سوغات ساوه چیست؟

نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۷/۰۱/۱۱ منتشر شده و در تاریخ ۱۳۹۹/۱۲/۱۹ به‌روزرسانی شده است.

ساوه یکی از شهرهای استان مرکزی است که قدمت آن به عصر ساسانی می‌رسد. ساوه از شمال به شهرستان زرندیه و استان قزوین، از جنوب به شهرستان تفرش و استان قم و از شرق به استان تهران می‌رسد. ساوه در عصر ساسانی شهر مهمی بوده و در ادوار دیگر به‌عنوان محلی برای گذر شناخته می‌شده است. این شهر بارها تخریب‌شده است؛ ولی پس از فرازونشیب‌های زیاد هنوز هم آثار تاریخی بسیاری در خود جای‌داده است. یکی از محبوب‌ترین و قدیمی‌ترین جاهای دیدنی ساوه، مسجد جامع و مناره‌ای متعلق به عصر سلجوقی است که متاسفانه امروزه مورد بی‌توجهی قرارگرفته و رو به تخریب است.

محبوب‌ترین سوغاتی ساوه، انار است و همه ما پس از شنیدن نام شهر ساوه به یاد انارهایش می‌افتیم. با ما همراه باشید تا صنایع دستی و سوغاتی‌های شهر زیبای ساوه را بهتر بشناسیم:

انار مشهورترین سوغاتی ساوه است و به‌عنوان یکی از بهترین سوغات ایران شناخته می‌شود. در روستاهای اطراف ساوه و در خود شهر ساوه باغ‌های انار بسیاری وجود دارد. انار سرشار از ویتامین‌ها و اسیدهای ب ۳، آ، ای، فولیک، فیبر و پتاسیم است. انار احتمال ابتلا به سرطان پوست، پروستات را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. البته با توجه به سرمایی که در سال‌های گذشته به‌خصوص در سال ۱۳۹۶ به باغ‌های انار ساوه رسید، احتمال‌هایی داده‌شده است که درخت‌های انار ساوه تا پنج سال آینده، پربار نخواهند و حتی احتمال میوه ندادن آن‌ها وجود دارد.

طالبی هم یکی دیگر از میوه‌ها و سوغاتی‌های ساوه است. طالبی‌های ساوه به بیشتر شهرهای ایران ارسال می‌شود. طالبی میوه‌ای بسیار پرخاصیت است که در کنترل فشارخون نقش مهمی دارد. طالبی متعلق به خانواده خیار و کدو است. در شهر ساوه علاوه بر طالبی، گرمک و خربزه هم کاشته می‌شوند و خربزه ساوه هم از کیفیت خوبی برخوردار است.

بدون شک، در شهری که انار محبوب‌ترین سوغاتی‌اش است، محصولات مشتق از انار هم کیفیت خوبی دارد و از این محصولات استقبال بسیار بسیاری می‌شود. رب انار در کاهش وزن و چربی سوزی تاثیر دارد. از دیگر خواص آن می‌توان به تقویت معده و کبد، کاهش فشارخون و پیشگیری از سرطان اشاره کرد.

در روستاهای اطراف ساوه، باغ‌های انگور فراوانی وجود دارد، انگور و شیره انگور یکی از بهترین سوغاتی‌های ساوه است و شیره‌های انگور بسیار مرغوبی در روستاهای اطراف ساوه می‌توان پیدا کرد.

شیره انگور یا دوشاب، یکی از فرآورده‌های مفید انگور بوده که از انواع مختلف انگور به دست می‌آید، به همین دلیل دارای طعم و رنگ‌های متنوعی است.

یکی از فراورده‌های محصولات انگور در روستاهای ساوه، کشمش سبز است. بعد از چیدن انگور آن‌ها را در گوشه‌ای از باغ روی زمین پهن می‌کنند تا نور آفتاب تردی کشمش‌ها را کاهش دهد و در هنگام بستن آونگ دانه‌ها از خوشه‌ها جدا نشوند. بعد از پایان آونگ بندی آن‌ها را از تیرهای چوبی سقف خانه که میخ‌کوبی شده یا سقف خانه‌ای که برای آویزان کردن آونگ آماده‌شده آویزان می‌کنند تا کشمش سبز سایه‌خشک تهیه شود.

باسلوق یکی از شیرینی‌های سنتی و پرطرفدار ساوه است که تهیه آن کار آسانی نیست. باسلوق اصيل ساوه‌ای به دو شكل سر کلاغی و رشته‌ای تهيه می‌شود. برای تهیه باسلوق ابتدا يک نخ مخصوص به طول ۳۰ تا ۶۰ سانتيمتری را با كمک سوزن از ميان گردوها عبور داده به‌طوری که مغز گردوها یک‌شکل و اندازه باشد.

سپس شيره انگور بايد با آب به‌خوبی مخلوط شده و به‌آرامی آرد را اضافه می‌کنند تا مخلوط یکدست به دست بیاید. سپس آن را روی شعله قرار می‌دهند.

اين مخلوط حدود ۱۵ تا ۲۰ دقيقه بايد روی شعله هم زده شود تا مايع خودش را گرفته و به شكل ماست درآید و بعدازآنکه مايع آماده شد، گردوهاي نخ شده را داخل مايع فرومی‌برند به شكلی كه مايع به‌خوبی روی گردوها را بپوشاند.

بعدازآن بايد باسلوق ها را درآورده و دو طرف نخ آن را به‌جایی متصل كرد تا حدود يک هفته مانده و خشک شود.

شهر ساوه صنعت و هنر دستی مخصوص به خود باریشه تاریخی طولانی ندارد و بیشتر هنرهای دستی در این ناحیه از مناطق دیگر وارد ساوه شده است که در این بخش اشاره‌ای به آن‌ها می‌کنیم.

از دستبافته های سنتی شهر ساوه می‌توانیم به قالی‌بافی و گلیم‌بافی اشاره‌کنیم. این هنرها بیشتر در مناطق روستایی دیده می‌شود و در این مناطق افراد برای امرارمعاش به قالی‌بافی و گلیم‌بافی روی آورده‌اند.

از جمله صنایع چوبی ساوه می‌توان به منبت‌کاری، کنده‌کاری روی چوب، معرق‌کاری و خراطی اشاره کرد. از دیگر صنایع دستی ساوه می‌توانیم به رودوزی‌های سنتی، سفالگری، کتابت و نگارگری، آثار فلزی و چلنگری اشاره کرد. تجربیات و نظرهای خود را در خصوص سفر به ساوه با ما و سایر کاربران کجاروبه اشتراک بگذارید.