله اول یخزدایی شامل پاشیدن محلولی از ماده شیمیایی گلیکول و آب بر روی هواپیما است. این مایع یخزدا گرم شده و با فشار بالا پاشیده میشود تا آلودگیها را ذوب کند. مایع معمولا به رنگ نارنجی است تا به اعضای تیم کمک کند ببینند کدام قسمتها قبلاً اسپری شدهاند. اگرچه خلبانان سیستم تهویه هواپیما را در طول این فرآیند غیرفعال میکنند، اما گاهی اوقات بوی مایعات به داخل کابین نفوذ میکند که البته خطرناک نیست.
بسته به دمای محیط، این کار معمولا برای اطمینان از یک پرواز ایمن کافی است. با این حال، در شرایط شدیدتر مانند تگرگ یا بارش برف، خطوط هوایی اغلب تصمیم میگیرند هواپیما را با مایع ضد یخ نیز اسپری کنند. این کار به هواپیما کمک میکند تا زمان بیشتری برای برخاستن قبل از تجمع مجدد یخ داشته باشد.
در حالی که در ارتفاعات بالا هوا بسیار سردتر از روی زمین است، یخ در هوا مشکلی ایجاد نمیکند. این به این دلیل است که هواپیماها دارای مکانیسمهای داخلی، مانند هدایت هوای گرم موتور از طریق لولهها در بالها و دم، هستند که از تجمع آلایندههای یخی بر روی هواپیما در طول پرواز جلوگیری میکنند.
آیندهای پاکتر و سبزتر برای یخزدایی
با وجود اینکه از زمان پیدایش یخزدایی در دهه ۱۹۵۰ پیشرفتهای کمی در این زمینه صورت گرفته، ممکن است در سالهای آینده این وضعیت تغییر کند. مایعات یخزدایی گران و به دلیل داشتن ردپای کربن مورد انتقاد هستند؛ به همین دلیل، هر روز بیشتر از قبل شرکتها به دنبال جایگزینی برای آن هستند.
در دسامبر ۲۰۲۳، یک شرکت هواپیمایی برای اولین بار از فناوری جدیدی روی یکی از هواپیماهای خود استفاده کرد. این سیستم از نوارهای نازکی تشکیل شده که به قسمت بیرونی هواپیما متصل میشوند. زمانی که خلبان آن را فعال میکند، با ایجاد جریان با فرکانس بالا، الکترونهای روی سطح هواپیما تکان میخوردند و گرما تولید کنند. این گرما برف و یخ را در طول فرآیند سوار شدن مسافران ذوب میکرد و هواپیما را برای بلند شدن آماده میشد.
به نظر میرسد که این سیستم میتواند به طور متوسط ۳۰ تا ۴۵ دقیقه از تاخیرهای ناشی از یخزدایی در هر پرواز را کاهش دهد. همچنین این سیستم میتواند کاهش قابل توجهی در انتشار گازهای گلخانهای بدهد، زیرا دیگر نیازی به تولید، حمل و نقل و گرم کردن مقادیر زیادی از مواد شیمیایی یخزدایی نیست.
تا بهحال شده که بهخاطر یخزدایی هواپیما، به پرواز بعدی یا قرارتان نرسید؟ به نظر شما این ۲۰ دقیقه تاخیر حیاتی، ارزش امنیت را دارد یا شرکتها باید دنبال راههای سریعتر باشند؟ نظرات خود را با ما و مخاطبان دیگر کجارو در میان بگذارید.
