دیدنیهای همدان در بهار؛ از غار آبی تا باغهای سرسبز
همدان که بهعنوان اولین پایتخت ایران شناخته میشود، از تاریخچهای غنی و طبیعتی بسیار زیبا برخوردار است. همدان در فصل بهار، آبوهوای نسبتا مطبوعی دارد و میتوانید انتخابی عالی برای سفرهای بهاری باشد. از بهترین جاهای دیدنی همدان در بهار میتوان به غار علیصدر، آرامگاه ابوعلی سینا، مجموعه گنجنامه، آرامگاه باباطاهر عریان، دشت میشان، میدان امام خمینی (ه)، مسجد جامع همدان، بازار سنتی همدان، آرامگاه استر و مردخای و روستای ورکانه اشاره کرد که در این مقاله به معرفی آنها میپردازیم. ضمن اینکه با مطالعه راهنمای سفر به همدان میتوانید اطلاعات بیشتری از جاهای دیدنی این منطقه به دست آورید.
غار علیصدر
- آدرس: شهرستان کبودرآهنگ، بخش گل تپه، دهستان علیصدر، روستای علیصدر
- ساعت کاری: ۶ ماه اول سال از ۸ تا ۱۸؛ ۶ ماه دوم سال از ۸:۳۰ تا ۱۶
- سایت: alisadr.com
- قیمت بلیط در سال ۱۴۰۴: ۲۳۰,۰۰۰ تومان
غار علیصدر، غاری تالابی است که یکی از دیدنی های همدان در بهار بهشمار میرود. نام این غار در فهرست «بزرگترین غارهای آبی جهان» نیز قرار میگیرد. در جهان در غارهای انگشت شماری امکان قایقرانی وجود دارد؛ یکی از این غارها نیز علیصدر است که مسیری طولانی جهت قایقرانی در اختیار افراد قرار میدهد. زمان پیدایش این غار به دوره دوم زمین شناسی یعنی دوره ژوراسیک (۱۹۰ تا ۱۳۶ میلیون سال پیش) میرسد. این غار ساخت دست طبیعت است و انسان در خلق آن هیچ نقشی ندارد. از بخشهای این غار میتوان به دالانها، تالارها و راهروهای باریک و پرپیچوخم اشاره کرد. خوشبختانه این اثر طبیعی در سال ۱۳۸۷ خورشیدی در فهرست میراث طبیعی به ثبت رسید.
برای گشتوگذار در این غار باید بخشی از مسیر را با قایق و قسمتهایی را بهصورت پیاده طی کنید. در طول مسیر نیز شاهد آثار طبیعی شگفت انگیزی خواهید بود. متاسفانه تاکنون انسانها نتوانستهاند به همه بخشهای این غار دسترسی پیدا کنند و بههمینخاطر انتهای این غار هنوز کشف نشده است. در غار علیصدر میتوانید در هوایی پاک استشمام کنید و لذت ببرید. در تمام فصلهای سال دمایی بین ۱۲ تا ۱۴ درجه سانتیگراد در غار حاکم است.
در هنگام گشتوگذار در غار علیصدر به این موضوع توجه داشته باشید که امکان عکاسی با فلش و سیگار کشیدن درون غار وجود ندارد. همچنین تلفن همراه در فضای غار آنتن نمیدهد. در مجموعه غار علیصدر برای گردشگران امکانات تفریحی و رفاهی متنوعی در نظر گرفته شده است که برخی از آنها عبارتاند از شهربازی روباز، چندین رستوران، کافیشاپ، آلاچیق چوبی، سرویس بهداشتی، پارکینگ و هتل. در این مجموعه مرکز خریدی نیز وجود دارد که گزینه مناسبی برای خرید سوغات شهر همدان است.
