ریه‌های زمین؛ بزرگ‌ترین جنگل‌های بارانی جهان را بشناسید
جنگل‌های بارانی، نقش حیاتی در سلامت زمین دارند؛ آن‌ها حجم عظیمی از دی‌اکسید کربن را از جو زمین جذب و با اکسیژن جایگزین می‌کنند. ویژگی بارز این جنگل‌ها، پوشش متراکم درختان و بارندگی سالانه بالا است و به سه دسته استوایی، معتدل و خشک تقسیم می‌شوند. جنگل‌های استوایی با اقلیمی گرم و مرطوب، در نزدیکی خط استوا قرار دارند؛ جنگل‌های معتدل با تغییرات فصلی مشخص‌تر، به‌طور متوازن در نیمکره شمالی و جنوبی پراکنده‌اند؛ جنگل‌های خشک نیز میزان بارندگی کلی کمتر و فصول مشخص‌تری دارند. (sciencefocus)
- جنگل‌های معتدل وست‌لند؛ همسایه رشته‌کوه‌های آلپ جنوبی
- ذخیره‌گاه زیست‌کره بوساواس؛ دومین جنگل بارانی بزرگ نیمکره غربی
- میراث جنگل‌های بارانی گرمسیری سوماترا؛ محل بزرگ‌ترین آتشفشان اندونزی
- جنگل‌های بارانی معتدل اقیانوس آرام؛ زیستگاه مرتفع‌ترین درختان جهان
- جنگل‌های معتدل شرقی استرالیا؛ میزبان جنگل‌های اکالیپتوس
- جنگل‌های معتدل والدیویان؛ تنها جنگل بارانی معتدل در آمریکای جنوبی
- جنگل بارانی کم ارتفاع بورنئو؛ میزبان ۱۰ هزار گونه گیاهی
- جنگل بارانی گینه نو؛ زیستگاه بزرگ‌ترین پروانه جهان
- حوضه کنگو؛ ریه‌های قاره آفریقا
- جنگل بارانی آمازون؛ بزرگ‌ترین جنگل بارانی جهان
جنگل‌های معتدل وست‌لند؛ همسایه رشته‌کوه‌های آلپ جنوبی
- مساحت: ۱۱,۸۸۰ کیلومتر مربع
جنگل‌های معتدل «وست‌لند» (Westland) در سواحل غربی جزیره جنوبی نیوزیلند قرار دارند. هم‌جواری با رشته‌کوه‌های آلپ جنوبی و دریای «تاسمان» (Tasman) باعث شده است که میانگین بارش سالانه این منطقه به حدود ۳٬۰۰۰ میلی‌متر برسد. نزدیک به نیمی از این جنگل‌ها، تحت حفاظت قرار دارد؛ اما تغییرات اقلیمی با افزایش خطر خشکسالی و آتش‌سوزی، تهدیدی جدی برای آینده آن به شمار می‌آید. این جنگل‌ها، زیستگاه گونه‌های متنوع پرندگانی مانند طوطی و همچنین گونه‌های در معرض خطر انقراض است.
ذخیره‌گاه زیست‌کره بوساواس؛ دومین جنگل بارانی بزرگ نیمکره غربی
- مساحت: ۲۰,۰۰۰ کیلومتر مربع
ذخیره‌گاه زیست‌کره «بوساواس» (Bosawás Biosphere Reserve)، حدود ۱۵ درصد از مساحت نیکاراگوئه را در بر می‌گیرد و دومین جنگل بارانی بزرگ نیمکره غربی است. این منطقه از نظر تنوع زیستی، اهمیت فراوانی دارد؛ برآورد می‌شود که بیش از ۱۳ درصد از گونه‌های جانوری و گیاهی جهان، مانند عقاب، سمندر و گربه‌سانانی مانند «جگوار» و «پوما»، در آن حضور داشته باشند. به لطف تلاش‌های حفاظتی بومیانی که در این منطقه زندگی می‌کنند، وضعیت سلامت این جنگل بارانی، همچنان مطلوب ارزیابی می‌شود.
