ستاره‌های این روستا نان مردم را می‌دهد؛ جادوی آسمان تاریک روستایی در هند
«هانله» (Hanle)، نام روستایی کوهستانی و بسیار مرتفع در ناحیه «لاداخ» (Ladakh) در شمال هند است. تا پیش از سال ۱۹۹۲، اینجا فقط محل زندگی چند خانواده کوچ‌نشین از قوم «چانگپا» (Changpa) بود؛ اما وقتی دانشمندان هندی این منطقه را برای ساخت رصدخانه نجوم هند (IAO) ایدئال تشخیص دادند، همه چیز تغییر کرد. (BBC)
با ساخت تلسکوپ‌ها و توسعه گردشگری نجومی، اغلب کوچ‌نشینان در اینجا ساکن شدند و جامعه‌ای کوچک و منسجم شکل گرفت. مهندس مسئول رصدخانه، توضیح می‌دهد که با افزایش گردشگران، آلودگی نوری به یک تهدید جدی تبدیل شد.
برای مقابله با این مشکل، در سال ۲۰۲۲ «منطقه حفاظت‌شده آسمان تاریک هانله» (HDSR) با الهام از تجربیات جزایر قناری و هاوایی تاسیس شد. حالا راهنماهای محلی درباره ستاره‌ها و صورت‌های فلکی آموزش دیده‌اند و خانه‌های روستایی به اقامتگاه‌هایی برای علاقه‌مندان به نجوم تبدیل شده‌اند.
«شروتی شارما» (Shruti Sharma)، یک گردشگر، تجربه خود را این‌گونه توصیف می‌کند:
وقتی با چشم غیرمسلح کهکشان راه شیری را دیدم، با خودم گفتم: «این چه جادویی است؟»
جادوی شب‌های هانله
در یکی از شب‌ها، «کسانگ دورجی» (Kesang Dorjey)، یکی از راهنماهای نجوم، در حیاط خانه‌اش گردشگران را جمع می‌کند. او با یک اشاره‌گر لیزری قرمز، کهکشان آندرومدا (Andromeda) و حلقه‌های زحل را در آسمان به گردشگران نشان می‌دهد و می‌گوید:
کوچ‌نشینان قدیمی می‌گویند هرچه بیشتر در تاریکی وقت بگذرانی، با استفاده از نور ستاره‌ها بهتر می‌توانی ببینی.
اینجا سنت و مدرنیته در هم تنیده شده‌اند. قوم چانگپا که پیروی بودیسم تبتی هستند، از دیرباز برای خورشیدگرفتگی و ماه‌گرفتگی مراسم خاصی برگزار می‌کردند و ستاره‌ها بخشی از موسیقی محلی‌شان بوده است.
اکنون همین سنت‌ها در کنار رویداد مدرنی مانند «مهمانی ستاره» (Star Party) قرار گرفته که هر سال در ماه سپتامبر، ستاره‌شناسان و عکاسان نجومی را از سراسر هند به هانله می‌کشد.
شمشیری دو لبه: درآمد یا نابودی؟
افزایش گردشگری، درآمد مردم محلی را بیشتر کرده؛ اما نگرانی‌ها را نیز افزایش داده است. دورجی می‌گوید:
احساس می‌کنم تنشی دائمی درباره چگونگی حفظ هانله با این تعداد گردشگر وجود دارد.
در یکی از شب‌های تابستان گذشته، بیش از ۱۰۰ نفر جلوی خانه دورجی برای تماشای ستاره‌ها جمع شدند و او مجبور شد تا ساعت ۲:۳۰ بامداد کار کند. برای محافظت از این گنجینه، اهالی پس از غروب چراغ‌ها را خاموش می‌کنند، برق روستا بعد از ساعت ۱۱ شب قطع می‌شود و بسیاری از خانه‌ها پرده‌های ضخیم و لامپ‌های با نور گرم دارند. او امیدوار است که پس از فروکش کردن هیجانات اولیه، تعداد گردشگران به تعادل برسد و تنها علاقه‌مندان جدی به اینجا سفر کنند.
آیا تا به حال تجربه تماشای آسمان در یک منطقه کاملا تاریک را داشته‌اید؟ دانسته‌های خود را با ما و دیگر خوانندگان کجارو میان بگذارید.
منبع عکس کاور: www.bbc.com | عکاس: Dorje Angchuk
