آخر هفته کجا بریم؟ از آبشار ناران و روستای خور تا جواهر دشت رودسر و آبشار آب ملخ

تعطیلات آخر هفته فرصت مناسبی است تا دست از زندگی پر استرس و رنگ پریده شهری بشویم و به دامان طبیعت بی‌نظیر و رنگارنگ کشورمان رهسپار شویم. در این مقاله با آبشار نارانو روستای خور برای سفرهای یک‌روزه و جواهردشت رودسر و آبشار آب ملخ برای سفری دو روزه و به‌یادماندنی آشنا می‌شویم.

اگر ساکن پایتخت هستید و با آن که از فضای دود و دم و قیل و قال شهر خسته شده‌اید، فکر می‌کنید فرصتی برای سفر در اختیار ندارید، چند مقصد نزدیک و دیدنی را به شما پیشنهاد می‌کنیم، تا در فرصتی محدود نفسی تازه کنید و با سپری کردن روزی مملو از آرامش، خاطری آسوده کنید.

آبشار ناران در ۷۰۰ متری شمال محله ناران از توابع لواسان کوچک در ارتفاع ۱۸۹۶ متری از سطح دریا قرار دارد. این آبشار در شمال روستای کند علیا در منطقه لواسانات قرار دارد. روستای كند عليا در ۱۵ كيلومتری شمال لواسانات و در انتهای يک دره سرسبز واقع شده است. روستای کند علیا و سفلی از توابع بخش لواسانات شهرستان شمیرانات، در فاصله ۳۸ کیلومتری شمال شرقی تهران قرار گرفته‌اند.

آبشار ناران یکی از آبشارهای دائمی استان تهران است و این جریان دائمی سبب شده است شیارهای زیبایی روی صخره‌های سنگی ایجاد شود. ارتفاع این آبشار ۱۰ تا ۱۵ متر بوده و در فصل بهار که حجم آب آن افزایش می‌یابد، ریزش آب منظره بسیار زیبایی را پدید می‌آورد. ارتفاع متوسط کند علیا از سطح دریا حدود ۲ هزار و ۵۰ متر است. وجود بقایای آثار باستانی در کند علیا از جمله تپه‌های گوشواره، قلعه پیرزن، جوهک و شیرتازه نشانگر قدمت طولانی این روستاست که به اوایل دوره اسلامی می‌رسد. کند سفلی نیز قدمتی چند صد ساله دارد. موقعیت کوهستانی ویژه، باغ‌های سرسبز و گسترده، منابع غنی آب و جریان نهرهای جاری داخل باغ‌های روستا سرسبزی و طراوت خاصی را به این روستا بخشیده که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. مزرعه پاونک در ۳ کیلومتری کند سفلی و ارتفاعات ساکا با پوشش طبیعی گل‌ها و گیاهان مرتعی در ۵ کیلومتری شمال روستا از جاذبه‌های طبیعی روستا به شمار می‌آیند. تنها راه فعلی رسیدن به آبشار ناران با توجه به مالکیت بسیاری از فضاها و زمین‌های اطراف آن، از بخش شرقی آبشار است.

در نزدیکی آبشار ناران و در دره‌های سرسبز شمال روستای کند علیا آبشار کفترلو واقع شده است. این دو آبشار در کنار یکدیگر، دو آبشار زیبا در منطقه لواسانات را تشکیل می‌دهند. این آبشار با ارتفاع ۱۲ متر در ارتفاع ۲۲۸۶ متری از سطح دریا واقع شده است. از تهران فاصله ۳۸ کیلومتری به‌سمت لواسان را طی کنید. از آنجا وارد بلوار امام خمینی شده و سپس به خیابان اسدیان و در نهایت به روستای کند علیا بروید.

