لحظات تاریخی المپیک، از تحقیر هیتلر تا دونده پابرهنه!
در تاریخ بازیهای المپیک تابستانی، لحظات نمادینی وجود دارد که در حافظه تاریخ، ماندگار شده است.
بازیهای المپیک تابستانی در طول سالهای متمادی، لحظات فراموشنشدنی بسیاری را برای مخاطبان خود رقم زده است. معمولا عملکردهای شگفتانگیز، رکوردشکنی و نمایش فوقالعاده مهارتهای ورزشی در بازیهای المپیک، توجه همگان را به خود جلب میکند. در این میان، برخی پا را فراتر مینهند و با ثبت لحظات باورنکردنی یا حرکات نمادین، برای همیشه نام خود را در یادها و خاطرهها ماندگار میکنند. در این نوشتار کوتاه، با برخی از این افراد و وقایع بیشتر آشنا خواهید شد.
تاریخسازان المپیکهای تابستانی:
- مایکل فلپس؛ شناگری با ۲۳ مدال طلا
- یوسین بولت؛ سریعترین انسان جهان
- تامی اسمیت و جان کارلوس؛ درود قدرت سیاه در المپیک
- جسی اونز سیاهپوست و تحقیر هیتلر
- مایکل جردن در تیم رویایی
- مارک اسپیتز؛ اسطوره شنای آمریکا
- محمد علی کلی؛ برترین بوکسور جهان
- سکوی خالی در المپیک ۱۹۷۲
- مایکل جانسون؛ دوندهای با کفشهای طلایی
- باب بیمون و عجیبترین پرش تاریخ
- رولون گاردنر در یک پیروزی تاریخساز
- آببه بیکیلا؛ دونده اتیوپیایی با پاهای برهنه
مایکل فلپس؛ شناگری با ۲۳ مدال طلا
«مایکل فلپس» (Michael Phelps)، شناگر آمریکایی را موفقترین و پر مدالترین ورزشکار در تمامی دوران المپیک معرفی میکنند. در واقع، میتوان گفت که تا به امروز، هیچکس بهاندازه این اسطوره شنا، موفق به کسب مدال المپیک نشده است.
نگاه چاد لو کلوس، شناگر آفریقای جنوبی به فلپس در جریان فینال المپیک ۲۰۰ متر پروانه در سال ۲۰۱۶؛ منبع عکس: Getty Images، عکاس: Adam Pretty
مایکل فلپس در چهار بازی المپیک ۲۸ مدال به دست آورد که از آن میان، با ۲۳ مدال طلا، دارای رکورد بیشترین نشان طلای المپیک شد. بهواسطه این موفقیتها و رکوردشکنیهای بینالمللی، فلپس توانست جایزه شناگر سال جهان (هشت بار) و جایزه بهترین شناگر آمریکا (۱۱ بار) را از آن خود کند.
فلپس در جریان فینال المپیک ۲۰۰ متر پروانه در سال ۲۰۱۶ میلادی و با پیشی گرفتن از «چاد لو کلوس» (Chad le Clos)، شناگر اهل آفریقای جنوبی، انتقام یکی از معدود باختهای دوران المپیک خود در سال ۲۰۱۲ میلادی (مقام دوم شنا) را از وی گرفت.
یوسین بولت؛ سریعترین انسان جهان
«یوسین بولت» (Usain Bolt)، دونده جامائیکایی دو سرعت را سریعترین انسان جهان معرفی میکنند. او در نیمه نهایی ۱۰۰ متر مردان در سال ۲۰۱۶ با نگاهی به رقبای خود از آنها پیشی گرفت؛ مدتی بعد و در فینال این مسابقات به پیروزی رسید تا اولین مرد تاریخسازی باشد که سه بازی المپیک پیاپی در ۱۰۰ متر پیروز میشود.
منبع عکس: Reuters، عکاس: Kai Pfaffenbach
بولت، رکورددار دوی ۱۰۰ و ۲۰۰ متر جهان، در دوران حضور افسانهای خود در المپیک، هشت مدال طلا کسب کرده است.
تامی اسمیت و جان کارلوس؛ درود قدرت سیاه در المپیک
در بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۶۸ میلادی در مکزیکوسیتی، دو ورزشکار سیاهپوست آمریکایی با نامهای «تامی اسمیت» (Tommie Smith) و «جان کارلوس» (John Carlos)، در جریان مراسم اعطای مدالها و پخش سرود ملی کشورشان، با سرهای پایین افتاده و به نشانه اعتراض به نژادپرستی در آمریکا، مشت گرهکرده خود را بالا بردند.
