کدام شهرها بیشترین آسمانخراش جهان را دارند؟
از افقهای سر به فلک کشیده در شرق آسیا تا توسعههای عمودی در خاورمیانه، آسمانخراشها به یکی از ویژگیهای شاخص چشماندازهای شهری مدرن تبدیل شدهاند. با این حال، همه شهرها به یک اندازه به ساخت سازههای مرتفع روی نیاوردهاند. برخی از آنها، معماری برجساز را به امضای خود بدل کردهاند؛ معماری که اغلب، تحت تاثیر عواملی مانند تراکم بالای جمعیت، محدودیتهای زمین و جاهطلبی اقتصادی شکل گرفته است.
«شورای ساختمانهای بلند و زیستگاه شهری» (Council on Tall Buildings and Urban Habitat) که پایگاه دادهای از سازههای مرتفع در سراسر جهان را مدیریت میکند، شهرهایی با بیشترین آسمانخراش را معرفی کرده است. این رتبهبندی که تا ژوئیه ۲۰۲۵ میلادی بهروزرسانی شده است، چشمانداز جالبی از این موضوع ارائه میدهد که جهان کجا و چرا بهسوی ساختوسازهای بلندتر پیش میرود. در ادامه این نوشتار، با شهرهایی آشنا میشوید که بیشترین تعداد آسمانخراشهای جهان را در خود جای دادهاند. (cntraveller.in)
۱. هنگکنگ
- بیش از ۵۵۰ آسمانخراش
هیچ شهری در جهان به اندازه «هنگکنگ» به زندگی عمودی روی نیاورده است. با بیش از ۵۵۰ ساختمان با ارتفاع بیشتر از ۱۵۰ متر، خط آسمان این شهر چون جنگلی از برجهای مرتفع به نظر میآید که میان کوهستان و دریا فشرده شده است.
کمبود زمین مسطح در کنار رشد سریع اقتصادی در اواخر قرن بیستم، توسعه عمودی را به ضرورتی اجتنابناپذیر در این منطقه تبدیل کرد. بسیاری از آسمانخراشهای مسکونی هنگکنگ به شکلی فشرده و یکنواخت ساخته شدهاند؛ در حالی که بناهای تجاری شاخصی مانند «مرکز تجارت بینالمللی» (International Commerce Centre) و «برج بانک چین» (Bank of China Tower)، با معماری چشمگیر خود، خط افق شهر را متمایز کردهاند.
۲. شنژن، چین
- بیش از ۳۸۰ آسمانخراش
«شنژن» (Shenzhen) که در دهه ۱۹۷۰ میلادی، یک روستای ماهیگیری بود، اکنون به کلانشهری با بیش از ۳۸۰ آسمانخراش با ارتفاع بیشتر از ۱۵۰ متر تبدیل شده است و نمادی از الگوی شهرنشینی سریع چین به شمار میرود.
«شنژن» که برخی از بلندترین ساختمانهای جهان از جمله «مرکز مالی پینگآن» (Ping An Finance Center) را میزبانی میکند، توسعه عمودی خود را با هویتی مبتنی بر فناوری و صنعت گره زده است. آسمانخراشهای این شهر نه تنها مرتفع، بلکه اغلب از نظر معماری جاهطلبانه هستند و بخشی از برنامه جامع برای تثبیت جایگاه «شنژن» بهعنوان یک قطب طراحی جهانی به حساب میآیند.
۳. نیویورک، آمریکا
- بیش از ۳۲۰ آسمانخراش
اغلب از «نیویورک» بهعنوان زادگاه آسمانخراشها یاد میشود و این شهر، همچنان با بیش از ۳۲۰ برج با ارتفاع بیشتر از ۱۵۰ متر، جایگاه خود را در میان رتبههای برتر حفظ کرده است. از ساختمان تاریخی «کرایسلر» (Chrysler Building) گرفته تا نمادهای جدیدی چون «مرکز تجارت جهانی یک» (One World Trade Center) و برجهای باریک و سر به فلک کشیده «بیلیونرز رو» یا خیابان میلیادرها (Billionaire’s Row)، خط افق نیویورک پیوسته در حال بازآفرینی خود بوده است.
