زیباترین ایستگاه‌های قطار در گذر زمان؛ تقاطع هنر و صنعت

ظهور سفر با قطار در قرن نوزدهم باعث شد شهرهای مختلف جهان ایستگاه‌های باشکوهی بسازند تا مسافران را بدرقه کنند و هنگام ورود، از آن‌ها استقبال شود. با تغییر نیازهای سفر ریلی در دهه‌های بعد، بسیاری از این ایستگاه‌ها نیز دستخوش تغییر شدند؛ اما نکته‌ای ثابت باقی مانده و آن معماری خیره‌کننده‌ای است که سبک‌ها و دوره‌های مختلف را از گوشه‌وکنار جهان به نمایش می‌گذارد. این ایستگاه‌ها امروز نه تنها محل عبور و مرور، بلکه نمادی از تاریخ و فرهنگ شهری هستند. در ادامه به زیباترین ایستگاه‌های قطار جهان، از گذشته تا کنون، نگاهی خواهیم انداخت (Love Exploring).

ایستگاه «لوز» (Luz)، نمونه‌ای عجیب از سبک بریتانیایی در شهر پرجنب‌وجوش سائو پائولو است. این ایستگاه در سال ۱۹۰۱ ساخته شد و سبک آن به «کلیسای وست‌مینستر» لندن و «بیگ بن» ارجاع دارد. برج ساعت مرکزی ۵۲ متر ارتفاع دارد و قطر ساعت تقریبا سه متر است تا از صدها متر دور دیده شود. امروزه ایستگاه لوز همچنان نماد مهم و مرکز حمل‌ونقل کلیدی شهر است و از سال ۲۰۰۶، میزبان موزه زبان پرتغالی است.

ایستگاه «خیابان فلیندرز» (Flinders Street) قدیمی‌ترین ایستگاه قطار استرالیا است و از دهه ۱۸۵۰ میلادی فعالیت دارد. ساختمان کنونی که در سال ۱۹۱۰ تکمیل شد، با نمای زرد و گنبد مسی سبز خود، طراحی چشمگیری دارد. شایعه‌ای وجود دارد که شرکت برنده مزایده، اشتباها نقشه‌ای از ایستگاه بمبئی را به‌عنوان طرح پیشنهادی فرستاده است و به همین دلیل، طراحی دارای یک حال‌و‌هوای هندی است. امروزه این ایستگاه یکی از پررفت‌وآمدترین ایستگاه‌های حومه در نیمکره جنوبی است و روزانه بیش از ۱٬۵۰۰ قطار و ۱۱۰٬۰۰۰ مسافر از آن عبور می‌کنند.

ایستگاه «چاتراپاتی شیواجی» (Chhatrapati Shivaji Terminus) نمونه‌ای برجسته از تلفیق فرهنگی هندو و انگلیسی است. معماران بریتانیایی و صنعتگران هندی سبک منحصربه‌فردی برای شهر ایجاد کردند. این ایستگاه بین سال‌های ۱۸۷۸ تا ۱۸۸۷ ساخته شد و امروزه به‌عنوان ترمینال اصلی بمبئی، روزانه حدود سه میلیون مسافر از آن استفاده می‌کنند. این ایستگاه در سال ۲۰۰۴ به فهرست میراث جهانی یونسکو پیوست.

ایستگاه راه‌آهن «سنت پنکراس» (St Pancras) در سال ۱۸۶۸ افتتاح شد و نمونه‌ای برجسته از معماری گوتیک ویکتوریایی است. این ایستگاه‌ نه‌تنها برای اتصال لندن به سایر شهرها ساخته شد، بلکه نمایشی از مهارت‌های آهنگری، آجرکاری و تولیدی منطقه «میدلند» (Midland) بود. بازسازی گسترده‌ای صورت گرفت و ایستگاه در سال ۲۰۰۷ بازگشایی شد.

مردم محلی «ایستگاه آنتورپ‌سنترال» (Antwerpen-Centraal) را «کلیسای راه‌آهن» می‌نامند. این ساختمان سنگ‌نما با گنبد باشکوه خود، در سال ۱۹۰۵ افتتاح شد. سبک طراحی ایستگاه باروک قرون‌وسطایی و الهام گرفته از پانتئون رم است و امروز به‌عنوان یکی از زیباترین ایستگاه‌های جهان شناخته می‌شود. گرچه ظاهر ساختمان ایستگاه تغییری نکرده، بازسازی‌های زیرزمینی انجام شده است تا آنتورپ‌سنترال از ترمینال به ایستگاه عبوری تبدیل شود.

ساختمان فعلی «ایستگاه گرند سنترال» (Grand Central Station) در فوریه ۱۹۱۳ با استقبال گسترده مردم افتتاح شد و بیش از ۱۵۰٬۰۰۰ بازدیدکننده در روز نخست به آن مراجعه کردند. بازسازی کاملی در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ انجام شد و امکانات مدرن به ساختمان گرند سنترال اضافه کردند. این ایستگاه با فضای داخلی خیره‌کننده و سالن اصلی باشکوه، دومین جاذبه پربازدید نیویورک پس از «میدان تایمز» است.

ترمینال «سیرکجی» (Sirkeci) استانبول که حدود سال ۱۸۹۰ میلادی افتتاح شد، ترمینال شرقی قطار سریع‌السیر و مشهور «اورینت‌اکسپرس» بود و رستوران آن در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ محل ملاقات خبرنگاران، نویسندگان و دیپلمات‌ها محسوب می‌شد. امروزه فقط قطارهای داخلی از این ایستگاه عبور می‌کنند و از سال ۲۰۰۵، سیرکجی میزبان موزه راه‌آهن استانبول است. در فوریه ۲۰۲۴، تراموای جدیدی نیز از مبدا این ایستگاه شروع به فعالیت کرد.

ایستگاه «اورسی» (Gare d'Orsay) برای نمایشگاه سال ۱۹۰۰ در پاریس افتتاح شد؛ اما به‌دلیل کمبود فضا، امکان گسترش نداشت. خدمات طولانی‌مدت این ایستگاه در سال ۱۹۳۹ متوقف شد و ساختمان به تدریج بلااستفاده ماند. در سال ۱۹۷۸، ایستگاه اورسی به‌عنوان اثر تاریخی ثبت شد و در ۱۹۸۶ به موزه اورسی تبدیل شد. نمای باشکوه این ایستگاه حفظ شده و فضای داخلی به گالری‌های وسیع تغییر یافته است. از سالن اصلی قطار قدیمی اکنون به‌عنوان تالار بزرگ موزه استفاده می‌شود.

نظر شما درباره ایستگاه‌های قطاری که در این مقاله معرفی شد، چیست؟ لطفا دیدگاه‌ها و دانسته‌های خود را با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.

منبع عکس کاور: Shutterstock | عکاس: Sean Pavone