روستای خور از توابع شهر کرج در استان البرز و در ۱۷ کیلومتری کرج و در مسیر جاده چالوس قرار دارد. این روستا علاوه بر طبیعت زیبا دارای پیشینه تاریخی نیز است. به نظر می‌رسد نام‌گذاری روستای خور به‌دلیل آب و هوای خوب و مناسب، ابتدا از کلمات خوب یا خرداد گرفته شده و با مرور زمان تبدیل به خور شده است. از دیدنی‌های این روستا و منطقه اطراف آن می‌توان به امامزاده سلیمان، تپه‌ها و دره دوچنار، امامزاده برچشمه یا زبیده خاتون، برج و باروی قلعه خور و چنار ۸۰۰ ساله‌اش اشاره كرد. این چنار کهنسال در ناحیه‌ی زرچه کانی (یا چنارتپه) قرار دارد. در این منطقه قلعه‌ی خور نیز قرار داشته که از امروزه متاسفانه از آن تنها بخش کوچکی باقی مانده است. طبق بررسی‌های انجام شده، یکی از برج‌های این قلعه تا سال ۱۳۴۰ نیز برپا بود. از دیگر جاذبه‌های این روستا می‌توان به پیست اسکی خور اشاره کرد. این پیست به طول ۱۸۰۰ متر و داشتن ۱۸ میله طولانی‌ترین پیست اسکی ایران است. برای رسیدن به این روستا، مسیر اتوبان کرج را طی کنید تا به خروجی جاده چالوس برسید، در جاده چالوس تا ۲۵ کیلومتر ادامه دهید و از خروجی خوزنکلا داخل بروید. جاده انحرافی خور به خوزنکلا به طول ۵ کیلومتر را طی کنید تا به روستای خوش آب و هوای خور در دل کوه‌های البرز برسید.

و روز فرصت کمی برای تازه شدن نیست، اگر مقصد سفرتان را به‌خوبی بشناسید و بدون تعلل دل به سفر بسپارید و پای به طبیعت، طبیعتی که شگفتی‌های آن شما را از فشار زندگی شهری رهایی می‌بخشد و جان تازه‌ای در روانتان می‌دمد.

جواهر دشت، عروس دشت‌ها در خطه سرسبز گیلان واقع شده است. طبیعت بکر، دشت‌های وسیع و سرسبز، هوای پاک، سکوت وصف ناپذیر و بسیاری دیگر در این منطقه زیبا در شرق گیلان جمع شده تا گردشگران و مسافران ایرانی و خارجی را به آغوش خود فرا خواند. قبل از ورود به جواهردشت آستانه متبرکه «نقره عباس» در دشتی زیبا و وسیع قرار دارد، که معمولا اهالی و مسافران برای زیارت و سیاحت به آنجا می‌روند تا چشم‌انداز زیبای آن را ببینند. وجود گیاهان زیبا مانند «میش گوش» و انواع گل‌های مختلف با رنگ‌های متفاوت از جمله زیبایی‌های این منطقه است، از کنار بقعه، محله و خانه‌های زیبای آن که با سقف‌های شیروانی روزبه‌روز در حال افزایش هستند، خود نمایی می‌کنند. در سراشیب سبزه زاران دشت و زمین‌هایی که زیر کشت سیب‌زمینی‌اند، صدای دل‌نشین زنگوله‌های گوسفندان در حال چریدن شما را به آرامش فرا می‌خواند. زمین‌های محصور شده با سیم خاردار و دیوارهای سنگی همه و همه نشانگر زیبایی و حد و مرزهای همسایگی و باغ‌های کشاورزی است. جواهر دشت آب لوله‌کشی ندارد و مردم منطقه آب شرب خود را از چشمه‌های داخل محله تأمین می‌کنند.

وسعت سبزه زارانی چون ناصره دشت، لووه سر و… ، منظره چریدن گاوها و گوسفندها هر بیننده‌ای را بیشتر دلباخته و مشتاق می‌کند و طبیعت زیبا، باصفا و دیدنی جواهر دشت قلب‌ها را گرفتار و پایبند خویش می‌سازد. این همه نشاط و سرور و جنب‌و‌جوش مرهون هوای سالم و روح بخش کوهستانی جواهر دشت است.

در ضلع جنوبی جواهر دشت قله بلند و زیبای سماموس با غرور و سرافرازی قد برافراشته و با ارتفاع ۳۶۲۰ متر از سطح دریا این دشت را در پناه خویش گرفته است. برای رسیدن به قله سماموس حتما باید یک راهنمای محلی به‌همراه گردشگران و مسافران باشد تا آنان راه را گم نکنند. در کتب محققان دارالمرز گیلان، از آستارا تا آستار آباد، رویان و رستمدار، راهنمای گیلان و کتاب گیلان درباره جواهر دشت جز چند نام درباره آستانه متبرکه دیده نمی‌شود.