میراث جنگل‌های بارانی گرمسیری سوماترا؛ محل بزرگ‌ترین آتشفشان اندونزی
- مساحت: ۲۵,۰۰۰ کیلومتر مربع
«میراث جنگل‌های بارانی گرمسیری سوماترا»، از سه پارک ملی در جزیره سوماترا در اندونزی تشکیل شده است. این منطقه تنوع زیستی شگفت‌انگیزی دارد؛ حدود ۱۰٬۰۰۰ گونه گیاهی و ۵۰۰ گونه پرنده در آن شناسایی شده‌اند. «اورانگوتان سوماترایی» و «ببر سوماترایی»، از گونه‌های بومی شاخص این جنگل به شمار می‌آیند. این ناحیه همچنین، محل قرارگیری بزرگ‌ترین آتشفشان اندونزی یعنی «گونونگ کرینچی» (Gunung Kerinci) با ارتفاع ۳٬۸۰۵ متر از سطح دریا است. این جنگل با تهدیدهایی چون قطع غیر قانونی درختان و احداث جاده روبه‌رو است.
جنگل‌های بارانی معتدل اقیانوس آرام؛ زیستگاه مرتفع‌ترین درختان جهان
- مساحت: ۶۰,۳۴۶ کیلومتر مربع
جنگل‌های بارانی معتدل اقیانوس آرام در امتداد سواحل اقیانوس در ایالات متحده و کانادا گسترده شده‌اند و از کالیفرنیا تا آلاسکا امتداد دارند. گونه‌های متنوعی از درختان، از جمله مرتفع‌ترین درختان جهان در این منطقه دیده می‌شود و حیات‌وحش این جنگل نیز متنوع است. به دلیل شرایط اقلیمی، این جنگل در معرض خطر آتش‌سوزی نیست؛ اما طوفان و بهمن می‌توانند به آن آسیب بزنند. بزرگ‌ترین تهدید این منطقه فعالیت‌های گسترده قطع درختان است که به علت نبود حفاظت قانونی، بخش عظیمی از آن، طی قرن گذشته از بین رفت.
جنگل‌های معتدل شرقی استرالیا؛ میزبان جنگل‌های اکالیپتوس
- مساحت: ۲۲۲,۱۰۰ کیلومتر مربع
جنگل‌های معتدل شرقی استرالیا، بخش وسیعی از شرق این کشور را در بر می‌گیرند و از سواحل «نیو ساوت ولز» (New South Wales) تا جنوب «کوئینزلند» (Queensland) امتداد دارند. پوشش اصلی آن‌ها شامل جنگل‌های اکالیپتوس، جنگل‌های بارانی نیمه‌گرمسیری، بوته‌زارها و بیشه‌زارها است. اقلیم مناطق ساحلی، بسیار مرطوب‌تر از بخش‌های داخلی است و نیمی از بارش سالانه را شامل می‌شود. حیات‌وحش متنوعی نیز از جمله «کوالا»، «کرم‌های مخملی» و «طوطی‌های تندرو» در این جنگل‌ها زندگی می‌کنند.
جنگل‌های معتدل والدیویان؛ تنها جنگل بارانی معتدل در آمریکای جنوبی
- مساحت: ۲۴۸,۱۰۰ کیلومتر مربع
جنگل‌های معتدل «والدیویان» (Valdivian) در سواحل غربی آمریکای جنوبی، میان اقیانوس آرام و رشته‌کوه‌های آند قرار گرفته‌اند. موقعیت جغرافیایی خاص، باعث تفاوت چشمگیر بارش در بخش‌های مختلف آن شده است؛ به‌طوری که جنوب منطقه به‌طور متوسط سالانه ۶٬۰۰۰ میلی‌متر بارندگی دارد؛ در حالی که شمال منطقه، تنها ۱٬۰۰۰ میلی‌متر باران دریافت می‌کند. «والدیویان»، تنها جنگل بارانی معتدل در آمریکای جنوبی است و گونه‌های بومی ارزشمندی در آن یافت می‌شوند؛ اما چوببری به منظور تولید کاغذ، آن را تهدید می‌کند.
