شهرهایی که دیگر برای مردم نیستند؛ از رم تا بارسلون زیر فشار گردشگری
هر کسی که از جاذبه‌های اصلی اروپا دیدن کند، متوجه شلوغی بیش از حد آن‌ها خواهد شد. همه می‌خواهند در آنجا حضور داشته باشند و این امر، شهرها را از فضایی زنده و پویا به موزه‌هایی در فضای باز تبدیل کرده است. کسب و کارهای کوچک محلی و نهادهای فرهنگی که برای ساکنان بومی ایجاد شده‌اند، دیگر به سختی پیدا می‌شوند. مسئله‌ای که هدف اصلی گردشگری، یعنی تجربه فرهنگ‌های جدید و ملاقات با مردمان بومی را زیر سوال می‌برد.
مکان‌های کوچک‌تری که هم رده شهرهای بزرگی مانند «رم» و «آمستردام» نیستند نیز با این مشکلات و حتی بیشتر از آن، دست و پنجه نرم می‌کنند؛ از تخریب فیزیکی گرفته تا فرسایش فرهنگی و زیست‌محیطی ناشی از یکنواخت‌سازی گردشگری، در این مناطق به چشم می‌خورد. با این حال، در اروپا جواهرات پنهانی وجود دارد که فرهنگ‌های بومی در آن‌ها زنده و دست‌نخورده باقی مانده است؛ فقط کافی است از مقاصد پرطرفدار فاصله بگیرید تا تجربه‌ای اصیل‌تر و اقتصادی‌تر داشته باشید. (islands.com)
ریمینی؛ ایتالیا
ریمینی (Rimini)، شهری در سواحل «دریای آدریاتیک» (Adriatic Sea) در ایتالیا، به‌عنوان مرکز مهم تفریحات شبانه برای جوانان ایتالیایی و ثروتمندان روس شناخته می‌شود. این شهر با بیش از ۴۳ گردشگر به ازای هر ساکن، یکی از پرجمعیت‌ترین مقصدهای گردشگری ایتالیا به شمار می‌رود و بیشتر بازدیدکنندگان آن (۸۰ درصد) ایتالیایی هستند. شهر ریمینی، بیشترین تعداد اقامتگاه‌های گردشگری و بیشترین تولید زباله‌های گردشگری را دارد و به همین دلیل به پروژه پاکسازی زباله‌های دریایی پاپ پیوسته است. در مقابل، منطقه «پولیا» (Puglia) در جنوب ایتالیا با سواحل زیبا، غذاهای عالی و چشمه‌های گوگردی کمتر شناخته شده و ارزان‌تر است. این منطقه امکانات آب‌درمانی دارد و جایگزین مناسبی برای کسانی است که دنبال تجربه ساحل به دور از ازدحام ریمینی هستند.
ونیز؛ ایتالیا
ونیز که زمانی مرکز قدرتمندترین دولت بازرگانی اروپا بود، اکنون حدود ۵۰,۰۰۰ سکنه دارد و سالانه با هجوم ۲۰ میلیون گردشگر مواجه می‌شود. هر ساله، حدود ۶۰۰ کشتی کروز با آلودگی هوا و آسیب رساندن به تالاب ونیز، یکی از منحصر‌به‌فردترین اکوسیستم‌های منطقه را تهدید می‌کنند. وسعت هشت کیلومتر مربعی شهر برای پذیرش میلیون‌ها گردشگر طراحی نشده است و ساکنان محلی، دیگر توانایی مالی زندگی در این شهر تاریخی را ندارند. این وضعیت، ناراحتی ونیزی‌هایی را در بر داشته که خانه باشکوه آن‌ها به موزه روباز تبدیل شده است. به‌عنوان جایگزین، شبه‌جزیره «ایستریا» (Istria) در دریای آدریاتیک و شهر «تریسته» (Trieste) در ایتالیا با ترکیبی از فرهنگ‌های مختلف، تجربه‌ای اصیل و کم جمعیت‌تر ارائه می‌دهند.
