چهل منبر لاهیجان؛ کوچهگردی عاشورایی با شور و شمع
«چهل منبر» یکی از آیینهای منحصربهفرد و کهن سوگواری در شهر لاهیجان است که هر ساله در غروب تاسوعای حسینی برگزار میشود؛ آیینی که ردپای آن به دوران صفویه میرسد. با فرارسیدن ایام محرم، کوچههای پیچدرپیچ و قدیمی شهر، میزبان مردمی میشوند که با نیت حاجت، نذر یا یاد درگذشتگان و در سکوتی معنوی، در مراسمی ساده اما پراحساس شرکت میکنند.
چند روز پیش از مراسم، زنان خانهدار لاهیجان با همکاری مغازهداران، شمعهای سنتی رشتهای میسازند. این شمعها همراه بستههای کوچک برنج و خرما آماده میشود تا در شب آیین، در طبقهای چوبی کنار هر منبر قرار گیرد. بعد از اذان مغرب، مردم در کوچهها راه میافتند و خانه به خانه، از منبری به منبر دیگر میروند؛ شمعی روشن میکنند، خرمایی در ظرف میگذارند و دانههایی برنج برای تبرک برمیدارند. هدف آن است که این کار تا چهل خانه تکرار شود؛ عددی نمادین که در فرهنگ شیعه، جایگاهی خاص دارد.
منبرهای کوچک، مجمرهای آتش، برنجهای خام، صلواتهای بیصدا و نگاههای دعاگونه، صحنهای متفاوت از سوگواری خلق میکند. چهل منبر، امروزه با ثبت در فهرست آثار معنوی کشور، تنها یک آیین نیست؛ بخشی از حافظه جمعی و هویت فرهنگی مردم لاهیجان است. (میراث آریا)
شما درباره مراسم چهل منبر چه میدانید؟ تجربه شرکت در این مراسم آیینی را داشتید؟ لطفا کجارو و کاربران آن را نیز از نگاه و نظر ارزشمند خود مطلع سازید.
نام عکاس تصاویر: نامشخص