به جرات میتوان گفت کلانشهر رشت، مرکز استان گیلان که به بهشت ایرانزمین شهرت دارد، شهری بهشتگونه در میان چند بهشت زمینی دیگر از جمله روستاهای ماسوله، قلعه رودخان، فوشه، شهر ماسال و... است.
علاوه بر این، رشت جاذبههای طبیعی و تاریخی بسیاری در خود جای داده که پارک جنگلی سراوان با دریاچه مفروش شده با چمن، موزه میراث روستایی گیلان، ساختمان شهرداری و بازار بزرگ رشت، گل سرسبد آنها هستند و اگر رشت را بدون بازدید از این جاذبهها ترک کنید، قطعا پشیمان خواهد شد.
بدون تردید شما هم میخواهید به این شهر زیبا سفر کنید؛ اما نمیدانید چه زمانی به دیار میرزا کوچک خان جنگلی سفر کنید تا بیشترین بهره و لذت را از سفر خود ببرید؛ ما در ادامه شما را راهنمایی خواهیم کرد و بهترین زمان سفر به رشت از ابعاد مختلف را بررسی خواهیم کرد.
بهترین زمان از نظر آب و هوا
رشت تابستانهایی گرم و شرجی دارد (دمای هوا در این فصل به ۳۷ درجه سانتیگراد هم میرسد) و رطوبت هوا کمی شما را آزار میدهد. بر اساس اطلاعات هواشناسی، مرداد گرمترین ماه و بهمن سردترین ماه رشت است (دمای هوا در زمستان رشت به منفی ۵ درجه سانتیگراد هم میرسد). بهطور کلی بهترین زمان به این شهر از نظر آب و هوا، اوایل بهار تا اواخر آن (مخصوصا اردیبهشت) و اوایل پاییز است.
طبیعت پاییزی جنگلها و روستاهای اطراف رشت هم واقعا حیرتآور است و اگر در برابر هوای کمی سرد پاییزی این شهر کم طاقت نباشید، ماه مهر هم یکی از بهترین زمانهای سفر به رشت است. اگر شما هم مثل من عاشق هوای ابری، مهآلود و بارانی شمال هستید، اواسط مهر تا اوایل آبان به این شهر سفر کنید تا بیشترین لذت را از هوای این شهر ببرید و اکسیژن خالص تنفس کنید.
بهترین زمان از نظر رویدادها و مراسم فرهنگی
یکی از رویدادهای جالب استان گیلان جشن شالیزار است که در موزه میراث روستایی پارک جنگلی سراوان میتوانید شاهد آن باشید. این جشن در آغاز فصل کشت و کار که معمولا اوایل اسفند است، همراه با برنامههای مختلفی همچون اجرای موسیقی محلی، پخت نان و غذاهای محلی و انجام کشتی محلی منطقه به نام کشتی لوچو برگزار میشود.
مراسم جشن برداشت برنج یا جشن خرمن یکی دیگر از رویدادهای جالب استان گیلان است که در اوایل مهر ماه برگزار میشود. این مراسم که میتوانید آن را در موزه میراث روستایی پارک جنگی سراوان تماشا کنید، با طلب مغفرت و بارش باران از حضرت حق آغاز میشود.
این مراسم به این صورت آغاز میشود که پیرمردی با لباس محلی یک ظرف مسی را سه بار بهسمت آسمان بلند میکند و از پروردگار خویش طلب باران میکند. سپس مراحل کاشت، داشت و برداشت برنج بهصورت نمادین و با حرکات موزون انجام میشود. پیرمرد پس از انجام این کار، ظرفی را که حاوی دانههای برنج است و شمعی در میان آنها قرار دارد، بر سر خود میگذارد و با بالا بردن دستانش به سوی آسمان شکر معبود را به جا میآورد. در پایان هم مراسم با ساز، آواز و رقص محلی به اتمام میرسد و شادی و خوشحالی سراسر موزه را فرا میگیرد.
عکاس: عباس عاشوری
این جشن که نمادی ارزشمند از فرهنگ غنی مردم گیلان است، در سالهای اخیر به یکی از جاذبههای رشت و این استان تبدیل شده است و هر ساله در زمان برگزاری این جشن تورهای مختلفی ارائه میشود.