منبع عکس: AP؛ عکاس: نامشخص
ژست نمادین این ورزشکاران که «درود قدرت سیاه در المپیک» نامیده شد، بهعنوان سمبل مبارزه برای حقوق شهروندی، به تیتر اول رسانهها در سراسر جهان تبدیل شد. در سمت چپ آنها نیز «پیتر نورمن» (Peter Norman) استرالیایی ایستاده بود که با چسباندن نماد «پروژه حقوق بشر المپیک» روی سینهاش، حمایت و همراهی خود را اعلام کرد.
جسی اونز سیاهپوست و تحقیر هیتلر
«جسی اونز» (Jesse Owens) ستاره دو و میدانی آمریکا، در بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۳۶ میلادی که در زمان حکومت آدولف هیتلر و آلمان نازی در برلین برگزار شد، چهار مدال طلا به دست آورد.
منبع عکس: Getty Images، عکاس: Ullstein Bild
هیتلر در نظر داشت که این بازیها، تبلیغی برای برتری نژاد آریایی باشد؛ اما اونز با کسب مدال و تخریب این ایده، نهتنها بهنوعی موجب تحقیر هیتلر شد، بلکه به یک نماد فرهنگی نیز تبدیل شد و اکنون، قسمت ویآیپی ورزشگاه المپیک برلین به نام او است. جسی اونز، اولین ورزشکار آفریقایی آمریکایی محسوب میشود که برای تبلیغ لوازم ورزشی انتخاب شد.
مایکل جردن در تیم رویایی
پرواز «مایکل جردن» (Michael Jordan)، بسکتبالیست مشهور آمریکایی، در المپیک ۱۹۹۲ بارسلون اسپانیا در حافظه تصویری المپیک به یادگار ماند. جردن در آن زمان، عضو شگفتانگیز تیم بسکتبال مردان آمریکا ملقب به «تیم رویایی» بود که مدال طلای المپیک ۱۹۹۲ را به دست آوردند.
منبع عکس: NBAE، عکاس: Nathaniel S. Butler
«تیم رویایی» اولین تیمی بود که ستارههای NBA در آن حضور داشتند. به اعتقاد بسیاری از افراد، آن تیم را که شامل افرادی چون لری برد (Larry Bird)، مجیک جانسون (Magic Johnson) و دیگر ستارههای تالار مشاهیر آینده میشد، بهترین تیم ورزشی باید دانست که تا به آن روز، نظیرش یافت نشده بود.
مارک اسپیتز؛ اسطوره شنای آمریکا
مارک اسپیتز (Mark Spitz)، شناگر بازنشسته آمریکایی است که ۳۶ سال پیش از مایکل فلپس، اسطوره شنای این کشور، نامش بر سر زبانها بود. اسپیتز با کسب هفت مدال طلا در بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۷۲ میلادی در مونیخ، رکورد بیشترین طلاهای کسب شده در یک المپیک را از آن خود کرد.
منبع عکس: Getty Images؛ عکاس: نامشخص
دستاورد مارک اسپیتز بعد از حدود سه دهه، در سال ۲۰۰۸ میلادی و المپیک پکن تغییر کرد. «مایکل فلپس»، هموطن جوان او موفق شد با کسب هشت مدال طلا، رکورد پیشکسوت خود را بهبود بخشد.
محمد علی کلی؛ برترین بوکسور جهان
محمد علی کلی (Muhammad Ali Clay) بوکسور سنگین وزن آمریکایی و برترین مشتزن تاریخ بوکس جهان، در بازیهای المپیک ۱۹۶۰ میلادی در رم به شهرت رسید. او که در آن زمان در دسته متفاوتی مسابقه میداد، موفق شد تا مدال طلای سبک وزن سنگین (سنگین وزن آماتور) را از آن خود کند.
منبع عکس: Central Press؛ عکاس: نامشخص
شایعاتی بر سر زبانها است که بر اساس آن، زمانی که محمدعلی با مدال طلا به شهر زادگاه خود برگشت، بهدلیل سیاهپوست بودن، حتی با مدال دور گردن هم مورد توجه قرار نگرفت؛ او نیز از شدت عصبانیت، مدال را به رودخانه انداخت. برخی نیز داستان را بهگونهای دیگر تعریف میکنند و معتقدند که محمدعلی، مدال را اشتباه گرفته بود.
۳۶ سال بعد در بازیهای المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا، مدال جایگزین به محمد علی اعطا شد و از وی خواستند تا مشعل المپیک را روشن کند؛ چیزی که به گفته این بوکسور مشهور، از بزرگترین افتخارات او در طول دوران ورزشیاش بود.