آرامگاه ابوعلی سینا
- آدرس: میدان ابوعلی سینا
- ساعت کاری: ۶ ماه اول سال از ۹ تا ۲۰؛ ۶ ماه دوم سال از ۹ تا ۱۷ (روزهای تعطیل رسمی مانند تاسوعا و عاشورای حسینی، شهادت امام علی (ع)، شهادت اما جعفر صادق، رحلت پیامبر و … تعطیل)
- قیمت بلیط در سال ۱۴۰۴: ۲۵,۰۰۰ تومان
ابوعلی سینا یکی از معروفترین فیلسوفان و دانشمندانی بهشمار میرود که به بسیاری از زمینهها از جمله ریاضی، نجوم، فیزیک، شیمی، روانشناسی، زمینشناسی و جغرافیا، شعر و ادبیات، فلسفه و منطق و پزشکی آگاهی داشت. این دانشمند پس از فوت در همدان آرام گرفت و در حال حاضر آرامگاه او بهعنوان یکی از بهترین جاهای دیدنی همدان در بهار شناخته میشود. در آرامگاه ابوعلی سینا مزار افراد مشهور دیگری همچون «ابوسعید دخدوک» و «ابوالقاسم عارف قزوینی» نیز وجود دارد. خوشبختانه نام آرامگاه این فیلسوف ایرانی در ۱۳۷۶ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایرانی قرار گرفت.
آرامگاه بوعلی سینا دارای معماری ایرانی-اسلامی است. در محوطه آرامگاه شاهد فضای سبزی به شکل نیم دایره خواهید بود. در این اثر تاریخی تندیس زیبایی از ابوعلی سینا را نیز خواهید دید.
در آرامگاه ابوعلی سینا به غیر از مزار افراد معروف ایرانی، میتوانید از جاذبههای دیگری مثل کتابخانه و موزه نیز بازدید کنید. در کتابخانه آرامگاه ۸,۰۰۰ جلد کتاب ایرانی و خارجی گنجانده شده است که بازدید از آنها خالی از لطف نخواهد بود. در تالار جنوبی آرامگاه ابوعلی سینا نیز شاهد موزهای خواهید بود که قدمت آن به سال ۱۳۳۰ خورشیدی میرسد. در این موزه میتوانید از تماشای سکه، سفال و اشیایی متعلق به هزارههای قبل از میلاد و دوران اسلامی، شیشههای دارویی قدیمی و لوازم جراحی و پزشکی لذت ببرید. در این موزه اطلاعات مفیدی درباره گیاهان دارویی نیز وجود دارد. یکی از آثار عجیب موجود در موزه، عکس جمجمه ابوعلی سینا است که این عکس را در زمان تخریب مقبره قدیمی به ثبت رساندهاند.
آرامگاه باباطاهر عریان
- آدرس: میدان باباطاهر
- ساعت کاری: ۶ ماه اول سال از ۸:۳۰ تا ۱۹:۳۰؛ ۶ ماه دوم سال از ۸:۳۰ تا ۱۷
- هزینه بازدید: ۲۰,۰۰۰ تومان
باباطاهر یکی از شعرای معروف و بزرگ ایرانی محسوب میشود که اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری میزیست. افراد نهتنها برای نشان دادن ارادت خود به این شاعر بزرگ ایرانی، بلکه برای تماشای معماری جذاب مزار او راهی همدان میشوند. خوشبختانه آرامگاه این فرد مشهور ایرانی در سال ۱۳۷۶ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آرامگاه باباطاهر عریان با الهام از معماری قرن هفتم و هشتم هجری بنا شده است. از زیباییهای آرامگاه باباطاهر میتوان به گنبد فیروزهای رنگ آن اشاره کرد. سقف کاشیکاری شده و منشوری شکل این مزار نیز چشم هر بینندهای را به خود جلب میکند. در دیوارهای فضای داخلی بنا اشعار زیبای باباطاهر حک شدهاند که خواندن آنها خالی از لطف نخواهد بود. مزار باباطاهر فضای سبز چشمنوازی دارد که درختان زیبایی در آن به چشم میخورند.