رم؛ ایتالیا
رم، شهری با جمعیت حدود سه میلیون نفر، میزبان حدود ۳۵ میلیون گردشگر در سال ۲۰۲۳ میلادی بود که تمرکز آن‌ها بر مرکز شهر، فشار زیادی بر اقتصاد محلی و کیفیت زندگی ساکنان وارد کرد. مشکلات گردشگری این شهر شامل ازدحام در اطراف «فواره تروی» (Trevi Fountain)، صف‌های طولانی و کاهش کسب و کارهای کوچک محلی به دلیل جایگزینی آن‌ها با فروشگاه‌های سوغاتی تحت مالکیت مافیا است. بی‌احترامی برخی گردشگران در کلیساها نیز معضل‌ساز شده است. شهرداری رم در حال بررسی ورودی گرفتن برای منطقه فواره تروی است و دولت نیز اقدامات قانونی علیه فروشندگان غیر مجاز را آغاز کرده است. اگرچه جایگزینی برای رم وجود ندارد، بازدید از «فروم رومی» (Roman Forum)، «تپه پالاتین» (Palatine Hill) و کلیسای جامع «سانتا ماریا ماجوره» (Santa Maria Maggiore)، گزینه‌های خلوت‌تر و جذابی هستند. رستوران‌ها و کافه‌های محلی نیز اغلب تجربه‌ای اصیل‌تر و اقتصادی‌تر از مکان‌های توریستی ارائه می‌دهند.
دوبروونیک؛ کرواسی
«دوبروونیک» (Dubrovnik)، مروارید «دریای آدریاتیک» در کرواسی با جمعیت ۴۰,۰۰۰ نفر، سالانه بیش از دو میلیون گردشگر جذب می‌کند که جاذبه‌هایی چون «کاخ اسپونزا» (Palazzo Sponza)، دیوارهای تاریخی، «کلیسای جامع سنت بلیز» (Cathedral of St. Blaise) و تورهای سریال «بازی تاج و تخت» را شامل می‌شود. گردشگری انبوه باعث شده است تا مرکز تاریخی، تقریبا خالی از سکنه شود و کسب و کارها و هنرمندان محلی نیز به حومه بندر «گروژ» (Gruž) منتقل شوند. به‌عنوان جایگزین، شهر تاریخی «کوتور» (Kotor) در «مونته‌نگرو» را پیشنهاد می‌کنند که گردشگری انبوه، هنوز آن را تسخیر نکرده است و فضای آرام‌تر و ارزان‌تری دارد.
بارسلون؛ اسپانیا
بارسلون با جاذبه‌هایی چون کلیسای جامع «ساگرادا فامیلیا» (La Sagrada Familia)، «موزه پیکاسو» و زندگی شبانه پر جنب‌وجوش، مقصد محبوبی برای علاقه‌مندان به هنر و گردشگران تفریحی است. این شهر در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ میلادی، با ۳۲ میلیون گردشگر در برابر بیش از یک میلیون نفر سکنه، با بحران گردشگری انبوه مواجه شد که کمبود مسکن، افزایش قیمت‌ها و خروج کسب و کارهای ضروری از مرکز شهر را در پی داشت. شهرهای «خیرونا» (Girona) و «تاراگونا» (Tarragona) با کلیساها و ویرانه‌های رومی خود، تجربه‌ای آرام‌تر ارائه می‌دهند. همچنین شهر «اویدو» (Oviedo) در شمال اسپانیا با میراث جهانی یونسکو، موزه‌ها، پارک‌ها و طبیعت بکر، جایگزین مناسبی برای فرار از شلوغی است.
بروژ؛ بلژیک
شهر «بروژ» (Bruges) در بلژیک با جمعیت ۱۲۰,۰۰۰ نفر، سالانه پذیرای بیش از هشت میلیون گردشگر است که برای بازدید از مرکز قرون وسطایی و کانال‌های شهر می‌آیند. این حجم گردشگری باعث ازدحام بیش از حد و کاهش کسب و کارهای غیر توریستی در مرکز شهر شده است و آینده بروژ را تهدید می‌کند. مقامات دولتی، محدودیت‌هایی مانند ممنوعیت کشتی‌های کروز و حذف تبلیغات گردشگری را اعمال کرده‌اند؛ اما تاثیر محدودی داشته است. شهر «خنت» یا «گنت» (Ghent) به عنوان جایگزین مناسبی شناخته می‌شود که با قلعه بزرگ، کلیساها، خیابان‌های سنگفرش و صحنه هنری فعال، تجربه‌ای متفاوت از گردشگری انبوه ارائه می‌دهد. «خنت» در سال ۲۰۲۴ میلادی، پایتخت جوانان اروپا شد و به لطف وجود دانشگاه و دانشجویان، زندگی شبانه پر جنب و جوشی دارد که فرهنگ شهر را غنی‌تر کرده است.
