سوغات کاشان چیست؟

کاشان یکی از شهرهای قدیمی و زیبای ایران است که در استان اصفهان قرار دارد. این شهر به خاطر بناهای تاریخی متعددی که دارد، همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار داشته است. از مهم‌ترین جاهای دیدنی کاشان می‌توان به باغ و حمام تاریخی فین کاشان اشاره کرد. خانه های تاریخی متعددی در کاشان قرار دارند که بعضی از آن‌ها به اقامتگاه‌های سنتی تبدیل شده‌اند و اقامت در آن‌ها، خاطرات خوشی از سفر به کاشان را در دفتر خاطرات زندگی‌تان ثبت می‌کند. کاشان ۱۷۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده و ۳۱۳ اثر ثبت شده ملی دارد.

یکی از جاذبه‌های کاشان، مراسم یا به عبارتی جشنواره‌ی گلاب‌گیری کاشان است. همه ما با شنیدن نام گلاب، بلافاصله به یاد کاشان و گلاب‌گیری می‌افتیم. اگر برای سفر به کاشان و تماشای گلاب‌گیری برنامه‌ریزی می‌کنید، بد نیست که در مورد انواع سوغات این شهر دیدنی هم اطلاعاتی داشته باشید.

در ادامه با تعدادی از صنایع دستی و سوغات این شهر آشنا می‌شویم. با خرید این محصولات محلی می‌توانید به رونق صنایع دستی و گردشگری در این شهر کمک کنید و سهمی در گردشگری سبز و مسئولانه داشته باشید.

سوغات این شهر را می‌توان به دو دسته‌ی سوغات خوراکی و صنایع دستی تقسیم کرد. این شهر همیشه یکی از معروف‌ترین شهرهای ایران در زمینه‌ی انواع صنایع دستی بوده است. حتما آوازه‌ی فرش کاشان را شنیده‌اید و زیلوهای بافت کاشان را در امامزاده‌ها و مساجد قدیمی دیده‌اید. صنعت کاشی‌سازی، مسگری، سفال و سرامیک و نگارگری هم در این شهر رایج است. کارگاه‌های بافت‌های سنتی مثل شعربافی، مخمل‌بافی و زری‌بافی را می‌توانید در گوشه و کنار شهر ببینید.

سوغات خوراکی

عرقیات گیاهی

کاشان از قدیم‌الایم به داشتن بهترین عرقیات گیاهی مشهور است. به‌خصوص گلاب که مراسم تهیه‌ی آن از گلبرگ‌های گل محمدی هر سال از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد انجام می‌شود و گردشگران زیادی را به سوی خود می‌کشاند. این مراسم شهرت جهانی دارد و حتی گردشگران خارجی هم از آن استقبال می‌کنند. عرقیات گیاهی در کاشان که به شیوه‌ی سنتی یعنی در دیگ‌های مسی و به‌شکل دستی به دست می‌آید، از سوغات ایران به شمار می‌رود.

شیرینی حاجی بادومی

در همه مغازه‌ها و کوچه و پس‌کوچه‌های کاشان می‌توانید این شیرینی را پیدا کنید که ظاهری متفاوت از شیرینی‌های دیگر دارد و بسیار خوش‌عطر است. مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ی این شیرینی، پودر بادام و پودر قند، جوز و آرد نخودچی است.

کلوچه سنتی

هر شهر و دیاری، نان و کلوچه‌ی سنتی خاص خود را دارد. کلوچه‌ی کاشان هم یکی دیگر از سوغاتی‌های این شهر است که از آرد سبوس‌دار گندم، شکر، هل، زعفران و طبق ذائقه، با روغن نباتی یا حیوانی تهیه می‌شود. برای تزیین این کلوچه‌ها از پودر پسته استفاده می‌کنند. از دیرباز کاشانی‌ها برای پذیرایی از مهمان در ایام نوروز این کلوچه‌ها را تهیه می‌کنند.

باقلوا

باقلوا از آن دسته شیرینی‌هایی است که در شهرها و کشورهای مختلف تهیه می‌شود. اما هر باقلوایی ویژگی منحصربه فردی دارد. باقلوای کاشان هم مشهور است و آن را می‌توانید در تمام مغازه‌های سوغات خریداری کنید. برای تهیه‌ی این شیرینی از انواع مغزها استفاده می‌کنند.