اگر ایام نوروز راهی آرامگاه باباطاهر شوید، در محوطه خارجی شاهد بازارچهای با غرفههای متنوع خواهید بود؛ میتوانید از این غرفهها صنایع دستی و سوغات همدان و سایر شهرها را خریداری کنید. در روزهای تعطیل در این آرامگاه هنرمندانی را میبینید که در حال نواختن ساز هستند و حسوحال بسیار خوبی به گردشگران میبخشند. در میدان باباطاهر نیز افرادی را خواهید دید که درشکه اجاره میدهند؛ تجربه درشکهسواری در هوای مطبوع بهار همدان بسیار لذتبخش خواهد بود. در اطراف میدان باباطاهر مکانهای مناسبی برای پارک خودرو وجود دارد و از بابت جای پارک دغدغهای نخواهید داشت.
دشت میشان
- آدرس: جاده گنجنامه، میدان گنجنامه، مسیر دشت میشان
از دشت میشان میتوان بهعنوان یکی از جاذبه های همدان در بهار یاد کرد. دشت میشان دشتی سرسبز است که مساحت آن به یک هکتار میرسد. در دشت میشان شاهد چشمههای آب خنک خواهید بود که صدای بسیار گوشنوازی دارند. این دشت زیبا در بهار با چمنزار، گلهای کوچک زرد رنگ و شکوفهها تزئین میشود. در اوایل فصل بهار در برخی قسمتهای این دشت شاهد برف خواهید بود. برخی اوقات میتوانید عشایر و چادرهای آنها را در این دشت ببینید که تماشای زندگی آنها بسیار جذاب خواهد بود. معمولا کوهنوردانی که به کوه الوند صعود میکنند، در این دشت به استراحت میپردازند.
در دشت میشان درهای زیبا به نام «عباس آباد» را نیز خواهید دید که با درختانی بلند قامت خودنمایی میکند.
برای دسترسی به دشت میشان، باید از مسیری طولانی بهصورت پیاده گذر کنید. برای اینکه بتوانید بهراحتی در این منطقه به گشتوگذار بپردازید، کفش مخصوص پیادهروی یا کوهنوردی بپوشید و لوازم مورد نیاز پیادهروی مثل آب آشامیدنی و خوراکیهای مقوی و سبک بههمراه داشته باشید. دشت میشان در نزدیکی مجموعه گنجنامه واقع شده است؛ به همین خاطر گردشگران میتوانند از امکانات این مجموعه بهرهمند شوند.
میدان امام خمینی (ره)
- آدرس: مرکز شهر
یکی از جاهای گردشگری همدان در بهار میدان امام خمینی (ه) است. این میدان بهعنوان بزرگترین میدان این شهر شناخته میشود. از میدان امام خمینی میتوان به تمام خیابانهای شهر دسترسی پیدا کرد. طراحی میدان امام خمینی را معمار آلمانی، کارل فریش، عهدهدار شده بود. این میدان از اولین عناصر شهری همدان است که نام آن در سال ۱۳۷۹ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
دور تا دور میدان امام خمینی (ه) ۱۲ گنبد را خواهید دید که قدمت آنها به سالهای ۱۳۰۹-۱۳۱۲ خورشیدی میرسد. میدان امام خمینی همدان به «میدان نقش جهان اصفهان» و «میدان شهرداری رشت» شباهت زیادی دارد و بههمینخاطر بهعنوان یکی از محبوبترین جاهای دیدنی همدان محسوب میشود. در سال ۱۳۹۶ این میدان به پیادهرو تبدیل شد؛ در حال حاضر افراد میتوانند در این مکان به پیادهروی و گشتوگذار بپردازند و از تماشای ساختمانهای قدیمی با معماری جذاب دیدن کنند. در اطراف این میدان نیز شاهده مغازهها و فروشگاههای بزرگ و کوچک، بازار سنتی و کافه و رستورانها خواهید بود.
در پیادهراه میدان امام خمینی همدان دو تندیس وجود دارد که چهره میدان را زیبا کردهاند. در فصل بهار و نوروز در این پیادهرو جنگهای نوروزی برگزار میشود که شور و نشاط زیادی به مردم میبخشند.