قوانین منطقهبندی، تجارت حقوق هوا (حق ساخت در فضای بالای یک ملک) و پیشرفتهای مهندسی، امکان ساختوسازهای عمودی چشمگیر را فراهم کردهاند. برخلاف همتایان آسیایی، بسیاری از آسمانخراشهای نیویورک، عملکردهای تجاری، مسکونی و نهادی را در یک فضای واحد ترکیب میکنند؛ موضوعی که بازتابی از بافت شهری چندلایه و چندمنظوره این شهر است.
۴. دبی، امارات متحده عربی
- بیش از ۲۵۰ آسمانخراش
نام «دبی» با جاهطلبیهای معماری گره خورده است؛ شهری که خط افق آن با بلندترین ساختمان جهان یعنی «برج خلیفه» (Burj Khalifa) به ارتفاع ۸۲۸ متر تعریف میشود. با بیش از ۲۵۰ ساختمان بلندتر از ۱۵۰ متر، توسعه عمودی دبی اغلب تحت تاثیر تنوعبخشی به اقتصاد نفتی، گردشگری و سرمایهگذاریهای گسترده در حوزه املاک شکل گرفته است.
بسیاری از برجهای دبی در امتداد «جاده شیخ زاید» و منطقه «مارینا» (Marina) متمرکز هستند و ترکیبی از آپارتمانهای لوکس، هتلها و فضاهای اداری را در سازههایی بلند جای دادهاند. دبی که میان دریا و بیابان قرار گرفته، صعود خود به قله آسمانخراشهای جهانی را هم در معنای واقعی و هم بهصورت نمادین به نمایش گذاشته است.
۵. گوانگجو، چین
- بیش از ۲۲۰ آسمانخراش
«گوانگجو» (Guangzhou) را باید یکی دیگر از شهرهای چین معرفی کرد که در رقابت ساخت آسمانخراشها، پیشتاز است. این شهر با بیش از ۲۲۰ برج تکمیل شده بلندتر از ۱۵۰ متر، بهعنوان مرکز استان «گوانگدونگ» و یک قطب اقتصادی و تجاری مهم با پیشینهای طولانی شناخته میشود.
برجهای این شهر اغلب در امتداد رودخانه «پرل ریور» (Pearl River) و منطقه تجاری « ژو جیانگ نیو تاون سیبیدی» (Zhujiang New Town CBD) قرار دارند؛ جایی که بناهای شاخصی چون «برج کانتون» (Canton Tower) و «مرکز مالی بینالمللی گوانگژو» (Guangzhou International Finance Center) قد برافراشتهاند.
۶. شانگهای، چین
- بیش از ۲۰۰ آسمانخراش
خط افق «شانگهای» (Shanghai)، نمادی از چین مدرن بهشمار میرود؛ شهری که بیش از ۲۰۰ آسمانخراش بلندتر از ۱۵۰ متر را در خود جای داده است. منطقه مالی «پودونگ» (Pudong) که زمانی جزو زمینهای کشاورزی بود، اکنون میزبان نمادهایی از معماری معاصر همچون «برج شانگهای» (Shanghai Tower)، «برج جین مائو» (Jin Mao Tower) و «مرکز مالی جهانی شانگهای» (Shanghai World Financial Center) است.
فراتر از پودونگ، مناطقی مانند «لوجیازوی» (Lujiazui) و «شوجیاهوی» (Xujiahui) نیز شاهد رشد سریع عمودی هستند. ترکیب برجهای آیندهنگر، ساختمانهایی با سبک «آرت دکو» و سازههای تاریخی «شیکومن» (Shikumen) باعث شده است تا شانگهای به یکی از متنوعترین و چشمگیرترین شهرهای بلندمرتبه جهان تبدیل شود.
۷. توکیو، ژاپن
- بیش از ۱۹۰ آسمانخراش
پایتخت ژاپن بهدلیل محدودیتهای سختگیرانه زلزلهای و قوانین منطقهبندی، به آسمانخراشهای بسیار بلند شهرت ندارد؛ اما با این حال، بیش از ۱۹۰ ساختمان بلندتر از ۱۵۰ متر را در خود جای داده است؛ دستاوردی قابلتوجه در کشوری که همواره با خطر زمینلرزه، دست و پنجه نرم میکند.