جزیره کورسیکا؛ دریای مدیترانه
جزیره «کورسیکا» (Corsica) یکی از جزایر بزرگ دریای مدیترانه است و بخشی از کشور فرانسه محسوب می‌شود. این جزیره که پیشتر به دلیل شهرتش به عنوان پایگاه مافیا، از گردشگری انبوه دور مانده بود، اکنون با سواحل، املاک ساحلی و کوه‌های بکر، مورد توجه قرار گرفته است. ورود سالانه سه میلیون گردشگر و همین طور توسعه شهری، باعث تهدید فرهنگ و اکوسیستم جزیره شده است. برای کاهش آسیب‌های محیطی، ورود به پارک‌های طبیعی پرطرفدار به ۲,۰۰۰ نفر در روز محدود شد؛ اما در حوزه فرهنگی، چنین محدودیتی وجود ندارد. هر سال حدود ۵,۰۰۰ ساکن غیر بومی به ویژه فرانسوی‌ها، وارد جزیره می‌شوند که با خرید خانه، قیمت مسکن را بالا می‌‌برند و بومیان را تحت فشار می‌گذارند. جمعیت بومی که نیمی از ساکنان جزیره را تشکیل می‌دهند نیز نگران نابودی زبان و فرهنگ محلی خود به دلیل هجوم گردشگری و استفاده گسترده از زبان فرانسوی هستند.
واتیکان؛ ایتالیا
واتیکان، کوچک‌ترین کشور جهان با مساحتی در حدود ۴۴ هکتار، در سال‌های اخیر، پذیرای هفت میلیون بازدیدکننده بود که با ظرفیت حداکثر ۲۰,۰۰۰ نفر، باعث ازدحام، صف‌های طولانی و فشار بر فضاهای مذهبی شده است. گرمای تابستان رم، تجمع معترضان، محدودیت بلیط موزه واتیکان و الزامات امنیتی ورودی «کلیسای جامع سنت پیتر» (St. Peter's Basilica)، بازدید را دشوار کرده است. مسائل ساده‌ای مانند پوشش نامناسب و مشاجره بر سر رعایت نوبت نیز بر مشکلات افزوده است. با این حال، شهر رم کلیساهای باشکوه رنسانس و باروک فراوانی مانند «کلیسای جامع سانتا ماریا ماجوره» (Santa Maria Maggiore) و «سانتا ماریا دلی آنجلی» (Santa Maria degli Angeli) دارد که بازدید با ازدحام کمتر را ممکن می‌سازد.
جزیره مون سن میشل؛ منطقه نرماندی فرانسه
«مون سن میشل» (Mont-Saint-Michel)، جزیره‌ای در «نرماندی» با جمعیتی کمتر از ۵۰ نفر، سالانه حدود سه میلیون گردشگر دارد. خیابان‌های باریک این شهر کوچک، توانایی پذیرش چنین جمعیتی را ندارند و برخی آن را «تله گردشگری شلوغ» می‌نامند. ممنوعیت ورود وسایل موتوری باعث شده است که تنها با پیاده‌روی یا کالسکه، بتوان به صومعه رسید که این امر در ساعات شلوغ، صف‌های طولانی ایجاد می‌کند. این وضعیت می‌تواند مشکلات بیشتری در پی داشته باشد؛ چراکه صومعه به گردشگری نیاز دارد؛ اما ازدحام بیش از حد، تهدیدی برای اصالت آن است. در فرانسه، کلیساها و صومعه‌های زیبای دیگری وجود دارد که با شلوغی کمتری مواجه هستند و ارزش بازدید دارند.
جزیره اسکلیگ مایکل؛ ایرلند
جزیره «اسکلیگ مایکل» (Skellig Michael) در سواحل غربی ایرلند، پس از فیلم‌برداری بخش‌هایی از فیلم «جنگ ستارگان»، به مقصد محبوبی تبدیل شده است. این جزیره، صومعه‌ای تاریخی دارد و با سالانه با حدود ۱۶,۰۰۰ گردشگر مواجه است که تهدیدی برای ساختار آن به حساب می‌آید. دولت ایرلند محدودیت بازدید ۱۸۰ نفر در روز را با رزرو قبلی و استفاده از قایق‌های مجاز اعمال کرده است. برای کسانی که نمی‌توانند به این جزیره سفر کنند، جزایر «بلاسکت» (Blasket Islands)، «خلیج بالین اسکلیگز» (Ballinskelligs Bay)، «کلیسای سنت سنان» (St. Senan’s Church) در «جزیره اسکتری» (Scattery Island) یا «جزیره ایشمری» (Island of Ishmurray)، گزینه‌های خلوت‌تر و زیباتری هستند. در این میان، جزیره «اسکتری» به خاطر کاهش گردشگران، فضایی آرام دارد و توسط بازدیدکنندگان بسیار تحسین شده است.
آیا می‌خواهید سفرهای خود را از ازدحام و شلوغی دور نگه دارید؟ در این صورت، کدام مقصد جایگزین را برای سفر انتخاب خواهید کرد؟ لطفا کجارو و کاربران آن را نیز از نگاه، نظر و تجربه ارزشمند خود مطلع سازید.
عکس کاور: ونیز، منبع: Planet Rail، نام عکاس: نامشخص