مسجد جامع همدان
- آدرس: ميدان امام خمينی، خيابان اکباتان
مسجد همدان یکی از قدیمیترین و مهمترین مساجد ایران بهشمار میرود که از آن بهعنوان یکی از بهترین مکان های دیدنی همدان در بهار یاد میشود. در گذشته به این مسجد «جامع عتيق» و «مسجد اعظم» نیز اطلاق میشد. برای مسجد همدان سه ورودی در نظر گرفته شده است. در واقع افراد میتوانند از ورودى نوساز سمت خیابان اکباتان، ورودى قدیمى با دالان طاقدار در ضلع شرقى صحن و ورودى قدیمى با دالان هشتى مقرنسکارى شده و ضلع غربى صحن وارد این اثر باستانی شوند. از بخشهای مختلف این مسجد میتوان به سردر، هشتی، صحن، ایوانها، حجرهها و شبستانها اشاره کرد.
مسجد جامع همدان در دوره حمله مغول به ایران، دچار تخریب شد. پس از این ویرانی، به لطف حاکمان دوره ایلخانیان، این مسجد مورد بازسازی قرار گرفت. پس از آن نیز حاکمان دوره صفویه به دلیل ارادت خود به اماکن مذهبی، مسجد جامع همدان را مرمت کردند و تزئینات چشمنوازی در آن بهوجود آوردند.
مسجد جامع همدان با الهام از معماری اسلامی ایرانی بنا شده است. این مسجد پلانی مستطیل مربع دارد. در مسجد صحنی دلباز را خواهید دید که در میان آن حوضی بزرگ ساختهاند. در مسجد گنبدی زیبا به چشم میخورد که از نوع دو پوستهای است. هنرمندان مسجد را با هنرهای مختلفی مثل کاشیکاری، آجریکاری و گچکاری تزئین کردهاند. در این مسجد میتوانید از تماشای کاشیهای رنگارنگ و فیروزهای، کتیبههایی از آیات قرآنی لذت ببرید.
بازار سنتی همدان
- آدرس: میدان امام خمینی، محدوده خيابانهای باباطاهر و اکباتان
- ساعت کاری: ۹ تا ۲۱ بهغیر از روزهای جمعه که اکثر مغازهها تعطیل هستند.
از جاهای گردشگری همدان در بهار میتوان به بازار همدان اشاره کرد. از این بازار بهعنوان یکی از بزرگترین و قدیمیترین بازارهای ایران یاد میشود که در حدود ۳۰ هکتار مساحت دارد. این بازار که یکی از بازارهای مشهور سنتی ایران به شمار میرود، یادگاری از دوره قاجار است. در این بازار میتوانید با مردم بومی معاشرت کنید، به تماشای معماری بنای بازار بپردازید و از خرید کردن لذت ببرید. از جمله محصولات و کالاهایی که در این بازار به فروش میرسند میتوان به ادویه، خشکبار، ظروف مسی، کیف و کفش، فرش دست بافت و ... اشاره کرد. خوشبختانه این اثر تاریخی در سال ۱۳۷۷ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
یکی از بخشهای بازار سنتی همدان «سراها» هستند که از مهمترین سراهای فعال در این بازار میتوان به سرای قلمدانی، سرای نو، سرای صفرخان، سرای گمرک، سرای شریفیه، سرای پیغمبر و سرای حسینخانی اشاره کرد. همچنین در این بازار ۳۰ راسته مشاهده خواهید کرد. مغازهداران در هر راسته مشغول انجام حرفهای خاص هستند. برخی از راستههای بازار عبارتاند از راسته زرگرها، صندوقسازها، قصابها، قنادها، نخودبريزها، حلبىسازها، صحافخانه و...
در بازار سنتی همدان از بازدید بازارها و بازارچههای مختلف غافل نشوید. در تمام بخشهای بازار نیز شاهد مساجد خواهید بود. در واقع در بازار با هدف دسترسی آسان تجار جهت اقامه نماز، چندین مسجد ساخته شده است. برخی دیگر از بخشهای بازار عبارتاند از گرمابهها، قهوهخانهها، نانوایی و...