رشد عمودی در توکیو بهصورت هدفمند و متمرکز در قطبهای تجاری مانند «شینجوکو» (Shinjuku)، «مارونوچی» (Marunouchi) و «روپونگی» (Roppongi) انجام شده است. برجهای این شهر اغلب بر استحکام سازهای و ظرافت طراحی تمرکز دارند و «تپههای تورانومون» (Toranomon Hills)، «میدتاون تاور» (Midtown Tower) و «شیبویا اسکرامبل اسکوئر» (Shibuya Scramble Square)، نمونههای شاخصی از این رویکرد هستند. با وجود محدودیتهای ارتفاعی، خط افق توکیو همچنان پویا و آیندهنگر باقی مانده است.
۸. کوالالامپور، مالزی
- بیش از ۱۸۰ آسمانخراش
«کوالالامپور» با حدود ۱۸۰ آسمانخراش، یکی از برجستهترین شهرهای جنوب شرق آسیا به شمار میرود. خط افق این شهر با «برجهای دوقلوی پتروناس» (Petronas Twin Towers) شناخته میشود؛ برجهایی که از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ میلادی، عنوان بلندترین ساختمانهای جهان را در اختیار داشتند.
توسعه عمودی کوالالامپور از آن زمان تا به امروز، با سرعتی پیوسته ادامه داشته و برجها، اغلب در اطراف مرکز شهر کوالالامپور و «بوکیت بینتانگ» (Bukit Bintang) متمرکز شدهاند. بسیاری از این ساختمانها عناصر اسلامی را با نمای مدرن شیشه و فولاد ترکیب کردهاند؛ ترکیبی که بازتابی از هویت فرهنگی و معماری ترکیبی مالزی است. پروژههای اخیر مانند «اکسچنج ۱۰۶» (The Exchange 106) نیز همچنان، مرزهای طراحی و ارتفاع را به چالش میکشند.
۹. شیکاگو، آمریکا
- بیش از ۱۶۰ آسمانخراش
«شیکاگو» با پیشینه دیرینهای در نوآوریهای معماری، بیش از ۱۶۰ ساختمان با ارتفاع بیشتر از ۱۵۰ متر دارد. خط افق این شهر ترکیبی از نوآوریهای معماری و ریشههای صنعتی را به هم پیوند میزند؛ ساختمان فولادی «بیمه شیکاگو» (Home Insurance Building) بهعنوان نخستین آسمانخراش جهان که دیگر وجود ندارد و برجهای معاصر و بلندپروازانهای مانند هتل «سنت رجیس شیکاگو» (St. Regis Chicago) و «ویلیس تاور» (Willis Tower) از جمله این ساختمانها است.
برجهای شیکاگو اغلب در اطراف منطقه «لوپ» (The Loop) و در امتداد ساحل «دریاچه میشیگان» (Lake Michigan) قرار دارند و یکی از منسجمترین و از نظر تاریخی، غنیترین خطوط افق شهری جهان را شکل دادهاند.
۱۰. ووهان، چین
- بیش از ۱۵۰ آسمانخراش
«ووهان» (Wuhan)، شهری در مرکز چین که اغلب در سایه کلانشهرهای ساحلی قرار میگیرد، به تدریج جایگاه خود را در میان شهرهای برجساز تثبیت کرده است و اکنون، بیش از ۱۵۰ آسمانخراش دارد.
رشد ساخت و سازهای مرتفع در «ووهان»، طی دو دهه گذشته و در چارچوب استراتژی توسعه شهری در مناطق داخلی چین، شتاب گرفته است. امروزه مناطقی مانند «جیانگهان» (Jianghan) و «هانیانگ» (Hanyang) دارای خطوط افقی هستند که با برجهای شیشهای، ساختمانهای اداری و مجتمعهای مسکونی بلندمرتبه پوشیده شدهاند.
شما درباره این رتبهبندی چه فکر میکنید؟ نمای کلی شهرهای در حال توسعه جهان را دوست دارید یا ترجیح میدهید در یک شهر کوچک و بدون برجهای سر به فلک کشیده زندگی کنید؟ لطفا کجارو و کاربران آن را نیز از نگاه و نظر ارزشمند خود مطلع سازید.
عکس کاور: منظره هوایی از افق هنگ کنگ در شب، منبع: cntraveller.in، نام عکاس: MR.Cole