جنگل بارانی کم ارتفاع بورنئو؛ میزبان ۱۰ هزار گونه گیاهی
- مساحت: ۴۲۸,۴۳۸ کیلومتر مربع
«بورنئو» (Borneo)، سومین جزیره بزرگ جهان است و جنگل‌های بارانی آن، بیش از نیمی از مساحت جزیره را پوشانده‌اند. این جنگل‌ها میان سه کشور برونئی، اندونزی و مالزی تقسیم شده‌اند و یکی از غنی‌ترین زیست‌بوم‌های سیاره به شمار می‌آیند. آب‌‌وهوای منطقه، استوایی است و دما در طول سال، تنها حدود ۱۰ درجه سانتی‌گراد نوسان دارد. این جنگل بارانی، بیش از ۱۰,۰۰۰ گونه گیاهی و تنوع چشمگیر جانوری را میزبانی می‌کند؛ اما به شدت در معرض تهدید جنگل‌زدایی و تبدیل گسترده اراضی به زمین‌های کشاورزی است.
جنگل بارانی گینه نو؛ زیستگاه بزرگ‌ترین پروانه جهان
- مساحت: ۷۸۶,۰۰۰ کیلومتر مربع
جنگل بارانی گینه نو، شاید یکی از غیر قابل پیش‌بینی‌ترین سیستم‌های آب و هوایی زمین را داشته باشد؛ چراکه در اینجا می‌توان هم گرفتار باران‌های موسمی شد، هم برف‌بازی کرد و هم با موج گرمایی شدید روبه‌رو بود. گینه نو، دومین جزیره بزرگ جهان به شمار می‌آید و این جنگل، ۶۵ درصد از سطح جزیره را در بر گرفته است. تنوع گیاهی و جانوری آن، شگفت‌انگیز به نظر می‌رسد و علاوه بر جانورانی چون «کانگوروی درختی» و «روباه پرنده»، زیستگاه بزرگ‌ترین پروانه جهان نیز به حساب می‌آید.
حوضه کنگو؛ ریه‌های قاره آفریقا
- مساحت: ۱٫۶ میلیون کیلومتر مربع
حوضه کنگو، آن‌قدر وسیع است که به «ریه‌های آفریقا» شهرت دارد و در ۹ کشور در مرکز این قاره گسترده شده است. این منطقه با دو فصل بارانی اصلی، به تداوم اکوسیستم کمک می‌کند. حوضه کنگو نقش حیاتی در کاهش اثرات تغییرات اقلیمی دارد؛ زیرا مقادیر عظیمی کربن را در خاک خود ذخیره می‌کند. برآورد می‌شود که این جنگل‌ها حدود هشت درصد از کل کربن ذخیره‌شده در جنگل‌های جهان را در خود جای داده باشند. از این رو، تهدیداتی چون چوببری و جنگل‌زدایی، می‌تواند حجم عظیمی از کربن ذخیره‌شده این جنگل‌ها را وارد جو زمین کند.
جنگل بارانی آمازون؛ بزرگ‌ترین جنگل بارانی جهان
- مساحت: ۶٫۷ میلیون کیلومتر مربع
جنگل آمازون، بزرگ‌ترین جنگل بارانی جهان است که با وسعت ۶٫۷ میلیون کیلومتر مربع در هشت کشور گسترده شده است. این جنگل، به تنهایی نیمی از جنگل‌های بارانی کره زمین را تشکیل می‌دهد و نقش کلیدی در تنظیم اقلیم زمین دارد. یک دهم تمام گونه‌های شناخته‌شده گیاهی و جانوری جهان در این جنگل یافت می‌شوند و بسیاری از آن‌ها، بومی این منطقه هستند. با توجه به حجم عظیم کربنی که این جنگل ذخیره می‌کند، نابودی آن (جنگل‌زدایی) می‌تواند فاجعه جبران‌ناپذیری برای جو زمین باشد.
کدام یک از این جنگل‌ها از نظر شما جذاب‌تر است؟ فکر می‌کنید که مهمترین راهکار برای حفاظت از این جنگل‌های بارانی در برابر تهدیدهایی مانند جنگل‌زدایی چیست؟ لطفا کجارو و همراهان آن را نیز در جریان نگاه و نظر ارزشمند خود قرار دهید.
عکس کاور: جنگل بارانی و رودخانه آمازون؛ منبع عکس: CN Traveller، نام عکاس: نامشخص