آرامگاه استر و مردخای
- آدرس: ابتدای خیابان شریعتی، کوچه استر
- ساعت کاری: روزهای هفته از ۸ تا ۱۲ و ۱۵ تا ۱۸، جمعه بعد از ظهر و شنبه تعطیل است.
یهودیان از «استر» و «مردخای» بهعنوان منجیان قوم یهود یاد میکنند و بههمینخاطر برای آنها احترام ویژهای قائل هستند. استر دختری از مهاجران یهودی بود که در شوش زندگی میکرد. پس از فوت والدین استر، عموی وی یعنی مردخای، سرپرستی او را برعهده گرفت. طبق روایتهایی که وجود دارد، استر و مردخای واپسین سالهای زندگی خود را در همدان سپری کردند و پس از فوت در این شهر به خاک سپرده شدند. آرامگاه استر و مردخای هماکنون از معتبرترین زیارتگاههای یهودیان در ایران بهشمار میرود که متعلق به قرن سیزدهم میلادی (قرن هفتم هجری قمری) است. این اثر تاریخی در سال ۱۳۱۶ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
از آرامگاه استر و مردخای بهعنوان یکی از بهترین جاهای دیدنی همدان در بهار یاد میشود. این مقبره اتاقی مربعی شکل است که سقفی گنبدی دارد. در این اتاق دو قبر کنار یکدیگر قرار دارند. با ورود به اتاق، معماری امامزادههای ایرانی برای شما تداعی خواهد شد؛ اما این مقبره مانند مزارهای اسلامی تزئینات ویژهای ندارد و بهصورت سادهای طراحی شده است. نمای بیرونی مقبره را نیز با مصالحی مثل سنگ و آجر ساختهاند. از هنرهای به کار رفته در این مقبره میتوان به گچکاری روی دیوارها، منبتکاریهایی به خط عبری و نقشونگارهای هندسی اشاره کرد.
در هنگام بازدید از آرامگاه استر و مردخای باید این نکته را بدانید که مجاز به عکاسی از فضای داخلی مقبره نیستید؛ اما امکان عکسبرداری از محوطه بیرونی مزار وجود دارد. یکی دیگر از قوانین این آرامگاه این است که باید بدون کفش وارد آن شوید. از آنجایی که شنبهها برای یهودیان روز مقدسی بهشمار میرود، این آرامگاهها شنبه تعطیل است.
روستای ورکانه
- آدرس: ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی همدان، بعد از سد اکباتان
نام روستای ورکانه در لیست «روستاهای گردشگری همدان» قرار گرفته است. این روستا بهعنوان یکی از جاهای دیدنی همدان در بهار شناخته میشود و طبق مستندات، بیش از ۴۰۰ سال عمر دارد. خوشبختانه این روستای تاریخی در فهرست آثار ملی ایرانی به ثبت رسیده است. در روستای ورکانه شاهد آبوهوای کوهستانی و طبیعتی بکر خواهید بود. این روستا با موسیقی محلی و ترانههای باباطاهر عریان و... شناخته میشود. این موسیقیها و اشعار در مراسمهای شاد و عروسیهای مردم روستا نواخته و خوانده میشوند.
از جاذبههای طبیعی روستای ورکانه میتوان به رودخانه فصلی سیمین و ورکانه، قنات روستا و چشمهسارها اشاره کرد. به لطف این منابع آبی در روستا شاهد باغهای پهناور گردو، زردآلو، انگور و سیب خواهید بود که چشماندازهای زیبایی خلق کردهاند. از ییلاق تخته سنگ و دریخان ورکانه نیز غافل نشوید که از زیباترین جاذبههای گردشگری این روستا و دیدنی های همدان در بهار هستند.
از آثار باستانی موجود در روستای ورکانه میتوان به مسجد، اصطبل پرورش اسب با معماری سنگی، قلعه مهری خانم با ساختار چلیپا و گورستان روستا اشاره کرد. روستا بافت سنگی جذابی دارد؛ بههمینخاطر گشتوگذار در آن بسیار دلچسب خواهد بود. در این روستا امامزادهای به نام «غیب (ع)» وجود دارد که برای مردم محل مقدس و با ارزشی است. همچنین میتوانید از تماشای کوچ عشایر این منطقه در مسیری زیبا لذت ببرید.