یکی دیگر از رویدادهای فرهنگی رشت که بههیچوجه نباید بازدید از آن را از دست ندهید، جشنواره نوروزی موزه میراث روستایی است که از تاریخ ۲۸ اسفند تا ۱۴ فروردین همراه با برنامههایی از جمله اجرای نمایش و بازیها و موسیقیهای محلی، نمایشگاههای سوغات و صنایع دستی و... برگزار میشود.
علاوه بر این معمولا در زمان افتتاحیه و نخستین روز برپایی این جشنواره، آیینهای سنتی مانند عروس گوله، لافند بازی (چیزی شبیه بندبازی در سیرک همراه با موسیقی محلی)، آهو چره (نوعی نمایش عروسکی محلی با محور آهو که همراه با شعرخوانی برگزار میشود)، گیشهوران، شالاندازی و... و همچنین مسابقات بومی و محلی همچون کشتی گیلهمردی برگزار میشود. در ضمن اگر در زمان برپایی این جشنواره از موزه میراث روستایی بازدید کنید، میتوانید طعم نان محلی را نیز بچشید و با لباس محلی در میان خانههای روستایی بچرخید.
عروس گوله آیینی است که از شب چهارشنبه سوری تا اواسط ایام نوروز ادامه دارد، شخصیتی به نام پیر بابو که معمولا نقش آن را یک پیرمرد بر عهده دارد، با غول بر سر به دست آوردن دختری زیبا به نام «ناز خانم» (که جوانی با لباس و شکل و شمایل زنانه نقش آن را ایفا میکند) مبارزه میکند. در پایان مبارزه غول پیروز میشود و نازخانم را همراه با رقص و شادی همراه خود میبرد. در ضمن در این مراسم شخصی را که عروس گوله مینامند، با لباس محلی که تزیینات فراوانی هم دارد، به میان کودکان میآورند و کودکان در اطراف آن رقص و شادی میکنند.
آیین شالاندازی یکی از آیینهایی است که در شب چهارشنبهسوری انجام میشود و بهنوعی خواستگاری غیررسمی است. در این شب جوانان دستمالی شبیه به شال که دربردارنده چند هدیه است، جلوی در خانه دختر موردعلاقه خود میاندازند و به این صورت ابراز علاقه میکنند. هدیههای درون این شال مانند شیرینیها و نانهای محلی، صنایع دستی و تنقلات از جمله گردو و فندق است. در شب چهارشنبهسوری آیینهای سنتی دیگری نیز برپا میشود که بحث در مورد آنها در این مقاله نمیگنجد.
یکی دیگر از مراسمهای جالب دیگر موزه میراث روستایی، مراسم جشن یلدا است. در این مراسم که همراه با موسیقی زنده محلی برگزار میشود، زنان و مردان گیلکی با لباسهای محلی دور هم جمع میشوند و آیین های شب یلدا مانند روایت داستانهای حماسی، خوردن خوراکیهای مختلف و شبنشینی را انجام میدهند.
یکی از کارهای جالب این مراسم فال هندوانه است که با پوست هنداونه انجام میشود. این فال به این صورت است که چهار قطعه از پوست سفید هندوانه خورده شده را میبرند و با نیت کردن به پشت سر خود میاندازند، اگر دو قطعه سبز و دو قطعه سفید بیفتد، خیر است. اگر سه قطعه سبز و یک سفید بیفتند، خوب است. اگر یک قطعه سبز و سه قطعه سفید بیفتد، باطل است و اگر چهار قطعه سبز بیفتد، بسیار خوب است.
یکی دیگر از مراسمهایی که توصیه میکنیم در زمان برگزاری آن حتما به رشت سفر کنید، مراسم علم بندان ماسوله با هشت قرن سابقه است. این مراسم که هر ساله روز ششم محرم با حضور سادات و بزرگان شهر برگزار میشود، به یکی از جاذبههای فرهنگی جذاب ماسوله تبدیل شده و در زمان برگزاری آن گردشگران داخلی و خارجی بسیاری در ماسوله حاضر میشوند.
