اکوموزه فلادن، موزه ای بینامرزی در اسکاتلند و انگلیس
«اکوموزه فلادن» اولین اکوموزه در انگلستان و اولین اکوموزه‌ی میان‌مرزی در بریتانیای کبیر است که روایتگر نبرد «فلادن» میان بریتانیا و اسکاتلند است.
اکوموزه فلادن در واقع موزه‌ای روباز است که ۴۱ سایت را در ۳۲ نقطه‌ی جغرافیایی به هم متصل می‌کند.
این مجموعه شامل موقعیت‌های فیزیکی، اشیاء، آرشیوها و باقی ابعاد تعریف «میراث» می‌شود که به نوعی با نبرد فلادن در ارتباط هستند؛ چه از نظر تاریخ، سنت، فولکلور یا افسانه‌ها.
تمام این سایت‌ها، جاذبه‌هایی هستند که از جهت اجتماعی با اهمیت هستند. از جمله: قلعه‌ها، پل‌ها، کلیساها، موزه‌ها، دیوارها، مجسمه‌ها و از همه مهم‌تر خود صحنه‌ی نبرد.
نبرد فلادن
نبرد «فلادن» در تاریخ ۹ سپتامبر ۱۵۱۳، فاجعه‌ای ملی بود که منجر به مرگ تعداد زیادی سرباز اسکاتلندی و بریتانیایی، ۱۰۰ اشراف‌زاده و پادشاه اسکاتلند جیمز چهارم شده است.
این نبرد بخشی از درگیری‌های میان حکومت انگلستان و حکومت اسکاتلند بوده است که در شهر «برانکستون» از استان «نورتامبرلند» و در تاریخ ۹ سپتامبر ۱۵۱۳ میان لشکری از اسکاتلند به فرماندهی «شاه جیمز چهارم» و سپاه انگلستان به فرماندهی «ارل ساری» اتفاق افتاده و با پیروزی قاطع سپاه انگلیس خاتمه یافته است.
سربازان نبرد فلادن
از نظر تعداد، این نبرد بزرگترین جنگ میان دو سلطنت محسوب می‌شود.
درگیری‌های متعاقب این دو حکومت با یکدیگر و بر تخت اسکاتلند نشستن سرلشکر سپاه پیروز (ارل ساری)، موجب تغییر سلطنت این کشور شده بود.
تاریخچه تبدیل منطقه به اکوموزه
در سال ۲۰۰۸ گروه کوچکی گرد هم آمدند تا برای پانصدمین سالگرد نبرد فلادن در سال ۲۰۱۳ برنامه‌ریزی و اقدام کنند.
تمایل به پیشرفت در دانش باستان‌شناسی درباره‌ی نبرد، مطالب پژوهشی و ایجاد فرصت یادگیری برای دبیران و دانش‌آموزان، موجب شد تا تعدادی از کاوش‌های باستان‌شناسی سایت‌های اکوموزه توسط گروههای دانش‌آموزی (اسکاتلند و انگلستان) به‌دست آیند که همگی نتیجه فعالیت‌های داوطلبانه در حوزه‌های مختلف از قبیل علوم آزمایشگاهی، موسیقی، هنر، مطالعات تحصیلی و غیره بوده‌اند.
گروههای دانش‌آموزی داوطلب در حال کاوش سایت‌های اکوموزه «فلادن»
روندی که موجب ایجاد اکوموزه‌ی فلادن شده است، با پیدا شدن ۱۲ سایت (۸ سایت در انگستان و ۴ سایت در اسکاتلند) آغاز شده که از میان لیستی شامل ۲۰ پیشنهاد از طرف دو کشور و مردم نورتامبرلند شمالی انتخاب شده‌اند.
اصل این سایت‌ها به اتفاق و میراث فلادن مرتبط بوده و حوادث قبل، حین و بعد از جنگ را نمایش می‌دهند. در واقع روایتگر مرز فعلی میان دو فرهنگ و تا حد زیادی بیانگر وجود ریشه چنین تقسیم‌بندی مرزی در حادثه ۱۵۱۳ میلادی هستند. این ۱۲ سایت صرفا اولین فاز پیشرفت اکوموزه فلادن محسوب می‌شوند.
کاوش‌های باستان‌شناسی گروههای داوطلب در سایت اکوموزه «فلادن»
در طول سال ۲۰۱۳ میلادی سایت‌های جدید مرتبط با ماجرای فلادن به آن‌ها اضافه شده تا روی هم رفته شامل ۴۰ سایتی شوند که توضیح مفصل‌تری از فلادن را ارائه می‌دهند.
اکوموزه فلادن
برای بزرگداشت پانصدمین سالگرد این نبرد، «اکوموزه فلادن ۱۵۱۳» به دنبال پروژه‌ی تحقیقاتی-عملیاتی «فلادن ۵۰۰» تاسیس شده است.
اگر بخواهیم اکوموزه فلادن را در جمله‌ای کوتاه معرفی کنیم، آنچه برجسته‌ترین ویژگی آن به شمار می‌رود، بینامرزی بودن آن و اختصاص فضایی بسیار وسیع از دو کشور همسایه جهت نمایش واقعه‌ای مشترک است.