به گفته سالخوردگان محلی، چون در دوران قدیم جواهر نامی در این آبادی بزرگتری و سروری مردم را داشت به احترام او نام آبادی را جواهر دشت نهادند. عده‌ای دیگر عقیده دارند که چون زمین‌های دامداری و جنگل‌های اولیه تبدیل به چمن‌زار و سبزه‌زار شده و زیبایی سبزه‌ها و چشمه‌سارها و مرغوبیت زمین برای کشت و کار مفید بود از آن رو این محل را جواهر دشت گفتند. عده‌ای دیگر معتقدند حدود آبادی این روستا بیش از ۴۰۰ سال است، اما مشاهدات عینی و بررسی‌های لازم آن‌چنان که توصیف می‌کنند به نظر نمی‌رسد، زیرا نه آثار تاریخی و ملاک و دلایل مستندی وجود دارد و نه بزرگان علم و ادب و محققان اندیشمند چیزی درباره جواهر دشت نوشته‌اند.

به هر حال عمر آبادی جواهر دشت از ۳۰۰ سال نباید بیشتر باشد و حضور مردم و ازدیاد جمعیت به خاطر هوای پاک و چراگاه‌هایی است که مردم را برای سکونت موقت به این آبادی کشانده است. زمین مرغوب و با ارزش و هوای پاک و سالم دلیلی بر جواهر بودن این دشت است. بازاری در نقطه ورودی این آبادی وجود دارد و دکان‌های قصابی، خواربار فروشی و قهوه خانه در آن واقع شده است که در آن مردمی خون‌گرم و میهمان‌نواز آمده پذیرایی از مسافران‌ هستند. برای دسترسی به این روستا ابتدا بایستی وارد شهر کلاچای یا چابکسر در شهرستان رودسر استان گیلان شوید. برای ورود به چابکسر از استان مازندران و پس از گذر از رامسر، در فاصله ۵ کیلومتری از رامسر به چابکسر وارد می‌شوید. از چابکسر به‌سمت غرب و به سوی کلاچای و با طی مسیری به مسافت ۷ کیلومتر به جاده سیاهکل رود می‌رسید. برای ورود از مسیر کلاجای نیز بعد از شهرستان رودسر به‌سمت شرق و با طی مسیر ۹ کیلومتر به شهر کلاچای رسیده، سپس با طی مسیری به طول کیلومتر به جاده سیاهکل رود خواهید رسید.

باید به آب ملخ سفر کنید تا باور کنید طبیعی‌ترین آفت‌کش دنیا، از دل غار بیرون می‌آید و به رودخانه سرازیر می‌شود. آبشار آب ملخ، یکی از عجیب‌ترین آبشارهای ایران است که با ترکیبات ویژه‌اش، نقش یک سمپاشی طبیعی را برای مزارع و زمین‌های کشاورزی بازی می‌کند و می‌تواند تمام ملخ‌های مهاجم را درجا نابود کند. آب ملخ، نام عجیب خود را مدیون همین خاصیت شگفت انگیز است. پای صحبت قدیمی‌های روستا که بنشینید، برایتان تعریف می‌کنند که سال‌ها پیش، وقتی مزارع گندم روستاهای اطراف مورد تهاجم ملخ قرار گرفت، از آب این چشمه بزرگ برای دفع آفت استفاده کردند و ملخ‌ها همه یک‌جا هلاک شدند. اتفاقی که هنوز هم از ذهن کشاورزان منطقه پاک نشده و به همین دلیل، آن‌ها هنوز هم مزارعشان را با آب این چشمه آبیاری می‌کنند. با این همه، نام دیگر این آبشار تخت سلیمان است و مردم منطقه معتقدند که در این چشمه قطعه سنگی وجود داشته که تخت‌گاه حضرت سلیمان بوده، اما اجانب آن را دزدیده‌اند.

