از سنگهای رقصان تا آتشفشانهای خاموش؛ شگفتیهای سنگی العلا در عربستان
العلا در شمال غربی عربستان، سرزمینی با طبیعت چشمنواز و پیشینه تاریخی ژرف است. واحه مشهور آن، هزاران سال در دل کوههای ماسهسنگی زیستگاه گیاهان، جانوران و جوامع انسانی بود. آنچه العلا را متمایز میکند، میراث زمینشناسی است که سه دوره مختلف از تاریخ زمین را در خود جای میدهد. قدیمیترین بخش آن، سنگهای سپر عربی «پرکامبرین» (Precambrian)، با رسوبات میلیونها ساله پوشانده شده و گیاهان و جانوران فسیلشده را حفظ کرده است و چشمانداز ماندگاری از گذشته زمین ارائه میدهد. در ادامه برخی از شگفتیهای سنگی العلا را معرفی میکنیم؛ پس با ما همراه شوید. (gulfnews)
صخره ماهی؛ شگفتی طبیعی ۲۰۰ متری
«صخره ماهی» (Fish Rock) در «وادی الفن» (Wadi Al-Fann) العلا، سازهای ماسه سنگی با ارتفاع نزدیک به ۲۰۰ متر است که شبیه موجود دریایی غولپیکری در دل صحرا به نظر میرسد. انتشار نخستین تصاویر آن در فضای مجازی، تصور یک فسیل باستانی را برانگیخت و به شکلگیری افسانهها انجامید؛ اما کارشناسان، شکلگیری آن را حاصل فرسایش طبیعی میدانند. طبق اعلام «کمیسیون سلطنتی العلا» رودخانههای باستانی حدود ۵۰۰ میلیون سال پیش، این صخره را پدید آوردند.
صخره فیل؛ نماد ماندگار العلا
«صخره فیل» (Elephant Rock)، مشهورترین شگفتی طبیعی العلا، ۵۲ متر ارتفاع دارد و همچون فیل غولپیکری به نظر میرسد که خرطوم خود را بر زمین نهاده است. بر خلاف مقبرههای باستانی «حجر» (Hegra) در نزدیکی آن که با دست انسانها تراشیده شدهاند، این صخره ماسه سنگی عظیم، طی میلیونها سال و بر اثر فرسایش باد و آب شکل گرفته است. «صخره فیل» در میان شنهای طلایی و دیگر سازههای باشکوه، چشمانداز غالب این منطقه و یادآوری جاودانه از هنر طبیعت و قدرت بیپایان بیابان است.
صخرههای قارچی؛ آثار فرسایش میلیونها
در «ذخیرهگاه طبیعی شرعان» (Sharaan) در العلا، صخرههایی به شکل قارچ سر برآوردهاند که از چشمگیرترین پدیدههای طبیعی منطقه به شمار میروند. مشهورترین آنها، طی میلیونها سال و بر اثر فرسایش شکل گرفته است؛ جایی که باد، لایههای نرمتر ماسهسنگ در پایین را سریعتر فرسوده کرده و شکلی قارچ مانند پدید آورده است. این ذخیرهگاه با وسعت ۱٬۵۰۰ کیلومتر مربع شامل درههای ماسه سنگی سرخ، درههای بیابانی و گلهای وحشی فصلی است و هدف آن، حفاظت و احیای اکوسیستم شکننده العلا است.
صخره چهره؛ سنگی به شکل سر انسان
در میان مقبرههای عظیم و باشکوه «حجر» و در نزدیکی «جبل الاحمر» (Jabal Al Ahmar)، «صخره چهره» (Face Rock) قرار دارد؛ سازهای ماسه سنگی شبیه به سر انسانی که به افق بیابان خیره شده است. مانند بسیاری از شگفتیهای طبیعی العلا، این صخره نیز طی قرنها فرسایش شکل گرفته و بهترین زمان بازدید از آن، هنگام طلوع یا غروب خورشید است؛ زمانی که بازی نور، توهم شگفتانگیزی ایجاد میکند و صخره را به گونهای جلوه میدهد که گویی از درون میدرخشد.
صخره رنگینکمان؛ طاق سنگی پل مانند
طاق (The Arch) که به «صخره رنگینکمان» نیز معروف است، با شکل کمانی و شگفتانگیز خود که به رنگین کمانی میان دو ابر شباهت دارد، یکی از دیدنیترین شگفتیهای طبیعی العلا به شمار میرود. این پهنه عظیم ماسه سنگی، با جلوهای تماشایی و کمیاب، بازدیدکنندگان را مسحور میکند. در اطراف این طاق طبیعی، میتوان کریستالهای کوچک و درخشانی موسوم به «الماسهای صحرا» را نیز یافت که به جذابیت آن میافزاید.
سنگهای رقصان؛ صخرههای زنده طبیعت
«سنگهای رقصان»، نام خود را از شکل خاصی گرفتهاند که طبیعت برای آنها تراشیده است؛ سنگهایی که گویی هماهنگ و همزمان، در حال رقص هستند. این پدیده در «دره رگاسات» (Raggasat Valley) واقع شده است و کمی از سازندهای سنگی اطراف خود فاصله دارد. همین ویژگی، آن را به مکان منحصربهفردی برای کوهنوردی و همچنین، تجربه پر هیجان «دون باگی» (dune buggy؛ موتورسواری در تپههای شنی) تبدیل کرده است.
آتشفشانهای خاموش؛ تضاد شن طلایی و سنگ سیاه
در دل بیابانهای دورافتاده العلا، مناظر شگفتانگیزی از صخرههای بازالتی سیاه و آتشفشانهای خاموش دیده میشود؛ جایی که این تودههای سنگی بر فراز ماسهسنگها ایستاده و دریاهایی از شن طلایی آنها را دربر گرفته است. این تضاد رنگ و بافت، چشماندازهای خیالانگیز و ماورایی پدید میآورد. برخی از این نواحی برای گردشگران قابل دسترس است و با همراهی راهنما، میتوان حتی بر فراز یک دهانه آتشفشانی پیادهروی کرد. «واحه خیبر» در همسایگی «العلا» نیز با دو جاذبه مشهور آتشفشان سفید و آتشفشان سیاه، شهرت ویژهای دارد.
جریانهای گدازه؛ میراث آتشفشانی هزاران ساله
جریانهای گدازه، گواهی از نخستین فعالیتهای انسانی در «العلا» و همچنین در مناطق «حره عوید» (Harrat Uwayrid) و «حره خیبر» در شمال غربی عربستان هستند. این مناطق آتشفشانی مهم، دو مورد از بزرگترین مناطق در عربستان سعودی را تشکیل میدهند. «حره خیبر» شامل یک سیستم گدازهفشان خیرهکننده به طول ۱۰۰ کیلومتر است که شامل گنبدهای گدازه، مخروطهای بازالتی و کوه آتشفشانی «جبل القدر» است. جریانهای گدازهای چشمگیر ناشی از رویدادهای آتشفشانی نیز در سراسر منطقه دیده میشود.
کدامیک از این آثار طبیعی العلا شما را بیشتر شگفتزده میکند؟ اگر فرصت سفر به العلا را داشتید، دوست داشتید اول از کدام صخره دیدن کنید؟ لطفا نگاه و نظر ارزشمند خود را با کجارو و همراهان آن نیز به اشتراک بگذارید.
منبع عکس کاور: gulfnews، نام عکاس: نامشخص