دهکده توریستی گنجنامه
- آدرس: میدان عباس آباد، خیابان گنجنامه، ضلع شرقی میدان گنجنامه
- شماره تماس: ۰۹۱۸۲۲۲۳۳۱۳
- ساعت کاری: ۶ ماه اول سال از ۸ تا ۲۲؛ ۶ ماه دوم سال از ۱۰ تا ۲۰
- سایت: ganjname.net
در همدان دهکدهای توریستی به نام گنجنامه وجود دارد که از جاهای دیدنی استان همدان به شمار میرود و در آن امکانات تفریحی، اقامتی، ورزشی، آموزشی و جاذبههای گردشگری متنوعی در انتظار گردشگران است. این دهکده توریستی که در دامنه شمالی کوههای الوند قرار دارند، در سال ۱۳۷۹ خورشیدی احداث شد و هماکنون یکی از جاذبه های همدان در بهار بهشمار میرود. از امکانات رفاهی این مجموعه میتوان کافیشاپ و رستورانهای متنوع و پارکینگ اشاره کرد. این دهکده امکان میزبانی از ۵,۰۰۰ نفر را دارد.
آبشار گنجنامه و کتیبه گنجنامه از جاذبه های گردشگری این منطقه هستند. یکی از تفریحات دهکده توریستی گنجنامه تله کابین سواری است. این تله کابین بر فراز ارتفاعات کوهستانی الوند قرار دارد و به شما این امکان را میدهد که در مسیری به طول حدود ۱,۷۰۰ متر، منظره زیبایی از کوهها، صخرهها و آبشار را تماشا کنید. این تله کابین تنها تله کابین ایرانی است که با دو فراز و دو فرود، سفری هیجانانگیز را برای گردشگران به ارمغان میآورد.
سورتمهسواری در سورتمه ریلی مجموعه نیز بسیار جذاب خواهد بود؛ این سورتمه ۴۵ کیلومتر بر ساعت سرعت دارد و با ۱,۱۵۰ متر طول، بهعنوان طولانیترین سورتمه ریلی در غرب کشور شناخته میشود.
از امکانات ورزشی دهکده توریستی گنجنامه میتوان به صخرهنوردی و کوهنوردی اشاره کرد. برای صخرهنوردی دیواری ۱۸ متری با پنج مسیر در اختیار صخرهنوردان حرفهای قرار داده میشود. در کوه الوند و قلههای مرتفع و شیبدار آن میتوانید از لذت کوهنوردی بهرهمند شوید. در این مجموعه شاهد غار آکواریوم نیز خواهید بود که ۲۱ آکواریوم دارد. این آکواریوم در دو طبقه واقع شده است و در آن مجموعهای از انواع گوناگون آبزیان، خزندگان و حیوانات نادر به نمایش در آمدهاند. از دیگر امکانات این مجموعه میتوان به ویلاهای کوهستانی و اقامتگاه بومگردی اشاره کرد.
آیا شما تجربه بازدید از مکان های دیدنی همدان در بهار را دارید؟ خوشحال میشویم نظرها و تجربههای خود را با ما و همراهان کجارو به اشتراک بگذارید.
منبع عکس کاور: alisadr.com؛ عکاس: نامشخص
سوالات متداول
جاهای دیدنی همدان در بهار کدامند؟
از جاهای دیدنی همدان در بهار میتوان به غار علیصدر، آرامگاه ابوعلی سینا، دهکده گردشگری گنجنامه، دشت میشان، مسجد جامع همدان، بازار سنتی همدان و روستای ورکانه اشاره کرد.
غار علیصدر همدان کجاست؟
غار علیصدر از جاهای دیدنی همدان است که در نزدیکی روستای علیصدر در شهرستان کبودرآهنگ قرار دارد.