پشمک و قطاب

پشمک و قطاب سوغاتی‌های دیگری هستند که در کاشان به‌وفور پیدا می‌کنید و اهالی شهر از آن برای پذیرایی از مهمان در عید نوروز استفاده می‌کنند.

صنایع دستی

کاشان از قدیم به هنرهای سنتی معروف بوده و یکی از مهم‌ترین مراکز تولید قالی، پارچه‌های ابریشمی، مخمل، حریر و دیبا بوده است.

فرش و گلیم

حتما آوازه‌ی فرش و گلیم کاشان را شنیده‌اید. البته در بسیاری از شهرهای ایران بافت فرش رایج است اما هر شهری، طرح و نقشه‌ی منحصربه‌فردی دارد. نقشه‌های فرش کاشان هم بسیار زیبا هستند که از آن‌ها برای تهیه‌ی فرش ماشینی هم بهره می‌برند. هم بهترین فرش‌ها و قالیچه‌های دستبافت را می‌توانید از کاشان تهیه کنید و هم فرش ماشینی. کاشان در زمینه‌ی تولید فرش ماشینی با ۷۰ درصد کل تولید فرش ماشینی کشور، مقام اول را دارد.

شعربافی

شعربافی یکی از هنرهایی است که قدمتی طولانی در تاریخ ایران دارد. این هنر اصیل و ماندگار در شهرهای مختلفی از ایران رواج دارد. این هنر گرچه در گذشته رواج زیادی داشته، در سال‌های اخیر رو به خاموشی می‌رود به‌نحوی که تنها چند دستگاه شعربافی در کوچه و پس کوچه‌های کاشان باقی مانده که همه بافندگان آن، تقریبا بالای ۷۰ سال سن دارند. گردشگران با خرید این آثار هنری هزاررنگ، می‌توانند نقش موثری در زنده کردن هنرهای قدیمی داشته باشند و جوانان بیشتری را به یادگیری این هنر اصیل تشویق کنند.

شعربافی یا ابریشم‌بافی کاشان از زمان رشیدالدین فضل الله شروع شد. زمانی که او  مجموعه‌ای از صنایع دستی را در ربع رشیدی، احیا و منسجم کرد. از مشخصات پارچه‌های کاشان در عهد سلجوقی، نقش و نگار آن هاست که با تصاویر ظروف سفالی آن عهد یکسان است. همچنین نقوشی مانند خرگوش در حال دویدن در این منسوجات دیده می‌شود که به صنایع دستی کاشان اختصاص داشته است.

سفالگری

سفالگری یکی دیگر از صنایع دستی کاشان است که قدمتی ۷ هزار ساله در این شهر دارد. سفالگری یکی از اولین صنایع دستی بوده که بشر به آن دست پیدا کرده است. قدیمی‌ترین چرخ سفالگری، متعلق به تمدن سیلک است و در حدود ۴ هزار تا ۴۵۰۰ سال قدمت دارد. ورود اسلام به ایران باعث تحول در نقش و نگارهای ظروف سفالی شده است. البته این هنر در سال‌های اخیر رو به زوال رفته اما هنوز هم هنرمندانی پیدا می‌شوند که با آب و خاک، زیباترین آثار هنری را خلق می‌کنند و ظروف و اشیای زیبا و رنگارنگی می‌سازند.

کاشی سازی

کاشی سازی از دیگر هنرهای قدیمی این شهر است که از گذشته با رنگ‌های زیبا همچون فیروزه‌ای ساخته می‌شده و دیوار مساجد و اماکن مذهبی را زینت می‌داده است.

گیوه

گیوه بافی در بسیاری از شهرهای ایران رایج است اما برخی از شهرها و مناطق ایران، شهرت ویژه‌ای در تهیه و تولید آن دارند. نشلج نام روستایی از توابع نیاسر کاشان است که به این هنر سنتی معروف است. در این روستا از دیرباز اهالی به تخت کشی و گیوه ‌بافی مشغولند.

هنوز هم پیرمردان زیادی در این روستا در کارگاه‌های کوچک خود کار تخت کشی گیوه را انجام می‌دهند و زنان دور هم جمع می‌شوند و رویه‌ی گیوه‌ها را می‌بافند.