در این مراسم بنا بر رسم قدیمی ابتدا افرادی روی بام خانهها سنج و شیپور میزنند تا ساکنان روستا دور هم جمع شوند و با این کار تعداد حاضرین جمع لحظه به لحظه افزایش پیدا میکنند. سپس هیئت عزاداری سینهزنان و در حالی که نوای «ی اهل علم میل علمدار نیامد، میل علمدار کو، حضرت عباس کو، میل علمدار کو» تکرار میکنند؛ روانه امامزاده عون ابن علی میشوند و به نوبت و یکی از پس دیگری در صحن این امامزاده جمع میشوند و علم خود را که مزین به بارچههای سبز و مشکی است، از قدیمیترین علمدار و بزرگ شهر تحویل میگیرند.
تحویل علمها به سرپرست هر یک از هیئات با نظم و مقررات خاصی انجام میشود؛ برای حفظ نظم این کار، چند نفر با نام هیئت محترم در محل اعطای علمها حاضر میشوند و انجام بخشی از آداب این امر خطیر را بر عهده میگیرند.
عکاس: احمد بلباسی
بهترین زمان برای بازدید از جاذبهها
طبیعت رشت در هر چهار سال فصل سال زیبا است. در فصل بهار و تابستان رشت و اطراف آن واقعا به بهشتی بیمانند تبدیل میشوند و رویش شقایقها و گلهای رنگارنگ فرشی رنگارنگ بر دامن دشتهای سبز و مخملین میگستراند. آبشارهای اطراف رشت مثل آبشار ویسادار هم در این دو فصل به کمال زیبایی خود میرسند.
آبشار ویسادار
در فصل پاییز طبیعت تابلویی زیبا و جشنوارهای باشکوه از رنگهای پاییزی در دل جنگلها را به نمایش میگذارد. در زمستان هم فرشی سپید بر پهنه جنگلهای اطراف این شهر گسترانیده میشود که هر انسانی را به حیرت وا میدارد.
طبیعت پاییزی پارک سراوان
طبیعت زمستانی پارک سراوان
تالاب انزلی یکی از جاذبههای فوقالعاده زیبای نزدیک رشت است که تنها ۵۵ کیلومتر با رشت فاصله دارد و فاصله زمانی آن با رشت تنها ۵۵ دقیقه است. اگر در اواخر فصل بهار و تابستان به رشت سفر کردید، بازدید از این تالاب را بههیچوجه از دست ندید؛ زیرا گلهای نیلوفری صورتی رنگ که از اواخر خرداد تا اواخر شهریور، مهمان تالاب انزلی هستند، زیبایی آن را وصفناپذیر میکنند.
همان طور که گفتیم، موزه میراث روستای پارک سراوان واقع در کیلومتر ۱۸ آزادراه رشت- قزوین، نرسیده به پلیس راه، جادهی سراوان- شفت واقع شده است، یکی از جاذبههایی است که بازدید از آن را نباید از دست هستید. این موزه هرروز از ساعت ۱۰ تا ۱۸ پذیرای گردشگران است.
خانه میرزا کوچک خان جنگلی (ساعات بازدید در ایام هفته ۸ تا ۱۳ و روزهای جمعه از ساعت ۱۰ تا ۱۷ بهصورت یکسره) و موزه گنجینه رشت (ساعات بازدید در شش ماه اول سال ۸ تا ۱۸ و در شش ماهه دوم سال ۸ تا ۱۷) از دیگر جاذبههای تاریخی رشت هستند که توصیه میکنیم بازدید از آنها را از دست ندهید.
خانه میرزا کوچک خان جنگلی
بهترین زمان از نظر خلوت بودن و کاهش هزینه اقامت
اگر شلوغی را دوست ندارید، اصلا تابستان را برای سفر به رشت و اطراف آن انتخاب نکنید؛ زیرا گرمای هوا و شلوغی شما را کلافه میکند. بهترین زمان سفر به رشت از این نظر، فروردین (بعد از ایام نوروز) اردیبهشت و خرداد است؛ در این دو ماه (مخصوصا خرداد) هزینه اجاره ویلا و مراکز اقامتی نیز نسبت به سه ماه تابستان و ایام نوروز بهطور چشمگیری کاهش پیدا میکند.