سکوی خالی در المپیک ۱۹۷۲
در طول بازیهای المپیک ۱۹۷۲ مونیخ و فینال رقابتهای بسکتبال بین آمریکا و شوروی سابق، اتفاقی رخ داد که به جنجالیترین مسابقه تاریخ در این رشته ورزشی تبدیل شد.
سکوی خالی مقام دوم در المپیک ۱۹۷۲؛ منبع عکس: NCAA Photos، عکاس: Rich Clarkson
در یک بازی بحثبرانگیز و در حالی که تیم آمریکا با اختلاف یک گل، پیروز میدان بود، فرصتی دوباره به شوروی داده شد تا در تکرار سه ثانیه پایانی، از تیم رقیب پیشی بگیرد. در زمان اهدای مدال نیز تیم آمریکا به روی سکو نیامد تا با خالی ماندن جایگاه دومی، اعتراض خود را به مدال طلای تیم شوروی ابراز کند.
مایکل جانسون؛ دوندهای با کفشهای طلایی
«مایکل جانسون» (Michael Johnson) دونده پر افتخار آمریکایی و دارنده چهار مدال طلای المپیک، معمولا با دو ویژگی منحصربهفرد یعنی سبک خاص دویدن و کفشهای طلایی پرزرقوبرق شناخته میشود.
منبع عکس: AP، عکاس: Doug Mills
جانسون در المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا، رکورد جالبی از خود در دوی سرعت بهجای گذاشت و توانست تنها دونده مردی باشد که در یک المپیک، دو مدال طلا (۲۰۰ متر و ۴۰۰ متر) دریافت میکند.
باب بیمون و عجیبترین پرش تاریخ
«باب بیمون» (Bob Beamon)، ورزشکار آمریکایی رشته پرش طول، در المپیک ۱۹۶۸ مکزیکوسیتی با پرش حیرتانگیز خود به میزان ۸٫۹۰ متر، رکورد جهانی را به میزان ۵۵ سانتیمتر ارتقا داد. این رکورد بهمدت ۲۳ سال یعنی تا سال ۱۹۹۱ میلادی پابرجا بود. به گفته رسانهها، حرکت این ورزشکار، «عجیبترین پرش تاریخ» لقب گرفته است.
منبع عکس: Getty Images؛ عکاس: نامشخص
در کنار شگفتی مسئولان المپیک، دیمون خود بهقدری از این اتفاق بهتزده شده بود که روی زمین سقوط کرد و به تشخیص پزشکان، دچار تشنج ناشی از هیجان عصبی شد.
رولون گاردنر در یک پیروزی تاریخساز
«رولون گاردنر» (Rulon Gardner) کشتیگیر یونانیالاصل اهل آمریکا در سال ۲۰۰۰ میلادی تاریخساز شد. او در آن سال، «الکساندر کارلین» (Aleksandr Karelin) از روسیه را در وزن ۱۳۰ کیلوگرم شکست داد تا مدال طلای المپیک سیدنی را از آن خود کند.
منبع عکس: Getty Images، عکاس: Billy Stickland
اهمیت مدال گاردنر از آن جهت است که کارلین، دارنده مدال طلا در سالهای ۱۹۸۸، ۱۹۹۲ و ۱۹۹۶ میلادی، بهمدت ۱۳ سال پیاپی، شکستناپذیر پیش آمد و در هیچ مسابقهای بازنده نبود.
آببه بیکیلا؛ دونده اتیوپیایی با پاهای برهنه
«آببه بیکیلا» (Abebe Bikila)، دونده اهل اتیوپی، اولین سیاهپوست آفریقایی تبار بود که مدال طلای المپیک را در رشته دو ماراتن و در سال ۱۹۶۰ میلادی به دست آورد. او چون روزهای تمرین، با پای برهنه به میدان آمد و در میان شگفتی همگان، برنده مدال طلای المپیک رم شد تا یکی از اولینهای تاریخ المپیک را به نام خود ثبت کند.
منبع عکس: Central Press؛ عکاس: نامشخص
از علاقهمندان به مسابقات مختلف ورزشی هستید؟ شما از بهیادماندنیترین لحظات المپیک و تاریخسازترین ورزشکاران چه میدانید؟ لطفا کجارو و همراهان آن را نیز از نگاه و نظر ارزشمند خود مطلع سازید.
منبع عکس کاور: گاردین؛ عکاس: IOC Olympic Museum
دیدگاه