به بیانی دیگر، پیام اصلی «اکوموزه فلادن» صرفا بسنده کردن به نمایش نزاعی تاریخی نیست؛ بلکه تماما در تلاش است تا در قالب مفهوم نوپای اکوموز‌ها را از روایت‌های تاریخی فراتر گذاشته، مرزها را شکافته و فرهنگ جوامعی را برجسته کند که از دیرباز تحت تاثیر واقعه‌ی مذکور بوده‌اند، اما همچنان بر حفظ اشتراکات فرهنگی، دینی و سنت‌های مشابه خود (حتی در ورای مرزهای سیاسی) اصرار ورزیده‌اند.
آنچه بازدیدکننده به هنگام بازدید از فلادن مشاهده می‌کند، بیشتر از خاطره‌ی خونریزی و نزاع، خاطره‌ی همزیستی صلح‌آمیزی است که دو شهر همسایه یعنی «نورتامبرلند» و «کلدستریم» با یکدیگر داشته و در اشتراکات فرهنگی و هنری خود به نمایش می‌گذارند. درست در همین‌جا است که اهمیت «جامعه‌ی محلی» در تعریف اکوموزه پررنگ شده و به نمایش در می‌آید.
بیشتر چیزهایی که راجع به سرگذشت «فلادن» گفته شده، مربوط به شکست فاجعه‌انگیز اسکاتلندی‌ها بوده است.
بخش اعظم اطلاعات موجود، از لشکرکشی‌های آگوست تا سپتامبر ۱۵۱۳ میلادی حکایت می‌کند که فاجعه‌ی بزرگی برای اسکاتلندی‌ها و در عین حال رویداد باشکوهی برای امپراتوری انگلیس بود.
منطقه‌ی اکوموزه‌ای فلادن از این جهت اهمیت دارد که خونین‌ترین جنگ بین مرزی را به خود دیده که در طول چند ساعت منجر به کشته شدن هزاران نفر از دو ملت «اسکاتلند» و «انگلستان» شده است.
به جهت بررسی منطقه از زاویه دید دو کشور، در طراحی اکوموزه از دو شهر مرزی «برانکستون» و «کلدستریم» در دو طرف خط مرزی میان دو کشور بهره گرفته شده است؛ به این صورت که نیمی از اکوموزه در خاک «انگلستان» و نیم دیگر آن در خاک «اسکاتلند» قرار دارد.
برخی از اجزای منطقه اکوموزه‌ای فلادن
قلعه «اتال»
این کاخ اشرافی در قرن ۱۳ میلادی توسط خاندان اشرافی «منرز» ساخته شده و در قرن چهاردهم به شکل کنونی‌اش بازسازی شده است.
قلعه «اتال»
خاندان «منرز» تا اوایل قرن پانزدهم در آن می‌زیسته‌اند. اما گزارشی از سال ۱۵۴۲ میلادی می‌گوید که ساختمان در آن زمان تقریبا در حال تخریب بوده است. اکنون تنها دروازه و شمای کلی قلعه به جای مانده است.
پل قرون وسطایی «اتال»
این پل که از روی رود تا دروازه‌ی قلعه‌ی «اتال» ادامه دارد، محل گذر ارتش انگلیس برای رسیدن به میدان جنگ فلادن نیز بوده است.
پل قرون وسطایی «اتال»
انجمن صلح فلادن
این انجمن در پانصدمین سالگرد نبرد فلادن ایجاد شده و قرارگاه خود را «کلیسای کروکهام» واقع در خود منطقه و با فاصله‌ی کوتاهی از میدان جنگ قرار داده است.
این انجمن سعی دارد به همگان یادآوری کند که ما همچنان در جهانی مملو از جنگ و عناد زندگی می‌کنیم و باید هدف‌مان یافتن راهی به سوی صلح جهانی باشد.
قصر آبوتسفورد (Abbotsford)
«سر والتر اسکات» پس از موفقیت اولین مجموعه‌ی حماسی خود در سال ۱۸۰۵ میلادی، تصمیم به نوشتن اثری مشابه درباره‌ی نبرد فلادن گرفت.
برای تالیف این کتاب، او نیاز به زیستن در فضای واقعه و بهره‌گیری از فرهنگ و طبیعت منطقه داشت. در نتیجه با اجاره کردن خانه‌ای در نزدیکی «سلکرک» (در نورتامبرلند و نزدیک محل واقعه‌ی فلادن) در آن سکنی گزید.
قصر آبوتسفورد (Abbotsford)
پس از خرید این خانه و ساخت بنایی در طول ۱۴ سال، تلاش وی موجب شد تا این خانه سبکی کهن از معماری اسکاتلندی در تمامی جهان پیدا کند.
میدان جنگ فلادن
میدان جنگ فلادن، محل اصلی درگیری میان سپاه «جیمز چهارم» و «ارل ساری» بوده که در ۹ سپتامبر ۱۵۱۳ رخ داده است.
این جنگ در زمین‌های جنوبی «برانکستون» و در دره‌ای به همین نام درگرفت. شروع جنگ را عصر ۹ سپتامبر و زمانش را سه ساعت نوشته‌اند. با غروب آفتاب، «جیمز چهارم» و جمع کثیری از دلیران سپاهش کشته شده بودند. امروزه محل وقوع این حادثه به‌وسیله یک صلیب عظیم‌الجثه که در سال ۱۹۱۰ ساخته شده، علامت‌گذاری شده است.
محل نبرد «فلادن»
بنیاد «یادواره فلادن» نیز اطراف میدان را حصارکشی کرده و از آن حفاظت می‌کند.
دیدگاه