آبشار آب ملخ از دو بخش تشکیل شده است. اولین قسمت آن سرچشمه آبشار است که از دل کوه بیرون می‌آید و بخش دیگری که در زیر این سرچشمه قرار گرفته، طاقدیسی سبز رنگ است که مثل پل روی رودخانه ماربر خم شده است؛ بخشی که اتفاقا در نگاه اول بیشتر به چشم می‌آید و بدنه اصلی آبشار را تشکیل می‌دهد. با این حال اگر دوست دارید سرچشمه را هم ببینید، باید مسیری را که تا رسیدن به آبشار در پیش گرفته بودید ادامه دهید و بعد از آن، به بالای آبشار بروید و از آن بالا طبیعت را تماشا کنید. اگر سختی راه و گرمای هوا کلافه‌تان کرده بود، می‌توانید روی بخشندگی سرچشمه حساب کنید و از آب گوارا و معدنی آن بنوشید. مطمئن باشید دلیلی برای بیمار شدنتان وجود نخواهد داشت.

اما در پشت آبشار پرتگاه خطرناک و زیبایی قرار دارد که آب ملخ را به یکی از خطرناک‌ترین آبشارهای ایران تبدیل می‌کند. آبشاری که تابه‌حال قربانیان زیادی داشته و احتمالا بعد از این هم خواهد داشت. بنابراین توصیه ما به مخاطبان کجارو این است که در زمان تماشای آب ملخ فریب زیبایی آبشار و پرتگاه را نخورید و فکر چرخ زدن در ارتفاعات را از سرتان بیرون کنید. باور کنید تمام سی چهل نفری که جانشان را خرج این پرتگاه کردند، مثل شما فکر می‌کردند که با دیگران فرق دارند و می‌توانند با کمی دقت و احتیاط از لبه پرتگاه عبور کنند! اما لغزندگی و شیب تند پرتگاه در یک لحظه آن‌ها را غافلگیر کرده و به رودخانه خروشان ماربر سپرده است. البته در بالای آبشار در محل ورود به قسمت پشت آبشار نرده‌های کوچکی قرار دارد که احتمالا با دیدنشان هشدارهای ما را برای ممنوعیت عبور افراد غیرحرفه‌ای و بدون تجهیزات به خاطرتان می‌آورد.

اگر گذارتان به آب ملخ افتاد، قدمگاه سلیمان را از دست ندهید. ساختاری سنگی که در تنگ بسیار گودى قرار گرفته و سال‌ها قبل به‌صورت پلى سنگى و طبیعى ایجاد شده است. برای دیدن تخت سلیمان یا قدمگاه سلیمان، بهتر است از راهنمایی بومیان منطقه سوال کنید. نزدیکی تخت سلیمان به آبشار این فرصت را به شما می‌دهد که در یک نیم روز، از هر دو منطقه دیدن کنید.

به‌محض رسیدن به روستا باید با خودروتان خداحافظی کرده و با پای پیاده از مسیری مالرو عبور کنید. اگر ذوق اکوتوریستیتان گل کرد هم می‌توانید از روستائیان بخواهید که قاطرشان را چند ساعتی به شما اجاره دهند تا هم تجربه جدیدی در این سفر کسب کنید و هم درآمدهای گردشگری روستا را افزایش دهید. اگر تنها برای بازدید از آبشار و سرچشمه آن راهی آب ملخ می‌شوید، یک کفش کوهنوردی، کوله‌پشتی پر از آب و خوراکی و احتمالا دوربینی که لحظه‌های خوب شما را در مقابل این آبشار ثبت کند، برای سفر کافی است. اما اگر اهل کوهنوردی حرفه‌ای هستید یا قصد جانتان را کرده‌اید و می‌خواهید پرتگاه پشت آبشار یا زیر آبشار را هم ببینید، باید ۳۰ متر طناب استاتیک، لوازم فرود و صعود غارنوردی، تسمه بلند و کارابین پیچ برای کارگاه همراه داشته باشید. اگر از سمت استان اصفهان راهی آب ملخ می‌شوید، باید از شهرهای اصفهان و سمیرم بگذرید و این شهر را به‌سمت یاسوج ترک کنید. در جاده سمیرم- یاسوج، بلافاصله بعد از روستای چهار راه، جاده‌ای خاکی مقابل چشمانتان می‌بینید که در مسیر آن دو دوراهی وجود دارد. در هر دو مورد راه سمت چپ را در پیش بگیرید و حدود ۷ کیلومتر در آن پیش بروید، تا به روستای آب ملخ برسید. روستایی در شمالی‌ترین قسمت خط الراس دنا و مردمی که اصالتشان بختیاری است.